Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 stycznia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XVI Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący –	SSO Anna Maria Kowalik
Protokolant –	sekretarz sądowy Monika Głogowska

po rozpoznaniu 4 stycznia 2018 r. w W.

na rozprawie

sprawy z powództwa A. D.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

o uchylenie uchwały ewentualnie o stwierdzenie jej nieważności

1.  stwierdza nieważność uchwały nr (...)Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Wspólników (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. z dnia 23 marca 2017 roku w sprawie powołania M. P. na pełnomocnika do zawierania umów z Prezesem Zarządu spółki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. – T. W.;

2.  zasądza od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. na rzecz A. D. kwotę 1097,00 zł (jeden tysiąc dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

3.  zasądza od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 2 000,00 zł (dwa tysiące złotych) tytułem opłaty od pozwu od uiszczenia której powód został zwolniony.

SSO Anna Maria Kowalik

Sygn. akt XVI GC 346/17

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 kwietnia 2017 r. (data stempla pocztowego k. 8) A. D. (dalej: powód) wniósł przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (dalej: pozwana/pozwana spółka) pozew o uchylenie uchwały nr (...)Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Wspólników (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. z dnia 23 marca 2017 r. w sprawie powołania M. P. na pełnomocnika do zawierania umów z Prezesem Zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. M. W..

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że przedmiotowej uchwale zarzuca to, że w sposób rażący narusza jego prawo poprzez zezwolenie zarządowi pozwanej spółki na niekontrolowane przez Zgromadzenie Wspólników przelewy finansowe na rzecz Prezesa Zarządu, prowadzące do uszczuplenia majątku pozwanej spółki i pokrzywdzenia powoda. Powód podkreślił, że jest to szczególnie istotne biorąc pod uwagę wcześniejszą praktykę zarządzania pozwaną spółką oraz, że uchwała została podjęta wkrótce po zgłoszeniu przez niego zastrzeżeń. Powód wskazał również na sprzeczność przedmiotowej uchwały z treścią art. 210 k.s.h. poprzez podjęcie uchwały powołującej stałego pełnomocnika do zawierania umów z Prezesem Zarządu bez jednoczesnego wskazania charakteru, rodzaju oraz wartości tych umów (pozew k. 2-6).

W odpowiedzi na pozew z dnia 21 grudnia 2017 r. (data stempla pocztowego k. 72) pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych (odpowiedź na pozew k. 68-71). W uzasadnieniu podniosła, że powodowi nie przysługuje legitymacja do wystąpienia z powództwem, ponieważ co prawda głosował przeciwko uchwale ale nie żądał zaprotokołowania sprzeciwu. Ponadto pozew został złożony po upływie terminu zawitego określonego w art. 251 k.s.h. tj. po upływie miesiąca. Powód dowiedział się bowiem o treści uchwały w dniu 23 marca 2017 roku, a pozew złożył 24 kwietnia 2017 roku.

Na rozprawie w dniu 7 grudnia 2017 r. powód zmodyfikował żądanie pozwu w ten sposób, że wniósł o stwierdzenie nieważności uchwały nr (...)Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. z dnia 23 marca 2017 r. w sprawie powołania M. P. na pełnomocnika do zawierania umów z Prezesem Zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.– T. W.ewentualnie o uchylenie w/w uchwały z przyczyn wskazanych w pozwie (protokół k. 66-67).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. D. jest jednym z trzech wspólników (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. i posiada (...)udziałów o łącznej wysokości(...). Oprócz niego wspólnikami pozwanej spółki są: M. P. posiadający (...)udziałów o łącznej wysokości (...)i T. W. posiadający (...)udziałów o łącznej wysokości (...). Organem uprawnionym do reprezentacji (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. jest zarząd, zaś w przypadku, gdy zarząd jest wieloosobowy, do składania oświadczeń w sprawach majątkowych i niemajątkowych oraz do podpisywania dokumentów w imieniu spółki uprawniony jest Prezes Zarządu działający łącznie z innymi członkami zarządu. Obecnie członkami zarządu są T. W. pełniący funkcję Prezesa Zarządu oraz M. P. pełniący funkcję Wiceprezesa Zarządu (wydruk KRS k. 80-82).

W dniu 23 marca 2017 r. w W. odbyło się Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Wspólników pozwanej spółki, w którym uczestniczyli: E. B. pełnomocnik T. W. oraz M. P. posiadających łącznie (...)udziałów oraz M. S. pełnomocnik A. D. posiadającego (...)udziałów w pozwanej spółce (protokół Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Wspólników (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. k. 25, lista obecności na Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu Wspólników (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. k. 27)

W dniu 23 marca 2017 r. na Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Wspólników podjęło trzy uchwały:

- nr (...)w sprawie powołania M. P. na pełnomocnika do zawierania umów z Prezesem Zarządu (...) - T. W.;

- nr (...)w sprawie powołania T. W. na pełnomocnika do zawierania umów z Wiceprezesem Zarządu (...) - M. P..

- nr (...)w sprawie ustalenia wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji Prezesa Zarządu przez T. W. w wysokości (...)brutto oraz z tytułu pełnienia funkcji Wiceprezesa Zarządu przez M. P. w wysokości (...)brutto.

Każdorazowo za przyjęciem w/w uchwał głosował pełnomocnik T. W. oraz M. P. posiadający łącznie (...)udziałów pozwanej spółki w osobie E. B., natomiast przeciw głosował pełnomocnik A. D. posiadający (...)udziałów pozwanej spółki w osobie M. S. (Uchwała nr (...), Uchwała nr (...), Uchwała nr (...)k. 26).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie kopii dokumentów dołączonych do pozwu, których prawdziwości żadna ze stron nie kwestionowała, tym samym Sąd nie miał podstaw aby ją kwestionować.

Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie z zeznań świadków wskazanych w pozwie oraz dowód z przesłuchania stron uznając, że przeprowadzenie tych dowodów nie było konieczne do ustalenia stanu faktycznego istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Okręgowy zważył co następuję:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Powód domagał się stwierdzenia nieważności uchwały nr (...)Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Wspólników (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. z dnia 23 marca 2017 r. w sprawie powołania M. P. na pełnomocnika do zawierania umów z Prezesem Zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.–T. W.

Na gruncie obecnie obowiązującego kodeksu spółek handlowych wyróżniamy dwa środki eliminacji wadliwych uchwał zgromadzeń spółek kapitałowych z obrotu. Pierwszy z nich to powództwo o uchylenie uchwały sprzecznej z normami pozaustawowymi (art. 249 § 1 oraz art. 422 § 1 k.s.h), drugi natomiast to powództwo o stwierdzenie nieważności uchwały sprzecznej z powszechnie obowiązującym prawem (art. 252 § 1 oraz art. 425 § 1 k.s.h.). Aby powództwo o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników mogło zostać uwzględnione konieczne jest, aby osobie lub organowi występującemu z takim powództwem przysługiwała legitymacja procesowa czynna zgodnie z art. 252 § 1 w zw. z art. 250 k.s.h., wniesienie go przed upływem terminu zawitego, wykazanie sprzeczności uchwały z ustawą oraz istnienie substratu zaskarżenia w postaci „uchwały”. Prawo do wytoczenia powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników przysługuje między innymi wspólnikowi, który głosował przeciwko uchwale, a po jej powzięciu zażądał zaprotokołowania sprzeciwu.

Powód wykazał, za pomocą kserokopii protokołu Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Wspólników (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. z dnia 23 marca 2017 r. (k.25), listy obecności (k. 27), Uchwały nr (...)(k. 26) oraz KRS pozwanej spółki (k. 80-82), że był w dniu podjęcia wspólnikiem pozwanej spółki, że głosował poprzez pełnomocnika - M. S. przeciwko uchwale oraz że zgłosił sprzeciw. W ocenie Sądu po zbadaniu wszystkich przesłanek powyżej przytoczonych, należało uznać, że powodowi przysługiwała legitymacja do wytoczenia powództwa w niniejszej sprawie.

Zachowany został również sześciomiesięczny termin zawity, wskazany w art. 252 § 3 k.s.h., bowiem powód powziął wiedzę o uchwale w dniu jej powzięcia tj. 23 marca 2017 r., zaś pozew został złożony 24 kwietnia 2017 r.

W odniesieniu do przesłanki sprzeczności z ustawą, należy wskazać, że w ocenie Sądu zaskarżona uchwała jest sprzeczna z przepisem art. 210 § 1 k.s.h.

Zgodnie z przepisem art. 210 § 1 k.s.h. w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników.

W doktrynie kontrowersje budzi odpowiedź na pytanie, czy pełnomocnikiem, o którym mowa w art. 210 § 1 k.s.h., może być członek zarządu. Prezentowane jest na ten temat całe spektrum poglądów. Jednakże dominujące w literaturze stanowisko wyklucza możliwość ustanowienia pełnomocnikiem jakiegokolwiek członka zarządu, nawet niebędącego stroną umowy lub sporu ze spółką, albowiem przepis art. 210 § 1 k.s.h. wyłącza reprezentację spółki przez zarząd. Nie chodzi tu o zakaz działania "z samym sobą", lecz przez wzgląd na uniknięcie kolizji interesów spółki i członka zarządu, który miałby zajmować się istotną sprawą innego piastuna, z którym stale, na co dzień współpracuje w zarządzie (tak m.in. S. Sołtysiński, w: System PrPryw., t. 17B, 2010, s. 481, Nb 44; A. Szumański, w: Sołtysiński, Szajkowski, Szumański, Szwaja, Komentarz KSH, t. III, 2008, s. 714, Nb 11), które nie ustaje w przypadku, gdy w umowach i sporach z członkiem zarządu reprezentuje spółkę inny członek tego organu (M Borkowski, Reprezentacja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, Warszawa 2009, s. 173), ponieważ stanowiłoby to obejście art. 210 § 1 KSH (post. SN z 5.10.2011 r., II UZP 9/11, OSNP 2012, Nr 21-22, poz. 273; a ponadto J.P. Naworski, w: Potrzeszcz, Siemiątkowski, Komentarz KSH, t. II, 2011, s. 348-351, Nb 25, który bardzo obszernie przedstawia stanowiska w literaturze i orzecznictwie; podobnie A. Opalski, Komentarz KSH, t. IIIA, 2016, s. 1415, Nb 30, M. Rodzynkiewicz, Komentarz KSH, 2014, s. 393, Nb 5; W. Popiołek, w: Strzępka, Komentarz KSH, 2015, s. 942, Nb 15; W. Pyzioł, w: Pyzioł, Komentarz KSH, 2008, s. 420, Nb 11; oraz A. Szumański, w: Sołtysiński, Szajkowski, Szumański, Szwaja, Komentarz KSH, t. II, 2014, s. 508, Nb 10; Litwińska-Werner, Komentarz KSH, 2007, s. 590, Nb 4, która podnosi, iż członkowie zarządu są pozbawieni prawa reprezentacji w sytuacji objętej normą art. 210 § 1 k.s.h., a zatem przyznanie im tego prawa poprzez udzielenie pełnomocnictwa byłoby działaniem in fraudem legis).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, należy stwierdzić, że zaskarżona uchwała nr (...)Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Wspólników (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. z dnia 23 marca 2017 r. w sprawie powołania M. P. na pełnomocnika do zawierania umów z Prezesem Zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.– T. W.jest sprzeczna z przepisem art. 210 § 1 k.s.h. W rozpatrywanej sprawie dochodzi, bowiem do konfliktu interesów pomiędzy członkami zarządu z jednej strony oraz pozwaną spółka z drugiej strony. Jest to szczególnie widoczne z uwagi na fakt, że w tym samym dniu została podjęta analogiczna uchwała nr (...)w sprawie powołania T. W. na pełnomocnika do zawierania umów z Wiceprezesem Zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. – M. P.. W konsekwencji istnieje realne niebezpieczeństwo, że Prezes Zarządu i Wiceprezes pozwanej spółki mogą działać na swoją korzyć, a nie na korzyść pozwanej spółki. Pokreślić należy, że Prezes Zarządu i Wiceprezes posiadają (...)udziałów, natomiast powód posiada (...)udziałów pozwanej spółki, taka sytuacja spowodować może także zagrożenie interesów wspólnika mniejszościowego, w tym wypadku powoda.

Ponadto budzi wątpliwość Sądu, bardzo szeroki zakres udzielonego pełnomocnictwa. W ocenie Sądu udzielone pełnomocnictwo jest pełnomocnictwem ogólnym i daje pełnomocnikowi nieograniczone prawo do podejmowania decyzji w imieniu pozwanej spółki, bowiem pełnomocnik ma pełne spektrum i dowolność w podejmowaniu działań bez możliwości ponoszenia odpowiedzialności za ewentualne zobowiązania, które nałożyłby na pozwaną spółkę. Wobec udzielenia pełnomocnictwa w takiej formie, pełnomocnik może zawrzeć każdą umowę na każdych warunkach, w konsekwencji może dojść do takiej sytuacji, że pełnomocnik może więcej niż członek zarządu. W literaturze i orzecznictwie podkreśla się, że takie pełnomocnictwo powinno być pełnomocnictwem szczególnym do zawarcia np. konkretnej umowy z członkiem zarządu lub pełnomocnictwem gatunkowym do zawarcia wielu, a nawet wszystkich umów (np. umów o pracę, najmu lokali użytkowych, etc.), czyli powinno określać rodzaj czynności prawnej objętej umocowaniem oraz jej przedmiot. Formułując, bowiem treść i zakres pełnomocnictwa do podjęcia konkretnej czynności prawnej wspólnicy mają możliwość oceny, czy w konkretnym przypadku zachodzi potencjalne ryzyko naruszenia interesów spółki, jako mocodawcy.

W związku z powyższym, Sąd uznał, że uchwała nr (...)Nadzwyczajnego Walnego Wspólników (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. z dnia 23 marca 2017 r. w sprawie powołania M. P. na pełnomocnika do zawierania umów z Prezesem Zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.– T. W. jest sprzeczna z przepisem art. 210 § 1 k.s.h. i na podstawie art. 252 k.s.h. oraz art. 254 § 4 k.s.h. stwierdził jej nieważność.

Co do powództwa o uchylenie uchwały sprzecznej z normami pozaustawowymi, to zgodnie z treścią art. 251 k.s.h. powództwo o uchylenie uchwały wspólników należy wnieść w terminie miesiąca od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż w terminie sześciu miesięcy od dnia powzięcia uchwały. Sąd podkreśla, że gdyby było to wyłącznie powództwo o uchyleniu uchwały, to polegało by one oddaleniu bowiem, jak słusznie zauważyła pozwana w odpowiedzi na pozew nie został zachowany miesięczny termin zawity, wskazany w art. 251 h.s.h., bowiem powód powziął wiedzę o uchwale w dniu jej powzięcia tj. 23 marca 2017 r., zaś pozew został złożony 24 kwietnia 2017 r.

Odnosząc się do zarzutu pozwanej dotyczącego dokumentów przedstawiony przez powoda na rozprawie w dniu 17 grudnia 2017 r., tj. wykazu umów o dzieło i pozostałych wypłat, które w ostatnich trzech latach odbywały się z majątku pozwanej spółki na rzecz członków zarządu, to Sąd nie brał ich pod uwagę, bowiem Sąd w niniejszej badał wyłącznie zgodność zaskarżonej uchwały z przepisami prawa.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Z uwagi na uwzględnienie powództwa w całości, pozwaną należało uznać za stronę, która przegrała proces i zasądzić od niej na rzecz powoda zwrot kosztów procesu w wysokości 1897,00 zł. Na powyższe koszty złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika powódki w wysokości 1 800,00 zł ustalone w oparciu o zgodnie z § 8 pkt 22 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. 2015, poz. 1800 z zm.), 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa.

Na podstawie art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. 2016, poz. 623 t.j.) Sąd zasądził od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 2 000,00 zł tytułem opłaty od pozwu, od której wniesienia powód został zwolniony.

SSO Anna Maria Kowalik

ZARZĄDZENIE: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanej – adw. M. M..

SSO Anna Maria Kowalik