II Ka 76/22 - wyrok Sąd Okręgowy w Koninie z 2022-05-10
Sygn. akt II Ka 76/22
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
10 maja 2022r.
Sąd Okręgowy w Koninie II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: Sędzia SO Agata Wilczewska
Protokolant: st. sekr. sąd. Dorota Sobieraj
przy udziale Bartosza Krupeckiego Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Kole
po rozpoznaniu 6 maja 2022r.
sprawy J. K.
oskarżonego z art.291§1k.k.
na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego w Kole
z 14 grudnia 2021r., sygn. akt II K 325/21
uchyla zaskarżony wyrok w całości i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu
w K. do ponownego rozpoznania.
Agata Wilczewska
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II Ka 76/22 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1CZĘŚĆ WSTĘPNA |
0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego w Kole z dnia 14 grudnia 2021 r., sygn. akt II K 325/21. |
0.11.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
0.11.3. Granice zaskarżenia |
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
0.11.4. Wnioski |
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
1Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
0.12.1. Ustalenie faktów |
0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
0.12.2. Ocena dowodów |
0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
1STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
1.błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na treść orzeczenia, polegający na dowolnym ustaleniu (tzw. błąd dowolności), że na fakturach VAT za części samochodowe wystawionych przez (...) spółka jawna (w tym na fakturach z dni 01.07.2019 r. oraz 17.07.2019 r.) w rubrykach (...) oraz (...) widnieją dane oskarżonego J. K. w sytuacji, gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że na fakturach tych nie widnieją dane oskarżonego, lecz jego bratanka, który nosi takie samo imię i nazwisko jak oskarżony, lecz posiada inny adres zamieszkania (adres zamieszkania oskarżonego to ul. (...), zaś adres jego bratanka to ul. (...)) i to właśnie adres bratanka oskarżonego (ul. (...)) widnieje na ww. fakturach, co oznacza, że oskarżony nie nadzorował naprawy samochodu M. (...), nie kupował części do tego samochodu i nie odbierał ich osobiście od sprzedawców, a tym samym nie mógł przypuszczać, że niektóre części zostały uzyskane za pomocą czynu zabronionego, gdyż w ogóle nie znał okoliczności ich nabycia (oskarżony nie uczestniczył osobiście w transakcjach nabycia części do samochodu); 2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na treść orzeczenia, polegający na dowolnym ustaleniu (tzw. błąd dowolności), że części samochodowe w postaci silnika do samochodu M. (...) oraz elementów karoserii tego modelu zostały uzyskane za pomocą czynu zabronionego w sytuacji, gdy okoliczność ta wcale nie wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego, albowiem w aktach sprawy brak jest jakiegokolwiek dowodu świadczącego o tym, że części te zostały skradzione na terenie Niemiec, w szczególności zaś okoliczność ta nie wynika z opinii mechanoskopijnej Laboratorium Kryminalistycznego KWP w P. nr HE.548. (...).2020 z dnia 03.12.2020 r., która w ogóle nie odnosi się do kwestii sposobu pozyskania części zamontowanych w pojeździe oskarżonego (w opinii stwierdzono jedynie, że elementy karoserii pochodzą od innego samochodu marki M. (...), lecz nie stwierdzono w jaki sposób zostały uzyskane); 3.mającą wpływ na treść orzeczenia obrazę przepisów postępowania, tj. art. 7 K.p.k., poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego w postaci wyjaśnień oskarżonego J. K. i uznanie ich za niewiarygodne w zakresie w jakim oskarżony nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu twierdząc, że nie nadzorował naprawy samochodu M. (...), nie kupował części do tego samochodu i nie odbierał ich osobiście od sprzedawców w sytuacji, gdy właściwa ocena wyjaśnień oskarżonego, przeprowadzona z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, winna prowadzić do wniosku, że wyjaśnienia oskarżonego należy obdarzyć walorem wiarygodności, albowiem: a/ brak jest jakichkolwiek dowodów świadczących o tym, że oskarżony nadzorował naprawę samochodu M. (...), kupował części do tego samochodu i odbierał je osobiście od sprzedawców; b/ na żadnej fakturze VAT za zakup części samochodowych wystawionych przez (...) Spółka Jawna w rubrykach (...) oraz (...) nie widnieją dane oskarżonego, lecz wyłącznie dane jego bratanka; c/ fakt, iż samochód M. (...) został zarejestrowany na dane oskarżonego nie może automatycznie implikować wniosku, że oskarżony nadzorował naprawę tego samochodu, kupował do niego części i odbierał je osobiście od sprzedawców; d/ oskarżony od samego początku konsekwentnie twierdził, że nie nadzorował procesu naprawy pojazdu, gdyż uczestniczył jedynie w jego nabyciu na terenie Czech, zaś zakupem części i naprawą pojazdu zajmował się jego bratanek; 4.mającą wpływ na treść orzeczenia obrazę przepisu postępowania, tj. art. 366 § 1 K.p.k., poprzez niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy, a mianowicie: a/ zaniechanie ustalenia jakie konkretnie okoliczności towarzyszyły przyjęciu przez oskarżonego części samochodowych w postaci silnika do samochodu M. (...) oraz elementów karoserii tego modelu, w szczególności zaś: -nieustalenie gdzie, kiedy i od kogo oskarżony przyjął przedmiotowe części do samochodu; -nieustalenie, czy w chwili przyjęcia części samochodowych przez oskarżonego części te były już zamontowane w jego samochodzie, czy też otrzymał je osobno („luzem”) - przy czym brak jakichkolwiek ustaleń w tym zakresie uniemożliwia stwierdzenie, czy oskarżony faktycznie powinien i mógł przypuszczać, że części samochodowe zostały uzyskane za pomocą czynu zabronionego; b/ zaniechanie ustalenia osoby pokrzywdzonej przestępstwem (nieustalenie danych pokrzywdzonego), która to okoliczność ma istotne znaczenie zarówno w kontekście ogólnych celów postępowania karnego, jak i w kontekście tego komu należy zwrócić niektóre części zamontowane w pojeździe oskarżonego M. (...). |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny ☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny ☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny ☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Apelacja okazała się celowa i doprowadziła do wydania orzeczenia o charakterze kasatoryjnym. Z uwagi na konieczność ponownego przeprowadzenia przewodu sądowego Kontrola instancyjna wykazała bowiem, iż Sąd meriti naruszył zasadę bezpośredniości, bowiem poza świadkiem T. K., nie przesłuchał na rozprawie pozostałych świadków, zawnioskowanych w akcie oskarżenia, w którym prokurator wnioskował o przesłuchanie 8 świadków. Przewodniczący nie wydał zarządzenia w trybie art. 350a o zaniechaniu wzywania świadków na rozprawę, na rozprawie nie odczytano ani nie ujawniono zeznań tych świadków, a mimo to na ich podstawie czyniono ustalenia faktyczne. Trudno też przyjąć, aby okoliczności podnoszone przez tych świadków nie były na tyle doniosłe, aby nie istniała konieczność ich bezpośredniego przesłuchania na rozprawie. Dotyczy to w szczególności świadków będących pracownikami działu części zamiennych „ (...) spółka jawna” M. S. (1), M. S. (2), A. D. i J. G.. Nadto w ocenie Sądu odwoławczego, wątpliwości budzi, w okolicznościach niniejszej sprawy, uwzględnienie wniosku świadka J. K., tj. bratanka oskarżonego, na podstawie art. 185 k.p.k., od składania zeznań, z uwagi na podnoszoną okoliczność, iż ten pozostaje w bliskim stosunku osobistym z oskarżonym. Zwolnienie świadka od składania zeznań winno być stosowane wyjątkowo, jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy związek między świadkiem, a oskarżonym cechuje się szczególnie silną więzią emocjonalną, na tyle intensywną, by mogła ona obiektywnie prowadzić do konfliktu sumienia po stronie zeznającego ( T. G. , KPK. Komentarz, t. 1, 2014, s. 650). Co istotne, nie jest wystarczające dla jego uwzględnienia subiektywne odczucie świadka, że relacja łącząca go z oskarżonym powinna skutkować zwolnieniem świadka od zeznania lub odpowiedzi na pytania, lecz oceny takiej winien z dużą rozwagą dokonać Sąd rozpoznający wniosek o zwolnienie. Słuszne okazały się też zarzuty obrońcy, że w postępowaniu przed Sądem I instancji nie ustalono w sposób pewny i wyczerpujący, że silnik do samochodu M. (...) pochodzi z przestępstwa. Sąd I instancji pominął milczeniem notatki urzędowe z k.87,88 i 149, które wskazywałyby na takie okoliczności. Jaskrawo dowolne jest więc ustalenie Sądu I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że samochód M. (...) koloru zielonego o nr VIN (...) został ukradziony 2.04.2019r. na terenie Niemiec. Sąd odwoławczy z urzędu stwierdza, iż z systemu (...) nie wynika, by pojazd marki M. (...) o numerze VIN (...) był skradziony. (k.411). w dniu 2.04.2019r. dokonano jedynie wpisu w (...), że pojazd ten jest poszukiwany jako dowód w postepowaniu karnym. Z uwagi na powyższe uchybienia, Sąd odwoławczy wskazuje iż postępowanie przed Sądem I instancji przeprowadzono bardzo pobieżnie. W tym stanie rzeczy, uznając że zachodzi potrzeba ponownego przeprowadzenia przewodu w całości stosownie do treści art. 437 § 1 i 2 k.p.k. Sąd odwoławczy uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu w Kole do ponownego rozpoznania. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji, przesłucha na rozprawie świadków zawnioskowanych w akcie oskarżenia, w szczególności świadków: M. S. (1), M. S. (2), A. D., J. G. . Przesłucha także świadka D. S., który był użytkownikiem poszukiwanego pojazdu, wpisanego do (...) W szczególności natomiast uzyska od strony niemieckiej, właściciela wpisu do (...) dokumenty dotyczące przedmiotowego pojazdu i ustali w jakich okolicznościach, i w wyniku jakiego ewentualnie przestępstwa pojazd ten został utracony. Dopiero przeprowadzenie wszystkich niezbędnych dowodów, właściwa ich ocena dokonana z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego pozwoli na dokonanie właściwych ustaleń faktycznych, stanowiących podstawę prawidłowego orzekania. |
||
Wniosek |
||
1.zmiana zaskarżonego orzeczenia i orzeczenie odmiennie co do istoty poprzez: a/ uniewinnienie oskarżonego J. K. b/ obciążenie Skarbu Państwa kosztami postępowania za pierwszą i drugą instancję; ewentualnie w przypadku uznania przez Sąd Okręgowy, że konieczne jest przeprowadzenie na nowo przewodu w całości, uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Kole do ponownego rozpoznania. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny ☒ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Z uwagi na wskazane wyżej braki dowodowe i konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości Sąd odwoławczy, niezależnie od podniesionych zarzutów, uchylił wyrok Sądu I instancji w całości i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Kole do ponownego rozpoznania. |
1OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
1ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
Przedmiot utrzymania w mocy |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
Przedmiot i zakres zmiany |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
. |
0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
2.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
Z uwagi na wskazane wyżej braki dowodowe i konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości Sąd odwoławczy, niezależnie od podniesionych zarzutów, uchylił wyrok Sądu I instancji w całości i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Kole do ponownego rozpoznania. |
|||
I. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji, przesłucha na rozprawie wszystkich wskazanych wyżej świadków, wnioskowanych do przesłuchania przez prokuratora i dokona ustaleń co do pochodzenia z przestępstwa przedmiotowego silnika samochodowego. Dopiero przeprowadzenie wszystkich niezbędnych dowodów, właściwa ich ocena dokonana z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego pozwoli na dokonanie właściwych ustaleń faktycznych, stanowiących podstawę prawidłowego orzekania. |
|||
0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
1Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
1PODPIS |
Agata Wilczewska |
0.11.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wina oskarżonego |
|||||
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
0.11.4. Wnioski |
||||||
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Koninie
Osoba, która wytworzyła informację: Agata Wilczewska
Data wytworzenia informacji: