Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Poznań, dnia 5 lutego 2016 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu IX Wydział Gospodarczy w następującym składzie:

Przewodniczący:SSO Jarosław Marczewski

Protokolant:st. sekr. sąd. Joanna Wołyńska

po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2016 r. w Poznaniu

sprawy z powództwa Z. J.

przeciwko (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności (art. 840 kpc)

1.  Powództwo oddala,

2.  Zasądza od powoda za rzecz pozwanego 3.617 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Jarosław Marczewski

UZASADNIENIE

Powód – Z. J. wniósł do Sądu Okręgowego w Poznaniu pozew przeciwko od pozwanemu - (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W., którym domagał się pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego – nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w Poznaniu z 7 sierpnia 2000 r., sygn. akt XI NG 2613/00, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności, a także klauzulę wykonalności na rzecz następcy prawnego wierzyciela postanowieniem Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu z 9 marca 2015 r., sygn. akt II Co 1115/15, w części zasądzającej należność od Z. J..

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że 7 sierpnia 2000 r. Sąd Rejonowy w Poznaniu wydał nakaz zapłaty (sygn. akt XI NG 2613/00), którym orzekł, że pozwani Z. J. oraz R. P. – wspólnicy spółki cywilnej (...), winni zapłacić solidarnie powodowi – (...) S.A. w P. kwotę 101.824,73 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami procesu.

Na podstawie tego nakazu, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności, wierzyciel wszczął przeciwko dłużnikom postępowanie, które zostało umorzone postanowieniem z 15 lutego 2005 r. z uwagi na jego bezskuteczność.

Postanowieniem z 9 marca 2015, w sprawie o sygn. II Co 1115/15, Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w Poznaniu nadał klauzulę wykonalności prawomocnemu nakazowi zapłaty wydanemu przeciwko powodowi, na rzecz pozwanego jako następcy prawnego poprzedniego wierzyciela.

Pismem z 18 maja 2015 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu P. T. miał zawiadomić powoda o wszczętej na podstawie ww. tytułu wykonawczego egzekucji.

Powód wskazał, że podstawą jego żądania jest przedawnienie roszczenia wierzyciela, co nastąpiło najpóźniej w I połowie kwietnia 2015 r. Z uwagi na to, złożenie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przez obecnego wierzyciela, nastąpiło już po upływie terminu przedawnienia.

Niezależnie od powyższego, powód wskazał, że zmienił się stan faktyczny, będący podstawą wydanego tytułu wykonawczego. Powód podał, że był uczestnikiem zdarzenia drogowego 9 października 1998 r., w wyniku którego zniszczeniu uległ samochód marki J. (...), będący przedmiotem umowy leasingowej między powodem oraz (...) S.A. w P.. W dniu 29 czerwca 2000 r. między powodem i R. P. oraz (...) S.A. w P. zostało zawarte porozumienie, zgodnie z którym rozwiązano umowę leasingu z 22 sierpnia 1997, z uwagi na to, że zakład ubezpieczeń odmówił wypłaty odszkodowania z przyczyn leżących po stronie Z. J.. (...) S.A. w P. przeniosło na powoda wszystkie prawa z umowy ubezpieczenia AC pojazdu. Strony określiły również warunki cesji zwrotnej, zabezpieczonej wekslem. Ów weksel był podstawą wydania zaskarżonego tytułu wykonawczego.

Powództwo powoda przeciwko zakładowi ubezpieczeń o wypłatę odszkodowania zostało oddalone z uwagi na brak legitymacji czynnej powoda – niedopuszczalność cesji wierzytelności z umowy ubezpieczenia. Zdaniem powoda skoro cesja nie była nigdy skuteczna, to moc straciły również inne postanowienia porozumienia z 29 czerwca 2000 r., w tym te dotyczące zabezpieczenia wierzytelności leasingodawcy wekslem. Nie ma też zdaniem powoda podstaw do odmowy wypłaty odszkodowania, albowiem brak jest wyroku karnego stwierdzającego winę powoda w odniesieniu do ww. wypadku.

Ma to uzasadniać tezę, że pozwany nie może skutecznie egzekwować na podstawie zaskarżonego tytułu wykonawczego.

W swojej odpowiedzi na pozew pozwany domagał się oddalenia powództwa w całości.

Pozwany potwierdził stan faktyczny opisany w pkt I uzasadnienia pozwu. Podał jednak, że powód postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego rewiru I przy Sądzie Rejonowym w Poznaniu w sprawie o sygn. akt I KM 430/03 z 15.02.2005 otrzymał 9.03.2005 r.

Nie są zdaniem pozwanej spółki prawdziwe twierdzenia, że od tego czasu, aż do 18 maja 2015r. wierzyciel nie podjął czynności, które skutkowałyby przerwaniem biegu przedawnienia. Pozwana w dniu 11 lutego 2015r. złożyła o Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w Poznaniu wniosek o nadanie klauzuli wykonalności przedmiotowemu tytułowi egzekucyjnemu na rzecz następcy prawnego wierzyciela. W ocenie pozwanej czynność ta przerwała bieg terminu przedawnienia.

Zdaniem pozwanej chybiony jest również zarzut powoda co do upadku zabezpieczenia wekslowego na skutek bezskuteczności cesji, a co za tym idzie braku podstaw do wydania kwestionowanego tytułu wykonawczego. W ocenie strony pozwanej weksel, o którym mowa w §7 porozumienia stron nie jest wekslem będącym podstawą wydania zaskarżonego tytułu egzekucyjnego.

Dalej pozwana podała, że nieważność cesji wierzytelności nie powoduje nieważności porozumienia z 29.06.2000r., a nawet jeśli by tak było, to nie ma to żadnego wpływu na wygaśnięcie zobowiązania powoda stwierdzonego prawomocnym i egzekwowanym uprzednio nakazem zapłaty.

Poza tym porozumienie to zostało zawarte 29.06.2000r., natomiast nakaz zapłaty pochodzi z 7.08.2000r., co oznacza, że zdarzenie, które miałoby być podstawą pozbawienia tytułu egzekucyjnego wykonalności, powstało później.

Z kolei wyrok Sądu Rejonowego w Międzyrzeczu w sprawie V. K. 85/00 stwierdza jedynie, że postępowanie karne przeciwko powodowi zostało umorzone z powodu przedawnienia karalności, co nie wpłynęłoby na zmianę decyzji ubezpieczyciela o odmowie wypłaty odszkodowania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) s.a. zawarło w dniu 22 sierpnia 1997r. , z powodem oraz R. P., umowę leasingu, na podstawie której oddało leasingobiorcom do korzystania samochód marki J. (...).

W dniu 9 października 1998r. doszło do wypadku spowodowanego przez kierującego w/w pojazdem Z. J., w następstwie którego uszkodzeniu uległ przedmiot leasingu.

W dniu 15 maja 2000r., leasingodawca złożył do Sądu Rejonowego – Sądu Gospodarczego w Poznaniu pozew, domagając się solidarnego zasądzenia od powoda i R. P. kwoty 101.824,31 zł. Podstawą żądania pozwu były weksle wypełnione i opatrzone datą płatności 15 września 1999 r.

Bezsporne, a nadto dowód – poświadczona za zgodność z oryginałem przez pełn . powoda będącego adw. kserokopia odpisu pozwu z 15.05.2000 (k. 18-19).

W dniu 29 czerwca 2000 r. pomiędzy (...) S.A. w P., a powodem i R. P. zawarte zostało porozumienie w którym stwierdzono, że rozwiązaniu uległa łącząca te podmioty umowa leasingu, z uwagi na odmowę wypłaty odszkodowania przez zakład ubezpieczeń, który z przyczyn leżących po stronie Z. J., nie przyjął na siebie odpowiedzialności za szkodę powstałą w przedmiocie leasingu.

W porozumieniu tym (...) S.A. w P. przeniosło na powoda wszystkie prawa z umowy ubezpieczenia pojazdu zawartej z (...) S.A. za polisą (...) nr (...) z zastrzeżeniem, że Z. J. niezwłocznie po otrzymaniu odszkodowania przekaże je na spłatę zobowiązań z tego porozumienia.

(...) S.A. w P. oświadczyło także, że wytoczyło przeciwko powodowi w/w powództwo o zapłatę.

Powód oraz R. P. oświadczyli, że wystawione przez nich weksle gwarancyjne do umowy leasingu z 22 sierpnia 1997 nr (...) stanowić będą gwarancję wykonania porozumienia i mogą być uzupełnione na sumę zobowiązań wynikających z porozumienia. Posiadacz tych weksli może je uzupełnić ponadto datą i miejscem płatności według swego uznania.

dowód – poświadczona za zgodność z oryginałem przez pełn . powoda będącego adw. kserokopia porozumienia z 29.06.2000 (k. 15-17).

W dniu 7 sierpnia 2000 r. Sąd Rejonowy – Sąd Gospodarczy w Poznaniu wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym (sygn. akt XI NG 2613/00), którym orzekł, że pozwani Z. J. oraz R. P. – wspólnicy spółki cywilnej (...), winni zapłacić solidarnie (...) S.A. w P. kwotę 101.824,73 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 21% rocznie od 15 kwietnia 2000 r. do dnia zapłaty z uwzględnieniem dalszych zmian stopy procentowej odsetek oraz kwotą 5675,90 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Bezsporne, a nadto dowód – poświadczona za zgodność z oryginałem przez pełn . powoda będącego adw. kserokopia odpisu ww. nakazu (k. 11).

Na podstawie powyższego nakazu, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności, wierzyciel wszczął przeciwko dłużnikom postępowanie prowadzone przez Komornika Sądowego rewiru I przy Sądzie Rejonowym w Poznaniu w sprawie o sygn. akt I KM 430/03.

Postępowanie to zostało umorzone postanowieniem o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z 15 lutego 2005 r. z uwagi na jego bezskuteczność.

Odpis tego postanowienia powód otrzymał 9.03.2005 r.

bezsporne, a nadto dowód – poświadczona za zgodność z oryginałem przez pełn . powoda będącego adw. kserokopia odpisu ww. postanowienia (k. 12).

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Międzyrzeczu z 15 stycznia 2001 w sprawie V. K. 85/00 postępowanie karne przeciwko powodowi o spowodowanie wypadku komunikacyjnego pojazdem leasingowanym od poprzednika prawnego pozwanego zostało umorzone z powodu przedawnienia karalności.

bezsporne, a nadto dowód – poświadczona za zgodność z oryginałem przez pełn . powoda będącego adw. kserokopia odpisu ww. wyroku (k. 25-26).

Powództwo powoda przeciwko (...) S.A. w W. o wypłatę odszkodowania z polisy (...) nr (...) zostało oddalone z uwagi na brak legitymacji czynnej powoda, ze względu na niedopuszczalność cesji wierzytelności z umowy ubezpieczenia.

Bezsporne, a nadto dowód - poświadczona za zgodność z oryginałem przez pełn . powoda będącego adw. kserokopia odpisu wyroku Sąd Okręgowego w Poznaniu z 20 marca 2002 w sprawie I C 367/02 wraz z uzasadnieniem (k. 20 – 24).

Pozwany pismem datowanym na 10.02.2015 r., nadanym w placówce pocztowej w dniu 11.02.2015r. – złożył w Sądzie Rejonowym Poznań – Stare Miasto w P., IX Wydziału Gospodarczego, wniosek o nadanie na jego rzecz klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty wydanemu w dniun7 sierpnia 2000 r. przez Sąd Rejonowy – Sąd Gospodarczy w Poznaniu w sprawie o sygn. akt XI NG 2613/00.

Pozwany jest bowiem następcą prawnym (...) S.A. w P..

Dowód - poświadczona za zgodność z oryginałem przez pełn . powoda będącego r.pr. kserokopia wniosku pozwanego o nadanie klauzuli wykonalności na jego rzecz wraz z dowodem nadania do sądu i (...) (k. 121-124).

Postanowieniem z 9 marca 2015, w sprawie o sygn. II Co 1115/15, Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w Poznaniu nadał klauzulę wykonalności prawomocnemu nakazowi zapłaty wydanemu w sprawie XI Ng 26713/00 przeciwko powodowi, na rzecz pozwanego, jako następcy prawnego poprzedniego wierzyciela.

Postanowieniu temu nadano w dniu 7 maja 2015r. klauzulę wykonalności.

bezsporne, a nadto dowód – poświadczona za zgodność z oryginałem przez pełn . powoda będącego adw. kserokopia odpisu ww. postanowienia (k. 13), poświadczona za zgodność z oryginałem przez pełn . powoda będącego r. pr. kserokopia odpisu pełnego z rejestru (...) i Finanse S.A. (k.126 -129).

Pismem z 18 maja 2015 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu P. T. zawiadomił powoda o wszczętej na podstawie ww. tytułu wykonawczego egzekucji.

Powód - dłużnik nie zaspokoił w żadnej części roszczenia pozwanego, do czasu zamknięcia rozprawy w niniejszej sprawie.

bezsporne, a nadto dowód – poświadczona za zgodność z oryginałem przez pełn . powoda będącego adw. kserokopia odpisu ww. pisma komornika (k. 13).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o przedstawione powyżej dowody.

Dokonując ustaleń stanu faktycznego Sąd miał na uwadze, że każda ze stron obowiązana jest do złożenia zgodnych z prawdą wyjaśnień odnośnie okoliczności sprawy i oświadczeń co do twierdzeń strony przeciwnej dotyczących okoliczności faktycznych (art. 3 k.p.c. i art. 210 § 2 k.p.c.), przy czym ogólnikowe zaprzeczenie wszystkim twierdzeniom strony przeciwnej nie czyni zadość temu obowiązkowi (por. uchwała pełnego składu (...) z 15.07.1974 r., sygn. akt KW Pr 2/74, publ. w OSNC 1974/12/203).

Sąd uznał za wiarygodne wszystkie zgromadzone w sprawie dokumenty, albowiem ich wiarygodność, a tym samym i moc dowodowa, nie została przez żadną ze stron zakwestionowana, a Sąd nie znalazł podstaw, aby czynić to z urzędu. Dokumenty prywatne stanowiły dowód tego, że osoby, które je podpisały złożyły oświadczenia w nich zawarte (art. 245 k.p.c.), a dokumenty urzędowe (w tym przede wszystkim poświadczone przez zawodowych pełnomocników stron kserokopie dokumentów sądowych i egzekucyjnych) stanowiły dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone (art. 244 § 1 k.p.c.).

Sąd zważył, co następuje:

W analizowanej sprawie powód wywodził swoje roszczenie z przepisu art. 840 § 1 k.p.c., zgodnie z którym dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli:

1) przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście;

2) po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie;

3) małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności na podstawie art. 787, wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się, przy czym małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść.

Dokonując wykładni art. 840 § 1 pkt 2 należy stwierdzić, że podstawą powództwa opozycyjnego mogą być tylko tego rodzaju zdarzenia, które zaszły po powstaniu tytułu egzekucyjnego i spowodowały wygaśnięcie zobowiązania dłużnika lub niemożność jego egzekwowania. Zdarzenia tego rodzaju określają wyłącznie przepisy prawa materialnego. Do zdarzeń, powodujących niemożliwość egzekwowania zobowiązania, doktryna zalicza w szczególności:

- przedawnienie roszczenia,

- rozłożenie świadczenia obciążającego dłużnika na raty,

- prolongata terminu spełnienia świadczenia udzielona dłużnikowi przez wierzyciela,

- skorzystanie przez dłużnika z zarzutu zatrzymania (D. Zawistowski, Komentarz do art. 840 Kodeksu postępowania cywilnego [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, pod red. J. Gołaczyńskiego, LEX 2012, nr 127771).

Podstawowy zarzut powoda, mający skutkować, w jego ocenie, pozbawieniem prawomocnego nakazu zapłaty z 7 sierpnia 2000 r. Sądu Rejonowego – Sądu Gospodarczego w Poznaniu (sygn. akt XI NG 2613/00) wykonalności, opierał się właśnie na przedawnieniu roszczenia.

Zgodnie z przepisem art. 125 § 1 zd. I k.c. roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawarta przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy.

Art. 123 § 1 pkt 1 k.c. stanowi, że bieg terminu przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia.

Po każdym przerwaniu przedawnienia, biegnie ono na nowo (art. 124§1 k.c.).

W razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu sądowym lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw bądź egzekwowania roszczeń, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie nie zostanie zakończone (art. 124§2 k.c.), tj. do czasu uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie – por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 21 listopada 2012r. I Acz 953/12 (OSASz 2013/1/87-92).

W rozpoznawanej sprawie większość zasadniczych okoliczności faktycznych pozostawało bezspornych, natomiast spór ogniskował wokół prawnej interpretacji czynności dokonanych przez wierzyciela (...) S.A. w P., a później pozwanego. Nie podlegało sporowi, że na podstawie przedmiotowego nakazu, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności, pierwotny wierzyciel ( (...)) wszczął przeciwko dłużnikom postępowanie egzekucyjne, które zostało umorzone postanowieniem z 15 lutego 2005 r., z uwagi na jego bezskuteczność. Postanowienie to powód otrzymać miał – zdaniem pozwanego - 9.03.2005 r. Powód tego nie kwestionował, a Sąd na podstawie całości okoliczności sprawy uznał tę okoliczność za przyznaną (art. 230 k.p.c.)..

W ocenie Sądu, dowody zaoferowane przez stronę pozwaną pozwoliły na stwierdzenie, że przed upływem owego 10-letniego terminu przedawnienia nastąpiło kolejne zdarzenie faktyczne, z którym – i co do tego pozostawał spór – można wiązać doniosłe skutki prawne, jak przerwanie biegu przedawnienia po raz kolejny.

Zdaniem Sądu, nie jest zasadne twierdzenie powoda, że roszczenie stwierdzone nakazem zapłaty wydanym w dniu 7 sierpnia 2000r. w sprawie XI Ng2613/00 przedawniło się najpóźniej w I połowie kwietnia 2015 r., a złożenie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przez obecnego wierzyciela nastąpiło już po upływie terminu przedawnienia.

Wszak pozwany wykazał, że swój wniosek o nadanie klauzuli wykonalności rzeczonemu nakazowi zapłaty, ze wskazaniem jego jako obecnego wierzyciela, wysłał do sądu właściwego dla wydania takiego orzeczenia, jeszcze 11 lutego 2015 r., a więc przed upływem 10 lat od dnia doręczenia powodowi postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego.

Pamiętać trzeba przy tym, że zgodnie z art. 165 k.p.c. oddanie pisma procesowego w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe lub w placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej jest równoznaczne z wniesieniem go do sądu. Zatem, pozwany składając w dniu 11 lutego 2015r. wniosek o nadanie na swoją rzecz klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty wydanemu w sprawie XI Ng2613/00, dokonał tego przed upływem 10 – letniego okresu przedawnienia (por. wyrok SN z 14.04.2011, IV CSK 439/10, publ. www.sn.pl.) Bieg terminu przedawnienia zostaje bowiem również przerwany przez złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności na podstawie art. 788 k.p.c., albowiem złożenie takiego wniosku przez pozwanego było czynnością konieczną do przeprowadzenia egzekucji na rzecz następcy prawnego pierwotnego wierzyciela (wyrok SN z 23 listopada 2011 r., IV CSK 156/11, LEX nr 1111012).

Co istotne, te działania pozwanego spowodowały przerwanie biegu przedawnienia dlatego, że pozwany korzystał z dobrodziejstwa przerwania biegu przedawnienia przez wierzyciela widniejącego w tytule egzekucyjnym - (...) S.A. w P..

Zauważyć przy tym trzeba, że pozwany nie jest nabywcą wierzytelności w drodze umowy cesji. Jak wynika z niekwestionowanych twierdzeń pozwanego oraz przedstawionych przez niego dowodów - pozwany jest następcą prawnym (...) S.A. w P.. Następstwo to wyniknęło z szeregu czynności faktycznych i prawnych jak łączenie i przekształcanie spółek, których – ze względu na niekwestionowanie przez powoda – nie było konieczności w tym procesie szczegółowo badać. Poza tym pozwany w toku postępowania klauzulowego musiał należycie wykazać to następstwo, skoro otrzymał klauzulę wykonalności na rzeczony nakaz zapłaty na swoją 9 maja 2015 r.

Jest to niewątpliwie sytuacja zgoła odmienna od sytuacji faktycznej występującej w sprawie rozpoznawanej przez Sąd Najwyższy o sygn. akt II CSK 196/14, w której Sąd ten stwierdził, że powołany przepis (art. 124 k.c.) nie określa przesłanek jakim powinna odpowiadać dana czynność, aby mogła skutecznie przerwać bieg terminu przedawnienia. Nie ulega jednak wątpliwości, że chodzi tu o przedsięwziętą bezpośrednio we wskazanym w przepisie celu czynność nie kogokolwiek i przeciwko komukolwiek, ale czynność podjętą przez strony stosunku prawnego, leżącego u podstaw przedawniającego się roszczenia (wyrok SN z 19 listopada 2014, II CSK 196/14, Lex nr 1622306).

Wszak w stanie faktycznym leżącym u podstaw wydania orzeczenia przez Sąd Najwyższy w w/w sprawie, mamy do czynienia z cesją wierzytelności z umowy kredytowej, z której pierwotnym wierzycielem był kredytujący bank. Co ważne, w tamtej sprawie – w przeciwieństwie do niniejszej – bank wystawił bankowy tytuł egzekucyjny, na który następnie została nadana klauzula wykonalności. Ówczesna regulacja tego swoistego postępowania klauzulowego pozwalała jedynie wierzycielowi będącemu bankiem na uzyskiwanie tego typu tytułów wykonawczych. W tym też kontekście należy odczytywać twierdzenia Sądu Najwyższego z wyroku z 19 listopada 2014 r., że wniosek o wszczęcie egzekucji wywołał skutek w postaci przerwy biegu przedawnienia roszczenia stwierdzonego tytułem wykonawczym ( (...) z klauzulą wykonalności), jednak o tyle o ile będzie pochodził od wierzyciela, które osobę wskazuje (...) i na rzecz którego temu tytułowi została nadana klauzula wykonalności (wyrok SN z 19 listopada 2014 r., II CSK 196/14, LEX nr 1622306).

W sprawie tej bank, na rzecz którego Sąd nadał klauzulę wykonalności wystawionemu bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, wszczął postępowanie egzekucyjnego w trakcie którego, zbył wierzytelność objętą (...) na rzecz funduszu, nie będącego bankiem. Z uwagi na powyższe nastąpiło umorzenie wszczętego postępowania egzekucyjnego, gdyż nowy wierzyciel nie mógł jej prowadzić w oparciu o opatrzony klauzulą wykonalności (...).

Jak wynika bowiem z podzielanego przez Sąd Okręgowy poglądu wyrażonego przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 kwietnia 2011r., w sprawie V CSK 312/10 LEX 864023: wprawdzie w doktrynie i judykaturze wskazano, iż fundusze sekurytyzacyjne prowadzą zbliżoną działalność do działalności bankowej, nie oznacza to jednak, że pozwala to na uzyskanie przez fundusz sekurytyzacyjny klauzuli wykonalności na podstawie art. 788 § 1 k.p.c., gdy tytułem egzekucyjnym jest bankowy tytuł egzekucyjny.

Ze względu na to oczywistym jest, że w takiej sytuacji, wobec umorzenia postępowania egzekucyjnego wszczętego przez bank, nie można było uznać, że złożenie wniosku egzekucyjnego przez pierwotnego wierzyciela, wywołało skutek w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia wobec jego następcy prawnego.

W ocenie Sądu Okręgowego, przyjęcie za powodem, że twierdzenia Sądu Najwyższego z przytoczonego wyżej orzeczenia wydanego w sprawie II CSK 196/14, odnoszą się do wszelkich przypadków zmiany wierzyciela po powstaniu tytułu egzekucyjnego, musiałoby prowadzić do wniosku, że sytuacja następcy prawnego wierzyciela lub cesjonariusza jest niekorzystna w stosunku do sytuacji prawnej pierwotnego wierzyciela – cedenta. Wierzytelność stwierdzona orzeczeniem Sądu, w sytuacji przerwania terminu przedawnienia przez pierwotnego wierzyciela nie byłaby przedawniona, gdyby tenże wierzyciel dochodził jej zaspokojenia w postępowaniu egzekucyjnym. Należałoby ją jednak uznać za przedawnioną, gdyby dochodził jej następca prawny pierwotnego wierzyciela, gdyż w stosunku do niego, bezskuteczne byłoby przerwanie biegu terminu przedawnienia przez pierwotnego wierzyciela.

W ocenie Sądu Okręgowego, interpretacja taka jest nie do przyjęcia na gruncie obowiązującego w naszym kraju porządku prawnego , gdyż stoi ona w sprzeczności z zasadą równości wobec prawa wyrażoną w przepisie art. 32 ust. 1 zd. I Konstytucji RP.

Różnicowanie sytuacji prawnej wierzyciela, co do skutków przerwania terminu przedawnienia z tej tylko przyczyny, że jest on następcą prawnym - cesjonariuszem, a nie pierwotnym (widniejącym na tytule egzekucyjnym) wierzycielem, jest w ocenie Sądu Okręgowego niedopuszczalne.

Interpretacja przyjęta przez powoda prowadziłoby do sytuacji w której, pierwotny wierzyciel byłby ograniczony w możliwości przelania na inny podmiot przysługującej mu wierzytelności lub dokonania jakichkolwiek przekształceń prawnych, w myśl przepisów Kodeksu spółek handlowych, z uwagi na wiążące się z tymi czynnościami negatywne konsekwencje wynikające z przyjęcia za właściwy poglądu reprezentowanego przez powoda.

W niniejszej sprawie nie ulega przecież wątpliwości, że dłużnik (powód) nie zaspokoił dobrowolnie wierzytelności wynikającej z prawomocnego nakazu zapłaty z 7 sierpnia 2000 r. Sądu Rejonowego – Sądu Gospodarczego w Poznaniu (sygn. akt XI NG 2613/00) ani na żądanie (...) S.A. w P. ani na żądanie pozwanego. Złożenie wspomnianych dwóch wniosków egzekucyjnych wymuszone zostało zatem zachowaniem dłużnika.

To trwająca od wielu lat bierność i kwestionowanie obowiązku zapłaty z prawomocnego orzeczenia sądowego zmusiła pozwanego do wystąpienia z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności na podstawie przepisu art. 788 k.p.c. z uwagi na dokonane w tzw. międzyczasie przekształcenia podmiotowe pozwanego (por. uzasadnienie wyroku SN z 23 listopada 2011 r., IV CSK 156/11, LEX nr 1111012).

W świetle powyższego pozwany jest uprawniony do korzystania z dobrodziejstw przerwanego przedawnienia w stosunku do (...) S.A. w P., tj. stronę stosunku prawnego, leżącego u podstaw dochodzonego roszczenia, skoro przed upływem terminu przedawnienia, wskutek negatywnej postawy dłużnika, wszczął postępowanie egzekucyjne w roli wierzyciela.

W ocenie Sądu chybione okazały się także dalsze argumenty powoda, mające w jego ocenie skutkować pozbawieniem tytułu wykonawczego wykonalności.

Nie można bowiem przyjąć, że weksel, o którym mowa w §7 porozumienia stron jest wekslem będącym podstawą wydania zaskarżonego tytułu wykonawczego. Zauważyć trzeba, że porozumienie pochodzi z 29.06.2000 r., natomiast weksel będący podstawą wydania zaskarżonego tytułu wykonawczego, ma wskazaną datę płatności na 15 września 1999r.

Co więcej, powództwo w sprawie IX Ng 2613/00 oparte na wekslu wytoczono w maju 2000r., a więc przed zawarciem porozumienia z 29.06.2000r.

Wystawiony na jego podstawie weksel zabezpieczający roszczenie o zapłatę uzyskanego przez powoda odszkodowania, nie mógł być więc wekslem załączonym do pozwu w sprawie IX Ng 2613/00.

Dalej pozwana słusznie podała, że nieważność cesji wierzytelności nie ma żadnego wpływu na wygaśnięcie zobowiązania powoda stwierdzonego prawomocnym i egzekwowanym uprzednio nakazem zapłaty. O ile Sąd w niniejszej sprawie nie jest uprawniony do badania i wzruszania merytorycznych podstaw pozwu i nakazu zapłaty w sprawie Sądu Rejonowego – Sądu Gospodarczego w Poznaniu o sygn. akt XI NG 2613/00, o tyle wspomnieć w tym miejscu trzeba, że podstawą wydania nakazu był weksle z wystawienia Z. J. i R. P. wspólników spółki cywilnej (...), a nie przelew wierzytelności (por. k. 19). Powód nie został też pozbawiony prawa obrony w tamtym procesie. Przyjąć również można, że skoro okoliczności podawane przez powoda dotyczą zdarzeń z okresu jeszcze sprzed egzekucji prowadzonej przez pierwotnego wierzyciela, to musiał znać on te okoliczności w owym czasie i nic nie stało na przeszkodzie, żeby je podnosił.

Natomiast wyrok Sądu Rejonowego w Międzyrzeczu w sprawie V. K. 85/00 stwierdza jedynie, że postępowanie karne przeciwko powodowi zostało umorzone z powodu przedawnienia karalności, co może raczej potwierdzać tezę pozwanego, że nie wpłynęłoby na zmianę decyzji ubezpieczyciela o odmowie wypłaty odszkodowania. Przede wszystkim powód nawet nie twierdził, że domagał się od ubezpieczyciela zmiany decyzji ubezpieczeniowej, a z uwagi na bezsporny brak wyegzekwowania długu powoda wobec pozwanego, do takiej reasumpcji nigdy nie doszło.

Mając na uwadze powyższe, powództwo podlegało oddaleniu w całości jako bezzasadne.

O kosztach procesu, Sąd orzekł w punkcie II i III sentencji wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania.

W związku z tym, że pozwany wygrał spór w całości, to powód winien zwrócić pozwanemu poniesione przez niego koszty procesu w całości. Na koszty poniesione przez pozwanego składają się: wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 3.600 zł wynikające z § 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…) i opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

SSO Jarosław Marczewski