Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:	SSO Jacek Bajak
Protokolant:	Barbara Budka

po rozpoznaniu w dniu 12 maja 2014 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy z powództwa A. B.

przeciwko Przedsiębiorstwu Państwowemu (...)
w W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od A. B. na rzecz Przedsiębiorstwa Państwowego (...) w W. kwotę 3 600 zł (trzy tysiące sześćset złotych)tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt: IC 1080/13

UZASADNIENIE

W dniu 6 sierpnia 2013 roku A. B. wniosła o zasądzenie na jego rzecz od Przedsiębiorstwa Państwowego (...) z siedzibą
w W. kwoty 80 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 30 lipca 2013 roku do dnia zapłaty, tytułem odszkodowania za zmniejszenie wartości należącej do niej nieruchomości. Powyższe miło wynikać z utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla P. (...)
w W.. Powódka wniosła również o ustalenie, że pozwany będzie ponosić w przyszłości odpowiedzialność za szkody mogące powstać w przyszłości
w zakresie kosztów rewitalizacji budynku posadowionego na nieruchomości powódki przy ul. (...) w W., w celu przystosowania go do odpowiedniej atmosfery akustycznej oraz za szkody polegające na utracie wartości przez tę nieruchomość związku z oddziaływaniem portu lotniczego
i ograniczeniem możliwości korzystania z nieruchomości i konieczności znoszenia immisji pochodzących z lotniska.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości zabudowanej, położonej przy ulicy (...)
w W., która znajduje się w obszarze ograniczonego użytkowania, utworzonego dla P. (...)
w W. uchwałą nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia
20 czerwca 2011 roku.

Przedsiębiorstwo Państwowe (...) w W. wniosło
o oddalenie powództwa w całości z powodu upływu terminu zawitego na dochodzenie roszczeń zgłoszonych przez powoda oraz z uwagi na brak nowych ograniczeń dla nieruchomości powódki. W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazał, że z roszczeniami, o których mowa w art. 129 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska można, zgodnie z treścią art. 129 ust. 4 tej ustawy, wystąpić w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości,
przy czym powyższy termin jest terminem zawitym, a zatem z chwilą jego upływu wygasa możliwość dochodzenia roszczeń, o których mowa w art. 129 ust. 1 – 3 ustawy Prawo ochrony środowiska. Nieruchomość powódki była zaś objęta ograniczeniami wynikającymi z rozporządzenia nr (...) Wojewody (...) z dnia 07 sierpnia 2007 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla P. (...) w W., które weszło w życie z dniem 24 sierpnia 2007 roku, na mocy którego nieruchomość powódki znajdowała się częściowo w obszarze ograniczonego użytkowania. Wejście w życie uchwały nie spowodowało żadnych nowych ograniczeń
w korzystaniu z nieruchomości powódki mogących skutkować zasadnością roszczeń odszkodowawczych po jej stronie. Pozwany wskazał, że zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 1-3 rozporządzenia Wojewody (...) nr (...) z dnia 7 sierpnia 2007 r. w sprawie utworzenia OOU w całym obszarze ograniczonego użytkowania zabronione zostało przeznaczanie nowych terenów pod szpitale, domy opieki oraz zabudowę związaną ze stałym pobytem dzieci i młodzieży, ponadto zabronione zostało zmienianie sposobu użytkowania budynków
w całości lub w części na powyższe cele, budowanie nowych budynków na te cele. Uchwała Sejmiku Województwa (...) analogiczne ograniczenia przewiduje jedynie w strefach Z1 i Z2, a zatem, skoro nieruchomość powódki leży poza wskazanymi strefami, to nie tylko nie doszło do nowych ograniczeń korzystaniu z nieruchomości, ale i do zmniejszenia ograniczeń. Zmniejszenie ograniczeń dotyczy również wymagań technicznych dotyczących zapewnienia właściwego klimatu akustycznego (k. 30 odpowiedź na pozew).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny: A. B. jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości, zabudowanej budynkiem mieszkalnym, położonej przy ul. (...) w W. /k. 8 odpis z KW/.

Pismem z dnia 4 grudnia 2003 r. powódka złożyła wniosek o przyznanie odszkodowania/wykup nieru8chomości położonej w obszarze ograniczonego użytkowania wokół lotniska (...) w m. W. /k. 16/.

Pismem z dnia 3 sierpnia 2013 r. powódka wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 500 000 zł: 100 000 zł z tytułu odszkodowania odpowiadającego kosztom dostosowania nieruchomości do zapewnienia izolacji akustycznej, 400 000 zł
z tytułu spadku wartości nieruchomości /k. 20/.

Rozporządzeniem Wojewody (...) nr (...) z dnia 7 sierpnia 2007 r. we sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla P. (...) w W., nieruchomość powódki została umieszczona częściowo w obszarze ograniczonego użytkowania (dalej OOU). Zgodnie z treścią § 4 ust. 1 tego rozporządzenia w obszarze ograniczonego użytkowania zabroniono: 1) przeznaczania nowych terenów pod szpitale, domy opieki oraz zabudowę związaną ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci
i młodzieży, a w strefie M także pod zabudowę mieszkaniową; 2) zmiany sposobu użytkowania budynków w całości lub w części na szpitale i domy opieki oraz na stały lub wielogodzinny pobyt dzieci i młodzieży, a w strefie M – także na cele mieszkaniowe – z zastrzeżeniem ust. 2; 3) budowy nowych szpitali, domów opieki, zabudowy związanej ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci
i młodzieży, a w strefie M także budynków mieszkalnych, z zastrzeżeniem ust. 2.

Stosownie zaś do treści ust. 2 powołanego § 4 tego rozporządzenia
w strefie M dopuszczono zmianę sposobu użytkowania budynków w całości lub w części na cele mieszkaniowe oraz budowę nowych budynków mieszkalnych jednorodzinnych jako towarzyszących innym funkcjom, na warunkach określonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego,
a w przypadku braku planu miejscowego, na warunkach określonych w decyzji
o warunkach zabudowy. Natomiast w myśl § 5 tego rozporządzenia w obszarze ograniczonego użytkowania wprowadzono następujące wymagania techniczne dotyczące budynków: 1) w nowo projektowanych budynkach należało zapewnić izolacyjność ścian zewnętrznych, okien i drzwi w ścianach zewnętrznych, dachów
i stropodachów – zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi izolacyjności akustycznej przegród w budynkach oraz izolacyjności akustycznej elementów budowlanych; 2) w istniejących budynkach należało zastosować zabezpieczenia zapewniające właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach poprzez zwiększenie izolacyjności ścian zewnętrznych, okien i drzwi w ścianach zewnętrznych, dachów i stropodachów – zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi ochrony przed hałasem pomieszczeń w budynkach (k. 44 Dziennik Urzędowy Województwa (...) z 2007 roku, Nr 156, poz. 4276).

Rozporządzeniem Wojewody (...) nr (...) z dnia 7 sierpnia 2007 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla P. (...) w W., które weszło w życie w dniu
25 sierpnia 2007 roku, utworzono obszar ograniczonego użytkowania dla P. (...). Rozporządzenie to zostało wydane w oparciu o treść art. 135 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2006 roku, Nr 129, poz. 902 z późn. zm.).

Uchwałą nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia
20 czerwca 2011 roku, która weszła w życie 4 sierpnia 2011 roku, utworzono obszar ograniczonego użytkowania dla P. (...)
w W.. Na mocy tej uchwały stanowiąca przedmiot sprawy nieruchomość powoda znalazła się poza strefami Z1 i Z2 (okoliczność bezsporna). Zgodnie
z powyższą uchwałą w strefie Z1 zakazano przeznaczania terenów pod zabudowę mieszkaniową jedno i wielorodzinną, mieszkaniowo-usługową, zagrodową, zamieszkania zbiorowego, związaną ze stałym lub czasowym pobytem dzieci
i młodzieży, szpitale i domy opieki społecznej. Zakazano lokalizowania budynków o funkcji mieszkaniowej, mieszkaniowo-usługowej, zagrodowej. zamieszkania zbiorowego, szpitali, domów opieki społecznej oraz o funkcjach związanych ze stałym pobytem dzieci i młodzieży, jak również zakazano zmiany funkcji budynków istniejących na budynki o funkcjach opisanych powyżej. W strefie Z2 zakazano przeznaczania terenów pod szpitale i domy opieki społecznej oraz pod zabudowę związaną ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, lokalizowania budynków o funkcji szpitali, domów opieki społecznej oraz
o funkcjach związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży oraz zmiany funkcji budynków istniejących na budynki o funkcjach związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, szpitali i domów opieki społecznej oraz określono, że w nowo projektowanych budynkach należy zapewnić izolacyjność akustyczną ścian zewnętrznych, okien i drzwi w ścianach zewnętrznych, dachów i stropodachów – zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane i przepisami wykonawczymi do tej ustawy;
a w istniejących budynkach należy zastosować zabezpieczenia zapewniające klimat akustyczny w pomieszczeniach zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane i przepisami wykonawczymi do tej ustawy (k. 46 Dziennik Urzędowy Województwa (...) z 2011 roku, Nr 128, poz. 4086).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie twierdzeń stron oraz wskazanych wyżej dowodów z dokumentów

Sąd oddalił pozostałe wnioski dowodowe strony powodowej, z uwagi na wystąpienie przez powódkę z roszczeniem po upływie 2 letniego terminu od dnia wejścia w życie rozporządzenia w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla P. (...) w W. obejmującego należącą do niej nieruchomość. W tej sytuacji przeprowadzenie dowodów nie miało znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Okręgowy zważył co następuje: powództwo podlegało oddaleniu
w całości. Rozporządzeniem nr (...) Wojewody (...) z dnia 7 sierpnia 2007 roku utworzono obszar ograniczonego użytkowania dla P. (...). Na skutej wejścia w życie tego rozporządzenia nieruchomość powódki znalazła się częściowo w obszarze ograniczonego użytkowania, natomiast na mocy uchwały nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 roku nieruchomość powódki znajduje się poza strefami Z1 i Z2. Doszło zatem do znacznego zmniejszenia ograniczeń obowiązujących dla nieruchomości powódki. Nie tylko nie powstały żadne nowe ograniczenia wynikające z wejścia w życie uchwały, lecz dotychczas istniejące uległy znacznemu zmniejszeniu. W tym miejscu należy przywołać pogląd wynikający z uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2012 roku (IV CSK 28/12), zgodnie z którym „odpowiedzialność odszkodowawczą,
o której mowa w art. 129 ustawy Prawo ochrony środowiska, przewidziano nie za samo ograniczenie i nie za każde ograniczenie sposobu korzystania
z nieruchomości. Odszkodowanie nie rekompensuje zmiany dotychczasowej sytuacji właściciela nieruchomości, a tym bardziej utrzymywania już istniejących ograniczeń w przypadku zmiany aktu prawnego. Odszkodowanie służy bowiem za konkretną szkodę, która powstała w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości, a nie za samo ograniczenie sposobu korzystania
z nieruchomości. Konieczną przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej jest więc szkoda, której źródłem jest rozporządzenie lub akt prawa miejscowego powodujący ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości. Szkoda ma być normalnym następstwem wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego wprowadzającego ograniczenia w sposobie korzystania
z nieruchomości. Szkoda taka może powstać, gdy akt prawa miejscowego wprowadza nowe lub zwiększa dotychczasowe ograniczenia co do sposobu korzystania z nieruchomości lub też przedłuża na kolejny okres ograniczenia, które zostały wprowadzone na określony czas. Szkoda nie powstaje, gdy kolejny akt prawny utrzymuje zakres ograniczeń na dotychczasowym poziomie (jak poprzednio obowiązujący).” Z powyższego wynika, że szkoda może powstać jedynie, gdy akt prawa miejscowego wprowadza nowe, zwiększa lub przedłuża dotychczasowe ograniczenia oraz, że szkoda nie powstaje, gdy kolejny akt prawny utrzymuje zakres ograniczeń na dotychczasowym poziomie, tzn. na poziomie poprzednio obowiązującego aktu prawnego lub gdy zmniejsza te ograniczenia, jak miało to miejsce w rozpoznawanej sprawie.

W związku z powyższym uznać należy, iż zgłoszone w złożonym
w niniejszej sprawie pozwie roszczenia odszkodowawcze powoda są bezpodstawne i podlegają oddaleniu z uwagi na fakt, iż dla nieruchomości powoda wejście w życie uchwały nr (...) Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania nie skutkuje żadnymi nowymi ograniczeniami
w stosunku do poprzednio obowiązującego obszaru ograniczonego użytkowania utworzonego na podstawie rozporządzenia Wojewody (...) nr (...)
z dnia 07 sierpnia 2007 roku, a od wejścia w życie tego rozporządzenia upłynął
2 – letni termin na dochodzenie roszczeń. Brak nowych ograniczeń w stosunku do nieruchomości powoda w powołanej uchwale oznacza brak przesłanki dochodzenia roszczeń (por. art. 129 ustawy Prawo ochrony środowiska) i ich bezpodstawność. Zgodnie bowiem z treścią art. 129 ust. 2 w związku z art. 135 ustawy Prawo ochrony środowiska podstawą roszczeń odszkodowawczych
z tytułu utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania mogą być wyłącznie szkody pozostające w związku z wprowadzonymi ograniczeniami sposobu korzystania z nieruchomości. Mając na uwadze, iż w dniu wejścia w życie uchwały Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 roku na nieruchomości powoda obowiązywały już ograniczenia wynikające
z rozporządzenia Wojewody (...) nr (...) z dnia 7 sierpnia 2007 roku
i to ograniczenia dalej idące niż obecnie, roszczenia odszkodowawcze z tego tytułu nie zasługują na uwzględnienie.

Nadto, zgodnie z treścią art. 129 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz.U.2013.1232), jeżeli w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości korzystanie z niej lub z jej części
w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone, właściciel nieruchomości może żądać wykupienia nieruchomości lub jej części. W związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę; szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. Z powyższymi roszczeniami, stosownie do treści ust. 4 powołanego artykułu, można wystąpić w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości. W uzasadnieniu uchwały Sejmiku Województwa (...) nr (...) z dnia 20 czerwca 2011 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla P. (...) w W., z którego wynika wprost iż „dotychczasowy akt ustanawiający obszar ograniczonego – rozporządzenie nr (...) Wojewody (...) z dnia 07 sierpnia 2007 roku – został utrzymany w mocy na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej. Zgodnie z art. 47 ust. 2 tej ustawy, akty prawa miejscowego wydane na podstawie przepisów zmienianych niniejszą ustawą z zakresu zadań
i kompetencji podlegających przekazaniu, zachowują moc do czasu wydania nowych aktów prawa miejscowego przez organy przejmujące zadania
i kompetencje ( http://www.(...) ). Rozporządzenie nr (...) Wojewody (...) z dnia 7 sierpnia 2007 roku obowiązywało do czasu wejścia
w życie uchwały Sejmiku Województwa (...) nr (...) z dnia
20 czerwca 2011 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla P. (...) w W., która nie wprowadziła w stosunku do nieruchomości powódki żadnych nowych ograniczeń, w związku z czym powództwo musiało ulec oddaleniu z uwagi na upływ terminu, w którym powódka mogła wystąpić z roszczeniami o zapłatę odszkodowania. W stosunku do powódki w dniu 25 sierpnia 2009 roku, tj.
z upływem 2 lat od daty wejścia w życie powyższego rozporządzenia upłynął dwuletni termin zawity od dnia wejścia w życie regulacji powodującej ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, w czasie którego powódka mogła występować z roszczeniami przedstawionymi w pozwie. Uprawnienie powódki zostało ograniczone terminem prekluzyjnym prawa materialnego, po upływie którego wygasało, co skutkowało oddaleniem powództwa w całości, bez konieczności przeprowadzenia postępowania dowodowego w szerokim zakresie.

Powyższe argumenty nakazywały uznać powództwo za niezasadne.
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. stosownie do wyniku sporu (uznając powódkę ze stronę przegrywającą sprawę w całości.