Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 kwietnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Marta Zalewska

Protokolant: Agnieszka Kozłowska

po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 2018 r. w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) Szpital Spółka z o.o. w M.

przeciwko: (...) Spółka z o.o. z/s w M.

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty wydanego w dniu 30 października 2015r. przez Sąd Okręgowy w K. XIII Wydział Gospodarczy sygn. akt XIII GNc 474/15

I.  oddala powództwo

II.  zasądza od powoda (...) Szpital Spółka z o.o. w M. na rzecz pozwanego (...) Spółka z o.o. z/s w M. kwotę 10.817zł (dziesięć tysięcy osiemset siedemnaście złotych) tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt VI GC 234/17

Uzasadnienie wyroku z dnia 12.04.2018r.

Powód (...) Szpital sp. z o.o. w M. wniósł przeciwko (...) sp.z o.o. w M. pozew o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, tj. nakazu zapłaty z dnia 30.10.2015r. wydanego przez SO w K.pod sygn.. XIII GNc 474/15 opatrzonego w klauzulę wykonalności. W uzasadnieniu podał, iż powyższy nakaz został wydany na kwotę 496.879,06zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami procesu. W dniu 25.11.2015r. a następnie w dniu 21.10.2016r. strony zawarły umowy zwane odpowiednio: Ugoda i Porozumienie. W porozumieniu objęły należność wynikającą z w/w nakazu zapłaty, jak również koszty postepowania i postanowiły, że część z kwoty stąd wynikającej zostanie zapłacona w terminie do dnia 30.09.2017r. (pomyłka w porozumieniu w zakresie roku, błędnie wpisano: 2016) przez powoda, a pozostała część do dnia 30.09.2017r. Powód jako dłużnik z tego porozumienia zobowiązał się ustanowić tytułem zabezpieczenia roszczeń hipotekę umowną kaucyjną na swoich nieruchomościach oraz poddać dobrowolnej egzekucji co do kwot wskazanych w porozumieniu. Pomimo tego pozwany skierował sprawę do egzekucji, którą prowadzi komornik przy SR w M.pod sygn. KM 254/17. Jako podstawę prawną powództwa powód wskazał art. 840 §1 pkt 2 kpc.

Pozwany nie złożył w terminie wyznaczonym 2 tygodni odpowiedzi na pozew, a pismo procesowe złożone przez pozwanego w dniu 27.03.2018r. po upływie w/w terminu i bez postanowienia sądu wydanego w trybie art. 207 § 3 kpc zostało zarządzeniem z dnia 28.03.2018r. zwrócone (k.246).

Pismem z dnia 4.04.2018r. (k.250- 284) pozwany złożył wnioski dowodowe, a na rozprawę wyznaczoną w dniu 10.04.2018r. stawił się pełnomocnik pozwanego, który wskazał, iż zgodnie z treścią porozumienia § 6 pkt a i b strony ustaliły termin spłaty wskazanych tam zobowiązań na 30.10.2016r., omyłkowo w treści porozumienia pozostała data wrześniowa, gdyż projekt porozumienia powstał we wrześniu, a ponieważ negocjacje co do jego zawarcia przedłużyły się do października, porozumienie to zostało podpisane w październiku i omyłkowo nie zmieniono daty wrześniowej na październikową. Na rozprawie pełnomocnik pozwanego przedstawił stan faktyczny w sprawie z punktu widzenia pozwanego (k. 303-303/2).

Poza sporem było, iż pozwany na podstawie w/w prawomocnego nakazu zapłaty prowadził egzekucję komorniczą jeszcze przed datą zawarcia porozumienia, a po jego zawarciu cofnął wniosek o wszczęcie egzekucji, czy też wniósł o umorzenie postępowania egzekucyjnego zgodnie z treścią porozumienia. Następnie w marcu 2017r. pozwany złożył ponowny wniosek o wszczęcie postepowania egzekucyjnego z w/w nakazu zapłaty. Niesporne też było, iż na chwilę wyrokowania pozwany nie dokonał jakiejkolwiek zapłaty na poczet należności wynikających z w/w nakazu zapłaty. Wniosek egzekucyjny pozwanego obejmował jeden sposób egzekucji: z nieruchomości powoda, żadne inne sposoby egzekucji, w tym zajęcia rachunków bankowych powoda nie zostały dokonane.

Sąd ustalił , co następuje:

Sąd Okręgowy w K. w dniu 30.10.2015r. wydał nakaz zapłaty w postepowaniu nakazowym pod sygn. XIII GNc 474/15 z powództwa (...) sp. z o.o. przeciwko (...) Szpital sp. z o.o., którym nakazał zapłatę pozwanemu (...) (...) powodowi R. kwoty 496.879,06zł z ustawowymi odsetkami od dnia 15.07.2015r. oraz kosztami procesu. Powyższy nakaz uprawomocnił się i sąd nadał mu klauzulę wykonalności. (dowód: nakaz zapłaty k. 20-21). W dniu 25.11.2015r. strony zawarły na piśmie ugodę pozasądową, którą objęły m.in. należności wynikające z w/w nakazu zapłaty oraz koszty postępowania zabezpieczającego i inne koszty. Zgodnie z §6.3. ugoda ta nie stanowiła odnowienia w rozumieniu art. 506 kc ani zmiany umowy o roboty budowlane, na podstawie której to sąd zasądził roszczenie w w/w nakazie (dowód: ugoda k. 35-40). W dniu 21.10.2016r. strony zwarły porozumienie, mocą którego dokonały wzajemnych rozliczeń należności z tytułu w/w umowy o wykonanie robót budowalnych, obejmujących budowę Centrum Medycznego w S.. Przedmiotem tego porozumienia była m.in. wierzytelność wynikająca z w/w nakazu zapłaty wraz z kosztami procesu. Z porozumienia tego wynika, iż pozwany prowadził przeciwko powodowi postępowanie egzekucyjne pod sygn. Km 263/16, egzekwując w/w nakaz zapłaty. Strony w §4 stwierdziły m.in., iż na poczet w/w tytułu egzekucyjnego w sprawie egzekucyjnej została wyegzekwowana łącznie 44.205,16zł, szczegółowo rozliczając poszczególne kwoty na poczet składowych wierzytelności. W §6 powód zobowiązał się w pkt a: zapłacić kwotę łącznie 551.260,82zł w terminie do dnia 30.09.2016r., w pkt b: kwotę: 448.739,18zł objętą w/w tytułem egzekucyjnym pod sygn. GNc 474/15 w terminie do dnia 30.09.2016r., w pkt c: resztę należności, w tym kwotę 79.041,25zł pozostałą do zapłaty z tytułu egzekucyjnego GNc 474/15 w terminie do dnia 30.09.2017r. W przypadku braku zapłaty jakiekolwiek części kwoty określonych w pkt a i b pozwany uprawiony został do skierowania tytułów wykonawczych do egzekucji bądź kontynuacji postepowań egzekucyjnych oraz dokonania zabezpieczenia swych roszczeń w nieograniczonych zakresie. Pozwany po podpisaniu porozumienia zobowiązał się wstrzymać wszelkie do dnia 30.09.2016r. dalsze czynności sądowe egzekucyjne i nie podejmować nowych czynności. W §7 powód zobowiązał się ustanowić na rzecz pozwanego tytułem zabezpieczenia wierzytelności z pkt a i b hipotekę umowną łączną na nieruchomościach szczegółowo wskazanych do kwoty 1.000.000zł oraz poddać się dobrowolnej egzekucji w zakresie pkt c. W §8 strony rozwiązały umowę o roboty budowalne z dnia 3.08.2015r. , z której to umowy wynikła należność objęta tytułem egzekucyjnym GNc 474/15. W §9 strony porozumieniem niniejszym zastąpiły wszelkie dotychczasowe ustalenia stron wynikłe z umowy o roboty budowalne oraz ugody z dnia 25.11.2015r. W §10 ust.1 powód zobowiązał się ustanowić w/w hipotekę umowną i wręczyć akt notarialny o jej ustanowieniu bezpośrednio po podpisaniu porozumienia, wykonawca zobowiązał się cofnąć wnioski o wpis hipotek przymusowych nie wcześniej niż po dokonaniu wpisu hipoteki umownej łącznej. Niezależnie od powyższego wykonawca zobowiązał się cofnąć wniosek o wpis hipotek przymusowych następnego dnia po dokonaniu zapłaty kwoty 1 miliona złotych po prawomocnym wpisaniu hipoteki łącznej albo po dokonaniu zapłaty kwoty miliona złotych. Dodać należy, iż suma kwot z §6 pkt a i b dała kwotę właśnie 1 mln zł. W §11.2 strony postanowiły, że postanowienie niniejsze nie stanowi odnowienia w rozumieniu art. 506 kc, a celem i zamiarem stron tego porozumienia jest zakończenie współpracy i rozliczenie wynagrodzenia za wykonane roboty. Wszelkie zmiany porozumienia wymagały formy pisemnej pod rygorem nieważności (dowód: porozumienie k. 41 – 49). Dnia 27.10.2016r. powód w trybie aktu notarialnego złożył oświadczenie o poddaniu się egzekucji zgodnie z §6 porozumienia, jak również w dniu 8.11.2016r. w formie aktu notarialnego oświadczył o ustanowieniu hipoteki umownej łącznej na sowich nieruchomościach zgodnie z treścią porozumienia dla zabezpieczenia spłaty wierzytelności wysokości miliona złotych. Hipoteka powyższa została wpisana do ksiąg wieczystych przez Sąd Rejonowy w M. dnia 5.12.2016r. W lipcu 2017r. komornik w sprawie Km 254/17 dokonał obwieszczenia o licytacji nieruchomości powoda (dowody: oświadczenia w formie aktu notarialnego k. 60 – 72, obwieszczenie o licytacji wraz z załącznikami k. 73-94, odpis z KW k. 206-237)

Sąd oddalił wniosek procesowy powoda złożony na rozprawie o zakreślenie mu terminu 7 dni na ustosunkowanie się do twierdzeń pozwanego złożonych na rozprawie w dniu 10.04.2018r. oraz złożenie w tym terminie wniosków dowodowych na okoliczność, jaki termin strony w rzeczywistości określiły w porozumieniu co do spłaty zobowiązań z pkt a i b porozumienia. Na rozprawie bowiem pełnomocnik pozwanego podał jako nową okoliczność wobec braku złożenia w terminie odpowiedzi na pozew twierdzenie, iż w pisemnym porozumieniu strony mylnie oznaczyły ten termin na 30.09.2016r., gdy tymczasem porozumienie zostało zawarte w dniu 21.10.2016r., a zatem w rzeczywistości zdaniem pozwanego chodziło stronom o datę 30.10.2016r. W pozwie zaś oraz na rozprawie pełnomocnik powoda twierdził, iż rzeczywistą datą spłaty wierzytelności z pkt a i była data 30.09.2017r. W/w twierdzenia stron należało zapewne odnieść również do daty, w jakiej pozwany zobowiązał się nie prowadzić egzekucji p-ko powodowi z w/w nakazu zapłaty. Wprawdzie sąd dopuścił dowody z dokumentów oraz maili zawnioskowane przez pełnomocnika pozwanego w jego piśmie procesowym złożonym przed rozprawie (k. 250-251) na okoliczność rzeczywistej woli storn co do terminu spłaty zobowiązań, niemniej ostatecznie na etapie wyrokowania nie czynił ustaleń w tym przedmiocie uznając, iż nie mają one znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy w myśl art. 227 kpc. Z tych samych względów ostatecznie zmienił swoją decyzje na rozprawie i oddalił wniosek pozwanego wyżej wskazany, co uzasadni w rozważaniach prawnych. Również z tych samych przyczyn sąd nie znalazł podstaw do otwarcia rozprawy zamkniętej w dniu 10.04.2018r. mimo wniosku powoda w tym przedmiocie złożonego pismem procesowym z prezentatą sądu: 11.04.2018r. i zwartymi tam nowymi wnioskami dowodowymi (k. 306-307).

Sąd dał wiarę w/w dokumentom, których treść nie była kwestionowana przez strony, a jedyną kwestą sporną była wpisana w porozumieniu data, do której powód jako dłużnik z tego porozumienia zobowiązał się zapłacić wskazane tam zobowiązania określone w §6 pkt a i b, a pozwany powstrzymać z egzekucją. Sąd nie czynił jednak ustaleń w tym zakresie zgodnie z art. 227 kpc.

Sąd zważył, co następuje:

Literalna treści porozumienia z dnia 21.10.16r. wskazuje, iż pozwany zobowiązał się nie wszczynać postępowań egzekucyjnych i nie podejmować nowych czynności egzekucyjnych do dnia 30.09.2016r. (§6.5 porozumienia). Był to termin niemożliwy do realizacji ( w dacie zawarcia porozumienia już upłynął ). Sporne miedzy stronami było, czy chodziło stronom w rzeczywistości o termin: 30.10.2016r. (twierdzenie pozwanego) , czy 30.09.2017r. (twierdzenia powoda) w kontekście analogicznych twierdzeń odnośnie terminów spłaty wskazanych w §6.1 a i b. Nawet jednak przyjmując za prawdziwe twierdzenie pozwanego, iż terminem tym był 30.09.2017r., to wprawdzie na datę wniesienia pozwu do sądu: 8.08.2017r. powództwo to było zasadne, niemniej na datę wyrokowania termin ten już upłynął. Oznacza to, iż na datę wyrokowania egzekucja mogła być dalej prowadzona przez pozwanego i zresztą była prowadzona, ale powództwo było już bezzasadne. Sąd ocenia zaś powództwo na datę wyrokowania ( art. 316 § 1 kpc , tak też w odniesieniu do powództwa przeciwegzekucyjnego SN w : III CZP 18/76 ), a dodać należy, iż powód na datę wyrokowania mimo upływu terminu zapłaty nie zapłacił powodowi, a zobowiązany był to uczynić zgodnie ze swoją wersją treści porozumienia i mógł to uczynić, bowiem egzekucja została wszczęta tylko z nieruchomości; inny majątek, w tym rachunki bankowe powoda nie zostały zajęte. Wniosek stąd taki, że powód nie zapłacił swego długu nie z powodu wszczęcia egzekucji przez pozwanego, a w każdym razie twierdzeń odmiennych powód nie podał i nie udowodnił. Argumentacja, nie dość, że gołosłowna, złożona w tym przedmiocie w piśmie procesowym z dnia 19.03.18r. ( k. 240 ) na uzasadnienie wniosku o zabezpieczenie powództwa wskazuje jedynie na utrudnienie w pozyskaniu środków na spłatę, nie przekonuje też twierdzenie, iż zawieszenie egzekucji umożliwi pozyskanie finansowania ( brak logiki rozumowania, zwłaszcza, że strony zgodnie z treścią porozumienia rozwiązały umowę o roboty budowlane, zakończyły współpracę i chodziło tylko stronom tego porozumienia o spłatę przez powoda wierzytelności pozwanego ). Gdyby zatem powód do dnia 30.09.17r. spłacił swój dług pozwanemu, niewątpliwie na podst. art. 98 § 1 kpc pozwany pomimo oddalenia powództwa na podst. art. 316 § 1 kpc i na podstawie faktycznej, wskazanej w pozwie zostałby uznany jako przegrywający proces i obciążony na tej podstawie kosztami procesu ( analogicznie, jak pozwany dłużnik, który spłaca powództwo o zapłatę w toku postępowania).

Niezależnie od powyższego niniejsze powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego co do zasady i tak podlegało oddaleniu, zważywszy, iż zobowiązanie pozwanego o wstrzymaniu wszczęcia egzekucji i nieprowadzeniu egzekucji miało charakter terminowy, ograniczony w czasie: według twierdzeń powoda do 30.09.2017r., przyjmując je oczywiście za prawdziwe. Oznacza to, iż niedopuszczalnym było powództwo przeciwegzekucyjne o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, gdyż takie orzeczenie w sposób definitywny uchyla wykonalność tytułu egzekucyjnego. W świetle czasowego wstrzymania przez strony porozumienia egzekwowalności tytułu egzekucyjnego zasadnym było powództwo o ograniczenie tytułu wykonawczego w myśl art. 840 §1 pkt 2 kpc. Takiego powództwa jednak powód w sprawie nie złożył, a sąd związany jest petitum pozwu i nie może orzekać o innym żądaniu pozwu, niż to zgłoszone. Czym innym jest bowiem żądanie pozbawienia wykonalności, czym innym jest natomiast żądanie ograniczenia wykonalności ( w tym wypadku żądanie wstrzymania wykonalności do dnia 30.09.2017r. ), skoro sam ustawodawca w treści art. 840 §1 kpc jednoznacznie rozróżnił oba te żądania. Sąd podziela w tym przedmiocie stanowisko SN, iż zachodzi w takiej sytuacji podstawa do oddalenia powództwa o pozbawienia wykonalności jako niezasadnego, w sytuacji, gdy winno być zgłoszone powództwo o ograniczenie wykonalności. ( por. V CKN 110/00, Kom. D. Zawistowskiego do art. 840 § 1 kpc w : lex ). Z tych względów niezależnie od ustaleń sądu, czy datą wskazaną w porozumieniu była data 30.10.2016r., czy data 30.09.2017r. jako data spłaty długu przez powoda i data prawa do ponownego wszczęcia egzekucji przez pozwanego ( czasowe do w/w daty wstrzymanie wykonalności tytułu wykonawczego) z zasady powództwo to podlegało oddaleniu, zatem i za koszty procesu wywołane tym powództwem odpowiada powód. O kosztach procesu sąd orzekł zatem na podstawie art. 108 kpc w zw. z art. 98 §1 i 3 kpc, przyznając je w całości stronie pozwanej, wygrywającej proces, która nie dała powodu do wytoczenia powództwa tej treści. Na koszty te złożyło się minimalne wynagrodzenie radcowskie pełnomocnika pozwanego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa.