Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 listopada 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	SSO Anna Maria Kowalik
Protokolant –	st. sekr. sąd. Joanna Preizner

po rozpoznaniu 22 listopada 2018 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

z udziałem M. K. (1) i (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

o wstrzymanie dostaw paliwa gazowego

na skutek odwołania powódki od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 17 czerwca 2016 r. Nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 1 440,00 zł (jeden tysiąc czterysta czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Anna Maria Kowalik

Sygn. akt XVII AmE 120/16

UZASADNIENIE

Decyzją z 17 czerwca 2016 r. Nr (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki ( dalej Prezes URE), na podstawie art. 8 ust. 1 w związku z art. 30 ust. 1 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 1059) (dalej p.e.) oraz art. 104 ustawy z 14 czerwca 1960 r. -Kodeks postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.), po rozpatrzeniu wniosku M. K. (2) (dalej zainteresowany, odbiorca) o rozstrzygnięcie, w trybie art. 8 ust. 1 ustawy, sporu dotyczącego nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania paliwa gazowego do lokalu, położonego w T. przy ul. (...), stwierdził, że wstrzymanie dostaw gazu dokonane przez przedsiębiorstwo energetyczne (...) sp. z o.o., z siedzibą w W. (dalej powódka, sprzedawca), przy udziale (...) sp. z o.o., z siedzibą w W. ( (...), dostawca), w dniu 2 czerwca 2015 roku do lokalu, położonego w T. przy ul. (...) było nieuzasadnione.

Od powyższej Decyzji powódka wniosła odwołanie, w którym zażądała uchylenia decyzji w całości ewentualnie o zmianę decyzji i uznanie, że wstrzymanie przez powódkę przy udziale Zainteresowanego nr (...), dostarczania paliwa gazowego w dniu 2 czerwca 2015 roku do lokalu położonego w T. przy ulicy (...) nie było nieuzasadnione, ewentualnie o uchylenie decyzji w całości, a w każdym przypadku o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania, w wysokości 1 557 zł, w tym 100 zł tytułem opłaty sądowej oraz 1457 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki złożył odpowiedź na odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania i przeprowadzenie dowodów z dokumentów zgromadzonych w toku postępowania administracyjnego na okoliczność prawidłowości wydanej decyzji administracyjnej.

Zainteresowani M. K. (1) i (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. nie zajęli stanowiska.

Rozpoznając odwołanie Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

(...) sp. z o.o. z siedzibą w W. i M. K. (1) łączy Umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego nr (...) z 15 lipca 2009 r. (dalej „Umowa" ),której przedmiotem jest dostarczanie paliwa gazowego, tj. gazu ziemnego wysokometanowego do nieruchomości położonej pod adresem ul. (...), T. (§ 1 ust. 1 Umowy), gdzie „paliwo gazowe jest odbierane przez następujące urządzenia gazowe; kuchenka gazowa 4 palnikowa, kocioł gazowy" (§ 2 ust. 1). Zgodnie z § 3 ust. 2 Umowy, paliwo gazowe dostarczane jest na potrzeby gospodarstwa domowego, niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej. W myśl § 1 ust. 4 Umowy, odbiorca został zaliczony do grupy taryfowej W-2, dla której moc umowna wynosi 10 m ³/h dla gazu ziemnego wysokometanowego, a pobór roczny wynosi 1200m ³. Z regulacji § 4 ust. 2 Umowy wynika, iż ustalenie wysokości wynagrodzenia należnego sprzedawcy z tytułu dostarczania paliwa gazowego dokonywane będzie odpowiednio według cen i stawek opłat oraz zasad rozliczeń określonych szczegółowo we właściwych taryfach dla paliw gazowych (taryfa sprzedawcy oraz taryfa (...)), zatwierdzonych przez Prezesa URE oraz według postanowień zawartych w Umowie. Stosownie do § 5 Umowy, rozliczenia za zużycie paliwa gazowego będzie odbywało się w okresach rozliczeniowych niedłuższych niż 12 miesięcy. Umowa została zawarta na czas nieokreślony (§ 2 ust. 3 Umowy) i rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem przez sprzedawcę może nastąpić tylko z ważnych powodów (§ 2 ust. 4 Umowy). Strony postanowiły także wprost, że w sprawach nieuregulowanych Umową zastosowanie znajdują przepisy Kodeksu cywilnego oraz ustawy - Prawo energetyczne (§ 9 ust. 1 Umowy) (Umowa k.63-65).

Począwszy od 31 maja 2014 r. sprzedawca rozliczał odbiorcę w grupie taryfowej W-2.1 tj. rozliczenia za dostarczenie paliwa gazowego prowadzone były w dwunastomiesięcznym okresie rozliczeniowym, jeden odczyt rozliczeniowy układu pomiarowo-rozliczeniowego, dokonywany w okresie 12-miesięcy przez pracowników dostawcy, a od 20 lutego 2015 r. sprzedawca rozliczał odbiorcę w grupie taryfowej W-2.12T tj. jeden odczyt rozliczeniowy układu pomiarowo-rozliczeniowego przez pracowników dostawcy, dokonywany w okresie 12-miesięcy i comiesięczne zgłaszanie przez klienta stanu gazomierza telefonicznie, drogą elektroniczną, osobiście lub pocztą.

M. K. (1) nie uregulował w terminie należności naliczonej przez powódkę na podstawie Umowy a objętej fakturą z 30 maja 2014 r. nr (...), na kwotę 177,86 zł z terminem płatności do 7 sierpnia 2014 r., w związku z czym powódka wystosowała do zainteresowanego 21 sierpnia 2014 r. pisemne wezwanie do zapłaty łącznej kwoty zaległości za paliwo gazowe i usługę dystrybucji w wysokości 184,46 zł, na którą składała się w/w należności w kwocie 177,86 zł i pozostała do uregulowania kwota 6,60 zł, wynikająca z faktury nr (...) z 30 maja 2014 r. wystawionej na kwotę 245,51 zł, wraz z doliczoną do tej faktury notą odsetkową nr (...) na kwotę 6,60, która została wystawiona z tytułu nieterminowej wpłaty należności naliczonej na fakturze nr (...) z 28 marca 2014 r. za 41 dni opóźnienia (wezwanie do zapłaty k.68, dowód doręczenia k.69).

Nie otrzymując od zainteresowanego zaspokojenia całości roszczeń wskazanych w wezwaniu do zapłaty, powódka kontynuowała działania windykacyjne tak, że w dniu 29 września 2014 r., zleciła dostawcy wstrzymanie dostarczania paliwa gazowego do lokalu przy ul. (...). Wznowienie dostarczania paliwa gazowego nastąpiło po uregulowaniu przez zainteresowanego naliczonego świadczenia pieniężnego, 29 września 2014 r. - tj. jeszcze w tym samym dniu, w którym miało miejsce wstrzymanie dostarczania paliwa gazowego (Zlecenie-karta pracy nr (...) k.138, Zlecenie-karta pracy nr (...) k.140).

W dniu 1 października 2014 roku powódka wystawiła zainteresowanemu fakturę VAT nr (...) z terminem płatności 15 października 2014 roku w wysokości 169,37 zł za wznowienie dostaw gazu 29 września 2014 r. (faktura VAT nr (...) k.6,101).

W związku z brakiem uregulowania powyższej należności, pismem z 29 października 2014 r. zatytułowanym „Wezwanie do zapłaty zaległych opłat" powódka wezwała zainteresowanego do uregulowania należności w kwocie 169,37 zł tytułem faktury o nr (...), w dodatkowym terminie 14 dni od doręczenia wezwania, wskazując, że w przypadku niedokonania zapłaty w dodatkowym terminie, skieruje sprawę na drogę sądową (wezwanie do zapłaty k.72, dowód doręczenia k.73).

Pomimo otrzymania wezwania, zainteresowany nie uregulował należności poprzez dokonanie jednorazowej wpłaty , a zamiast tego dokonywał wpłat cząstkowych, odpowiednio: 5 listopada 2014 r., 2 grudnia 2014 r., 11 stycznia 2015 r., 18 lutego 2015 r., 19 marca 2015 r., 8 kwietnia 2015 r., 12 maja 2015 r., w kwocie po 10 zł każda (na łączną sumę 70 zł), każdorazowo wskazując w tytule przelewu oznaczenie faktury nr (...) (potwierdzenie realizacji przelewu bankowego z 05/11/2014 r. k. 13, 02/12/2014 r. k. 12, 11/01/2015 r. k.11, 18/02/2015 r. k.10, 19/03/2015 r. k.9, 08/04/2015 r. k.8, 12/05/2015 r. k.7). Jednocześnie regulował na bieżąco faktury za dostarczone paliwo i usługi dystrybucji, każdorazowo wskazując w tytule przelewu numer faktury, której przelew dotyczył. Historię poszczególnych wpłat obrazuje poniższa tabela:

faktura	data wystawienia	termin płatności	kwota	termin zapłaty
(...) (k.109)	29/12/2014	19/01/2015	389,56	01/02/2015 (k.20)
(...) (k.117)	26/01/2015	09/02/2015	278,92	08/03/2015 (k.27)
(...) (k.119)	26/02/2015	12/03/2015	271,49	09/04/2015 (k.28)
(...) (k.125)	26/03/2015	9/04/2015	210,11	29/04/2015 (k.29)
(...) (k.127)	27/04/2015	11/05/2015	249,47	02/06/2015 (k.30)

Jednakże powódka nie zaliczała wpłat zgodnie ze wskazaniem zainteresowanego i tak płatność, otrzymaną 8 listopada 2014 r. w kwocie 10 zł (przelew z dnia 5 listopada 2014 r.) z oznaczeniem w tytule przelewu faktury nr (...), zaliczyła na poczet nieuregulowanej noty odsetkowej za nieterminowe regulowanie należności (6,16 zł), a pozostałą kwotę (3,84 zł) na poczet należności wskazanej w dyspozycji przelewu tj. należności na fakturze za usługę wznowienia dostawy paliwa gazowego nr (...) z dnia 1 października 2014 r.

Z kolei płatności w kwotach po 10 zł z oznaczeniem w tytule przelewu faktury nr (...) z: 2 grudnia 2014 r. oraz 11 stycznia 2015 r. zaksięgowała zgodnie z dyspozycją podaną w tytule przelewu na poczet należności, naliczonej na fakturze za usługę wznowienia dostawy paliwa gazowego nr (...).

Jednakże, 2 lutego 2015 r. powódka postanowiła pokryć całą, pozostałą do uregulowania kwotę tytułem opłaty naliczonej na fakturze za usługę wznowienia dostawy paliwa gazowego nr (...) w wysokości 143,53 zł z płatności dokonanej 1 lutego 2015 r. z oznaczeniem w tytule przelewu „Opłata za Gaz (...) Odbiorca nr (...)”.

O powyższym powódka poinformowała zainteresowanego pismem z 3 lutego 2015 r., w którym wskazała, że wpłata dokonana przez zainteresowanego tytułem naliczonego wynagrodzenia za paliwo gazowe oraz usługi dystrybucji została zaliczona na poczet wymagalnych zobowiązań na podstawie art. 451 Kodeksu cywilnego (pismo z 03/02/2015 r. k.76-77, dowód doręczenia k.78).

W odpowiedzi zainteresowany wystosował pismo z 18 lutego 2015 r., w którym wskazał na nieprawidłowości w zaksięgowywaniu dokonywanych płatności polegające na zaliczeniu otrzymanych świadczeń pieniężnych niezgodnie z dyspozycją otrzymaną od dłużnika (pismo z 18/02/2015 r. k.154).

W odpowiedzi na powyższe, powódka w piśmie z 24 lutego 2015 r. opisała sposób zaliczenia wpłat na poczet innych należności, niż te wskazane w dyspozycji zainteresowanego (pismo z 24/02/2015 r. k.149).

W konsekwencji, wszelkie płatności dokonywane po 1 lutego 2015 r. - również płatności, gdzie w tytule dyspozycji przelewu wskazano oznaczenie faktury nr (...), zaliczane były na poczet należności, wskazywanych przez powódkę, jako zaległości za paliwo gazowe lub usługę dystrybucji. Powódka nie zmieniła sposobu zaliczeń płatności, pomimo złożenia przez zainteresowanego reklamacji w tej sprawie.

W odpowiedzi na reklamację powódka nie odniosła się do problemu dotyczącego regulowania wynagrodzenia na podstawie wystawionych przez nią dokumentów obciążeniowo-rozliczeniowych i nie wskazała zainteresowanemu na możliwość ugodowego uregulowania zasad spłaty należności objętej fakturą nr (...) (zestawienie płatności k.174-176).

W dniach 9 marca 2015 roku i 26 marca 2015 roku powódka wzywała M. K. (1) do uregulowania powstałych zaległości (pismo z 09/03/2015 r. k.79, dowód doręczenia k.80, pismo z 23/03/2015 r. k.81, dowód doręczenia k.82)

W związku z istniejącą zaległością powódka wystosowała do zainteresowanego „Wezwanie do zapłaty" z 23 kwietnia 2015 r., za pośrednictwem Poczty Polskiej, listem poleconym o pocztowym numerze nadawczym (...). Przesyłka została skutecznie doręczona 27 kwietnia 2015 r. Przedmiotowym pismem, powódka wezwała M. K. (1) do uregulowania należności za dostarczone paliwo gazowe w łącznej kwocie 362,34 zł, wynikającej z dokumentów rozliczeniowo - obciążeniowych:

•

faktury VAT nr (...) z 26 lutego 2015 r., tytułem wynagrodzenia za paliwo gazowe oraz dystrybucję paliwa gazowego w okresie od 20 stycznia 2015 r. do 20 lutego 2015 r. (wezwanie dotyczyło pozostałej do zapłaty kwoty 115,53 zł z całości naliczonej na tym dokumencie należności w kwocie 270,72 zł) - z terminem płatności do dnia 12 marca 2015 r.

•

faktury VAT nr (...) z 26 marca 2015 r. tytułem wynagrodzenia za paliwo gazowe oraz dystrybucję paliwa gazowego w okresie od 20 lutego 2015 r. do 20 marca 2015 r., w kwocie do zapłaty 207 zł 76 gr - z terminem płatności do 9 kwietnia 2015 r.

•

noty odsetkowej nr (...) z 26 marca 2015 r. za nieterminową zapłatę wynagrodzenia, naliczonego na fakturach nr (...) z 26 stycznia 2015 r. oraz nr (...) z 26 lutego 2015 r., w kwocie do zapłaty 2 zł 35 gr - z terminem płatności do 9 kwietnia 2015 r.

Jednocześnie wskazała, że brak wpłaty w dodatkowym, dwutygodniowym terminie od daty otrzymania wezwania, spowoduje wstrzymanie dostarczania paliwa gazowego na podstawie art. 6b ust. 2 i 3 ustawy - Prawo energetyczne (wezwanie do zapłaty z 23/04/2015 r. k.83, dowód doręczenia k.84).

W wyznaczonym terminie M. K. (1) nie uregulował należności określonej w wezwaniu ani nie złożył reklamacji.

Kolejne wezwania do zapłaty powódka skierowała 25 maja 2015 roku i 30 czerwca 2015 roku (pismo z 25/05/2015 r. k.85, dowód doręczenia k.86, pismo z 30/06/2015 r. k.87, dowód doręczenia k.88).

W związku z powyższym powódka 28 maja 2015 r. przekazała (...) zlecenie wstrzymania dostawy paliwa gazowego z tytułu zaległości wynikającej, z nieuregulowania kwoty 105,53 zł objętej fakturą nr (...) z terminem płatności do 9 kwietnia 2015 r. (Zlecenie – karta pracy nr: (...) k.142).

Wstrzymanie dostawy paliwa gazowego przez (...) nastąpiło w 2 czerwca 2015 r. w ten sposób, że na podstawie otrzymanego polecenia, pracownik Dostawcy dokonał o godzinie 8 minut 58 czynności technicznej wstrzymania dostarczania paliwa gazowego do punktu odbioru stanowiącego miejsce dostarczania paliwa gazowego w nieruchomości w T. na ul. (...) (Zlecenie – karta pracy j.w. k.142).

Po wstrzymaniu dostawy paliwa gazowego, zainteresowany wpłacił 2 czerwca 2015 r. kwotę 249,47 zł w dyspozycji przelewu wskazując fakturę nr (...), na poczet której została dokonana wpłata. Niemniej jednak, wpłata ta została zaliczona niezgodnie z dyspozycją zapłaty, wskazaną przez zainteresowanego w tytule przelewu, tak że powódka pokryła z wpłaty w wysokości 249,47 zł pozostałą do zapłaty kwotę 105,53 zł za zobowiązania oznaczone symbolem faktury nr (...), której nieuregulowanie wskazywane jest przez powódkę, jako przyczyna wystosowania do Dostawcy wniosku o dokonanie wstrzymania dostarczania paliwa gazowego.

W konsekwencji 2 czerwca 2015 r., powódka zleciła Dostawcy wznowienia dostarczania paliwa gazowego, uznając, że zainteresowany uregulował całości zobowiązań, będących podstawą wstrzymania. Dostawca dokonał wznowienia dostarczania paliwa gazowego tego samego dnia (Zlecenie nr (...) k. 144).

W dniu 7 września 2015 r. do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, za pośrednictwem
Południowo-Wschodniego Oddziału Terenowego Urzędu Regulacji Energetyki z siedzibą
w K., wpłynęło pismo M. K. (1), w którym kwestionował zasadność i legalność wstrzymania dostaw paliwa gazowego 2 czerwca 2015 roku (pismo k.1-4).

Pismem z 9 września 2015 roku Prezes URE zawiadomił M. K. (1), (...) sp. z o.o. i (...) sp. z o.o. o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie rozstrzygnięcia sporu dotyczącego nieuzasadnionego wstrzymania w dniach od 2 czerwca 2015 roku do 2 czerwca 2015 roku przez przedsiębiorstwo energetyczne (...) sp. z o.o., przy udziale (...) sp. z o.o. dostarczania paliwa gazowego do obiektu lokalu mieszkalnego położonego przy ulicy (...) w T. (zawiadomienie k.43-45).

Po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, Prezes URE 17 czerwca 2016 roku wydał zaskarżoną Decyzję (k.203-213).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych w trakcie postępowania administracyjnego, których autentyczność nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem zaskarżona Decyzja, pomimo wadliwego uzasadnienia jest słuszna i ma oparcie w przepisach prawa, a podnoszone przez powódkę zarzuty choć częściowo trafne, nie mogły skutkować uchyleniem, czy też zmianą decyzji.

Zgodnie z treścią, obowiązującego w dacie rozpoznawania sprawy, art. 6b ust. 1 pkt 2 i ust. 3 p.e. przedsiębiorstwa energetyczne mogą wstrzymać dostarczanie paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła w przypadku, gdy odbiorca zwleka z zapłatą za pobrane paliwo gazowe, energię elektryczną lub ciepło albo świadczone usługi co najmniej miesiąc po upływie terminu płatności, pomimo uprzedniego powiadomienia na piśmie o zamiarze wypowiedzenia umowy i wyznaczenia dodatkowego, dwutygodniowego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności.

W odniesieniu do kwestionowanego przez powódkę przypadku wstrzymania dostaw paliwa gazowego 2 czerwca 2015 roku nie ulega wątpliwości, że w wezwaniu z 23 kwietnia 2015 r., powódka zawarła wszystkie niezbędne elementy, o których mowa w omawianym przepisie, bowiem wskazała konkretnie których zaległości dotyczy wezwanie, wyznaczyła 14 – dniowy dodatkowy termin na zapłatę oraz pouczyła o konsekwencjach nie dokonania zapłaty tj. wstrzymania dostaw paliwa gazowego.

Tym samym Sąd zgodził się z powódką, iż pozwany niesłusznie przyjął w uzasadnieniu decyzji, że przepisy prawa energetycznego stawiają przedsiębiorstwu energetycznemu wymóg, aby wezwanie, o jakim mowa w art. 6b ust 3 p.e., zawierało pouczenie o możliwości wystąpienia, zgodnie z art. 6c p.e., z reklamacją. Wbrew twierdzeniom pozwanego takiego wymogu nie da się wywieść z treści w/w przepisów, a zatem nie umieszczenie w wezwaniu z 23 kwietnia 2015 roku informacji o możliwości złożenia reklamacji, nie mogło być podstawą do uznania tego wezwania za bezskuteczne.

Taka sama argumentacja odnosi się do zarzutu, że w treści wezwania do zapłaty, jakie powódka skierowała do M. K. (1), nie zawarła informacji, że wznowienie dostarczania paliwa gazowego nastąpi po uregulowaniu zaległych i bieżących należności za pobrane paliwo gazowe.

W sprawie niniejszej było bezsporne, że powódka wywiązała się z obowiązku informacyjnego o jakim mowa w art. 6b ust. 3 p.e., tj. pouczyła odbiorcę, że nieuregulowanie przez niego zobowiązań wskazanych w wezwaniu, w terminie 14 dni, będzie skutkować wstrzymaniem dostarczania paliwa gazowego.

Zatem zarzut podniesiony w odwołaniu w punkcie 3 okazał się zasadny, jednakże odmiennie Sąd ocenił zarzuty z punktów 1 i 2.

Sąd nie podziela stanowiska powódki, że Prezes URE nie był uprawniony do dokonywania rozliczeń między stronami i winien zawiesić postępowanie administracyjne do czasu rozstrzygnięcia sporu stron umowy kompleksowej przez sąd cywilny. W sprawie nie zachodziła konieczność dokonywania pomiędzy stronami rozliczeń, a rozstrzygnięcie sporu sprowadzało się do prostej oceny, czy powódka była uprawniona do dokonywania zaliczenia zapłaty na poczet innego długu niż wskazywał na to odbiorca przy dokonywaniu płatności. Jednoznaczna odpowiedź na powyższe, wynikająca wprost z przepisów kodeksu cywilnego, nie wymagała zawieszenia postępowania administracyjnego do czasu rozstrzygnięcia sporu w tym zakresie.

Sąd nie zgodził się również ze stanowiskiem powódki odnośnie sposobu zaliczania wpłat dokonywanych przez M. K. (1).

Spór pomiędzy stronami dotyczył tego, czy powódka miała prawo do odmiennego niż wskazany w poleceniach przelewu zaliczenia dokonywanych wpłaty oraz czy w przypadku zaliczenia ich zgodnie z wolą dłużnika na dzień wystosowania wezwania do zapłaty z 23 kwietnia 2015 roku zainteresowany nadal był w zwłoce z zapłatą za pobrane paliwo gazowe albo świadczone usługi.

Stosownie bowiem do przepisu art. 451 k.c. „§ 1. Dłużnik mający względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju może przy spełnieniu świadczenia wskazać, który dług chce zaspokoić. Jednakże to, co przypada na poczet danego długu, wierzyciel może przede wszystkim zaliczyć na związane z tym długiem zaległe należności uboczne oraz na zalegające świadczenia główne. § 2. Jeżeli dłużnik nie wskazał, który z kilku długów chce zaspokoić, a przyjął pokwitowanie, w którym wierzyciel zaliczył otrzymane świadczenie na poczet jednego z tych długów, dłużnik nie może już żądać zaliczenia na poczet innego długu. § 3. W braku oświadczenia dłużnika lub wierzyciela spełnione świadczenie zalicza się przede wszystkim na poczet długu wymagalnego, a jeżeli jest kilka długów wymagalnych - na poczet najdawniej wymagalnego.”.

W judykaturze przyjmuje się, że użyte omawianym przepisie pojęcie "długu" należy rozumieć szerzej niż określoną powinność spełnienia świadczenia obciążającego dłużnika na podstawie jednego stosunku zobowiązaniowego, obejmującego całość jego obowiązków wynikających z tego stosunku. Według Sądu Najwyższego przepis ten znajdzie zastosowanie także w sytuacjach, gdy poszczególne obowiązki dłużnika, obciążające go w ramach jednego stosunku zobowiązaniowego, wykazują cechy odrębności, a wykonanie ich może być traktowane jako spełnienie odrębnego świadczenia. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy w ramach jednego stosunku prawnego (np. najmu) dłużnik zobowiązany jest do świadczeń okresowych. Przez "kilka długów", o których mowa w art. 451 § 1 k.c., należy więc rozumieć także kilka rat tego samego długu (zob. wyrok z 10.08.2005 r., sygn. akt I CK 140/05, Legalis). W innym orzeczeniu Sąd Najwyższy uznał, że świadczenie z tytułu najmu, polegające na płaceniu czynszu to wiele świadczeń okresowych, z których każde wymagalne jest w innym terminie, w innym też terminie ulega przedawnieniu. W rezultacie każde z tych świadczeń stanowi odrębny dług, chociaż jest to dług tego samego rodzaju (zobacz wyrok z 7.01.2009 r., sygn. akt II CSK 409/08, Legalis; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 19.06.2013 r., sygn. akt I ACa 1125/12, Legalis, w którym sformułowano ogólniejszą tezę, że art. 451 § 1 k.c. znajduje zastosowanie przy świadczeniach okresowych).

Sąd w niniejszym składzie w pełni podziela powyższe poglądy i dlatego uznał, że świadczenie zainteresowanego miało charakter okresowy, gdyż każda faktura stawała się wymagalna w innym terminie i w innym też ulegała przedawnieniu, zatem należności za dostarczone paliwo gazowe i usługi dystrybucji objęte poszczególnymi fakturami stanowią odrębny dług tego samego rodzaju.

Reasumując, powódka nie była uprawniona do zaliczania wpłat zainteresowanego dokonywanych na poczet konkretnie wskazanego długu, na poczet innego długu nawet tego samego rodzaju. W tym stanie rzeczy zaległość zainteresowanego wobec powódki na dzień 23 kwietnia 2015 roku wynosiła 109,37 zł (169,37 zł – 60,00 zł (6 wpłat po 10,00 zł do 23/04/2015 r.)=109,37 zł) tytułem należności za wznowienie dostarczania paliwa gazowego a objętej fakturą nr (...).

Kolejną kwestią, która wymagała rozstrzygnięcia było, czy wobec ustalenia, że odbiorca nie zalegał z zapłatą za dostarczone paliwo gazowe i usługi dystrybucji, a jedynie częściowo z zapłatą opłaty za wznowienie dostaw, powódka była uprawniona do wstrzymania dostaw paliwa gazowego 2 czerwca 2015 roku.

Zdaniem Prezesa URE przewidziana w art. 6b ust. 3 p.e. instytucja służyć powinna ściśle określonemu celowi, którym jest dochodzenie zaległych należności wyłącznie za pobrane paliwo gazowe i świadczone w związku z tym usługi, zatem zaległość z tytułu opłaty za wznowienie dostaw paliwa gazowego jako mająca charakter ryczałtowej rekompensaty poniesionych przez Dostawcę kosztów z tytułu realizacji wstrzymania i wznowienia dostawy paliwa gazowego u odbiorcy, nie może być podstawą do wstrzymania dostaw paliwa gazowego.

Z kolei powódka stała na stanowisku, że opłata za wznowienie dostaw paliwa jest jedną z opłat określonych w taryfie przewidzianą jako zwyczajne, ustalone i zatwierdzone przez Prezesa URE wraz z całą treścią taryfy dystrybutora, wynagrodzenia za wykonanie określonej usługi polegającej co do zasady na udaniu się do punktu odbioru paliwa i uruchomieniu wstrzymanych wcześniej dostaw oraz sporządzeniu protokołu z tej czynności.

Z powyższym poglądem należy się zgodzić, bowiem opłata za wznowienie dostaw paliwa gazowego ma charakter świadczenia ekwiwalentnego. Dostawca paliwa gazowego ponosi bowiem koszty związane z podjęciem szeregu czynności wiążących się z wznowieniem i należy mu się z tego tytułu wynagrodzenie. Nie ma więc ta opłata charakteru odszkodowawczego. Jednocześnie usługa ta jest immanentnie związana z umową kompleksową tj. ze sprzedażą i przesyłem paliwa gazowego, skoro ustawowe uregulowania tej umowy przewidują możliwość wstrzymania dostarczania paliwa gazowego i ponownego wznowienia jego dostaw.

Zdaniem Sądu nie ma więc podstaw prawnych, aby z zakresu usług za które odbiorca nie uiścił zapłaty w terminie, o których mowa w powołanych przepisach art. 6 ust. 3a p.e. (obecnie 6b ust 2 i 3 p.e.), wyłączyć usługę związaną z wznowieniem dostarczania paliwa gazowego. Tym samym należy stwierdzić, że formalnie istniały podstawy do skorzystania przez powoda z instytucji wstrzymania dostaw gazu.

Jednakże w realiach rozpoznawanej sprawy Sąd uznał, że pomimo, iż odbiorca zalegał z opłatami to wstrzymanie dostaw 2 czerwca 2015 roku nie było uzasadnione. W szczególności należy podkreślić, że zgodnie z przepisem art. 6b ust. 1 sprzedawca „może” wstrzymać dostawę paliwa gazowego, a zatem to do niego należy ostateczna decyzja i nie powinien podejmować jej automatycznie i pochopnie. W niniejszej sprawie odbiorca terminowo (w okresie badanym przez Sąd) uiszczał należności z tytułu dostarczania paliwa gazowego i usług dystrybucyjnych, a należność za wznowienie dostaw regulował w ratach po 10,00 zł co miesiąc. Powyższe okoliczności wskazują świadczą o tym, że odbiorca miał wolę uregulowania należności, jednakże z przyczyn finansowych nie był w stanie tego uczynić. W tej sytuacji powódka powinna w pierwszej kolejności zaproponować mu ugodowe rozwiązanie sporu poprzez podpisanie ugody określającej warunki spłaty istniejącego zadłużenia, a dopiero w ostateczności sięgać po najdotkliwszy instrument tj. wstrzymanie dostaw paliwa gazowego.

Nie można bowiem zapominać, że możliwość wstrzymania dostaw stanowi dotkliwą sankcję przewidzianą dla odbiorców, co oznacza, że powinna być stosowana jedynie wyjątkowo, tj. w sytuacji, gdy klient jest faktycznie nielojalny i w pełni świadomie nie wywiązuje się z obowiązków wynikających z umowy i nie uiszcza stosownych opłat mimo szansy, jaką przewidział ustawodawca we wskazanym przepisie. Nie można również zapominać, że odbiorcami energii elektrycznej są najczęściej konsumenci, a więc tym bardziej należy mieć na względzie ochronną istotę tego przepisu. Innymi słowy, nie został on wprowadzony stricte w celu ochrony przedsiębiorcy energetycznego, chociaż oczywiście takiego celu nie można pominąć (ochrona przed świadczeniem w stosunku do kontrahenta, który nie spełnia ekwiwalentnego świadczenia), ale przede wszystkim w celu ochrony zdecydowanie słabszej strony umowy o sprzedaż i dostawę energii elektrycznej, szczególnie, że w praktyce umowy te mają charakter adhezyjny, a więc zawierane są przez tzw. przystąpienie, co powoduje, że konsument (a nawet przedsiębiorca) nie ma zwykle żadnego wpływu na jej treść (zob. wyrok SA w Warszawie z dnia 18 czerwca 2013 r. o sygn.VI ACa 1361/12, LEX nr 1372487).

Zatem Sąd uznał, że w realiach rozpoznawanej sprawy działanie powódki polegające na wstrzymaniu dostaw paliwa gazowego było nieadekwatne do stopnia naruszenia warunków umowy przez odbiorcę a tym samym sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Powódka mogła bowiem podjąć mniej radykalne kroki zmierzające do nakłonienia odbiorcy do zapłaty zaległych należności, a w razie ich nieskuteczności, dochodzić na drodze cywilnej zapłaty wymaganych wierzytelności wraz z odsetkami za zwłokę.

Wobec powyższego, Sąd na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 kpc oddalił odwołanie jako niezasadne.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na mocy art. 98 i 99 kpc zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Stronie pozwanej jako wygrywającej spór Sąd przyznał więc od powódki zwrot kosztów wynagrodzenia pełnomocnika procesowego w wysokości 1440 zł, ustalonego na podstawie § 14 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804).

SSO Anna Maria Kowalik