Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 780/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok łączny Sądu Rejonowego w Trzciance z dnia 13 kwietnia 2023 roku, sygnatura akt II K 784/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca skazanego w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XX

XXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXX

XXXXXXX

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XX

XXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXX

XXXXXX

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

XXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

XXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Rażąca niewspółmierność kary łącznej orzeczonej zaskarżonym wyrokiem łącznym.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut zarówno obrońcy skazanego, jak i samego skazanego, rażącej niewspółmierności orzeczonej kary łącznej 4 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności nie jest zasadny.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że żaden ze skarżących nie zakwestionował zastosowanych, aktualnie obowiązujących, przepisów dotyczących łączenia kar orzeczonych różnymi wyrokami, ani też zasadności połączenia przez Sąd Rejonowy kar pozbawienia wolności orzeczonych wobec K. D. wyrokami Sądu Rejonowego w Strzelcach Krajeńskich z dnia 26 maja 2021 roku w sprawie o sygnaturze II K 50/21, Sądu Rejonowego w Trzciance z dnia 15 grudnia 2021 roku w sprawie o sygnaturze II K 559/21, Sądu Rejonowego w Strzelcach Krajeńskich z dnia 26 maja 2022 roku w sprawie o sygn. II K 267/21 oraz Sądu Rejonowego w Trzciance z dnia 9 czerwca 2022 roku w sprawie o sygnaturze II K 371/21.

Natomiast, jak już wspomniano powyżej, obaj skarżący zarzucili Sądowi Rejonowemu rażącą niewspółmierność kary łącznej orzeczonej w zaskarżonym wyroku.

Przypomnieć zatem należy, że rażąca niewspółmierność kary, o jakiej stanowi art. 438 pkt. 4 k.p.k., zachodzi jedynie wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, w rozważanym przypadku kary łącznej, można przyjąć, iż zachodzi wyraźna dysproporcja pomiędzy sumą kar zasadniczych, wymierzonych w poszczególnych wyrokach podlegających łączeniu, a dolegliwością jaką należałoby skazanemu wymierzyć w następstwie prawidłowego zastosowania sądowych reguł kształtowania kary łącznej. Zmiana wysokości orzeczonej kary łącznej może w postępowaniu odwoławczym nastąpić jedynie wówczas, gdy kara jawi się jako „rażąco niesprawiedliwa”. Owa niewspółmierność poprzedzona została w ustawie określeniem „rażąca”, co wyraźnie zaostrza kryterium zmiany wyroku w orzeczeniu reformatoryjnym z powodu czwartej względnej przyczyny odwoławczej. Określenie „rażąca” należy bowiem odczytywać dosłownie i jednoznacznie jako cechę kary, która istotnie bije w oczy, oślepia.

Kryterium tego nie spełnia kara łączna orzeczona w zaskarżonym wyroku.

Wysokość kary łącznej pozbawienia wolności orzeczonej wobec skazanego K. D. nie może być skutecznie kwestionowana, gdyż nie tylko mieści się ona w granicach określonych w art. 86 k.k., lecz także w sposób należyty uwzględnia dyrektywy szczególne wymiaru kary łącznej.

Wymierzając karę łączną należy przede wszystkim oznaczyć granice, w których kara ta może być wymierzona (art. 86 k.k.). W przypadku kar pozbawienia wolności składających się na orzekaną w niniejszej sprawie karę łączną granica kary łącznej możliwej do wymierzenia wynosiła od 2 lat i 9 miesięcy pozbawienia wolności (najwyższa z kar podlegających łączeniu – kara łączna orzeczona w sprawie o sygnaturze II K 371/21 + 1 miesiąc, co wynika z obecnie obowiązujących przepisów) do 5 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności (suma kar podlegających łączeniu: 1 rok i 4 miesiące, 6 miesięcy, 1 rok i 4 miesiące oraz 2 lata i 8 miesięcy pozbawienia wolności).

Sąd Okręgowy po przeanalizowaniu podniesionych w apelacjach argumentów, jak również wszystkich tych okoliczności, które z urzędu uwzględnić trzeba przy wymiarze kary łącznej, nie uznał podniesionych w apelacjach argumentów za trafne i mające na tyle wpływ na wymiar kary, aby pozwalały one traktować orzeczoną wobec skazanego karę łączną za rażąco niewspółmiernie surową.

Wydając wyrok łączny sąd rejonowy może zastosować zasadę pełnej absorpcji, czyli wymierzyć karę łączną powyżej najwyższej z łączonych kar jednostkowych, bądź zasadę pełnej kumulacji, czyli zsumować łączone kary jednostkowe, albo zasadę asperacji czyli częściowej absorpcji, to jest zasadę pośrednią pomiędzy absorpcją a kumulacją. Co do wyboru jednej z tych zasad sąd winien (czemu Sąd Rejonowy całkowicie zadośćuczynił w badanej sprawie) badać, czy pomiędzy poszczególnymi czynami, za które wymierzono kary, istnieje ścisły związek podmiotowy lub przedmiotowy oraz czasowy, czy też związek ten jest dość odległy lub w ogóle go brak, a ponadto powinien rozważyć, czy okoliczności, które zaistniały już po wydaniu poprzednich wyroków, przemawiają za korzystnym lub niekorzystnym ukształtowaniem kary łącznej. Decydujące znaczenie przy wymiarze kary łącznej ma nadto wzgląd na prewencyjne oddziaływanie kary, w znaczeniu prewencji indywidualnej i ogólnej, co odzwierciedlenie znalazło w brzmieniu art. 85a k. k.

Wszystkie te okoliczności Sąd Rejonowy uwzględnił, orzekając karę łączną, a wynika to z pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku – strona 10 uzasadnienia zaskarżonego wyroku.

Zatem analizując te okoliczności, Sąd Okręgowy uznał, iż zasadnie Sąd I instancji nie zastosował wobec skazanego postulowanej w jego apelacji, a także w apelacji obrońcy skazanego pełnej zasady absorpcji uznając, że w przedmiotowym wypadku zastosowanie znaleźć powinna zasada asperacji.

Podkreślić przy tym trzeba, że zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie, zauważa się, iż niezależnie od możliwości zastosowania przy wymiarze kary łącznej zasady pełnej absorpcji, asperacji, jak i zasady pełnej kumulacji, oparcie wymiaru kary na zasadzie absorpcji lub kumulacji traktować należy jako rozwiązanie skrajne, stosowane wyjątkowo i wymagające szczególnego uzasadnienia. Natomiast priorytetową zasadą wymiaru kary łącznej powinna być zasada asperacji, zastosowana w niniejszej sprawie.

Zasadę całkowitej absorpcji stosować należy wyjątkowo albo wtedy, gdy wszystkie czyny wykazują bardzo bliską więź podmiotową i przedmiotową, albo orzeczone za niektóre czyny kary są tak minimalne, że w żadnym stopniu nie mogłyby rzutować na karę łączną, albo też istnieją jakieś szczególne okoliczności dotyczące osoby skazanego, zwłaszcza odnoszące się do jego postawy po wydaniu poszczególnych wyroków skazujących.

Związki przedmiotowe i podmiotowe oraz czasowe pomiędzy czynami za które orzeczono kary podlegające łączeniu w niniejszej sprawie, zdaniem Sądu Okręgowego, nie mogą uzasadniać zastosowania wobec skazanego zasady absorpcji. Jak to bowiem słusznie wskazał Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku łącznego, przestępstwa objęte opisanymi na orzeczeniami popełnione zostały w rozległym okresie czasu, to jest od 14 marca 2020 roku do 1 marca 2021 roku) oraz są to przestępstwa różne pod względem rodzajowym (z art. 178a §4 k.k. w związku z art. 64 §1k.k., z art. 209 §1a k.k. w związku z art. 209 §1 k.k., z art. 278 §1 k.k. w związku z art. 64 §1 k.k. oraz z art. 279 §1 k.k. w związku z art. 12 §1 k.k. w związku z art. 64 §1k.k. Nie uprawniają do zastosowania zasady absorpcji także względy prewencji. Skazany był czterokrotnie karany ( na marginesie zaznaczyć należy, że nie były to pierwsze sprawy karne skazanego). Wreszcie poszczególne przestępstwa za które K. D. został skazany prawomocnymi wyrokami objętymi wyrokiem łącznym były społecznie szkodliwe, co znalazło wyraz w wymiarze poszczególnych kar wymierzonych skazanemu wyrokami cząstkowymi.

Dyrektywami mającymi istotny wpływ na wymiar kary łącznej, w tym także na zastosowanie jednej z zasad wymiaru tej kary, pozostają względy prewencji indywidualnej oraz ogólnej (art. 85a k.k.).

Oceniając te względy wziąć trzeba pod uwagę dotychczasową kilkukrotną karalność skazanego K. D., co jak dotąd nie wpłynęło na zmianę jego postawy, natomiast stanowi istotny czynnik prognostyczny przemawiający przeciwko ukształtowaniu kary łącznej w oparciu o zasadę absorpcji, bądź też zasadę asperacji z wymiarem kary znacznie bardziej zbliżonym do zasady absorpcji zupełnej. Skoro kara łączna stanowi syntetyczną, całościową ocenę zachowań skazanego, to winna być także adekwatną i racjonalną, z prewencyjnego punktu widzenia, reakcją organów wymiaru sprawiedliwości za popełnione przez niego przestępstwa, nie zaś przejawem bliżej nieuzasadnionej i wręcz niezrozumiałej, z punktu widzenia całego społeczeństwa, pobłażliwości . Kara łączna ma zlikwidować swoistą konkurencję kar w postępowaniu wykonawczym, wynikłą z kilku skazań wprowadzonych jednocześnie do wykonania. Nie jest to jednak sposób na premiowanie sprawcy większej ilości przestępstw i w ten sposób instytucja kary łącznej nie powinna być postrzegana przez samych skazanych, jak i przez społeczeństwo.

Z tych też względów, stwierdzenia wymaga, iż w tej sprawie, zarówno cele prewencji indywidulanej, jak i generalnej, zostały zważone wzorcowo.

Także pozostałe z podniesionych w wywiedzionych środkach odwoławczych okoliczności, dotyczące przebiegającego prawidłowo procesu resocjalizacji i pozytywnej opinii o skazanym w zakładzie karnym, nie są tego rodzaju, aby uzasadniały nie tylko orzeczenie kary łącznej w oparciu o zasadę absorpcji, lecz także uznanie wymierzonej wobec skazanego kary łącznej za rażąco niewspółmiernie surową.

Sąd Rejonowy wziął pod uwagę nie tylko opinię o skazanym, z której wynika, że zachowuje się pozytywnie, ale również inne dokumenty, wymienione na stronie 7 uzasadnienia zaskarżonego wyroku, w tym także wypowiedź samego skazanego.

Zauważyć przy tym należy, że wprawdzie zachowanie skazanego w czasie orzekania o karze łącznej może mieć znaczenie dla wymiaru kary, ale okoliczności tej nie można nadawać nadmiernego znaczenia, bo ma ono jedynie funkcję subsydiarną.

W kontekście powyższego to, że skazany zachowuje się w zakładzie karnym dobrze, nie może być okolicznością, która w decydującej mierze miałaby wpłynąć na wymiar orzeczonej kary łącznej, albowiem taka postawa jest obowiązkiem każdej osoby przebywającej w warunkach izolacyjnych.

Natomiast zasadniczym argumentem apelacji skazanego jest to, że obecnie zaskarżony wyrok łączny nie polepszył jego sytuacji w odniesieniu do czasu gdy miał wprowadzony do wykonania poprzedni wyrok łączny wydany przez Sąd Rejonowy w Strzelcach Krajeńskich z dnia 15 listopada 2022 roku w sprawie o sygnaturze II K 406/22, którym orzeczono wobec niego karę łączną 2 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności oraz miał wprowadzoną do wykonania karę 2 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności, orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Trzciance z dnia 9 czerwca 2022 roku w sprawie o sygnaturze II K 371/21.

Rzeczywiście tak jest, ale nie uzasadnia to zarzutu rażącej niewspółmierności kary łącznej orzeczonej w obecnie zaskarżonym wyroku łącznym. Jak już bowiem wspomniano powyżej niniejszego uzasadnienia, postępowanie o wydanie wyroku łącznego nie jest sposobem na premiowanie sprawcy większej ilości przestępstw, lecz ma zlikwidować swoistą konkurencję kar w postępowaniu wykonawczym, wynikłą z kilku skazań wprowadzonych jednocześnie do wykonania.

Rozważając wymiar kary łącznej w niniejszej sprawie, Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował zasady wymiaru kary łącznej, jak i cele prewencji indywidualnej oraz generalnej, dlatego też Sąd Okręgowy nie dopatrzył się żadnych podstaw do ingerencji w orzeczoną w zaskarżonym wyroku karę łączną i utrzymał ten wyrok w mocy.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku łącznego poprzez wymierzenie skazanemu łagodniejszej kary łącznej.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na niezasadność podniesionego zarzutu nie było podstaw do uwzględnienia wniosku.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymano w mocy zaskarżony wyrok łączny

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z uwagi na niezasadność podniesionego zarzutu rażącej niewspółmierności kary łącznej nie było podstaw do jakiejkolwiek ingerencji w zaskarżone orzeczenie.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach zmiany

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

4.1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II i III

W punkcie II zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. A. kwotę 147,60 złotych brutto tytułem zwrotu nieuiszczonych nawet w części kosztów obrony skazanego K. D. z urzędu w postępowaniu odwoławczym,

O kosztach sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym Sąd odwoławczy orzekł w punkcie III, na podstawie art. 624 § 1 k.p.k., uznając, że poniesienie kosztów sądowych byłoby dla skazanego zbyt uciążliwe ze względu na jego obecną sytuację osobistą i majątkową.

7.  PODPIS

/Sławomir Jęksa/ /Małgorzata Ziołecka/ /Dariusz Śliwiński/