Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 2 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Andrzej Kubica

Sędziowie: SO Renata Puchalska

SO Andrzej Sobieszczański (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 2 października 2013 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku:

Stowarzyszenia (...) z siedzibą w W.

z udziałem:

Prezydenta miasta (...)

o zmianę wpisu

na skutek apelacji wnioskodawcy

na postanowienie Sądu Rejonowego (...) w Warszawie

z dnia 29 maja 2013 r., sygn. akt WA XII Ns-Rej. KRS (...)

postanawia:

apelację oddalić.

Sygn. akt XXIII Ga 1419/13

UZASADNIENIE

Dnia 14 sierpnia 2012r. wnioskodawca – Stowarzyszenie (...)w W.złożył wniosek o wpisanie do rejestru zmiany adresu, statutu, celu, przedmiotu działalności gospodarczej, składu organów stowarzyszenia oraz wzmianki o złożeniu sprawozdania finansowego za 2011r. wraz z uchwałą o jego zatwierdzeniu i sprawozdaniem z działalności.

Działając w trybie art. 13 ust.2 ustawy z 7 kwietnia 1989r. Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz. U. Nr 79, poz.855 z 2001r. z późn. zm.) sąd w osobie referendarza sądowego zarządzeniem z 6 grudnia 2012r. doręczył organowi nadzoru – Prezydentowi (...) odpis wniosku odnośnie zmian statutu wraz z załącznikami.

W piśmie z 2 stycznia 2013 r. organ nadzoru - Prezydent (...) wniósł o dopuszczenie do udziału w sprawie w charakterze uczestnika oraz wypowiedział się w sprawie wniosku zgłaszając uwagi co do kilku zapisów statutu.

Dnia 31 stycznia 2013r. pełnomocnik wnioskodawcy złożył zmieniony statut, uchwałę o jego zmianie i formularz wniosku uwzględniającego przeprowadzone zmiany.

Postanowieniem z dnia 7 marca 2013 r. Sąd Rejonowy (...)w Warszawie, (...)dokonał wpisu zmiany adresu, zmian w składzie organów stowarzyszenia, wzmianki o złożeniu sprawozdania finansowego z uchwałą o jego zatwierdzeniu i o odmowie wpisu w pozostałym zakresie.

Postanowienie to skargą na orzeczenie referendarza sądowego zaskarżył wnioskodawca Stowarzyszenie (...)w W.w części dotyczącej pkt II, III i V, tj. w zakresie odmawiającym wpisu oraz zobowiązania do uzupełnienie składu zarządu.

Postanowieniem z dnia 29 maja 2013 r. Sąd Rejonowy (...)w Warszawie 2013 r. zaskarżone postanowienie referendarza sądowego z dnia 7 marca 2013 r. i dokonany na jego podstawie wpis utrzymał w mocy (pkt. 1), odmówił wpisu w zakresie zmiany statutu, celu, zmiany przedmiotu działalności gospodarczej, wzmianki o sprawozdaniu z działalności za 2011 r. (pkt. 2) oraz zobowiązał wnioskodawcę do uzupełnienia składu zarządu do 5 osób i złożenia wniosku w tym zakresie w terminie 30 dni, pod rygorem wszczęcia postępowania przymuszającego (pkt 3).

Rozpoznając sprawę na skutek wniesionej skargi sąd rejestrowy uznał, że wniosek o wpisanie do rejestru stowarzyszenia zmian statutu a w konsekwencji zmiany celu i przedmiotu działalności gospodarczej nie może być uwzględniony. Zgodnie z treścią art. 16 wyżej powołanej ustawy – Prawo o stowarzyszeniach sąd rejestrowy wydaje postanowienie o zarejestrowaniu stowarzyszenia po stwierdzeniu, że jego statut jest zgodny z przepisami prawa. W myśl art. 21 w/w ustawy przepis ten ma odpowiednie zastosowanie także w sprawach dotyczących wpisania do rejestru zmian statutu.

Złożony w niniejszej sprawie statut Stowarzyszenia zawiera postanowienia naruszające przepisy w/w ustawy – Prawo o stowarzyszeniach. Przedmiotem oceny w niniejszej sprawie jest cały tekst statutu, gdyż jak wynika z uchwały nr (...)z 30 czerwca 2012r. Zwyczajnego Walnego Zebrania Członków zmiana statutu została dokonana w taki sposób, że nadano statutowi nowe brzmienie zawarte w tej uchwale. Uchwała nie precyzuje zmian poszczególnych paragrafów. Oznacza to, że przyjęto cały nowy statut. W tych okolicznościach ocenie sądu podlega cały statut. W tym miejscu należy także zauważyć, że taki sposób zmiany statutu i sformułowania żądania wniosku( wbrew poleceniu zawartemu w polu 43 formularza (...)niemożność uwzględnienia części zmian statutu a oddalenia pozostałych. W stworzonej przez wnioskodawcę sytuacji wpis albo odmowa mogą dotyczyć wyłącznie całego statutu. Na powyższe okoliczności nie ma wpływu złożenie przez wnioskodawcę uchwały z 29 stycznia 2013r. już precyzującej zmiany poszczególnych paragrafów, gdyż nieprawidłowości dotyczą zapisów przyjętych 30 czerwca 2012r..

Zastrzeżenia sądu dotyczą braku w statucie zapisów określających uzupełnianie składu Komisji Rewizyjnej. W myśl art.10 ust.1 pkt5 wyżej powołanej ustawy- Prawo o stowarzyszeniach do obligatoryjnych postanowień statutu należy wskazanie sposobu uzupełniania składu władz stowarzyszenia. W przypadku statutu wnioskodawcy wymóg ten został spełniony jedynie w odniesieniu do Zarządu( par.16 ust.4 statutu), brak natomiast odpowiednich zapisów w odniesieniu do Komisji Rewizyjnej.

Ponadto nieprawidłowe są zapisy par. 20 pkt 4 i par. 21 pkt 2 statutu, gdyż w odmienny sposób określają kwestię sposobu reprezentacji. Par. 20 pkt 4 wskazuje, że do reprezentacji Klubu upoważnieni są: w sprawach niemajątkowych Prezes Zarządu samodzielnie lub każdy członek Zarządu samodzielnie a w sprawach majątkowych Prezes Zarządu samodzielnie albo dwóch innych członków Zarządu działających łącznie. Z kolei par. 21 pkt 2 statutu stanowi, że reprezentowanie Klubu należy do kompetencji Zarządu. Wzajemna sprzeczność powyższych postanowień statutu stanowi naruszenie art. 10 ust.1 pkt 6 w/w, który zawiera wymóg określenia w statucie sposobu reprezentowania stowarzyszenia a nie kilku sposobów jak to uczynił wnioskodawca.

Odmowa wpisu w zakresie zmian statutu skutkuje odmową wpisu co do zmiany celu i przedmiotu działalności gospodarczej, które uregulowane są w statucie.

Jednocześnie odmowa wpisu odnośnie zmian statutu wywołała konieczność zobowiązania wnioskodawcy do uzupełnienia składu Zarządu do 5 osób. Dotychczas obowiązujący statut przewiduje bowiem, że Zarząd składa się z 5 do 7 członków i do tego zapisu należy dostosować liczbę członków Zarządu.

Apelację od tego postanowienia złożył wnioskodawca Stowarzyszenie (...) w W.zaskarżając je w całości.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił:

1.  Naruszenie przepisów postępowania poprzez:

a.  naruszenie art. 379 pkt. 5 k.p.c. poprzez pozbawienie możności obrony praw wnioskodawcy

b.  naruszenie art. 328 § 2 w zw. z art. 361 k.p.c. poprzez wadliwe sporządzenie uzasadnienia postanowienia oraz nieuwzględnienie wniosków zamieszczonych w skardze na orzeczenie referendarza w szczególności wniosku o przeprowadzenie rozprawy przed Sądem celem wykazania, iż zaproponowane zmiany statutu są niezgodne z uwagami organy nadzorującego oraz wysłuchania stron i uczestników postępowania

c.  naruszenie przepisów art. 233 k.p.c. poprzez błędną ocenę przedstawionych dokumentów w zakresie uznania, że:

-

wnioskodawca nie uwzględnił uwag organy nadzoru oraz, iż wnosi on o wpis statutowi nowego brzmienia określenie całej treści statutu

-

treść par. 19 statutu nie może być stosowana odpowiednio w zakresie uzupełnienia składu członków Komisji Rewizyjnej i co za tym idzie jest niezgodna z rzekomo z treścią art. 10 ust. 1 pkt 5 ustawy prawo o stowarzyszeniach

-

uznanie, iż kadencja zarządu jest tożsama z kadencją na jaką jest powołany członek zarządu, co stanowi w przekonaniu niezgodność z treścią § 16 ust. 2 statutu

-

uznanie wbrew dostarczonym dokumentom, iż zapisy statutu nie wyczerpują wymagań ustawowych w zakresie reprezentacji stowarzyszenia, gdy tymczasem zmodyfikowane uchwał (...) stowarzyszenia treści par. 21 ust. 2 odnoszą się do reprezentacji zarządu jako organu, a jedynie określają kompetencje zarządu ogólnie, zaś w zakresie rzekomych sprzeczności pomiędzy treścią par. 20 ust. 2 i par. 28 ust. 3 oraz par. 20 ust. 8 rzeczywista treść tych sprzeczności nie wykazuje.

d.  naruszenie przepisów art. 229 k.p.c. poprzez nieuwzględnienie twierdzeń organu nadzoru w zakresie przyznania przez organ nadzoru, iż niektóre zapisy statutu są bezzasadne nie zaś niezgodne przepisami

e.  naruszenie przepisów art. 230 k.p.c. poprzez nie zastosowanie przepisu w sytuacji gdy powinien być uwzględniony

f.  naruszenie przepisu art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niedostateczne sformuowanie uzasadnienia postanowienia.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o :

1.  uchylenie skarżonego postanowienia w całości

2.  wpisanie do rejestru wnioskowanych zmian

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy, podziela poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne oraz ich prawną ocenę i przyjmuje je za własne.

Na wstępie odnieść się należy, jako najdalej idącego, do zarzutu pozbawienia możności obrony praw wnioskodawcy, prowadzącego w myśl art. 379 pkt. 5 k.p.c. do nieważności postępowania. Pozbawienia możności obrony praw wnioskodawcy skarżący upatruje w naruszeniu art. 514 § 1 k.p.c. polegającym na niewyznaczeniu rozprawy mimo stosownego wniosku zawartego w skardze na postanowienie referendarza z dnia 7 marca 2013 r.

W ocenie Sądu Okręgowego przyczyną nieważności postępowania z powodu pozbawienia strony możliwości obrony jej praw (art. 379 pkt 5 k.p.c.) mogłoby być rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym zamiast na rozprawie, ale tylko wtedy gdy rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym zamiast na rozprawie nastąpiło wbrew przepisom prawa (tak Sąd Apelacyjny w Krakowie w postanowieniu z dnia 17 wrzenia 2012 r., sygn. akt III AUz 162/12). Zgodnie z art. 514 § 1 k.p.c. w postępowaniu nieprocesowym rozprawa odbywa się w wypadkach wskazanych w ustawie. W innych wypadkach wyznaczenie rozprawy zależy od uznania sądu. Zgodnie zaś z art. 15 ust. 1 ustawy prawo o stowarzyszeniach Sąd rejestrowy przed wydaniem postanowienia o zarejestrowaniu stowarzyszenia, jeżeli uzna za niezbędne dokonanie dodatkowych ustaleń, wyznacza w tym celu posiedzenie wyjaśniające. Z przepisów tych wynika, że w postępowaniu nieprocesowym rozpoznanie sprawy na rozprawie jest wyjątkiem, jeżeli zostało to wskazane w ustawie. W postępowaniu rejestrowym dotyczącym rejestracji stowarzyszenia wymogu takiego nie wprowadzono. Nie jest zatem wiążący dla Sądu wniosek uczestnika postępowania o rozpoznanie sprawy na rozprawie, oczywiście Sąd może wyznaczyć posiedzenie jawne, ale jedynie w sytuacjach jeżeli uzna za niezbędne dokonanie dodatkowych ustaleń. W niemniejszej sprawy Sąd rejestrowy, mimo stosownego wniosku wnioskodawcy, potrzeby takiej nie dostrzegł, a zdaniem Sądu Okręgowego brak jest podstaw by ocenę tą zakwestionować.

Reasumując w niniejszej sprawie rozpoznanie wniosku na posiedzeniu niejawnym pozostawało w zgodzie z przepisami o postępowaniu rejestrowym, nie może być zatem przyczyną nieważności postępowania z powodu pozbawienia wnioskodawcy możliwości obrony jego praw.

W dalszej kolejności podzielić należy stanowisko Sądu rejestrowego, co ma bardzo istotny wpływ na ocenę zasadności wniesionego zażalenia, że wnioskodawca domagał się wpisu nadania statutowi nowego brzmienia przez określenie całej treści statutu, a nie tylko niektórych jego postanowień. Dlatego przedmiotem oceny w niniejszej sprawie jest cały tekst statutu, gdyż jak wynika z uchwały nr 5 z dnia 30 czerwca 2012 r. Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Członków zmiana statutu została dokonana w taki sposób, ze nadano nowe brzmienia zwarte w uchwale. W tej sytuacji wpis albo odmowa dotyczyć mogą wyłączcie całego statutu, niedopuszczalne zatem było częściowe ujawnienie zmian statutu i odmowa wpisu w pozostałym zakresie.

Niezasadny jest również zarzut naruszenia przepisów prawa procesowego, tj. art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 361 k.p.c. Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem, skutecznie podniesiony zarzut obrazy przytoczonego przepisu wymaga wykazania, że uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia jest dotknięte takimi wadami, iż wyrok nie poddaje się kontroli instancyjnej (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 1997 r., sygn. akt II CKN 112/97, niepubl., i z dnia 8 października 1997 r., sygn. akt II CKN 312/97, niepubl.). Zdaniem Sądu Okręgowego, uzasadnienie wyroku Sądu rejestrowego odzwierciedla w sposób jasny i klarowny przeprowadzony sposób i tok rozumowania będący podstawą rozstrzygnięcia. Sąd pierwszej instancji wyjaśnił w swoim uzasadnieniu wszystkie zagadnienia istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, przeprowadził logiczny i konsekwentny wywód szeroko wskazując przyczyny i podstawę prawną dlaczego wymienione zapisy statutu nie mogą być uznane za zgodne z przepisami prawa.

Brak jest podstaw do uwzględnienia zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c. polegającego na błędnej ocenie przedstawionych dokumentów. Swobodna ocena dowodów odnosi się do wyboru określonych środków dowodowych i do sposobu ich przeprowadzenia. Ocena wiarygodności i mocy dowodów jest podstawowym zadaniem Sądu orzekającego, zaś granice swobodnej oceny zebranego materiału dowodowego wyznaczają wymagania prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz reguły logicznego rozumowania. Jak to wyjaśnił w wyroku z dnia 8 kwietnia 2009 r. Sąd Najwyższy (sygn. akt II PK 261/08, niepubl.) „ Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu.” Jak to już wyżej wyjaśniono Sąd rejestrowy w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia precyzyjnie wyjaśnił które postanowienia nowego statutu i dlaczego nie są zgodne z przepisami prawa. Sąd Okręgowy podziela stanowisko, że niedopuszczalne jest odpowiednie stosowanie w zakresie uzupełniania składu Komisji Rewizyjnej § 16 ust 4 statutu (nie zaś jak wskazano w uzasadnieniu § 19) dotyczącego uzupełniania składu Zarządu. Zgodzić się również należy zez stanowiskiem Sądu rejestrowego, że postanowienia § 20 ust. 4 i § 21 pkt 2, a w szczególności § 28 ust. 3 zredagowane zostały w sposób nieprecyzyjny, wzajemnie się krzyżujący i mogący powodować w przyszłości niejasności co do sposób reprezentacji stowarzyszenia, a co za tym idzie co do ważności czynności prawnych.

Co do zarzutu braku uwzględnienia uwag organu nadzoru wskazać należy, ze uwagi te nie są dla Sądu wiążące. Ponadto w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia brak jest jakiegokolwiek odwołania się do uwag tego organu. Podobnie Sąd rejestrowy nie odnosił się do kadencji Zarządu, tudzież członków zarządu, stąd też trudno odnieść się da trafności zarzutu skarżącego w tym zakresie.

Podsumowując wskazać należy, że Sąd I instancji przekonująco wyjaśnił przyczyny swojego stanowiska, a Sąd Okręgowy uznaje to wyjaśnienie za wystarczające i nie widzi najmniejszych podstaw, aby je zakwestionować. Powód nie podjął przy tym próby wykazania, że Sąd I instancji uchybił zasadom logicznego wnioskowania czy doświadczenia życiowego. Przedstawił jedynie własną interpretację postanowień nowego statutu na tle regulacji ustawy prawo o stowarzyszeniach próbując wykazać, iż nowy statut zgodny jest z postanowieniami tej ustawy. Przedstawiona przez skarżącego ocena jest jednak jedynie polemiką z zasługującym na pełną aprobatę stanowiskiem Sądu rejestrowego wskazującą na możliwość odmiennej interpretacji postanowień statutu, która jednak nie daje się pogodzić z zapisami ustawy prawo o stowarzyszeniach.

Nie zasługują również na uwzględnienie zarzuty naruszenia art. 229 i 230 k.p.c. przede wszystkim dlatego, że w postępowaniu rejestrowym nie ma stron postępowania, których stanowisko co do okoliczności faktycznych mogłoby zostać ocenione w uwzględnieniem wymienionych przepisów. Ponadto sąd w niniejszym postępowaniu nie prowadził postępowania dowodowego zmierzającego do ustalenia stanu faktycznego sprawy, ten był bowiem bezsporny i sprowadzał się do treści nowego statutu. Postępowanie w niniejszej sprawie ograniczało się jedynie do oceny czy statut stowarzyszenia uchwalony uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników dnia 30 czerwca 2012 r. zgodny jest z przepisami prawa, tj. do oceny prawnej. Zarzut naruszenia art. 229 k.p.c. poprzez nieuwzględnienie twierdzeń organu nadzoru jest również o tyle niezasadny, że w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia brak jest jakiegokolwiek odwołania do opinii Prezydenta miasta (...)

Z przedstawionych względów Sąd Okręgowy nie znajdując podstaw do uwzględnienia apelacji, na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. postanowił o jej oddaleniu.