Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 20 wrze śnia 2018 roku

Pozwem z dnia 13 października 2017 roku (data wpływu), powódka P. T. (1), wniosła o ustanowienie z dniem 20 kwietnia 2015 roku rozdzielności majątkowej małżeńskiej z pozwanym P. T. (2) wynikającej z małżeństwa zawartego w dniu 15 września 2007 roku przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w A., nr aktu małżeństwa 2001011/00/AM/ (...) /k. 6/ oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. (k. 3-5)

Pozwany P. T. (2) uznał powództwo z datą wsteczną. (k.55)

Prokurator wniósł o ustanowienie rozdzielności z datą wniesienia powództwa. (k.81)

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

Strony zawarły związek małżeński w dniu 15 września 2007 r. przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w A. /k. 6/. Z małżeństwa posiadają 7-letniego syna G. T. (k. 7).

Małżeństwo stron układało się dobrze do momentu zatrzymania pozwanego przez (...) w 2015 roku. Powódka wówczas dowiedziała się, iż w stosunku do męża toczy się postępowanie karne, w którym zarzucono mu popełnienie przestępstw o charakterze majątkowym, o których nie miała żadnej wiedzy. Ponadto wobec pozwanego toczyło się postępowanie cywilne o odszkodowanie wszczęte przez pokrzywdzoną spółkę. (k. 55, 56, k. 9-39) Powyższe skutkowało utratą zaufania powódki do męża co z kolei doprowadziło do separacji małżonków. Pozwany wyprowadził się z mieszkania 20 kwietnia 2015 roku i od tej daty zaprzestał partycypować w kosztach utrzymania mieszkania, nie przekazywał też środków na utrzymanie niepełnosprawnego syna. (k. 56) Po wyprowadzce pozwanego strony nie podejmowały żadnych wspólnych decyzji majątkowych, nie prowadziły już wspólnego gospodarstwa domowego. (k. 81) Strony rozliczały się wspólnie z Urzędem Skarbowym za 2015 i 2016 rok. (k. 64- 69, 70- 75) Do majątku wspólnego stron należy mieszkanie obciążone hipoteką. (k. 56) Pomiędzy stronami nie toczy się postępowanie o rozwód. Obecnie każde z małżonków oddzielnie zarządza swoimi finansami.

Powódka P. T. (1) ma 35 lat. Z wykształcenia jest prawnikiem. Pracuje w (...) S.A. na stanowisku Dyrektora ds. (...). Dochody powódki wynoszą ok. 9 394, 52 zł netto miesięcznie. (k. 8) Powódka w dniu 17 listopada 2017 roku zaciągnęła kredyt w D. Banku na kwotę 100 000 zł, który spłaca samodzielnie. (k. 60- 63) Wskazuje, że nie ma wiedzy na temat obecnej sytuacji finansowej męża oraz kontroli nad jego ewentualnymi wydatkami i zaciąganymi zobowiązaniami.

Pozwany P. T. (2) ma 35 lat, posiada wykształcenie średnie, prowadził działalność gospodarczą, według informacji PIT/B w 2015 roku poniósł stratę która wynosiła - 1 395,84 zł (k. 67), zaś w 2016 roku -2 526,08 zł (k. 73).

P. ższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w toku postępowania, a w szczególności z przesłuchania P. T. (1) /k. 55- 56/, P. T. (2) /k. 80-81/, odpisu skróconego aktu małżeństwa /k.6/.

S ąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 52 krio: „z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez Sąd rozdzielności majątkowej. Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach Sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym, niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeśli małżonkowie żyli w rozłączeniu.”

Wspólność majątkowa między małżonkami powstaje z mocy samego prawa z chwilą zawarcia małżeństwa i co do zasady obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (art. 31 §1 krio). Przyczyny ustania majątkowej wspólności małżeńskiej mogą być różne, jednak do najczęściej spotykanych należą rozwiązanie małżeństwa oraz zawarcie przez małżonków umowy w formie aktu notarialnego, ustanawiającej rozdzielność majątkową małżeńską.

Do ustanowienia rozdzielności majątkowej małżeńskiej art. 52 krio wymaga istnienia tzw. ważnych powodów. W literaturze podkreśla się, że owe ważne powody, o których mowa w powyższym przepisie, to istnienie takiej sytuacji, która w konkretnych okolicznościach faktycznych powoduje, że dalsze trwanie wspólności majątkowej między małżonkami pociąga za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków lub także dobra rodziny. (M. Sychowicz [w:] K. Piasecki (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem, Warszawa 2002, s. 277). Ważny powód uzasadniający ustanowienie rozdzielności majątkowej może również stanowić separacja faktyczna małżonków uniemożliwiająca im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym i najczęściej zarazem stwarzająca zagrożenie interesów majątkowych jednego lub nawet obojga małżonków. Obojętne jest przy tym, czy zachodzi trwały i zupełny rozkład pożycia małżonków.

Pojęcie „ważne powody” jest pojęciem niedookreślonym, w związku z czym zadaniem Sądu jest ustalenie, na czym one polegają, i czy zachodzą w konkretnej sprawie. W doktrynie i judykaturze przyjmuje się, że przesłankami do ustanowienia rozdzielności majątkowej małżeńskiej są: poważne zagrożenie lub naruszenie interesu majątkowego małżonka żądającego zniesienia wspólności, trwonienie majątku, alkoholizm, narkomania, hazard, rażąca niegospodarność, uporczywy brak przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, uporczywe dokonywanie szczególnie ryzykownych operacji finansowych zagrażających materialnym podstawom bytu rodziny, separacja faktyczna, która uniemożliwia małżonkom współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym.

Ważne powody w rozumieniu art. 52 § 1 krio, to nie tylko okoliczności natury majątkowej, jak trwonienie przez jednego z małżonków dochodów lub dokonywanie czynności powodujących uszczerbek we wspólnym majątku. Za ważne powody uznaje się również okoliczności, których źródła tkwią w rozdźwiękach między małżonkami natury osobistej, stwarzających taką sytuację, że wykonywanie przez każdego z małżonków zarządu nad ich wspólnym majątkiem jest niemożliwe lub w znacznym stopniu utrudnione, a wspólność majątkowa przestaje służyć dobru założonej przez małżeństwo rodziny.

Przytoczyć tu należy myśl zawartą przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu orzeczenia w sprawie o sygn. akt III CK 126/03. Podniesiono tam, że ważnym powodem uzasadniającym orzeczenie rozdzielności z datą wsteczną jest pozostawanie przez pozwanego małżonka w związku osobistym i majątkowym z inną osobą. Z kolei w uchwale III CZP/26/73 Sąd Najwyższy wskazał, że w sytuacji nieodwracalnej separacji faktycznej wspólność majątkowa nie spełnia już swojej funkcji. Może za to prowadzić do komplikacji w razie podejmowania przez każdego z małżonków we własnym interesie czynności prawnych. Sąd wskazał, że „ten stan jest niepożądany i z reguły w interesie każdego z małżonków, a przynajmniej jednego z nich leży zniesienie wspólności majątkowej. Sam fakt separacji, która na skutek zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego jest nieodwracalna, może uzasadniać orzeczenie zniesienia wspólności majątkowej.”

W ocenie Sądu, w przedmiotowej sprawie okolicznością bezsporną jest istnienie separacji faktycznej pomiędzy stronami. Od wyprowadzki pozwanego w kwietniu 2015 roku strony zamieszkują oddzielnie i nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego. Strony posiadają wspólne konto bankowe z uwagi na zaciągnięty kredyt hipoteczny, jednakże jak wskazała strona powodowa nie wpływają na nie obecnie żadne środki finansowe. Powyższe niewątpliwie w sposób jednoznaczny świadczy o tym, że pomiędzy małżonkami ustały więzi ekonomiczne, które w naturalny sposób powinny istnieć między małżonkami.

W obecnej sytuacji stron, żadne nie ma wpływu na działania drugiego małżonka, a ponadto powódka odczuwa niepokój i obawę związaną z brakiem dostatecznej wiedzy odnośnie ewentualnych zobowiązań i wydatkach męża, które niewątpliwie są uzasadnione brakiem zaufania do męża i postępowaniami toczącymi się przeciwko pozwanemu.

Zważywszy na powyższe nie ulega wątpliwości że utrzymanie wspólności majątkowej byłoby działaniem sztucznym, sprzecznym z interesem stron, gdyż mogłoby doprowadzić do sytuacji, w której jeden z małżonków odpowiadałby za zobowiązania drugiego, pomimo braku faktycznego wpływu na ich powstanie. Powyższe okoliczności bez wątpienia potwierdzają, iż wspólność majątkowa nie spełnia już swojej funkcji, a wspólność majątkowa przestaje służyć dobru założonej przez małżeństwo rodziny.

Co do zasady strony zgodnie oświadczają, iż od czasu zaistnienia separacji faktycznej nie podejmują żadnych wspólnych decyzji, w tym finansowych, jednakże na przestrzeni tego czasu strony wspólnie rozliczały się z Urzędem Skarbowym ( rok 2015 i 2016 ). Niemniej jednak strony nie podejmują obecnie żadnych wspólnych działań finansowych. Obecnie każda ze stron dysponuje własnymi dochodami. Strony nie rozliczają się także już wspólnie od 2017 roku. Przeszkodą dla ustanowienia rozdzielności majątkowej nie jest dobro małoletniego dziecka stron. Należy wskazać, że powódka ma prawo domagać się od pozwanego alimentów na drodze sądowej. Jak wynika z akt niniejszej sprawy dotychczas dobro dziecka jest zabezpieczone bowiem powódka ma stałe źródło dochodu.

W ocenie Sądu wskazane powyżej okoliczności uzasadniają ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej pomiędzy stronami z dniem wytoczenia powództwa. Sąd na podstawie stanu faktycznego ustalonego w oparciu o zebrany materiał dowodowy uznał, że w chwili wniesienia przez powódkę powództwa w niniejszej sprawie pomiędzy małżonkami istniała długotrwała separacja faktyczna charakteryzująca się brakiem współdziałania małżonków w sprawach majątkowych, co uzasadnia ustanowienie rozdzielności majątkowej.

Zasadą jest ustanowienie rozdzielności majątkowej z dniem mieszczącym się w przedziale czasowym między dniem wytoczenia powództwa a wydania wyroku. Ustanowienie rozdzielności z datą wcześniejszą jest dopuszczalne w jedynie wyjątkowych okolicznościach, które w niniejszej sprawie zdaniem Sądu nie miały miejsca.

Mając na uwadze powyższe, Sąd na podstawie art. 52 kro orzekł, jak w sentencji.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. wyrażona w art. 102 k.p.c. zasada ,że w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami, odnosi się również do spraw dotyczących stosunku prawnego, który może być ukształtowany tylko wyrokiem, choćby zamiary stron były całkowicie zgodne. Do tego rodzaju szczególnych wypadków należą sprawy, w których dla uregulowania stosunku prawnego konieczne jest wydanie wyroku i w których strona pozwana z tej przyczyny uznaje powództwo przy pierwszej czynności procesowej co ma miejsce w niniejszej sprawie .