Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 maja 2014 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Anna Ogińska - Łągiewka

Protokolant Paweł Zdanowicz

po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2014 roku w Warszawie

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.

przeciwko (...) Publicznemu Szpitalowi (...) im. prof. W. (...) w W-wie

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Publicznego Szpitala (...) im. prof. W. (...) w W-wie na rzecz powoda (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę 52.682,89 zł. (pięćdziesiąt dwa tysiące sześćset osiemdziesiąt dwa złote 89/100) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 27 kwietnia 2013 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  odstępuje od obciążania pozwanego kosztami procesu.

Sygn. akt I C 2624/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 26 kwietnia 2013 roku powód (...) sp. z o.o. w W. wniósł przeciwko pozwanemu (...) Publicznemu Szpitalowi (...) im. prof. W. (...) w W. o zasądzenie kwoty 52.778,55 zł. wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 27 kwietnia 2013 roku do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu. W uzasadnieniu pełnomocnik powoda wyjaśnił, iż pozwany zawarł z nim umowę i zamówił towar, a powód dostarczył pozwanemu umówiony towar. W związku z brakiem zapłaty, powód wezwał pozwanego do zapłaty. Pozwany nie dokonał zapłaty kwoty długu do dnia wniesienia pozwu. Nadto pełnomocnik wyjaśnił, iż dokonał na dzień wytoczenia powództwa kapitalizacji odsetek za zwłokę z należnością główną / k. 1-2/.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 26 czerwca 2013 roku Referendarz Sądowy Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie w sprawie I Nc 3463/13 nakazał pozwanemu, aby zapłacił na rzecz powoda kwotę 52.778,55 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 27 kwietnia 2013 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 4.276,75 złotych tytułem kosztów procesu albo wniósł w terminie dwóch tygodni sprzeciw / k. 41/.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany (...) Publiczny Szpital (...) im. prof. W. (...) w W. wniósł o oddalenie powództwa ponad kwotę 46.952,52 złotych (tj. w zakresie żądanych odsetek z uwagi na fakt, że powód nie wykazał terminu od którego pozwany pozostaje w zwłoce z zapłatą dochodzonych faktur VAT ) oraz oznaczenie sposobu wykonania zobowiązania poprzez zapłatę wskazanej kwoty w czterech ratach miesięcznych płatne od końca miesiąca, w którym uprawomocni się orzeczenie w niniejszej sprawie, przy czym pierwsza rata wynosić będzie 13.952,52 zł., a pozostałe 11.000 zł . Ponadto pozwany wniósł o odstąpienie od obciążania go kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego / k. 44-50/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 8 grudnia 2010 roku w W. (...) Publiczny Szpital (...) im. prof. W. (...) z siedzibą w W. jako Zamawiający zawarł z (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. jako Wykonawcą w dniu 8 grudnia 2010 roku umowę nr (...) wyłonioną w trybie przetargu nieograniczonego Prawa Zamówień Publicznych. Przedmiotem powyższej umowy była sprzedaż i dostawa odczynników do aparatu C. (...), zwanych dalej towarem , w ilościach i asortymencie wyszczególnionym w tabeli asortymentowo-cenowej stanowiącej integralny składnik umowy ( załącznik), o parametrach i jakości zgodnej z normami i obowiązującymi przepisami, sukcesywnie w okresie 24 miesięcy od daty zawarcia umowy ( § 1). Wartość przedmiotu umowy strony ustaliły na kwotę netto 78.730 zł. + podatek VAT, co łącznie dało kwotę 85.686,80 zł. Powyższa kwota miała charakter maksymalny i nie mogła ulec zmianie z wyjątkiem sytuacji określonej w § 7 pkt 3. Zgodnie z § 8 ust. 1 umowy zapłata należności za dostarczony do Zamawiającego każdej z części przedmiotu zamówienia miała być dokonywana przelewem każdorazowo na podstawie faktury VAT, w terminie 90 dni od daty otrzymania faktury przez Zamawiającego i zaakceptowania jej, na konto Wykonawcy wskazane każdorazowo na fakturze. Datą zapłaty faktury miał być dzień obciążenia rachunku bankowego Zamawiającego / k. 57-60/.

(...) sp. z o.o. w W. oraz (...) Publiczny Szpital (...) im. prof. W. (...) w W. zawarli umowę nr (...) w dniu 22 września 2011 roku w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie Prawa zamówień publicznych, przedmiotem której była dostawa odczynników do badań immunochemicznych wraz z dzierżawą aparatu, sukcesywnie w okresie 12 miesięcy w odniesieniu do zestawów odczynników oraz jednorazowo w ciągu max 14 dni od dnia zawarcia umowy w odniesieniu do aparatu, w ilościach i asortymencie wyszczególnionym w tabeli asortymentowo-cenowej stanowiącej załącznik nr 1 do umowy, zgodnie ofertą i SIWZ, o parametrach i jakości zgodnej z normami i obowiązującymi przepisami ( § 1).

Wartość przedmiotu umowy strony ustaliły na kwotę 420.448,62 zł. brutto w tym z tytułu dzierżawy aparatu ( za 12 miesięcy) w kwocie 5.904 zł. brutto, co daje 492 zł. brutto miesięcznie. Powyższa kwota miała charakter maksymalny i w żadnym wypadku nie mogła ulec zmianie ( § 2).

Zapłata należności za dostarczony towar (zestawy odczynników) miała być dokonywana na podstawie faktury VAT, w terminie 30 dni od daty otrzymania faktury przez Zamawiającego i zaakceptowania jej, na konto Wykonawcy wskazane każdorazowo na fakturze. Datą zapłaty faktury miała być data złożenia przez Zamawiającego polecenia przelewu. ( § 11 ust. 1).

Pozwany zamówił u powoda artykuły medyczne, na zakup których powód wystawił faktury VAT:

- nr (...) z dnia 28.02.2012 r. na kwotę 1.036,80 zł. ( otrzymana w dniu 1 marca 2012 roku) / k. 105/,

- nr (...) z dnia 7.03.2012 r. na kwotę 6.269,40 zł. ( otrzymana w dniu 9 marca 2012 roku) / k. 106/,

- nr (...) z dnia 14.03.2012 r. na kwotę 1.728 zł. ( otrzymana w dniu 19 marca 2012 roku) / k. 107/,

- nr (...) z dnia 19.03.2012 r. na kwotę 529,20 zł. ( otrzymana w dniu 23 marca 2012 roku / k. 108/,

- nr (...) z dnia 20.03.2012 r. na kwotę 3.888 zł. (otrzymana w dniu 23 marca 2012 roku) / k. 109/,

- nr (...) z dnia 23.03.2012 r. na kwotę 492 zł. ( otrzymana w dniu 28 marca 2012 roku) / k. 110/,

- nr (...) z dnia 26.04.2012 r. na kwotę 33.009,12 zł. (otrzymana w dniu 30 kwietnia 2012 roku)/ k. 111-112/.

Pismem z dnia 27 marca 2013 roku (...) sp. z o.o. w W. wezwała Szpital do zapłaty kwoty 183.553,32 zł. wynikającej z tytułu niezapłaconych faktur wraz z odsetkami od dnia wymagalności do dnia zapłaty / k. 22-23/.

Działalność (...) Publicznego Szpitala (...) im. prof. W. (...) w W. za okres od dnia 1 stycznia 2012 roku od dnia 31 grudnia 2012 roku zamknęła się ze stratą netto w wysokości 2.330.637,50 złotych, za okres od dnia 1 stycznia 2011 roku od dnia 31 grudnia 2011 roku zamknęła się ze stratą netto 11.037.107,92 złotych /rachunek zysków i strat w wariancie porównawczym – k. 64, bilans sporządzony na dzień 31 grudnia 2012 roku – k. 61-63 /.

Powyższy stan faktyczny pozostawał pomiędzy stronami bezsporny i został ustalony przez Sąd w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach sprawy, których autentyczność nie była kwestionowana przez strony i nie budziła wątpliwości Sądu.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Bezsporne pomiędzy stronami pozostawały okoliczności ustalone w toku niniejszego postępowania. Pozwany nie kwestionował istnienia wierzytelności powoda wynikającej z należności głównej, a jedynie roszczenie w zakresie żądanych, skapitalizowanych odsetek z uwagi na to, że powód nie wykazał terminu od którego pozwany pozostaje w zwłoce z zapłatą dochodzonych faktur VAT. Zdaniem pozwanego zapis zawarty w § 11 ust. 1 umowy nr (...) łączącej strony wskazuje, że wymagalność odsetek dochodzonych w niniejszej sprawie następuje po upływie 30 dni od daty otrzymania faktury VAT przez Zamawiającego i zaakceptowania jej. Z kolei zgodnie z § 8 ust. 1 umowy nr (...) zapłata należności za dostarczony do Zamawiającego każdej z części przedmiotu zamówienia miała być dokonywana przelewem każdorazowo na podstawie faktury VAT, w terminie 90 dni od daty otrzymania faktury przez Zamawiającego i zaakceptowania jej

Pozwany nie kwestionował obowiązku zapłaty należności głównych wynikających z załączonych faktur i tym samym przyznał istnienie obowiązku zapłaty długu, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek w kwocie 5.826,03 zł. / k. 2 – zestawienie/, a skoro tak, powództwo w zakresie kwoty 46.952,52 zł. zostało uwzględnione.

Zgodnie z treścią art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Stosownie do treści art. 232 kpc strony są zobowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Zgodnie zaś z art. 233 § 1 kpc sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Stąd też należy stwierdzić, iż jedną z podstawowych zasad procesu cywilnego jest zasada kontradyktoryjności. Oznacza to, iż sąd orzekający nie jest obciążony odpowiedzialnością za rezultat postępowania dowodowego, którego dysponentem są strony. Rola sądu nie polega bowiem na wykonywaniu obowiązków procesowych ciążących na stronach (por. wyrok s. apel. w Lublinie z dnia 27 listopada 1996 r., III Aua 26/96, OSNC 1997/1/4). W szczególności rzeczą sądu nie jest zarządzanie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do prowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (por. wyrok SN z dnia 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96, OSNC 1997/6-7/76).

Twierdzenia zgłaszane dopiero w toku postępowania, ale stanowiące rozwinięcie i sprecyzowanie twierdzeń przedstawionych w pozwie i będące adekwatną reakcją na sposób obrony strony pozwanej w zasadzie nie mogą być uznane za spóźnione (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2012 roku, sygn. akt I CSK 377/12, opubl. Lex nr 1318293).

W toku niniejszego procesu strona powodowa przedstawiła dokumentację księgową, z której wynikały dokładne daty otrzymania faktur VAT przez Szpital im. prof. W. (...) w W.. Od tych dat obliczono terminy płatności poszczególnych faktur VAT, zgodnie z postanowieniami umownymi ( 30 bądź 90 dni), a następnie obliczono kwoty odsetek ustawowych. I tak, wyniosły one:

- od kwoty 1.036,80 zł. od dnia 1 kwietnia 2012 roku do dnia 26 kwietnia 2013 roku – 144,39 zł.,

- od kwoty 6.269,40 zł. od dnia 9 kwietnia 2012 roku do dnia 26 kwietnia 2013 roku – 855,21 zł.,

- od kwoty 1.728 zł. od dnia 17 czerwca 2012 roku do dnia 26 kwietnia 2013 roku – 193,25 zł.,

- od kwoty 529,20 zł. od dnia 22 kwietnia 2012 roku do dnia 26 kwietnia 2013 roku – 69,74 zł.,

- od kwoty 3.888 zł. od dnia 22 kwietnia 2012 roku do dnia 26 kwietnia 2013 roku – 512,36 zł.,

- od kwoty 492 zł. od dnia 27 kwietnia 2012 roku do dnia 26 kwietnia 2013 roku – 63,96 zł.,

- od kwoty 33.009,12 zł. od dnia 31 maja 2012 roku do dnia 26 kwietnia 2013 roku – 3.3.891,46 zł.

A zatem odsetki ustawowe w sumie na dzień 26 kwietnia 2013 roku wyniosły kwotę 5.730,37 zł.

Wobec przyznania istnienia obowiązku zapłaty kwot wynikających z załączonych faktur VAT oraz braku dokonania zapłaty przez pozwanego, z uwagi na niewykonanie obowiązku wynikającego z umowy wzajemnej, na podstawie przepisu art. 353 § 1 k.c., powództwo w zakresie należności głównej oraz skapitalizowanych odsetek podlegało uwzględnieniu w zakresie kwoty 52.682,89 zł. ( 46.952,52 zł. + 5.730,37 zł.). W pozostałej części powództwo należało oddalić jako bezzasadne.

Rozstrzygniecie o odsetkach ustawowych ( przyznanych od dnia 27 kwietnia 2013 roku) Sąd oparł na treści przepisu art. 481 kc, który stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Podkreślić należy, że pozwany nie kwestionował wskazanego terminu naliczania odsetek ustawowych od należności głównej będącej przedmiotem niniejszego postępowania. Mając zatem powyższe na względzie Sąd orzekł jak w punkcie I wyroku.

Nie ulega wątpliwości, że środki finansowe jakie otrzymuje pozwany od Narodowego Funduszu Zdrowia nie są adekwatne do jego potrzeb, co utrudnia utrzymanie pozwanemu płynności finansowej. W wyniku tego, następuje nieustanny wzrost zadłużenia, co pozwany wykazał dokumentacją księgową. Jednakże w ocenie Sądu, zła sytuacja finansowa pozwanego w tym konkretnym przypadku nie daje podstaw do rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty. Sąd zważył bowiem, że wysokość zadłużenia po stronie pozwanego w szczególności nie gwarantuje spłaty należności w ratach na rzecz strony powodowej. Sąd miał na uwadze, że w niniejszej sprawie powód do chwili wyrokowania nie dokonał jakiejkolwiek wpłaty na poczet zadłużenia. Skoro zaś tego nie uczynił, nie kwestionując jednocześnie wysokości powstałego zadłużenia, winien był przygotować się na spłatę przysługującej powodowi należności. Nadto należało mieć również na uwadze, że rozłożenie świadczenia na raty nie może prowadzić do rażącego pokrzywdzenia wierzyciela. Nie ulega zaś wątpliwości, iż sytuacja w której wierzyciel przez wiele miesięcy pozbawiony jest należnej mu zapłaty za towar, rzutuje na jego własną płynność finansową. Zatem w ocenie Sądu, rozłożenie na raty spłaty zadłużenia wobec (...) Publicznego Szpitala (...) im. prof. W. (...) w W. nie znajduje uzasadnienia w okolicznościach przedmiotowej sprawy.

Należy zaznaczyć, iż podstawową zasadą dotyczącą kosztów procesu jest zasada odpowiedzialności za wynik postępowania. Stosownie do art. 98 § 1 kpc strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Jednakże zgodnie z dyspozycją art. 102 kpc w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

W judykaturze przyjmuje się, iż przepis ww. art. 102 kpc nie może być rozszerzająco wykładany i wyklucza uogólnienie, a może być stosowany w zależności od konkretnego przypadku. Ustawodawca bowiem przyznaje sądowi pewną swobodę w zasądzaniu kosztów procesu, gdy stosowaniu zasady odpowiedzialności za wynik sporu sprzeciwiają się względy słuszności, co właśnie wyraża się stwierdzeniem, że w przypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów lub nie obciążać jej w ogóle kosztami. Jednocześnie należy przyjąć, że przepis ten może być stosowany w zależności od konkretnego stanu faktycznego.

Odstąpienie od obciążania strony przegrywającej sprawę kosztami procesu poniesionymi przez jej przeciwnika procesowego jest możliwe jedynie w wypadkach szczególnie uzasadnionych, tj. wówczas, gdy z uwagi na okoliczności faktyczne konkretnej sprawy zastosowanie ogólnych zasad odpowiedzialności za wynik procesu byłoby sprzeczne z zasadą słuszności. Podstawą do takiej oceny może być zachowanie się strony w procesie w połączeniu z jej sytuacją pozaprocesową, np. złą sytuacją finansową. O tym, czy w konkretnej sprawie zachodzi tzw. „szczególnie uzasadniony wypadek” decyduje między innymi sposób prowadzenia postępowania przez stronę. Jeżeli prowadzi ona sprawę sądową w sposób nielojalny, np. przez usiłowanie wprowadzenia Sądu w błąd, albo celowo dąży do przewleczenia postępowania lub zwiększenia jego kosztów, to taka strona nie zasługuje na potraktowanie jej w uprzywilejowany sposób i na zwolnienie od zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi (por. postanowienie SN z dnia 20.12.1973 r., II CZ 210/73, nie publikowany). Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, iż względy słuszności przemawiały za odstąpieniem od obciążania pozwanego kosztami procesu. Po rozważaniu wszystkich okoliczności Sąd doszedł do przekonania, z uwagi na sposób prowadzenia procesu i trudną sytuację finansową w jakiej znalazł się pozwany szpital, o odstąpieniu od obciążania pozwanego kosztami procesu.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji.

Zarządzenie: (...).