Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 września 2021 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodnicząca: Sędzia Sądu Okręgowego Anna Maria Kowalik

Protokolant: sekretarz sądowy Magdalena Żabińska

po rozpoznaniu 22 września 2021 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania Zakładów (...) S.A. w B.

przeciwko Dyrektorowi Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w B. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie

z udziałem Miejskich (...) Sp. z o.o.

o wszczęcie postępowania administracyjnego

na skutek odwołania Zakładów (...) S.A. w B. od decyzji Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w B. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie z 8 października 2019 roku nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od Zakładów (...) S.A. w B. na rzecz Miejskich (...) Sp. z o.o. kwotę 737 złotych (siedemset trzydzieści siedem) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Anna Maria Kowalik

Sygn. akt XVII AmW 28/19

UZASADNIENIE

Decyzją z 8 października 2019 r. nr (...) Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w B. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie ( dalej organ regulacyjny, pozwany), na podstawie art. 27 e, art. 27c ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (dalej u.z.z.w.) oraz w związku z art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r., poz. 2096 ze zm.) (dalej k.p.a.), po rozpatrzeniu wniosku złożonego przez Zakłady Chemiczne „(...)” S.A. w B. (dalej powód) o wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie sporu powstałego pomiędzy wnioskodawcą a Miejskimi (...) Spółką z o.o. (dalej zainteresowany, (...)) i wydanie decyzji w przedmiocie spełnienia przez Zakłady Chemiczne „(...)” S.A. warunków przyłączenia do sieci, oddalił wniosek złożony przez Zakłady Chemiczne „(...)” S.A.

Odwołanie od powyższej Decyzji złożył powód. W odwołaniu wniósł o uchylenie zaskarżonej Decyzji w całości i przekazanie sprawy organowi do ponownego rozpoznania, ewentualnie o zmianę zaskarżonej Decyzji w całości i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez nakazanie przedsiębiorstwu wodociągowo - kanalizacyjnemu Miejskim (...) Spółce z o.o.: 1) wydania warunków przyłączenia do sieci wobec Zakładów Chemicznych „(...)” S.A., 2) przyłączenia do sieci Zakładów Chemicznych „(...)” S.A., a następnie 3) zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków ze spółką Zakłady (...) S.A.

Zaskarżonej Decyzji powód zarzucił naruszenie przepisów postępowania administracyjnego:

1)  art. 7 k.p.a. poprzez zaniechanie podjęcia wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego w sprawie;

2)  art. 77 § 1 k.p.a. poprzez zaniechanie zebrania w sposób wyczerpujący materiału dowodowego w sprawie i w związku z tym nierozpatrzenie całego materiału dowodowego w sprawie.

Pozwany złożył odpowiedź na odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania.

Zainteresowany w odpowiedzi na odwołanie wniósł o:

1)  oddalenie odwołania,

2)  oddalenie wniosku powoda o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z następujących dokumentów, względnie pominięcie tych dowodów na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c.:

- uchwały Zespołu Orzekającego Komisji Rozstrzygającej w Najwyższej Izbie Kontroli z dnia 8 października 2019 r. nr (...),

- pisma (...) z 28 lutego 2018 r. znak: NO. (...),

- umowy między (...) a (...) (w aktach sprawy prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Bydgoszczy pod sygn. akt I C 625/18),

gdyż dokumenty te nie stanowią dowodów faktów przydatnych dla rozstrzygnięcia sprawy;

3)  zasądzenie na rzecz zainteresowanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W piśmie procesowym z 24 kwietnia 2020 r. powód wniósł o dopuszczenie dowodu z następujących dokumentów dołączonych do niniejszego pisma:

- odpisu pełnego KRS zainteresowanego (...),

- odpisu pełnego (...) sp. z o.o.

na okoliczność faktycznego wywierania wpływu na działalność spółki (...) jak i (...) przez organ wykonawczy gminy, wykorzystania stosunku dominacji w celu odmowy zawarcia umowy o świadczenie usług wodno- kanalizacyjnych z powodem na zasadach wynikających z ustawy zaopatrzeniowej.

Ponadto powód wniósł o zwrócenie się do Sądu Okręgowego w Bydgoszczy, I Wydział Cywilny, o udostępnienie tut. Sądowi dokumentu znajdującego się w aktach sprawy I C 625/18 w postaci Umowy zawartej pomiędzy spółką (...) a (...), mocą której dokonywany jest outsourcing usług, a umowy zawierane przez (...) w zakresie oczyszczania ścieków realizowane są w rzeczywistości przez (...), na okoliczność faktycznej możliwości wykorzystania infrastruktury (...) w celu świadczenia usług przez (...).

Oprócz tego powód wniósł o zwrócenie się do spółki (...) sp. z o.o. w B. o udzielenie informacji, czy w dacie zaskarżonej Decyzji (8.10.2019 r.) oraz na dzień udzielania informacji możliwe było zawarcie umowy, na podstawie której (...) sp. z o.o. dostarczałaby wodę, odprowadzała i oczyszczała ścieki pochodzące od powodowej spółki za pomocą posiadanej w rejonie Zakładów (...) S.A. w B. infrastruktury wodociągowo- kanalizacyjnej (czyli w niezmienionym kształcie), ale na podstawie umowy o świadczenie usług wodno- kanalizacyjnych zawartej z (...) sp. z o.o. w B., a jeśli nie jest to w ocenie (...) sp. z o.o. możliwe, to o udzielenie informacji z jakich powodów oraz jak do tego się ma fakt zawarcia umowy o oczyszczanie ścieków pochodzących od podmiotów, które zawarły umowy z (...) sp. z o.o. (umowa znajdująca się w aktach sprawy I C 625/18) i dlaczego w ich przypadku było to możliwe.

Powód wniósł też o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego od pozwanego na rzecz powoda.

W odpowiedzi zainteresowany złożył pismo z 14 września 2020 r., w którym podtrzymując dotychczasowe wnioski i stanowisko:

1)  na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 i 3 k.p.c. wniósł o pominięcie dowodów z następujących dokumentów:

a)  odpisu pełnego (...),

b)  odpisu pełnego (...) sp. z o.o.,

gdyż dowody te z jednej strony dotyczą faktów przyznanych przez (...) ((...) jest podmiotem zależnym od (...)), a z drugiej strony są nieprzydatne dla stwierdzenia faktów powołanych w tezie dowodowej, w zakresie, w jakim miałyby świadczyć o „wykorzystywaniu stosunku dominacji w celu odmowy zawarcia umowy”;

2)  na podstawie art. 235 ^{( 2 )}§ 1 pkt 2 k.p.c. ponowił wniosek o pominięcie dowodu z umowy miedzy (...) a (...) (w aktach sprawy prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Bydgoszczy pod sygn. akt I C 625/18), gdyż dokument ten nie stanowi dowodu faktów przydatnych dla rozstrzygnięcia sprawy;

3)  wniósł o nieuwzględnienie wniosku powoda sformułowanego w pkt 3 pisma z 24 kwietnia 2020 r. o zobowiązanie (...) do „udzielenia wyjaśnień” jako nieznanego ustawie i jako takiego niedopuszczalnego;

4)  z ostrożności procesowej, w przypadku nieuwzględnienia przez Sąd wniosku o pominięcie dowodu z uchwały Zespołu Orzekającego Komisji Rozstrzygającej w Najwyższej Izbie Kontroli z dnia 8 października 2019 r. nr (...), wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z decyzji Prezydenta Miasta B. nr (...) z 5 marca 2020 r., opatrzonej klauzulą decyzji ostatecznej, w przedmiocie umorzenia postępowania z wniosku (...) o udzielenie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków.

Rozpoznając odwołanie Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Miejskie (...) spółka z o.o. działająca na podstawie zezwolenia na zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków nie posiada sieci wodociągowo- kanalizacyjnej w rejonie lokalizacji Zakładów Chemicznych „(...)” S.A. w B.. W tym miejscu rozchodzi się sieć, którą dysponuje (...) sp. z o.o. w B. (dalej (...)) (dowód: pismo z 26.07.2019 r. w aktach adm., okoliczności niesporne).

Dnia 25 marca 2015 r. powód zawarł z (...) sp. z o.o. w B. umowę nr (...), na podstawie której wymieniona spółka dostarcza mu wodę z własnych urządzeń wodociągowych i odprowadza ścieki do urządzeń kanalizacyjnych będących w jej władaniu (dowód: umowa k. 18- 29 akt sąd.).

Właścicielem (...) w B. jest Miasto B. (dowód: odpis z KRS k. 43- 55 akt sąd.),z kolei (...) w B. jest właścicielem (...) sp. z o.o. w B. (dowód: odpis z KRS k. 107- 111 akt sąd.).

Pismem z 6 września 2016 r. nr (...) powód po raz pierwszy złożył do (...) w B. wniosek o wydanie warunków technicznych przyłączenia do miejskiej sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, sanitarnej i deszczowej, oznaczając m.in. rodzaj odbieranych ścieków jako bytowe oraz przemysłowe - technologiczne (dowód: wniosek z 6.09.2016 r. w aktach adm.).

W odpowiedzi (...) w B. poinformował powoda, że nie posiada w jego rejonie sieci a zatem nie może uwzględnić wniosku (dowód: pismo z 19.09.2016 r. w aktach adm.).

W międzyczasie, 27 września 2017 r., Rada Miasta B. wydała uchwałę nr(...)w sprawie uchwalenia Planu Rozwoju i Modernizacji Urządzeń Wodociągowych i Kanalizacyjnych na lata 2018- 2022, która nie obejmuje budowy sieci na terenach Zakładów Chemicznych „(...)” S.A. w B. (dowód: uchwała wraz z Planem w aktach adm., okoliczność niesporna).

Dnia 15 maja 2019 r. nr (...) powód złożył do (...) w B. kolejny wniosek o wydanie warunków technicznych przyłączenia do miejskiej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, ponownie charakteryzując ścieki będące przedmiotem odbioru jako bytowe oraz przemysłowe- technologiczne (dowód: pismo z 15.05.2019 r. w aktach adm.).

W odpowiedzi (...) w B. ponownie nie uwzględnił wniosku powoda o przyłączenie, wskazując, że nie posiada w rejonie położenia Zakładów Chemicznych „(...)” S.A. w B. sieci wodociągowej, kanalizacji sanitarnej i kanalizacji deszczowej, w związku z czym podłączenie jest technicznie niemożliwe (dowód: pismo z 01.07.2019 r. w aktach adm.).

Pismem z 8 lipca 2019 r. znak: (...) powód zwrócił się do Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w B. z wnioskiem o wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie sporu powstałego pomiędzy powodem a (...) w B. i wydanie decyzji w przedmiocie spełniania przez Zakłady Chemiczne „(...)” S.A. warunków przyłączenia do sieci (dowód: pismo z 08.07.2019 r. w aktach adm.).

W związku z powyższym wnioskiem, organ pismami z dnia 11 lipca 2019 r., znak: (...), wezwał zarówno powoda jak i (...) w B. do przekazania pełnej dokumentacji zgromadzonej w przedmiotowej sprawie, a (...) dodatkowo do przedstawienia swojego stanowiska w sprawie (dowód: wezwania z 11.07.2019 r. w aktach adm.).

W reakcji na wezwanie, powód przedłożył pismo z 24 lipca 2019 r. z załącznikami, w tym - Krótką charakterystykę proponowanych tras sieci kanalizacyjnej ciśnieniowej, pozwalającej na wprowadzenie ścieków powstałych na terenie Zakładów Chemicznych „(...)” S.A. do sieci kanalizacji miejskiej (dowód: pismo z 24.07.2019 r. w aktach adm.).

W dniu 29 lipca 2019 r. wpłynęło do organu regulacyjnego pismo (...) w B. z 26 lipca 2019 r. zawierające wyjaśnienia, do których załączono dokumentację zgromadzoną w sprawie, w tym:

-

uchwałę NR (...) z 27 września 2017 r. w sprawie uchwalenia Planu Rozwoju i Modernizacji Urządzeń Wodociągowych i Kanalizacyjnych na lata 2018-2020,

-

mapę obrazującą rozmieszczenie w rejonie Zakładów Chemicznych „(...)” S.A. sieci wodociągowej, sieci kanalizacji sanitarnej będącej we władaniu (...) w B. (dowód: pismo z 26.07.2019 r. w aktach adm.).

Pismem z 5 sierpnia 2019 r. organ regulacyjny zawiadomił strony postępowania o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie dotyczącej rozstrzygnięcia sporu między nimi (dowód: zawiadomienie z 05.08.2019 r. w aktach adm.).

W toku tego postępowania organ wezwał powoda do przekazania dokumentacji obrazującej ewentualne włączenie wewnętrznej sieci wodociągowej do sieci wodociągowej będącej we władaniu (...) w B. (dowód: wezwanie z 21 sierpnia 2019 r. w aktach adm.), ale w odpowiedzi powód poinformował, że nie posiada dostatecznej wiedzy pozwalającej na zobrazowanie tego włączenia (dowód: pismo z 30.08.2019 r. w aktach adm.).

Pismem z 25 września 2019 r. organ regulacyjny zawiadomił strony o zakończeniu zbierania dowodów i materiałów sprawie. Jednocześnie poinformował strony o możliwości zapoznania z aktami sprawy, jak też o prawie wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań (dowód: zawiadomienie z 25.09.2019 r. w aktach adm.).

(...) w B. w piśmie z 30 września 2019 r. przedstawił kolejne wyjaśnienia (dowód: pismo z 30.09.2019 r. w aktach adm.), a powód 4 października 2019 r. zapoznał się ze zgromadzonym materiałem (dowód: notatka w aktach adm.).

W dniu 8 października 2019 r. Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w B. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie wydał zaskarżoną Decyzję (dowód: Decyzja w aktach adm.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych w trakcie postępowania administracyjnego i sądowego, których autentyczność nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania.

Za nieprzydatne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy było przeprowadzenie dowodu z umowy zawartej między spółką (...) a (...) w B., znajdującej się w aktach sprawy I C 625/18 Sądu Okręgowego w Bydgoszczy, na podstawie której, jak twierdzi powód, dokonywany jest outsourcing usług, a umowy zawierane przez (...) w zakresie oczyszczania ścieków realizowane są faktycznie przez (...), gdyż okoliczność ta nie miała znaczenia w sprawie.

Podobnie Sąd nie uznał za potrzebne uzyskanie od (...) informacji - czy w dacie wydania Decyzji i udzielania informacji możliwe było zawarcie umowy, na podstawie której (...) sp. z o.o. dostarczałaby wodę, odprowadzała i oczyszczała ścieki pochodzące od powodowej spółki za pomocą posiadanej w rejonie Zakładów (...) S.A. w B. infrastruktury wodociągowo- kanalizacyjnej (czyli w niezmienionym kształcie), ale na podstawie umowy o świadczenie usług wodno- kanalizacyjnych zawartej z (...) w B., a jeśli nie jest to w ocenie (...) sp. z o.o. możliwe, to o udzielenie informacji z jakich powodów oraz jak do tego się ma fakt zawarcia umowy o oczyszczanie ścieków pochodzących od podmiotów, które zawarły umowy z (...) sp. z o.o. (umowa znajdująca się w aktach sprawy I C 625/18) i dlaczego w ich przypadku było to możliwe- toteż oddalił wniosek dowodowy powoda w tym zakresie.

Za oddaleniem wskazanych wniosków przemawia bowiem fakt, iż przedmiotem niniejszej sprawy jest ustalenie istnienia bądź nieistnienia możliwości technicznych przyłączenia zakładów powoda do sieci (...). Podnoszone zaś przez powoda możliwości realizowania usług formalnie przez (...) a faktycznie za pośrednictwem infrastruktury (...), na podstawie stosownej umowy między (...) i (...), które powód próbuje udowodnić za pomocą wyżej wskazanych wniosków dowodowych, nie mają w sprawie znaczenia, gdyż w sytuacji gdy (...) i (...) są odrębnymi spółkami z odrębnymi sieciami, powyższe okoliczności nie stanowiłyby o istnieniu możliwości technicznych przyłączenia powoda do sieci (...).

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem zaskarżona Decyzja jest słuszna i ma oparcie w przepisach prawa a podnoszone przez powoda zarzuty nie są trafne, stąd nie mogą skutkować uchyleniem tej Decyzji.

W pierwszej kolejności Sąd pragnie zauważyć, że powód w odwołaniu skupił się na kwestiach, które nie miały znaczenia w sprawie, a mianowicie prowadzenia przez (...) działalności bez stosowanego pozwolenia, o którym mowa w art. 16 ust. 1 u.z.z.w. jak również nadużywania przez niego pozycji dominującej, a jedynie marginalnie odniósł się do kwestii najistotniejszej tj., czy istnieje techniczna możliwość przyłączenia jego zakładów do sieci (...). Kwestia podnoszonych przez powoda zależności między (...) i (...) i założenia, że (...) jest podmiotem dominującym wobec (...) również nie była istotna dla rozstrzygnięcia sprawy. Dlatego zarzuty powoda skoncentrowane na tej okoliczności nie mogły być uwzględnione. Natomiast mogą być badane w postępowaniu antymonopolowym, poprzedzonym przeprowadzeniem stosowanego postępowania przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w którym na rozstrzygnięcie mają wpływ przykładowo choćby takie okoliczności jak posiadanie przez podmiot pozycji dominującej na rynku. Z informacji ujawnionych w toku niniejszego postępowania, jak i znanych Sądowi z urzędu wynika, iż takie postępowanie wobec (...) zostało wszczęte i zakończyło się wydaniem decyzji stwierdzającej nadużywanie pozycji dominującej, od której (...) złożył odwołanie. Zatem te wszystkie okoliczności, które podnosił powód w odwołaniu mogą być przedmiotem badania w tamtym postępowaniu, w przeciwieństwie do niniejszego postępowania, które dotyczy odwołania od decyzji o konkretnej treści.

W związku z tym, Sąd przede wszystkim odniesie się do zarzutów ponoszonych przez zainteresowanego na poparcie stanowiska, iż nie ma obowiązku przyłączenia powoda do swojej sieci, w tym braku obowiązku świadczenia przez niego usług zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków na rzecz przemysłu.

Zainteresowany wskazywał, że przedmiotem ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków nie jest każde zaopatrzenie w wodę, ale takie które służy dostarczeniu „wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi” oraz że zbiorowe odprowadzanie ścieków jest usługą świadczoną na zasadzie powszechnej dostępności w celu zaspokojenia potrzeb mieszkańców, jako że stanowi zadanie własne gminy polegające na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty. W jego ocenie przedsiębiorstwa wodociągowo- kanalizacyjne są zobowiązane do świadczenia usług tylko na rzecz mieszkańców, a więc osób fizycznych, a wyłącznie uprawnione a nie zobowiązane do obsługi przedsiębiorców.

Sąd zważył, że dokonując oceny regulacji zawartych w ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków należy przede wszystkim skupić się na przepisach tej ustawy, a gdyby ich interpretacja nie przyniosła jednoznacznych wniosków, dopiero wtedy odwołać się do przepisów innych ustaw.

Zgodnie z przepisem art. 1 u.z.z.w. określa ona zasady i warunki zbiorowego zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi oraz zbiorowego odprowadzania ścieków, a zatem nie stanowi o ograniczeniu stosowania tej ustawy a przez to ustanowionych w ustawie obowiązków przedsiębiorstwa wodociągowo- kanalizacyjnego dotyczących zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków względem osób fizycznych, sygnalizuje jedynie jaki rodzaj wody ma być dostarczany.

Istotnym jest zatem ustalenie, kto w rozumieniu ustawy jest odbiorcą usług, odpowiedź na to pytanie przynosi treść art. 2 pkt 3 u.z.z.w. zgodnie z którym, odbiorcą usług jest każdy, kto korzysta z usług wodociągowo-kanalizacyjnych z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków. Oznacza to, że ustawa nie tylko nie dzieli odbiorców ze względu na ich jakiekolwiek cechy, ale co więcej nie dyskwalifikuje jakiejkolwiek formy prawnej działania odbiorcy, zakładając jedynie, że odbiorca korzysta z usług na podstawie umowy z przedsiębiorstwem wodociągowo- kanalizacyjnym.

Ponadto jeśli chodzi o odprowadzanie ścieków zaznaczenia wymaga, że na potrzeby ustawy definiowane są ścieki ogólnie (art. 2 pkt 8 u.z.z.w.), ścieki bytowe (art. 2 pkt 9 u.z.z.w.), ścieki komunalne (art. 2 pkt 10 u.z.z.w.) oraz ścieki przemysłowe, te jako ścieki niebędące ściekami bytowymi albo wodami opadowymi lub roztopowymi będącymi skutkiem opadów atmosferycznych, powstałe w związku z prowadzoną przez zakład działalnością handlową, przemysłową, składową, transportową lub usługową, a także będące ich mieszaniną ze ściekami innego podmiotu, odprowadzane urządzeniami kanalizacyjnymi tego zakładu (art. 2 pkt 11 u.z.z.w.), z czego wynika, że ścieki przemysłowe wyprodukowane przez zakład przemysłowy są, wobec braku przepisów odmiennych, również odprowadzane przez przedsiębiorstwo wodociągowo- kanalizacyjne na podstawie przepisów ww. ustawy.

W artykule 10 u.z.z.w. uregulowano jedynie obowiązki dostawcy ścieków przemysłowych w przypadku wprowadzania ich do urządzeń kanalizacyjnych. Dostawca ścieków przemysłowych ma obowiązek zapewnienia odpowiednich parametrów odprowadzanych ścieków przemysłowych. Kwestie te reguluje rozporządzenie Ministra Budownictwa z dnia 14 lipca 2006 r. w sprawie sposobu realizacji obowiązków dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r. poz. 1757), wydane na podstawie delegacji z art. 11 u.z.z.w. W tym celu dostawca ścieków przemysłowych wprowadzanych do urządzeń kanalizacyjnych jest obowiązany do instalowania niezbędnych urządzeń podczyszczających ścieki przemysłowe i prawidłowej eksploatacji tych urządzeń (art. 10 pkt 2 u.z.z.w.).

Podobnie przepisy u.z.z.w. ocenił Wojewódzki Sąd Administracyjny w O., który w wyroku z 26 lutego 2019 roku stwierdził „Obowiązek odprowadzania ścieków do kanalizacji sanitarnej oznacza obowiązek odprowadzania zarówno ścieków bytowych, jak i przemysłowych do istniejącej zbiorczej sieci kanalizacyjnej, będącej w posiadaniu przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego.” W uzasadnieniu zauważył zaś, że u.z.z.w, jak głosi jej tytuł, ustanawia zasadę zbiorowego odprowadzania ścieków, nie czyniąc żadnych w tym względzie odstępstw wobec podmiotów gospodarczych. Art. 2 pkt 20 u.z.w.o.ś. stanowi, że zbiorowe odprowadzanie ścieków oznacza działalność polegającą na odprowadzaniu i oczyszczaniu ścieków, prowadzoną przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne. Zgodnie z art. 5 ust. 1 u.z.w.o.ś. przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne ma obowiązek zapewnić zdolność posiadanych urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych do realizacji dostaw wody w wymaganej ilości i pod odpowiednim ciśnieniem oraz dostaw wody i odprowadzania ścieków w sposób ciągły i niezawodny, a także zapewnić należytą jakość dostarczanej wody i odprowadzanych ścieków. Natomiast kwestie dotyczące sporów pomiędzy przedsiębiorstwami wodociągowo-kanalizacyjnymi a odbiorcami usług, dotyczące m.in. odmowy zawarcia umowy o odprowadzanie ścieków przez przedsiębiorstwo wodociągowo - kanalizacyjne, regulują postanowienia rozdziału 5b u.z.w.o.ś. (Wyrok WSA w Olsztynie z 26.02.2019 r., II SA/Ol 819/18, LEX nr 2631597).

Sąd ten słusznie również zauważył, iż obowiązek przyłączenia nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej przez każdy podmiot władający nieruchomością, bez względu na sposób wykorzystania nieruchomości, a więc też rodzaj wytworzonych ścieków, został wyartykułowany wprost również w art. 2 pkt 4 i art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1454).

Stosownie bowiem do brzmienia przepisu art. 5 ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku min. przez przyłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej lub, w przypadku gdy budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, wyposażenie nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych, spełniające wymagania określone w przepisach odrębnych; przyłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej nie jest obowiązkowe, jeżeli nieruchomość jest wyposażona w przydomową oczyszczalnię ścieków spełniającą wymagania określone w przepisach odrębnych.

Reasumując, w ocenie Sądu obowiązek przyłączenia do sieci wyrażony w art. 15 ust. 4 u.z.z.w., jak też opisany w art. 6 ust. 2 u.z.z.w. obowiązek zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków przez przedsiębiorstwo wodociągowo - kanalizacyjne zajmujące się zbiorowym zaopatrzeniem w wodę i zbiorowym odprowadzaniem ścieków dotyczy również odbiorcy przemysłowego.

Obciążenie przedsiębiorstwa wodociągowo- kanalizacyjnego ww. obowiązkami nie jest jednak bezwarunkowe. Przepis art. 15 ust. 4 u.z.z.w. zakłada, że przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane przyłączyć do sieci nieruchomość osoby ubiegającej się o przyłączenie nieruchomości do sieci, jeżeli są spełnione warunki przyłączenia określone w regulaminie, o którym mowa w art. 19, czyli w regulaminie dostarczania wody i odprowadzania ścieków uchwalonym przez radę gminy, oraz istnieją techniczne możliwości świadczenia usług. Tymczasem z materiału niniejszej sprawy wynika, że nie istnieją techniczne możliwości świadczenia usług przez (...) w B. na rzecz Zakładów Chemicznych „(...)” S.A. w B., toteż wniosek powoda o wydanie warunków technicznych na przyłączenie go do sieci, kierowany do (...), nie mógł zostać uwzględniony.

W tym zakresie podkreślić trzeba, że sieć (...) w B. nie jest usytuowana w rejonie działania zakładów powoda, co jest bezsporne. Ta obiektywna okoliczność wyklucza poprowadzenie przyłącza ze względu na zbyt duże odległości. Jak wskazał bowiem orientacyjnie w toku postępowania administracyjnego (...) w B. odległość od granic nieruchomości działek objętych wnioskiem powoda o wydanie warunków technicznych do sieci wodociągowej (...) wynosi minimum 340 m i minimum 460 m do sieci kanalizacji sanitarnej (...), a nawet 2700 m i więcej od granic innych działek w przypadku sieci wodociągowej, i 3200 m i więcej od granic innych działek w przypadku sieci kanalizacji sanitarnej. Nie ulega zatem wątpliwości, że wybudowanie przyłącza o takiej długości byłoby niezgodne ze sztuką inżynierską, gdyż jak podał zainteresowany przyłącza mierzą od kilkunastu do kilkudziesięciu metrów.

Niezależnie od tego zaznaczenia wymaga, że sieć wodociągowa (...) nie ma zdolności hydraulicznych do dostarczania wody w wymaganej ilości i pod wymaganym ciśnieniem, a sieć kanalizacyjna (...) odpowiedniej przepustowości hydraulicznej przewodów kanalizacyjnych. Zainteresowany analizując przedstawione przez powoda w toku postępowania administracyjnego warianty opisujące odprowadzanie ścieków z N. (...) do sieci kanalizacji miejskiej (...) porównał ilość ścieków, jakie odprowadzałby odbiorca zgodnie z udzielonymi mu pozwoleniami wodnoprawnymi z maksymalną dopuszczalną przepustowością kanałów, którymi ścieki miałyby być prowadzone. Z przedstawionych przez niego danych liczbowych niezbicie wynika, że ilość ścieków odprowadzanych przez N. (...) jest większa niż przepustowość kanalizacji miejskiej, przy czym należy dodatkowo mieć na względzie, że kanalizacja (...) obsługuje już zabudowę zlokalizowaną wzdłuż swojej trasy, osiągając swoje obliczeniowe napełnienie w związku z czym nie można wprowadzić tam dodatkowych ścieków przekraczających maksymalną przepustowość.

Sąd uznał zatem, że stanowisko zainteresowanego w tej mierze jest w pełni racjonalne. Ponadto zainteresowany słusznie negatywnie zweryfikował wersję zaprezentowaną przez powoda w ramach jednego z wariantów dotyczącą ułożenia nowego kolektora kanalizacji ciśnieniowej w nieeksploatowanym otwartym rowie betonowym w kierunku wschodnim z uwagi na fakt, iż kanał otwarty nie jest własnością (...), a poza tym brak jest stosownych aprobat technicznych dopuszczających napowietrzne stosowanie rurociągów do transportu ścieków, brak też inwentaryzacji obiektów na trasie nieczynnego rowu ściekowego, przy czym na podstawie wizji stwierdzono niezdatność ich dalszej eksploatacji.

Jednocześnie istotnym jest, że (...) w B. nie ma powinności rozbudowy sieci do terenu Zakładów Chemicznych „(...)” S.A. w B.. Wprawdzie zgodnie z art. 21 ust. 1 i 3 u.z.z.w. (...) w B. będąc przedsiębiorstwem wodociągowo- kanalizacyjnym opracował wieloletni plan rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych będących w jego posiadaniu, który miał być zgodny z kierunkami rozwoju gminy określonymi w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, z ustaleniami miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz ustaleniami zezwolenia wydanego temu przedsiębiorstwu na prowadzenie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków, a w dniu 27 września 2017 r. doszło do jego uchwalenia - Rada Miasta B. wydała uchwałę nr(...)w sprawie uchwalenia Planu Rozwoju i Modernizacji Urządzeń Wodociągowych i Kanalizacyjnych na lata 2018- 2022, jednak plan ten, włączony do materiału dowodowego, pokazuje, że w obszarze bezpośrednio graniczącym z nieruchomościami należącymi do N. (...) nie jest planowana budowa miejskiej sieci wodociągowej oraz kanalizacyjnej.

Powyżej wymienione przeszkody techniczne, w sytuacji niemożności ich przezwyciężenia oraz niezatwierdzenia potrzebnego dla przyłączenia rozwoju sieci, determinują brak warunków do przyłączenia Zakładów Chemicznych „(...)” S.A. w B. do sieci (...) w B.. Z kolei brak tych warunków technicznych implikuje brak obowiązku przedsiębiorstwa (...) w B. do przyłączenia nieruchomości powoda do sieci po myśli art. 15 ust. 4 u.z.z.w.

W tym miejscu Sąd musi wskazać, że możliwość przyłączenia zakładów powoda do sieci (...) w B. mogła być oceniana wyłącznie poprzez analizę potencjału jaki wykazuje sieć (...) w B.. Sieć są to w myśl art. 2 pkt 7 u.z.z.w. przewody wodociągowe lub kanalizacyjne wraz z uzbrojeniem i urządzeniami, którymi dostarczana jest woda lub którymi odprowadzane są ścieki, będące w posiadaniu przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego. Podnoszona zaś przez powoda możliwość świadczenia usług przez (...) dzięki umowie między (...) a (...) sp. z o.o., do którego sieci powód jest przyłączony z uwagi na istnienie warunków technicznych na tej drodze, i który faktycznie doprowadzałby wodę i odprowadzał ścieki powoda realizując umowę z (...), nie przemawia za istnieniem warunków technicznych po stronie zainteresowanego. (...) i (...) są odrębnymi podmiotami i w perspektywie regulacji stosunków wodno- kanalizacyjnych nie można nakazać (...) przyłączenia do sieci i świadczenia usług powodowi za pomocą (...). Współdziałanie (...) i (...) powinno być wszak zupełnie dobrowolnie.

Na marginesie też dodać można, że sytuacja oczyszczania ścieków części odbiorców usług (...) przy pomocy (...) przedstawia się inaczej niż powód zakładał w przypadku jego zakładów. Mianowicie jak przekonująco tłumaczył (...) odprowadza on do oczyszczalni będącej w posiadaniu (...) (tj. Oczyszczalni (...)) łączny strumień ścieków, pochodzący od odbiorców (...), z którymi (...) ma zawarte umowy i od których odbiera ścieki bezpośrednio z ich nieruchomości do swojej sieci na terenie B.. Ścieki te płyną do Oczyszczalni (...) odrębnym kolektorem. (...) nie obsługuje jakichkolwiek klientów (...) za pośrednictwem własnej sieci i nie odbiera od klientów (...) ścieków bezpośrednio z należących do nich nieruchomości.

Mając na względzie powyższe Sąd stwierdził, że rację miał zainteresowany nie wydając powodowi warunków technicznych na przyłączenie, mimo dwukrotnie zgłoszonego przez powoda wniosku w piśmie z 6 września 2016 r., a następnie w piśmie z 15 maja 2019 r. Takie postępowanie pozostaje też w zgodzie z § 22 działu 8 uchwały nr (...) Rady Miasta w B. z 27 lutego 2019 r. w sprawie uchwalenia Regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków na terenie Miasta B. (Dz.Urz.Woj.Kuj.-Pom. z 2019 r., poz. 1405, Legalis), na który powoływano się w niniejszej sprawie, a który stanowi, że „Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne określa warunki techniczne na przyłączenie nieruchomości do sieci wodociągowej lub kanalizacyjnej podmiotowi ubiegającemu się o przyłączenie do sieci, jeżeli istnieją techniczne możliwości świadczenia usług przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, uwarunkowane usytuowaniem nieruchomości, zdolnościami dostawczymi istniejącej sieci wodociągowej oraz zdolnościami przepustowymi istniejącej sieci kanalizacyjnej.” Tym samym wobec złożenia przez powoda do organu regulacyjnego wniosku o wszczęcie postępowania administracyjnego celem rozstrzygnięcia wynikłego z tego sporu oraz wydanie decyzji w przedmiocie spełniania przez powoda warunków przyłączenia do sieci, organ ten, działając w oparciu o art. 27e u.z.z.w., słusznie go oddalił, co przemawia za trafnością zaskarżonej Decyzji.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, nie znajdując podstaw do jego uwzględnienia, oddalił wniesione przez powoda odwołanie na podstawie art. 479 ⁸⁶ § 1 k.p.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Z uwagi na nieuwzględnienie odwołania, powoda należało uznać za stronę, która przegrała proces i zasądzić od niego na rzecz zainteresowanego zwrot kosztów procesu, na które złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 720,00 zł ustalone w oparciu o § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 265) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł. Na rzecz pozwanego Sąd nie zasądził zwrotu kosztów, ponieważ w toku postępowania pozwany ich nie poniósł.

Na marginesie Sąd pragnie zauważyć, iż w jego ocenie (...) sp. z o.o. jest przedsiębiorstwem wodociągowo – kanalizacyjnym w rozumieniu przepisów ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków i powinien posiadać stosowne pozwolenie o którym mowa w art. 16 ust. 1 ustawy, dlatego też nie zgadza się interpretacją przepisów ustawy zaprezentowaną przez Prezydenta Miasta B. w Decyzji (...) z 5 marca 2020 roku, którą wbrew twierdzeniom zainteresowanego nie jest związany.

Sędzia SO Anna Maria Kowalik