Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 kwietnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVI Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący:	SSO Bartosz Jakub Janicki
Protokolant:	Katarzyna Bobrowska

po rozpoznaniu 3 kwietnia 2018 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. O. (1) i E. G.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w P.

o nakazanie dokonania przydziału akcji,

stwierdzenie nieważności lub uznanie za nieistniejącą uchwały Zarządu,

uznanie za nieistniejącą, stwierdzenie nieważności lub uchylenie uchwały NWZA

oraz ustalenie posiadania prawa poboru akcji

I  oddala powództwo w całości;

II  oddala wniosek o zabezpieczenie roszczenia;

III  ustala, iż pozwana wygrała sprawę w całości i zasądza solidarnie od powodów na jej rzecz koszty procesu, przy czym ich wyliczenie pozostawia referendarzowi sądowemu po uprawomocnieniu się orzeczenia.

Sygn. akt XXVI GC 27/18

UZASADNIENIE

Strona powodowa M. O. (1) i E. G. w pozwie z dnia 8 stycznia 2018 roku przeciwko spółce (...) S.A. wnieśli o:

1.  Nakazanie Spółce dokonania przydziału powodom (...) akcji serii (...) poprzez:

a)  Stwierdzenie nieważności lub uznanie za nieistniejącą Uchwały Zarządu pozwanej Spółki nr 10/VII/2017 r. z dnia 17 sierpnia 2017 r. w sprawie przydziału akcji imiennych serii (...) – w zakresie listy subskrybentów, którym przydzielono akcje serii (...) i liczby przydzielonych akcji (pkt 2 i 3 uchwały) jako sprzecznej z prawem,

b)  Nakazanie pozwanej skorygowania Uchwały Zarządu tak, aby była zgodna z zasadami subskrypcji i uwzględniała zapis złożony przez powodów,

c)  Nakazanie pozwanej wpisania przydzielonych powodom akcji do księgi akcyjnej,

d)  Nakazanie pozwanej wydania odcinków akcji powodom po ich opłaceniu.

2.  Uznanie za nieistniejącą uchwały Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia poznanej Spółki nr 4 z dnia 6 grudnia 2017 r. o przymusowym wykupie akcji (ewentualnie) stwierdzenie nieważności tej uchwały (ewentualnie)uchylenia tej uchwały.

Ponadto strona powodowa wniosła o zabezpieczenie roszczeń niepieniężnych.

Pozwana Spółka wniosła odpowiedź na pozew, w której zażądała oddalenia powództwa w całości oraz wniosła odpowiedź na wniosek o zabezpieczenie, w której przedstawiła pogląd, że przedmiotowy wniosek jest bezzasadny i powinien być oddalony w całości, ponieważ powodowie nie uprawdopodobnili roszczeń i interesu prawnego w zabezpieczeniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 21 czerwca 2017 r. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie pozwanej Spółki podjęło uchwałę nr 4 w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego. Jest to fakt uznany za bezsporny. Podwyższenia kapitału zakładowego dokonano poprzez emisję akcji imiennych w serii (...) w formie sukcesji zamkniętej poprzez zaoferowanie dotychczasowym akcjonariuszom Spółki w drodze oferty publicznej. NWZ ustaliło dzień prawa poboru akcji imiennych na 21 czerwca 2017 r. oraz upoważniło Zarząd spółki do spełnienia wszystkich czynności faktycznych i prawnych w celu prawidłowego wykonania uchwały nr 4.(dowód: uchwała nr 4 NWZ z dnia 21 czerwca 2017 r. – k. 95)

Emisja akcji imiennych serii (...) miała nastąpić w formie sukcesji zamkniętej przez zaoferowanie akcji akcjonariuszom Spółki, którym przysługuje prawo poboru. Jest to fakt bezsporny zgodny z uchwałą Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia.(dowód: uchwała nr 4 NWZ z dnia 21 czerwca 2017 r. – k. 95)

Wymagane ustawą o ofercie publicznej Memorandum Informacyjne przedstawiało całą procedurę związana z podwyższeniem kapitału zakładowego, w tym sposób przydziału akcji, formularz zapisów oraz terminy. Przykładowo:

- pkt 3.11.4. Memorandum wskazywał, że w dniach od 21 lipca do 11 sierpnia 2017 roku każdy z akcjonariuszy Spółki, któremu służyło prawo poboru w dniu 21 czerwca 2017 r. może subskrybować akcje serii (...), dokonując zapisu podstawowego albo zapisu dodatkowego. (dowód: memorandum informacyjne – k. 27- 44)

Na dzień 21 czerwca 2017 r. (dzień prawa poboru) w księdze akcyjnej pozwanej spółki figurowała K. O. (PESEL (...)), która posiadała (...) akcji imiennych zwykłych serii (...) o numerach od (...) do (...). W dniu 21 czerwca 2017 r. nie figurowali na liście akcjonariuszy powodowie, jedyni spadkobiercy po K. O.. Wniosek o wpisanie do księgi akcyjnej złożyli w dniu 11 sierpnia 2017 r. Jest to okoliczność bezsporna.(dowód: wniosek o wpis do księgi akcji – k. 22)

Zgodnie z uchwałą Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia oraz Memorandum Informacyjnym pozwana Spółka zaoferowała i przydzieliła akcjonariuszom, którym służy prawo poboru akcje serii (...). Zapisów na akcje dokonali uprawnieni akcjonariusze oraz osoby (w tym powodowie), którym w dacie 21 czerwca 2017 r. nie przysługiwało prawo poboru. Zarząd spółki pozwanej wydał dwie uchwały dotyczące powyższych kwestii:

- uchwałę Zarządu nr 9/VII/ 2017 z dnia 17 sierpnia 2017 r. w sprawie nieuwzględnienia przy przydziale akcji imiennych serii (...) zapisów dokonanych przez osoby, którym nie przysługuje prawo poboru.

- uchwałę Zarządu nr 10/VII/2017 w sprawie przydziału akcji serii (...) określonym osobom (dowód: uchwała Zarządu nr 10/VII/2017 – k. 46-47)

Pismem z dnia 23 sierpnia 2017 r. poinformowano powodów o podstawach prawnych nieuwzględnienia ich „zapisu” oraz niezwłocznie zwrócono uiszczone przez nich kwoty. (dowód: przelew z dnia 18.08.2017 r. - k 112, przelew z dnia 18.08.2017 r. - k 113, pismo spółki pozwanej z dnia 23.08.2017 r. - k 118-119).

Po wykonaniu przydziału akcji serii (...), do sądu rejestrowego zostało zgłoszone podwyższenie kapitału zakładowego. W dniu 10 października 2017 roku sąd rejestrowy po zbadaniu sprawy dokonał wpisu podwyższenia kapitału zakładowego. Zarząd pozwanej spółki po otrzymaniu postanowienia Sądu dokonał odpowiednich wpisów do księgi akcji oraz poinformował akcjonariuszy o zarejestrowaniu podwyższenia kapitału zakładowego i sposobności odbioru odcinka zbiorowego.(dowód: pismo z dnia 26 października 2017 r. – k. 120).

W dniu 6 grudnia 2017 r Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie spółki pozwanej. podjęło uchwałę o przymusowym wykupie akcji akcjonariuszy posiadających akcje mniejszościowe w trybie art. 418 k.s.h. Przeciwko uchwale głosował M. O. (1) obecny na zgromadzeniu działający jako wspólny przedstawiciel. Powód zgłosił sprzeciw, którego zaprotokołowania zażądał. Zgromadzenie zostało ogłoszone w Monitorze Sądowym i Gospodarczym nr (...); poz. (...) z dnia 13 listopada 2017 r. (dowód: ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym nr (...); poz. (...) – k. 125).

Walne Zgromadzenie spółki pozwanej podjęło uchwałę o przymusowy wykupie akcji, które były w posiadaniu akcjonariuszy mniejszościowy reprezentujących (...) % kapitału zakładowego. Wykup akcji miał być dokonany przez akcjonariuszy większościowych w liczbie dwóch, posiadających łącznie (...) % kapitału zakładowego (jeden reprezentował (...), a drugi (...) kapitału zakładowego). Uchwałę podjęto w głosowaniu jawnym i imiennym, większością (...) oddanych głosów. Na każdą akcje przypadał jeden głos, niezależnie od uprzywilejowania. (dowód: protokół NWZ z dnia 6 grudnia 2017 r.- k. 62 - 69)

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o dokumenty złożone do akt sprawy. Na podstawie zebranych materiałów dowodowych sąd ustalił, że okoliczności przytoczone w przedstawionych dowodach z dokumentów są bezsporne. Strony nie wniosły zastrzeżeń do okoliczności ustalonych na podstawie dowodów.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 343 § 1 k.s.h. za akcjonariusza uważa się tylko, tę osobę, która jest wpisana do księgi akcyjnej lub posiadacza akcji na okaziciela z uwzględnieniem przepisów o obrocie instrumentów finansowych. Natomiast księga akcyjna, w której wpisany jest akcjonariusz to prowadzona przez Zarząd księga akcji imiennych i świadectw tymczasowych, w której należy wpisać nazwisko i imię albo nazwę (firmę), siedzibę i adres akcjonariusza albo adres do doręczeń, wysokość wykonanych wpłat, a także, na wniosek osoby uprawnionej, wpis o przeniesieniu akcji na inną osobę wraz z datą wpisu. (art. 341 § 1 k.s.h.).

W orzecznictwie przyjmuje się, że wpis do księgi akcyjnej daje nowemu posiadaczowi akcji imiennych prawo uzyskania pełni praw akcyjnych (uchwała SN sygn. III CKN/864/980). W takiej sytuacji nabywca akcji imiennych bez względu na chwilę przejścia akcji oraz sposób ich objęcia nie może być traktowany jako akcjonariusz do momentu wpisu. Nie ma on żadnych uprawień wobec spółki, mimo ważnego nabycia akcji.

W świetle obowiązujących przepisów powodowie nie byli uprawnionymi akcjonariuszami pozwanej Spółki, ponieważ nie figurowali oni w księdze akcyjnej. Powoływali się na fakt, że są jedynymi spadkobiercami po zmarłej K. O., jednakże do prawidłowego przejęcia pełni praw akcyjnych nie doszło w wyniku niedopełnienia obowiązków związanych z wpisem do księgi akcyjnej. Wniosek o wpis złożyli 11 sierpnia 2017 roku, po dacie prawa poboru wyznaczonej na 17 czerwca 2017 r., w wyniku czego nie mogli złożyć zapisu na akcje serii (...).

Roszczenie o nakazanie pozwanej spółce dokonania przydziału powodom akcji serii (...) jest nieprawidłowe, ponieważ nie można dokonać przydziału akcji osobom, którym w dniu oznaczenia akcjonariuszy nie przysługiwało prawo poboru, a co za tym idzie nie przysługiwało im prawo przydziału akcji serii (...) w ramach zapisu podstawowego czy dodatkowego. W tej sytuacji oznacza to, że roszczenie związane z przydziałem akcji stronie pozwanej nie istnieje, co wskazuje, że powództwo oddalono.

Strona powodowa nie uprawdopodobniła również roszczenia numer dwa polegającego na uznaniu za nieistniejącą uchwałę Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia pozwanej Spółki nr 4 z dnia 6 grudnia 2017 r. o przymusowym wykupie akcji (ewentualnie) stwierdzeniu nieważności tej uchwały (ewentualnie) uchyleniu tej uchwały, ponieważ nie wykazała żadnych dowodów uzasadniających spełnienie warunków związanych z uznaniem uchwały za nieistniejącą, stwierdzenia jej nieważności lub uchylenia.

Zgodnie z przepisem art. 189 k.p.c. w związku z art. 58 k.c. powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Strona powodowa nie wykazała interesu prawnego, który jest warunkiem koniecznym do spełnienia tego żądania. Uchwala nr 4, której uznania za nieistniejącą domagali się powodowie, dotyczy przymusowego wykupu akcji. W tabeli załączonej do uchwały określone zostały akcje objęte przymusowym wykupem. Na liście nie figurowały akcje powodów. W myśl art. 418 § 2b k.s.h. „skuteczność uchwały o przymusowym wykupie akcji zależy od wykupienia akcji przedstawionych do wykupu przez akcjonariuszy mniejszościowych, których akcje nie zostały objęte uchwałą. Akcjonariusze ci, obecni na walnym zgromadzeniu, powinni, w terminie dwóch dni od dnia walnego zgromadzenia, natomiast pozostali w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia uchwały, złożyć w spółce dokumenty akcji lub dowody ich złożenia do rozporządzenia spółki. Akcjonariuszy, którzy nie złożą dokumentów akcji w terminie, uważa się za wyrażających zgodę na pozostanie w spółce”. Strona powodowa nie złożyła w Spółce w odpowiednim terminie dokumentów akcji. W świetle obowiązujących przepisów pozostaje ona w spółce jako akcjonariusz, w wyniku czego nie posiada interesu prawnego do żądania uznania uchwały za nieistniejąca.

Ewentualnym roszczeniem strony powodowej było stwierdzenie nieważności uchwały nr 4 z dnia 6 grudnia 2017 r. Roszczenie to polega na wytoczeniu przeciwko spółce powództwa o stwierdzeniu nieważności uchwały walnego zgromadzenia sprzecznej z ustawą przez określone osoby lub organy spółki (art. 425 § 2 k.s.h.). Powód M. O. (2) działający jako wspólny przedstawiciel był uprawniony do wystąpienia z przedmiotowym roszczeniem, ponieważ jako akcjonariusz, który głosował przeciwko uchwale, zażądał zaprotokołowania sprzeciwu (art. 422 § 2 k.s.h.). Drugim warunkiem koniecznym do złożenia przedmiotowego roszczenia jest wykazanie sprzeczności uchwały z ustawą. Strona powodowa nie przedstawiła argumentów potwierdzających, że dana uchwała (jej treść, forma, tryb powzięcia) jest niezgodna z prawem. Nie uprawdopodobniła jakiejkolwiek sprzeczności przedmiotowej uchwały z ustawą. Z ustalonego stanu faktyczne wynikało, że w uchwale nr 4 nie występują podstawy do stwierdzenia nieważności, ponieważ uchwała została powzięta przez Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie, zwołane w sposób prawidłowy przez Zarząd w odpowiednim terminie poprzez ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Uchwała walnego zgromadzenia sprzeczna ze statutem bądź dobrymi obyczajami i godząca w interes spółki lub mająca na celu pokrzywdzenie akcjonariusza może być zaskarżona w drodze wytoczonego przeciwko spółce powództwa o uchylenie uchwały (art. 422 § 1 k.s.h.). Strona powodowa ewentualnie zażądała uchylenia przedmiotowej uchwały, jednakże nie przedstawiła okoliczności potwierdzających spełnienie przesłanek uzasadniających uchylenie uchwały, w wyniku czego nie uprawdopodobniła roszczenia.

Na podstawie przedstawionych w niniejszej sprawie twierdzeń oraz dokumentów, nie można uznać roszczenia za uzasadnione, dlatego powództwo zostało oddalone w całości.

Sąd z uwagi na to, że strona powodowa nie uwiarygodniła dostatecznie okoliczności uzasadniających istnienie roszczenia oraz interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, wniosek o zabezpieczenie roszczeń oddala.

Sąd na podstawie art. 98 k.p.c. ustala iż, pozwana wygrała sprawę w całości i zasądza solidarnie od powodów na jej rzecz koszty procesu. Na podstawie art. 108 k.p.c. pozostawia wyliczenie ich referendarzowi sądowemu po uprawomocnieniu się orzeczenia.