Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Konin, dnia 21-05-2015 r.

Sąd Okręgowy w Koninie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia – SO Maria Dorywalska

Protokolant: sekretarka Monika Lewandowska

po rozpoznaniu w dniu 21-05-2015 r. w Koninie

sprawy W. M.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o emeryturę rolniczą

na skutek odwołania W. M.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

z dnia 2.03.2015r. znak: (...)

O d d a l a o d w o ł a n i e

UZASADNIENIE

Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego decyzją z dnia 2.03.2015 r. (znak : (...)) odmówił W. M. prawa do emerytury rolniczej wskazując, że ubezpieczona nie podlegała ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu przez okres co najmniej 25 lat, a do nabycia prawa
do emerytury uwzględniono okres wynoszący 23 lata, 6 miesięcy i 9 dni.

Odwołanie od decyzji wniosła W. M. wskazując, że KRUS w piśmie z dnia 27.09.2010 r. wskazał, że podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników i przez ponad 3 lata opłacała w terminie składki na ubezpieczenia.

W odpowiedzi na odwołanie rolniczy organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił
i zważył, co następuje :

Odwołująca W. M. urodziła się (...) W okresie od 15.09.1969 r. do 27.01.1973 r. pracowała w gospodarstwie rolnym rodziców. Razem z mężem była współwłaścicielką gospodarstwa rolnego o łącznej powierzchni 17,050 ha. Podlegała ubezpieczeniom społecznym rolników w związku z pracą we własnym gospodarstwie rolnym od 28.01.1973 r. do 19.06.1992 r.

Decyzją z dnia 2.07.1992 r. rolniczy organ rentowy przyznał odwołującej prawo do renty rolniczej, która była przedłużana do dnia 31.05.2011 r. W dniu 24.09.2010 r. odwołująca złożyła wniosek o objęcie ubezpieczeniem emerytalno rentowym, co skutkowało podleganiem jej od dnia 24.09.2010 r. temu ubezpieczeniu w związku z pobieraniem okresowej renty rolniczej. Stan ten trwał do dnia 16.06.2011 r. gdyż od tego dnia rolniczy organ rentowy przyznał odwołującej prawo do renty rolniczej na stałe.

Decyzją z dnia 31.01.2014 r. (znak (...)) rolniczy organ rentowy stwierdził ustanie ubezpieczenia społecznego rolników w zakresie ubezpieczenia emerytalno – rentowego W. M. od 17.06.2011 r. Jednocześnie decyzją z dnia 31.01.2014 r. znak (...) rolniczy organ rentowy stwierdził nadpłatę z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne rolników na koncie W. M. w kwocie 2.398 złotych.

Od powyższych decyzji W. M. wniosła odwołanie do Sądu Okręgowego w Koninie, który prawomocnym wyrokiem z dnia 17.12.2014 r., sygn. akt III U 269/14 oddalił odwołania, a jednocześnie zgłoszony przez odwołującą w toku tego postępowania wniosek o przyznanie prawa do emerytury rolniczej oraz wniosek o wypłatę renty rolniczej w pełnej wysokości przekazano KRUS do rozpoznania.

Rolniczy organ rentowy decyzją z dnia 19.03.2015 r. przyznał odwołującej od dnia 1.12.2014 r. rentę rolniczą bezterminowo w pełnej wysokości w związku z zaprzestaniem prowadzenia działalności rolniczej i darowaniem całości gospodarstwa rolnego swojemu synowi B. M..

Natomiast zaskarżoną decyzją odmówiono W. M. przyznania prawa do emerytury z przyczyn wskazanych w uzasadnieniu decyzji.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach rolniczego organu rentowego oraz akt III U 269/14 Sądu Okręgowego w Koninie.

Wartość dowodowa dokumentów nie budziła wątpliwości Sądu i nie była kwestionowana przez żadną ze stron.

Istotą sporu w przedmiotowej sprawie było prawo odwołującej W. M. do emerytury rolniczej.

Zgodnie z art. 19 ustawy z 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz.U.2013.1403) emerytura rolnicza przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

- osiągnął wiek emerytalny określony w ust. 1a i 1b (w przypadku odwołującej wiek ten zgodnie z pkt 4 w/w artykułu wynosi 60 lat i 3 miesiące)

- podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 25 lat, z uwzględnieniem art. 20.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy do okresów ubezpieczenia wymaganych zgodnie z art. 19 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2 zalicza się okresy:

1) podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983-1990;

2) prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym, po ukończeniu 16 roku życia, przed dniem 1 stycznia 1983 r.;

3) od których zależy prawo do emerytury zgodnie z przepisami emerytalnymi.

Okresów, o których mowa w ust. 1, nie zalicza się do okresów ubezpieczenia, jeżeli zostały one zaliczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty na podstawie odrębnych przepisów (art. 20 ust. 2).

Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do osób urodzonych po dniu
31 grudnia 1948 r (art. 20 ust. 3).

W. M. spełnia kryterium osiągnięcia wieku emerytalnego, a spornym pozostawała kwestia legitymowania się przez nią co najmniej 25-letnim okresem podlegania ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu, albowiem organ rentowy uznał, że odwołująca posiada okres podlegania temu w wymiarze 23 lata, 6 miesięcy i 9 dni.

Regulacje związane z podleganiem ubezpieczeniom emerytalno – rentowym rolników reguluje art. 16 ustawy.

Stanowi on, że ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu podlega z mocy ustawy:

1) rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny;

2) domownik rolnika, o którym mowa w pkt 1;

3) osoba pobierająca rentę strukturalną współfinansowaną ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej lub ze środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich;

4) małżonek osoby, o której mowa w pkt 3, jeżeli renta strukturalna współfinansowana ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej lub ze środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich wypłacana jest ze zwiększeniem na tego małżonka.

Art. 16 ust. 3 ustawy stanowi, że przepisów art. 16 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 1 i 2 nie stosuje się do osoby, która podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu lub ma ustalone prawo do emerytury lub renty, lub ma ustalone prawo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Natomiast według art. 6 pkt 14 ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o okresach podlegania określonemu ubezpieczeniu społecznemu - rozumie się tylko takie okresy, za które opłacono przewidziane w odpowiednich przepisach składki na to ubezpieczenie, chyba że w myśl tych przepisów nie istniał obowiązek opłacania składek.

Rolniczy organ rentowy wskazał, że odwołująca posiada okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników od 15.09.1969 r. do 27.01.1973 r. z tytułu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców oraz od 28.01.1973 r. do 19.06.1992 r. we własnym gospodarstwie rolnym. Od 20.06.1992 r. odwołująca pobierała rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy, co w świetle powołanego wyżej przepisu art. 16 ust. 3 oznacza, że co do zasady osoba, która jest właścicielem gospodarstwa rolnego powyżej 1 ha przeliczeniowego oraz ma prawo do renty rolniczej nie podlega ubezpieczeniu społecznemu z mocy ustawy. Jednakże w art. 16 ust. 2 przewidziano sytuacje, w której osoba pobierająca rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy jako rentę okresową może na swój wniosek podlegać ubezpieczeniom emerytalno – rentowym. Takiej możliwości nie ma natomiast w sytuacji w której przyznano prawo do renty rolniczej stałej.
W przypadku odwołującej bezspornym jest, że w okresie od 24.09.2010 r. do 16.06.2011 r. podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników, albowiem miała wówczas przyznane prawo do renty rolniczej okresowej i jednocześnie w dniu 24.09.2010 r. złożyła wniosek o objęcie jej ubezpieczeniem emerytalno - rentowym. Okres ten został zaliczony odwołującej do stażu uprawniającego otrzymanie emerytury. Inaczej kształtowała się sytuacja odwołującej
w kontekście dalszego podlegania temu ubezpieczeniu począwszy
od 17.06.2011 r. W tym czasie rolniczy organ rentowy przyznał odwołującej prawo do renty rolniczej na okres stały, co spowodowało wyłączenie odwołującej z ubezpieczenia społecznego rolników z mocy prawa. W tej sytuacji z uwagi na bezterminowy charakter przyznanej renty odwołująca nie miała możliwości kontynuowania dobrowolnego ubezpieczenia emerytalno rentowego. Okoliczność, że odwołująca po 2011 r. nadal opłacała składki
na ubezpieczenia społeczne, nie może doprowadzić do oceny, że w tym okresie podlegała ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, bowiem w tym czasie nie było tytułu do objęcia odwołującej ubezpieczeniem. Stanowisko to znalazło odzwierciedlenie w prawomocnym wyroku Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 17.12.2014 r. w którym oddalono odwołanie W. M. od decyzji rolniczego organu rentowego stwierdzającej ustanie ubezpieczenia społecznego od dnia 17.06.2011 r. Z kolei uiszczone za ten okres składki jako nienależne podlegały zwrotowi.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że nie można doliczyć odwołującej okresu od 17.06.2011 r. do stażu ubezpieczeniowego wymaganego do nabycia praw do emerytury rolniczej, a stanowisko rolniczego organu rentowego, że W. M. nie legitymuje się wymaganym okresem podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników w zakresie emerytalno – rentowym w wymiarze co najmniej 25 lat było prawidłowe.

Na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. należało więc oddalić odwołanie W. M. o czym orzeczono jak w wyroku.

SSO Maria Dorywalska