Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 kwietnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXI Wydział Pracy w składzie:

Przewodniczący:	SSO Bogumił Patulski (spr.)
Sędziowie:	SO Grażyna Otola-Pawlica SO Ewa Wronka
Protokolant:	sekr. sądowy Aneta Strynowicz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 kwietnia 2016 r. w Warszawie

sprawy z powództwa M. B.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.

o wynagrodzenie za pracę i ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy – Żoliborza VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie

z dnia 23 czerwca 2015 roku sygn. akt VII P 681/09

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I, III., IV i V. w ten sposób, że powództwo oddala i zasądza od M. B. na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. kwotę 1800 (jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

2.  zasądza od M. B. na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. kwotę 900 (dziewięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

Sygn. akt XXI Pa 793/15

UZASADNIENIE

Powód M. B. w pozwie z dnia 16 kwietnia 2009 roku (data prezentaty sądowej) skierowanym przeciwko (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. (poprzednio w W.) wniósł o: zasądzenie od pozwanego pracodawcy na swoją rzecz kwoty 15.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi tytułem niewypłaconego wynagrodzenia za pracę za okres styczeń-marzec 2009 roku, wypłatę ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, zasądzenie od pozwanego pracodawcy kosztów procesu według norm przepisanych.

Pozwany pracodawca w sprzeciwie od nakazu zapłaty z dnia 19 czerwca 2009 roku (data stempla pocztowego) wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powód na rozprawie w dniu 12 sierpnia 2009 roku wniósł o zasądzenie zaległego wynagrodzenia w kwocie 23.990,89 zł w tym wynagrodzenia za miesiące styczeń, luty i marzec 2009 roku w kwocie po 7.200 zł brutto miesięcznie oraz niewypłaconego ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w kwocie 2.390,89 zł, zaś pełnomocnik pozwanego pracodawcy wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych

Wyrokiem z dnia 23 czerwca 2015 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy-Żoliborza w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń w punkcie pierwszym - zasądził od pozwanego na rzecz powoda 15.159,90 zł tytułem wynagrodzenia za pracę i ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy; w punkcie drugim - oddalił powództwo w pozostałym zakresie; w punkcie trzecim - zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 672,29 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 666 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego i kwotę 6,29 zł tytułem zwrotu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa; w punkcie trzecim - na podstawie art. 113 ust. 1 w zw. z art. 96 ust. 1 pkt. 4 w zw. z art.35 w zw. z art. 13 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Warszawy–Żoliborza w Warszawie kwotę 758 zł tytułem opłaty od pozwu, której powód nie miał obowiązku uiścić; w punkcie piątym - nadał wyrokowi z urzędu w punkcie I rygor natychmiastowej wykonalności w części nieprzekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia powoda to jest do kwoty 7.200 zł.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód M. B. był zatrudniony w pozwanym zakładzie pracy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. (poprzednio w W.) w okresie od dnia 8 września 2008 roku do dnia 3 kwietnia 2009 roku na podstawie umowy o pracę zawartej w dniu 8 grudnia 2008 roku na czas nieokreślony na stanowisku kierownika do spraw kluczowych klientów (Key Account Manager) w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 7.200 zł.

Pozwany rozwiązał umowę o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art.52 § 1 pkt.1 kodeksu pracy w piśmie z dnia 25 marca 2009 roku, które powód otrzymał listem poleconym w dniu 3 kwietnia 2009 roku.

Państwowa Inspekcja Pracy w toku kontroli stwierdziła, że pozwany pracodawca nie naliczył i nie wypłacił powodowi wynagrodzenia za pracę za miesiące styczeń, luty i marzec 2009 roku oraz ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w wymiarze 7 dni.

Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w wymiarze 7 dni należny powodowi wyniósł 2.390,89 zł brutto.

Powód otrzymał zaliczki na wydatki firmowe przelewem na rachunek bankowy. W dniu 22 stycznia 2009 roku w kwocie 1.000 zł. W dniu 30 stycznia 2009 roku w kwocie 3.500 zł. Powód przedstawił rachunki na kwotę 1.431,33 zł.

Zbadanie całej przestrzeni dyskowej służbowego laptopa powoda nie wykazało obecności arkusza E. mogącego stanowić rozliczenie zaliczek za okres od dnia 1 stycznia 2009 roku do dnia 31 marca 2009 roku. Powód nie rozliczył udzielonych zaliczek w wysokości 3.068,67 zł. Pozwany pracodawca potrącił nierozliczone przez powoda zaliczki z wynagrodzenia za pracę powoda. W styczniu 2009 roku potrącono zaliczkę w kwocie 2.541,36 zł. Do wypłaty za styczeń 2009 roku pozostała kwota 2.541,36 zł netto. W lutym 2009 roku potrącono zaliczkę w kwocie 903,93 zł. Do wypłaty za luty 2009 roku pozostała kwota 4.132,79 zł netto. Do wypłaty za marzec 2009 roku pozostała kwota 1.412,35 zł netto to jest kwota 1.814,30 zł brutto (w tym wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 654,54 zł brutto i wynagrodzenie przewidziane w art.92 kodeksu pracy za 7 dni zwolnienia lekarskiego w okresie od dnia 3 marca 2009 roku do dnia 9 marca 2009 roku w kwocie 1.159,76 zł brutto).

Od dnia 10 marca 2009 roku powód nie wykonywał pracy. Ponadto do wypłaty pozostała kwota 2.390,89 zł tytułem ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

W ugodzie zawartej z pozwanym pracodawcą w dniu 19 marca 2009 roku powód zobowiązał się do zapłaty na rzecz pozwanego pracodawcy kwoty 292.531,35 zł. Tytułem zabezpieczenia spłaty powód wystawił weksel własny in blanco wraz z deklaracją wekslową na kwotę zadłużenia. Pozwany pracodawca uzupełnił weksel in blanco wystawiony przez powoda w celu zabezpieczenia spłaty należności wynikających z zawartej ugody. Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział I Cywilny nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 15 maja 2009 roku sygnatura akt I Nc 64/09 nakazał powodowi, aby zapłacił pozwanemu pracodawcy kwotę 292.531,35 zł. Na podstawie tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 15 maja 2009 roku sygnatura akt I Nc 64/09 zostało wszczęte przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Radomiu postępowanie zabezpieczające. Komornik dokonał zajęcia rachunków bankowych powoda. Prokurator Prokuratury Rejonowej Warszawa-Żoliborz postanowieniem z dnia 8 maja 2009 roku wszczął śledztwo w sprawie doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem pozwanego pracodawcy w grudniu 2008 roku w kwocie nie mniejszej niż 309.636 zł to jest o czyn z art.286 § 1 k.k. Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w R. w piśmie z dnia 29 grudnia 2008 roku zawiadomił pozwanego pracodawcę o zajęciu wynagrodzenia za pracę powoda. W świadectwie pracy wystawionym przez pozwanego pracodawcę w dniu 3 kwietnia 2009 roku znalazła się informacja o zajęciu wynagrodzenia przez Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w R. z dnia 29 grudnia 2008 roku na kwotę 288,20 zł. Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w R. w piśmie z dnia 8 kwietnia 2009 roku zawiadomił o uchyleniu zajęcia. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Radomiu w piśmie z dnia 28 kwietnia 2009 roku zawiadomił pozwanego pracodawcę o wszczęciu egzekucji z wynagrodzenia za pracę powoda. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Grodzisku Mazowieckim w piśmie z dnia 29 maja 2009 roku zawiadomił pozwanego pracodawcę o wszczęciu egzekucji z wynagrodzenia za pracę powoda. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Radomiu w piśmie z dnia 17 lutego 2010 roku zawiadomił pozwanego pracodawcę o wszczęciu egzekucji z wynagrodzenia za pracę powoda.

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział I Cywilny wyrokiem z dnia 4 lipca 2011 roku sygnatura akt I C 14/10 utrzymał w całości nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym przez Sąd Okręgowy w Warszawie w dniu 15 maja 2009 roku w sprawie o sygnaturze I Nc 64/09. Sąd Okręgowy w Warszawie postanowieniem z dnia 25 października 2011 roku w sprawie o sygnaturze I C 14/10 nadał klauzulę wykonalności wyrokowi wydanemu przez Sąd Okręgowy w Warszawie w dniu 4 lipca 2011 roku.

Powód był skazany m.in. za oszustwo, fałszerstwo, składanie fałszywych zeznań. Sąd Okręgowy w Warszawie XVIII Wydział Karny wyrokiem z dnia 21 stycznia 2014 roku sygnatura akt XVIII K 222/12 skazał powoda za oszustwa za pomocą fałszerstwa na szkodę pozwanego pracodawcy na łączną kwotę 298.133,84 zł, a także za włamania na konto internetowe członka zarządu pozwanego pracodawcy M. L. w dniach 22 marca 2009 roku, 24 marca 2009 roku, 9 kwietnia 2009 roku i podrobienie treści wiadomości mail M. L. oraz posłużenie się tymi dokumentami, jako autentycznymi.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny wyrokiem z dnia 5 grudnia 2014 roku sygnatura akt II AKa 391/14 na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 21 stycznia 2014 roku sygnatura akt XVIII K 222/12 utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił przede wszystkim na podstawie złożonych do akt dokumentów w tym akt osobowych powoda. Złożone przez pozwanego pracodawcę wydruk „Rozliczenie kosztów poniesionych przez pracownika” (k.114 akt sprawy) oraz tabela załączona do pisma procesowego z dnia 15 października 2009 roku (k.178 akt sprawy) a także rozliczenie wynagrodzenia powoda za okres styczeń-kwiecień 2009 roku (k.439 akt sprawy) zostały uznane przez Sąd Rejonowy za projekty dokumentów w związku z tym, że nie zostały podpisane.

Sąd pierwszej instancji uznał za wiarygodne zeznanie przesłuchanego w niniejszej sprawie świadka. W ocenie tego Sądu nie zostały ujawnione żadne okoliczności świadczące o tym, że świadek D. B. miała jakikolwiek interes w zeznaniu nieprawdy. Okolicznością taką nie może być wyłącznie fakt pozostawania w związku małżeńskim z powodem. Jednakże zeznanie to nie miało znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Podobnie Sąd Rejonowy ocenił dowód z przesłuchania powoda i członka zarządu pozwanego pracodawcy. Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego w tym złożonych do akt dokumentów oraz w oparciu o obowiązujący stan prawny Sąd Rejonowy uznał dowód z przesłuchania członka zarządu pozwanego pracodawcy za niewiarygodny w zakresie w jakim starał się dowieść, że nie mógł wypłacić powodowi należnego wynagrodzenia i ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w związku z zajęciami komorniczymi.

Sąd Rejonowy zważył, że powództwo jest częściowo zasadne.

Na wstępie Sąd pierwszej instancji wskazał, że w niniejszej sprawie obowiązywała ogólna reguła, że to powód miał udowodnić swoje twierdzenia uzasadniające powództwo. Wskazano, że bezsporne było, że strony nawiązały stosunek pracy. Sąd Rejonowy uznał za udowodnione, że w umowie o pracę zawartej w dniu 1 września 2012 roku na czas nieokreślony strony nie zastrzegły, że zmiana jej warunków nastąpi w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Oznacza to, że dopuszczalna była zmiana umowy o pracę zawartej przez strony niniejszego postępowania bez zachowania formy pisemnej, a pozwany pracodawca jedynie powinien potwierdzić zmianę na piśmie, lecz niezachowanie formy pisemnej zmiany umowy o pracę nie spowodowałoby jej nieważności. Sąd uznał również za udowodnione, że strony ustaliły wynagrodzenie zasadnicze powoda w wysokości 7.200 zł brutto oraz że powód od dnia 10 marca 2009 roku do dnia 3 kwietnia 2009 roku, to jest do dnia rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, nie wykonywał pracy, a za czas niewykonywania pracy nie zachował prawa do wynagrodzenia, zaś pozwany pracodawca nie wypłacił powodowi należnych świadczeń ze stosunku pracy w łącznej kwocie 18.605,19 zł brutto w tym należnego wynagrodzenia za pracę za okres od dnia 1 stycznia 2009 roku do dnia 9 marca 2009 roku w łącznej kwocie 16.214,30 zł brutto (w tym za styczeń 2009 roku w kwocie 7.200 zł brutto, za luty 2009 roku w kwocie 7.200 zł brutto, za marzec 2009 roku w kwocie 1.814,30 zł brutto) oraz ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w wymiarze 7 dni w kwocie 2.390,89 zł brutto.

Sąd pierwszej instancji podkreślił, że pozwany pracodawca zgłosił zarzut potrącenia kwoty 3.445,29 zł tytułem nierozliczonych zaliczek. Sąd uznał przy tym za udowodnione, że powód nie rozliczył pobranych zaliczek pieniężnych w kwocie 3.445,29 zł, a pozwany pracodawca prawidłowo dokonał potrącenia zaliczek pieniężnych udzielonych powodowi z wynagrodzenia za pracę za miesiące styczeń i luty 2009 roku po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Sąd Rejonowy nie uwzględnił stanowiska pozwanego, zgodnie z którym nie wypłacił należnego powodowi wynagrodzenia za pracę i ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, ponieważ został zawiadomiony przez komorników sądowych i naczelnika urzędu skarbowego o zajęciu wynagrodzenia za pracę oraz posiadał własną wierzytelność wobec powoda stwierdzoną tytułem wykonawczym. Sąd Rejonowy uznał za udowodnione, że zajęcia wynagrodzenia za pracę powoda dokonane przez komorników sądowych były nieskuteczne, albowiem stosunek pracy łączący strony ustał w dniu 3 kwietnia 2009 roku w wyniku rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę na podstawie art.52 § 1 pkt.1 kodeksu pracy, a komornicy sądowi zawiadomili pozwanego pracodawcę o wszczęciu egzekucji z wynagrodzenia za pracę powoda w pismach z dnia 28 kwietnia 2009 roku, z dnia 29 maja 2009 roku i z dnia 17 lutego 2010 roku. Natomiast w świadectwie pracy wystawionym przez pozwanego pracodawcę w dniu 3 kwietnia 2009 roku znalazła się informacja o zajęciu wynagrodzenia przez Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w R. z dnia 29 grudnia 2008 roku na kwotę 288,20 zł. Zatem w dniu ustania stosunku pracy powoda jego wynagrodzenie za pracę było zajęte tylko przez Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w R.. Jednakże Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w R. w piśmie z dnia 8 kwietnia 2009 roku zawiadomił o uchyleniu zajęcia. Ponadto w ocenie Sądu Rejonowego nie mogło dojść do skutecznego potrącenia z wynagrodzenia powoda wierzytelności pozwanego pracodawcy albowiem na mocy przepisu art. 505 pkt. 4 k.c. nie mogą być umorzone przez potrącenie wierzytelności, co do których potrącenie jest wyłączone przez przepisy szczególne, a takim przepisem w stosunku do wynagrodzenia za pracę jest przepis art. 87 § 1 k.p.

Strony postępowania ustaliły, że wynagrodzenie płatne jest, co miesiąc z dołu najpóźniej w ostatnim dniu roboczym miesiąca, a powód miał prawo domagać się od następnego dnia odsetek ustawowych za czas opóźnienia. Jednakże powód nie sprecyzował roszczenia o odsetki ustawowe. Natomiast po potrąceniu nierozliczonych zaliczek pieniężnych udzielonych przez pozwanego pracodawcę powodowi do zapłaty pozostała kwota 15.159,90 zł brutto (18.605,19 zł brutto minus 3.445,29 zł). Mając na względzie powyższe okoliczności Sąd Rejonowy w pkt I sentencji wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 15.159,90 zł tytułem wynagrodzenia za pracę i ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, a w pkt. II sentencji wyroku oddalił powództwo w pozostałym zakresie.

Apelację od wyroku złożył pozwany zaskarżając go w zakresie punktu pierwszego wnosząc o jego uchylenie w tym zakresie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji, ewentualnie o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez oddalenie powództwa również co do kwoty 15.159,90 zł oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu za postępowanie w obu instancjach.

Zaskarżonemu wyrokowi powódka zarzuciła naruszenie:

1.  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez pominięcie zarzutu pozwanego dotyczącego posiadania przez pozwanego własnej wierzytelności wobec powoda stwierdzonej tytułem wykonawczym;

2.  brak rozpoznania istoty sprawy poprzez nierozpoznania zarzutu pozwanego co do istnienia wymagalnej wierzytelności pozwanego wobec powoda stwierdzonej tytułem wykonawczym;

3.  art. 328 § 2 k.p.c. poprzez brak wskazania motywów jakimi kierował się Sąd Rejonowy uznając podniesiony przez pozwanego zarzut za niezasługujący na uwzględnienie;

4.  naruszenie art. 8 k.p. i 5 k.c. poprzez jego niezastosowanie i brak uznania, że domaganie się przez powoda zapłaty od pozwanego stoi w całkowitej sprzeczności z zasadami współżycia społecznego w sytuacji, gdy powód jest dłużnikiem pozwanego na kwotę stanowiącą dwudziestokrotność zasądzonego przez Sąd pierwszej instancji wynagrodzenia za pracę i ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXI Wydział Pracy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego podlega uwzględnieniu w zakresie w jakim zmierza do zmiany orzeczenia.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji poczynione w toku postępowania i przyjmuje je za własne. Sąd Rejonowy w sposób wyczerpujący zgromadził materiał dowodowy, jednak w ocenie Sądu drugiej instancji nie dokonano wszechstronnego rozważenia wniosków wynikających z dokonanych przez Sąd Rejonowy ustaleń, co doprowadziło do nieprawidłowego rozstrzygnięcia sprawy.

Zarzuty wskazane w apelacji co do zasady zasługiwały na uwzględnienie. W ocenie Sądu Okręgowego okoliczności niniejszej sprawy wskazywały na konieczność rozpatrzenia roszczenia powoda w kontekście jego sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Zgodnie z art. 8 k.p. nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Z przepisu tego wynika zatem, że każde działanie albo zaniechanie może być uznane za nadużycie prawa, jeśli występuje jedna z dwóch przesłanek: obiektywna sprzeczność ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa lub obiektywna sprzeczność z zasadami współżycia społecznego. Treść klauzuli generalnej zawarta w tym przepisie ujęta jest przy tym przedmiotowo, a nie podmiotowo. Nie kształtuje ona praw podmiotowych, nie zmienia i nie modyfikuje praw, jakie wynikają z innych przepisów prawa. Przepis ten upoważnia sąd do oceny, w jakim zakresie, w konkretnym stanie faktycznym, działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie jego prawa i nie korzysta z ochrony prawnej. Stosowanie art. 8 k.p. (podobnie jak art. 5 k.c.) pozostaje zatem w nierozłącznym związku z całokształtem okoliczności konkretnej sprawy (por. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2003 r. w sprawie I PK 558/02, publik. OSNP Nr 16/2004, poz. 283, a także uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2012 r., II PK 56/12, LEX nr 1243024). Zaznaczenia wymaga, że norma art. 8 k.p. oznacza pozbawienie danego podmiotu możliwości korzystania z prawa, które mu w świetle przepisów prawa przedmiotowego przysługuje. Prowadzi to więc zawsze do osłabienia zasady pewności prawa i przełamuje domniemanie korzystania z prawa w sposób zgodny z zasadami współżycia społecznego i jego społeczno-gospodarczym przeznaczeniem. Z tego względu zastosowanie przez sąd konstrukcji nadużycia prawa jest dopuszczalne tylko wyjątkowo i musi być - zgodnie z ustalonym stanowiskiem orzecznictwa i doktryny prawa - szczegółowo uzasadnione. Uzasadnienie to musi wykazać, że w danej indywidualnej i konkretnej sytuacji, wyznaczone przez obowiązujące normy prawne typowe zachowanie podmiotu korzystającego ze swego prawa, jest ze względów moralnych, wyznaczających zasady współżycia społecznego, niemożliwe do zaakceptowania, ponieważ w określonych, nietypowych okolicznościach zagraża podstawowym wartościom, na których opiera się porządek społeczny i którym prawo powinno służyć (tak m.in. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 6 kwietnia 2011 r., II PK 254/10).

Mając na względzie powyższe należy podkreślić, że Sąd Rejonowy trafnie wskazał przepisy kodeksu pracy dotyczące ochrony wynagrodzenia za pracę. Wynagrodzenie za pracę doznaje bowiem szczególnej ochrony w przepisach prawa pracy. Pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia za pracę wykonaną, a zatem ustawodawca wyłączył możliwość dyspozytywnego decydowania przez pracownika o prawie do wynagrodzenia wyłączając dopuszczalność jego zrzeczenia się. Objęcie wynagrodzenia za pracę szczególną ochroną nie wyłącza jednak, w ocenie Sądu Okręgowego, możliwości oddalenia powództwa o wynagrodzenie na podstawie art. 8 k.p. Stosowanie tego przepisu nie prowadzi bowiem do uchylenia lub zmiany obowiązujących przepisów prawa do wynagrodzenia, ale daje możliwość odmowy udzielenia ochrony prawnej w przypadku, gdy w świetle oceny danego stanu faktycznego korzystanie przez stronę z prawa do wynagrodzenia pozostaje w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Inaczej mówiąc, odwołanie się do art. 8 k.p. nie podważa mocy obowiązującej przepisów prawa, ale ma na celu zapobieganie stosowaniu prawa w sposób, który prowadzi do wywarcia skutków niemoralnych albo rozmijających się zasadniczo z założeniem jego ustanowienia. W ocenie Sądu drugiej instancji założenie, że żądanie wynagrodzenia za pracę nie może być nadużyciem prawa i dłużnik w żadnym przypadku nie może mieć ochrony wynikającej z art. 8 k.p., jest za daleko idące i nie znajduje potwierdzenia w celowościowej wykładni tego przepisu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2008 r. IV CNP 12/08; LEX nr 461749). Co więcej Sąd Najwyższy wskazał, że w oderwaniu od konkretnych okoliczności sprawy nie można formułować ogólnych dyrektyw co do stosowania art. 8 k.p. (por. wyrok Sądu Najwyższego z 28 listopada 1967 r., I PR 415/67, OSPiKA 1968 Nr 10, poz. 210 oraz uchwałę z 17 stycznia 1974 r., III PZP 34/73, OSNCP 1975 Nr 1, poz. 4; PiP 1978 nr 7, s. 161).

W niniejszej sprawie nie było wątpliwości co do tego, że powód jest dłużnikiem pozwanego. Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, że Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział I Cywilny nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym z dnia 15 maja 2009 r. sygnatura akt I Nc 64/09 nakazał powodowi, aby zapłacił pozwanemu pracodawcy kwotę 292.531,35 zł. Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny wyrokiem z dnia 4 lipca 2011 r. sygnatura akt I C 14/10 utrzymał w całości nakaz zapłaty wydany przez Sąd Okręgowy w Warszawie w dniu 15 maja 2009 r. w sprawie o sygnaturze I Nc 64/09. Sąd Okręgowy w Warszawie postanowieniem z dnia 25 października 2011 r. w sprawie o sygnaturze I C 14/10 nadał klauzulę wykonalności wyrokowi wydanemu przez Sąd Okręgowy w Warszawie w dniu 4 lipca 2011 r. Trzeba także zaznaczyć, że Sąd Okręgowy w Warszawie XVIII Wydział Karny wyrokiem z dnia 21 stycznia 2014 roku skazał powoda za usiłowanie i doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem na łączną kwotę 298.133,84 zł (punkty I,II wyroku), a także za włamania na konto internetowe członka zarządu pozwanego pracodawcy M. L. w dniach 22 marca 2009 roku, 24 marca 2009 roku, 9 kwietnia 2009 roku i podrobienie treści wiadomości mail M. L. oraz posłużenie się tymi dokumentami, jako autentycznymi (punkt II wyroku). Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny wyrokiem z dnia 5 grudnia 2014 r. utrzymał w mocy zaskarżony wyrok. Choć Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 30 września 2015 r., sygn. akt II KK 115/15 uchylił wyrok Sądu Okręgowego w punktach III, IV (tj. w zakresie dotyczącym włamania powoda na konto internetowe M. L. w celu podrobienia wiadomości email i posłużenia się tym dokumentem jako autentycznym i orzeczenia łącznej kary 3 lat pozbawienia wolności) i sprawę w tym zakresie przekazał do ponownego rozpoznania, to jednak wyrok w zakresie, w którym dotyczył usiłowania i doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem na łączną kwotę 298.133,84 zł jest prawomocny.

W ocenie Sądu Okręgowego wskazane wyżej okoliczności nie mogą pozostać bez wpływu na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy. W tym miejscu należy zaznaczyć, że Sąd Okręgowy nie kwestionuje prawa powoda do wynagrodzenia za pracę i ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Powód dochodził wynagrodzenia za pracę za okres od dnia 1 stycznia 2009 r. do dnia 9 marca 2009 r. w łącznej kwocie 16.214,30 zł oraz ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w kwocie 2.390,89 zł. Sąd Rejonowy ustalił, że w powód w tym okresie świadczył pracę, a zatem zgodnie z art. 80 k.p. przysługiwało mu prawo do wynagrodzenia. Z uwagi na niewykorzystanie urlopu wypoczynkowego powodowi, na podstawie art. 171 k.p., przysługiwało także prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w wymiarze 7 dni. W ocenie Sądu drugiej instancji przy rozpoznaniu niniejszej sprawy nie można jednak pominąć tego, że powód w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzania mieniem pracodawcy na łączną kwotę 298.133,84 zł. Egzekucja wierzytelności, której podstawą był tytuł wykonawczy wydany w sprawie o sygnaturze I C 14/10, w kwocie 292.531,35 zł okazała się bezskuteczna, wobec czego postępowanie egzekucyjne wobec powoda zostało umorzone. Wobec tych okoliczności Sąd Okręgowy ocenił, że skorzystanie przez powoda z prawa do wynagrodzenia i ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy naruszałoby zasady współżycia społecznego tj. obowiązujące w stosunkach pracy normy moralno-obyczajowe takie jak zasady dobrej wiary, obowiązku zachowania lojalności stron i poszanowania ich słusznych interesów, w tym dbałości o dobro pracodawcy, dobrych obyczajów w dysponowaniu jego majątkiem.

Mając to na względzie, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w punktach I, II, IV i V w ten sposób, że oddalił powództwo. Koszty zastępstwa procesowego za obie instancje Sąd Okręgowy zasądził zgodnie z dyspozycją art. 98 § 1 k.p.c., na podstawie którego strona przegrywająca sprawę zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Zgodnie z regulacją art. 98 § 3 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez radcę prawnego/adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego radcy prawnego, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Na koszty celowego dochodzenia swoich praw przez pozwanego składało się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego będącego radcą prawnym ustalone, za postępowanie przed Sądem pierwszej instancji, zgodnie regulacją § 11 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, natomiast za postępowanie przed Sądem drugiej instancji na podstawie §12 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 11 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 5 ww. rozporządzenia.

Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.

SSO Grażyna Otola-Pawlica SSO Bogumił Patulski SSO Ewa Wronka

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego.