Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

P., dnia 29 kwietnia 2015 r.

Sąd Rejonowy w Pile Wydział I Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: Wiceprezes SR Dariusz Małecki

Protokolant: Adriana Gryczka

po rozpoznaniu w dniu 29 kwietnia 2015 r. w Pile

sprawy z powództwa ZUS O/K.

przeciwko E. S. - Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w P.

o zapłatę 10,97 zł

1.  Oddala powództwo;

2.  Zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 77 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Dariusz Małecki

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 13.10.2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w W. Oddział w K. wniósł o zasądzenie od E. S. – Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w P. kwoty 10,97 zł stanowiącej należność z tytułu odsetek od opłat za udzielenie przez powoda informacji niezbędnych do prowadzenia egzekucji.

W uzasadnieniu pełnomocnik powoda wskazała, że (...) Oddział w K., realizując obowiązek zawarty w art. 50 ust. 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych udzielił pozwanemu informacji niezbędnych do prowadzenia egzekucji. Stwierdziła, że informacje te zostały udzielone za opłatą, które zgodnie z art. 2 ust. 9 ustawy z dnia 29.08.1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji komornik uiszcza po ich udzieleniu, na wezwanie. Zaznaczyła, że wysokość opłaty została określona w § 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 16.01.2003 r. w sprawie wysokości opłaty pobieranej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych za udzielenie informacji komornikom sądowym oraz tryby jej pobierania. Podniosła, ze wraz z informacjami powód przesyłał pozwanemu rachunki, wystawione w dniu sporządzenia informacji, w których ustalono termin płatności na 14 dni od daty wystawienia. Z uwagi na to, że pozwany w zakreślonym terminie opłat nie wniósł, został obciążony odsetkami za opóźnienie w kwocie 10,97 zł określonymi w nocie nr 0001000018. W zakreślonym terminie należności odsetkowej nie uiścił.

Nakazem zapłaty z dnia 10.12.2014 r. referendarz sądowy orzekł zgodnie z żądaniem zawartym w pozwie.

W sprzeciwie z dnia 13.01.2015 r. pełnomocnik pozwanego wniosła o odrzucenie pozwu z uwagi na niedopuszczalność drogi sądowej, ewentualnie o oddalenie powództwa.

Uzasadniając swoje stanowisko wskazała, że poszczególne należności odsetkowe wskazane w notach powoda nie przekraczają kwoty przewidzianej w art. 54 § 1 ust. 5 ustawy ordynacja podatkowa. Stwierdziła także, że nie zaistniała żadna z postaw zawartych w art. 359 § 1 k.c., z której wynika powstanie roszczenia odsetkowego. Podniosła również, że termin na spełnienie świadczenia nie powinien być oznaczony od dnia wystawienia faktury lecz od dnia doręczenia, bowiem dopiero doręczenie stanowi wezwanie dłużnika do spełnienia świadczenia. Zaprzeczyła również, że faktury objęte pozwem zostały doręczone pozwanemu w dacie umożliwiającej dokonanie płatności w wyznaczonych terminach. Stwierdziła, ze powód dostarczał przedmiotowe faktury po terminie ich płatności albo w terminie niewystarczająco odległym aby pozwany mógł zlecić ich terminową zapłatę.

W niniejszej sprawie Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany – E. S. Komornik Sądowy przy Sadzie Rejonowym w P. skierował do powoda szereg wniosków o udzielenie informacji niezbędnych do prowadzenia postępowań egzekucyjnych.

Wraz z informacjami, których dotyczyły wnioski, powód wysyłał do pozwanego rachunki z tytułu opłaty za udzielenie informacji. W tych dokumentach zamieszczał 14 dniowy termin zapłaty liczony od dnia ich wystawienia. Komornik dokonywał płatności w terminach oznaczonych w nocie odsetkowej nr (...) z dnia 21.02.2014 r.

/okoliczności bezsporne, nadto: nota odsetkowa z 21.02.2014 r. k. 8-9; zestawienie k. 10/

Notą odsetkową nr (...) z dnia 21.02.2014 r. powód obciążył pozwanego odsetkami za zwłokę w kwocie 10,97 zł.

/dowód: nota odsetkowa z 21.02.2014 r. k. 8-9/

W piśmie z dnia 12.06.2014 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 10,97 zł w terminie do dnia 23.06.2014 r. Pismo zostało odebrane przez pracownika Kancelarii Komornika w dniu 16.06.2014 r.

/dowód: pismo powoda wraz z potwierdzeniem odbioru k. 12-13/

Powyższych ustaleń Sąd dokonał na podstawie wskazanych wyżej dokumentów prywatnych i urzędowych, które ocenił jako wiarygodny materiał dowodowy, mając na względzie przepisy art. 245 k.p.c., oraz fakt, ze nie zostały one zakwestionowane przez żadną ze stron w trybie art. 253 k.p.c.

Sąd zważył, co następuje:

W rozpatrywanej sprawie powód domagał się zasądzenia od pozwanego odsetek za opóźnienie w zapłacie opłat z tytułu realizacji obowiązku udzielenia informacji o ubezpieczonych, niezbędnych do prowadzenia egzekucji, wynikającego z art. 50 ust. 10 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przedmiotowe żądanie powód opierał o treść art. 481 k.c., zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi (§ 1). Przy czym jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy (§ 2). Zaznaczyć należy, że z ww. regulacji wynika, iż obowiązek zapłaty odsetek przez dłużnika jest więc niezależny od tego, czy dopuścił się on zwłoki w rozumieniu art. 476 k.c. i niezależny od tego, czy wierzyciel poniósł jakąkolwiek szkodę (por. wyrok SN z dnia 22 maja 2003 r., II CKN 134/01, LEX nr 138645; wyrok NSA w Warszawie z dnia 7 maja 2002 r., I SA 2378/00, LEX nr 81740).

Strona pozwana kwestionowała żądanie pozwu wskazując przede wszystkim na niedopuszczalność drogi sądowej. Co do tego zarzutu Sąd odniósł się negatywnie. Wskazać należy, że sama opłata za udzielenie informacji należy do kosztów postępowania egzekucyjnego, które mogą być ustalone wyłącznie w tym postępowaniu, w którym powstały, co wyklucza możliwość ich ustalenia w jakimkolwiek innym postępowaniu (por. wyrok SN z 14.06.1973r., I CR 250/73, OSNC 1974/6/110). W rozpatrywanej sprawie żądanie pozwu obejmuje jednakowoż nie opłaty za udzielenie informacji, ale odsetki od nieterminowo uiszczonych przez komornika opłat. Nie mogą one zostać zakwalifikowane jako koszty postępowania egzekucyjnego, gdyż są świadczeniem ubocznym należnym wierzycielowi w związku z nieterminowym spełnieniem świadczenia głównego. Ich dochodzenie w ramach postępowania egzekucyjnego jest niedopuszczalne – stanowią one bowiem zobowiązanie komornika w relacji z osobą trzecią, które odrywa się od kosztów postępowania egzekucyjnego. Nieterminowość spełnienia świadczenia pieniężnego w postaci przedmiotowej opłaty za udzielenie informacji stanowi natomiast zdarzenie stricte cywilnoprawne, które jest źródłem roszczenia o odsetki za opóźnienie (por. uchwałę TK z 25.01.1995 r., W 14/94, OTK 1995/1/19, Dz.U.1995/14/67). Ta cecha przedmiotowego roszczenia przesądza o cywilnoprawnym jego charakterze i o dopuszczalności drogi sądowej.

Powództwo podlegało jednakże oddaleniu z uwagi na brak wymagalności zobowiązania, od którego powód naliczył odsetki dochodzone w pozwie.

Przede wszystkim wskazać należy, że przez wymagalność roszczenia powinno się rozumieć dzień, w którym dłużnik może spełnić świadczenie w sposób zgodny z treścią zobowiązania (vide: B. Kordasiewicz (w:) System Prawa Prywatnego, t. 2, s. 574). Natomiast z punktu widzenia wierzyciela, wymagalność roszczenia określa się jako stan, gdy wierzyciel może postawić skuteczne żądanie, aby dłużnik uczynił niezwłocznie zadość jego roszczeniu (vide: J. Ignatowicz (w:) System Prawa Cywilnego, t. I, 1985, s. 814). Z dniem wymagalności wierzyciel może wystąpić przeciwko dłużnikowi z powództwem o zaspokojenie, bez obawy oddalenia żądania jako przedwczesnego. W sposób podobny wymagalność roszczenia definiuje Sąd Najwyższy, wskazując, że roszczenie staje się wymagalne wówczas, kiedy wierzyciel może skutecznie żądać od dłużnika zadośćuczynienia jego roszczeniu (tak wyr. SN z dnia 12 lutego 1991 r., III CRN 500/90, OSN 1992, nr 7-8, poz. 137). Roszczenia mogą stać się wymagalne w dniu wskazanym w treści czynności prawnej lub w ustawie, w dniu wynikającym z samej natury zobowiązania, niezwłocznie po ich powstaniu, a także w dniu, w którym spełnił się warunek zawieszający (tak J. Ignatowicz (w:) System Prawa Cywilnego, t. I, 1985, s. 814). Z powyższego wynika, że wymagalność roszczenia następuje wtedy, gdy po stronie dłużnika aktualizuje się powinność określonego zachowania będącego przedmiotem roszczenia.

Odnosząc się szczegółowo do istoty niniejszej sprawy należy stwierdzić, że obowiązek powoda udzielania komornikowi informacji wynika z postanowień art. 50 ust. 10 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z tym przepisem dane zgromadzone na kontach, o których mowa w ust. 3, udostępnia się komornikom sądowym, w zakresie niezbędnym do prowadzenia egzekucji, odpłatnie, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej. Regulacja ta w dalszej części zawiera delegację dla właściwego ministra do wydania rozporządzenia określającego wysokość opłaty pobieranej przez Zakład za udzielenie informacji komornikom sądowym oraz tryb jej pobierania, uwzględniając ponoszone przez Zakład koszty związane z udzielaniem informacji.

W rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 16.01.2003 r. w § 1 ust. 1 ustalono wysokość ww. opłaty należnej Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych. W § 2 wskazano, że dokonuje się jej na rachunek wskazany przez Zakład, a do wniosku udzielenie informacji komornik sądowy dołącza kopię dowodu uiszczenia opłaty. Takie sformułowanie zawarte w omawianym przepisie nakazuje przyjęcie, że już wraz z wnioskiem o udzielenie informacji kierowanym do powoda Komornik powinien wnieść z tego tytułu opłatę w określonej normatywnie wysokości. Forma użytego w przepisie słowa, a mianowicie „dołącza”, nie pozostawia wątpliwości co do tego, że w przypadku nie dołączenia przez komornika kopii dowodu uiszczenia opłaty, jego wniosek nie powinien zostać zrealizowany. Uiszczenie przez komornika opłaty w późniejszym terminie nie może powodować zatem stanu opóźnienia, gdyż omawiany przepis w widniejącej formie nie przewiduje innego terminu uiszczenia opłaty aniżeli chwila złożenia wniosku o udzielenie informacji. Stąd konkluzja, że uiszczenie przez Komornika opłaty w późniejszym terminie nie może zostać zakwalifikowane jako pozostawanie w zwłoce, a tylko w takim wypadku ZUS miałby możliwość naliczenia odsetek od zaległości.

Z uwagi na powyższe argumenty Sąd przedmiotowe powództwo oddalił.

O kosztach procesu Sąd orzekł czyniąc podstawą swego rozstrzygnięcia art. 98 § 1 i 3 kpc, obciążając kosztami postępowania stronę powodową, jako stronę przegrywającą proces. Na koszty postępowania poniesione przez pozwanego składały się koszty zastępstwa procesowego – 77 zł.

SSR Dariusz Małecki