Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 lutego 2016 roku

Sąd Okręgowy w Koninie Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Jan Bartniak

Protokolant: st. sekr. sąd. Stella Michalska

po rozpoznaniu w dniu 1 lutego 2016r. w Koninie

sprawy z powództwa D. S.

przeciwko (...) S.A. w Ł.

o zadośćuczynienie w kwocie 100.000 złotych, odszkodowanie w kwocie 50.000 zł

1.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w Ł. na rzecz powoda D. S. kwoty:

a)  50.000 zł (pięćdziesiąt tysięcy złotych) tytułem zadośćuczynienia,

b)  25.000 (dwadzieścia pięć tysięcy) tytułem odszkodowania.

2.  oddala powództwo w pozostałej części.

3.  nakazuje pobrać od na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Koninie) tytułem kosztów sądowych od: powoda z zasądzonego mu roszczenia kwotę 3.750 zł (trzy tysiące siedemset pięćdziesiąt złotych) i od pozwanego kwotę 3.750 zł (trzy tysiące siedemset pięćdziesiąt złotych).

4.  znosi wzajemnie koszty procesu między stronami.

Sędzia Jan Bartniak FORMTEXT

IC 489/15

UZASADNIENIE

D. S. wystąpił przeciwko (...) Spółka Akcyjna w Ł., wnosząc o zasądzenie powodowi od pozwanego kwoty 150.000 zł. (w tym tytułem: zadośćuczynienia 100.000 zł. i odszkodowania 50.000 zł.) z tytułu śmierci córki powoda E. U. oraz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż na skutek śmierci córki w wypadku komunikacyjnym w dniu 28 listopada 2012 r., doszło do rażącego pogorszenia się sytuacji życiowej powoda. Jak argumentowano powód korzystał (z racji wieku) z pomocy i opieki córki, jej śmierć spowodowała nadto poczucie „bólu, niesprawiedliwości i osamotnienia”.

W odpowiedzi na pozew (...) S.A. w Ł. wniosło o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwane Towarzystwo przyznało fakt zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przez sprawcę wypadku i wskazało, że z tytułu zadośćuczynienia wypłaciło powodowi zadośćuczynienie w kwocie 20.000 zł. Wskazało nadto, iż dochodzona w pozwie kwota jest wygórowaną i nieodpowiadającą stosunkom majątkowym społeczeństwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Córka powoda E. U. poniosła śmierć w wypadku jaki miał miejsce w dniu 28 listopada 2012 r., G. w woj. (...), w następstwie tego, że M. G. kierujący samochodem marki F. (...) o nr rej. (...) zjechał na przeciwległy pas ruchu doprowadzając do czołowego zderzenia z jadącą prawidłowo córką powoda (kierującą samochodem marki H. (...) o nr rej. (...)). M. G. został prawomocnie skazany wyrokiem z dnia 19 marca 2013 r. w sprawie Sądu Rejonowego w K. sygn.. akt IIK (...), na karę dwóch lat pozbawienia wolności, z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby pięciu lat. Sprawca wypadku miał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w pozwanym Towarzystwie (...).(niesporne) E. U. (z domu S.) ur. (...) była najmłodszym z trojga dzieci (synowie to T. i J.) T. i D. małż. S.. Wyszła za mąż za R. U. (1) w dniu 5 czerwca 2010 r., z małżeństwa nie miała dzieci. (niesporne). W okresie jednego roku przed ślubem i roku po ślubie, córka powoda i R. U. (1) pracowali za granicą w Holandii, a po powrocie zamieszkali w gospodarstwie rolnym powoda. Zajmowali część domu składającą się z pokoju (w którym mieszkała treściowa powoda) i kuchni (z której korzystali małż. U.). Drugą część domu zajmowali, powód i jego żona, mieszkał z nimi także ich syn T.. (vide św. R. U. k.59-61) Córka i zięć, wybudowali w nieruchomości powoda i jego żony, pomieszczenia warsztatu samochodowego, w którym to zięć powoda podjął działalność gospodarczą w czerwcu (...) Córka powoda E. U. w okresie od 31.08.2012 r. do 31.10.2012 r., pracowała na zasadzie umowy zlecenia przy pracach pomocniczych w wydziale konfekcjonowania w firmie (...) S.A. Oddział w K., następnie od 1.11.2012 r., podjęła zatrudnienie na zasadzie umowy o pracę na czas określony do dnia 31.10.2014 r., na stanowisku pakowacza wg. stawki 8 zł./godz. + 10 % premii.(niesporne, nadto kopie dokumentów k.89v) Powód (ur. (...)) posiadał wraz z żoną (ur. (...)) gospodarstwo rolne o pow.12 ha. W chwili wypadku córki miał (...) lat, pobierał niewielką emeryturę gdyż pracował wcześniej na stanowisku palacza w Szkole Podstawowej w B.. Powód mimo swojego wieku i tego, że był starszy od żony, był wtedy bardziej sprawnym niż żona, prowadził gospodarstwo rolne wraz z synem T. (który pracował poza rolnictwem na stanowisku robotniczym) Żona powoda prowadziła dom, pracowała przy oprzęcie inwentarza żywego, a po operacji endoprotezy stawu biodrowego lewego poruszała się przy pomocy jednej kuli i przygotowywała posiłki dla rodziny. Teściowa powoda mimo wieku była sprawną i wszystko wokół siebie zrobiła. Rodzina prowadziła wspólne gospodarstwo domowe, córka powoda i zięć pomagali rodzicom (teściom) Planowano, że gospodarstwo rolne przejmie córka i zięć, ale decyzji ostatecznej nie podejmowano(świadek R. U. k.60, T. S. k.57). Był konflikt w rodzinie, miedzy córką powoda, a synową (żoną J.), gdyż synowa powoda „lubiła rządzić”(vide świadek R. U. k.60), bądź jak mówi żona powoda (k.57),zięć i syn J. „trochę się nie zgadzali”. Trzecie dziecko powoda syn J., mieszkał w K. z żoną.

Tragiczny w skutkach wypadek z dnia 28 listopada 2012 r., w którym zginęła córka powoda E. U., była szokiem dla wszystkich domowników. Powód zamknął się w sobie, trudno było wyciągnąć od niego jedno zdanie. Z inicjatywy Wójta Gminy, powód i pozostali domownicy uzyskali kilka porad psychologa, ale powodowi niewiele to pomogło. Co do prac w gospodarstwie to powód wykonywał część z prac wcześniej wykonywanych, jak np. dorzucił siana krowie, przyniósł wody, zrobił śrutę, wykonał orkę itp. (św. B. U. k.56, R. U. k.60v) W 2014 r. zmarła teściowa powoda. Żona powoda w październiku 2014 r. została poddana zabiegowi wstawienia endoprotezy stawu biodrowego prawego i porusza się o dwu kulach łokciowych. (św. T. S. k.57) W 2015 r. powód dowiedział się o chorobie syna J., w następstwie czego zmarł on na chorobę nowotworową 14.01.2016 r. W 2015 r. stwierdzono także u powoda chorobę nowotworową płuc, co skutkowało dalszym pogorszeniem się samopoczucia powoda i ogólnej jego kondycji. Powód obecnie jest osobą wymagającą pomocy całodobowej, a jego kondycja jest gorsza niż kondycja żony.(k.61) Powód, jego żona i syn T. mieszkają nadal w zabudowaniach gospodarstwa rolnego, prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, gotuje T. S. (2), syn T. jej pomaga. Powód pobiera emeryturę w kwocie po 880 zł. miesięcznie netto. Żona powoda otrzymuje emeryturę rolniczą w kwocie po 1.060 zł. miesięcznie netto(łącznie z dodatkiem pielęgnacyjnym). Gospodarstwo rolne zostało wydzierżawione sąsiadom powoda. Syn powoda T. S. (3) pracuje w K. w firmie (...) jako robotnik, do pracy wyjeżdża o 5.30, wraca przed 15. Powód wraz z żoną, posiadają z inwentarza jedną krowę i dwie świnie. T. jest nadal kawalerem i pomaga im w pracach w domu i przy inwentarzu. Powodowi (i żonie powoda) pomaga także ich zięć R. U. (1), który wprawdzie wyprowadził się z domu teściów 4-5 miesięcy temu - za sprawą konfliktu wywołanego przez siostrę teściowej(vide św. R. U. k.60), a wedle T. S. (2) (k.57-57v), nieporozumienia nie wywołała jej siostra tylko konflikt między synem J., a R. U. (1) o naprawę samochodu. R. U. zamieszkał w nieruchomości, którą kupił i która jest położona ok. 1 km. od zabudowań teściów.(św. R. U. k.60) i codziennie dojeżdża do miejsca pracy w warsztacie położonym w nieruchomości teściów. Pracuje tam sam, od poniedziałku do soboty, od godz. 9. do godz. 15., 18., 22.00 jak jest praca. Zięć powoda przywozi zakupy o które prosi go (telefonicznie) teściowa.

Pismem z dnia 03.01.2013 r. (k.10 akt) wezwano pozwane T.U. do zapłaty zadośćuczynienia z art.446 § 4 k.c., w kwocie 300.000 zł. dla męża zmarłej R. U. (3) i po 200.000 zł. dla matki zmarłej: T. S. (2) i ojca powoda D. S., wezwanie do wpłynęło do ubezpieczyciela w dniu 08.01.2013 r.,(k.1 akt szkody) Pozwane Towarzystwo (...), w dniu 20.04.2013 r., dokonało wypłaty zadośćuczynienia w kwocie po 20.000 zł. dla każdego z uprawnionych, odmawiając dalszej wypłaty.(vide k.11 akt). R. U. (1) uzyskał w sprawie IC (...) Sądu Okręgowego w Łodzi, prawomocnym wyrokiem z dnia 27.11.2014 r. tytułem zadośćuczynienia dalszą kwotę 100.000 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 8.02.2013 r. i tytułem odszkodowania kwotę 40.000 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 12.06.2013 r.(niesporne)

Powyższy stan faktyczny, Sąd ustalił w oparciu o akta szkodowe, (zawarte w sprawie IC (...) tut. Sądu o podobne roszczenie z powództwa T. S. (2) nadto dokumenty powołane w stanie faktycznym sprawy (k.5-11), zeznania świadków: B. U. (k.55v-56v), T. S. (2) (k.56v-57v) i R. U. (1) (k.59-61). Stan faktyczny był niesporny pomiędzy stronami, pozwane Towarzystwo (...) przyznało, iż z tytułu umowy ubezpieczenia na nim spoczywa ciężar rekompensaty powstałej szkody. W toku postępowania pozwane kwestionowało swoją dalszą odpowiedzialność, ponad kwoty wypłacone w trakcie likwidacji szkody.

Sąd zważył, co następuje:

Nie ulega wątpliwości, iż pozwane (...) Towarzystwo (...) w Ł. odpowiada w zakresie odpowiedzialności OC sprawcy wypadku. Pozwany zresztą nie kwestionował podstawy swej odpowiedzialności w toku niniejszego postępowania, a jedynie twierdził, iż wypłacone przez niego w toku postępowania likwidacyjnego kwoty wyczerpują w całości uzasadnione roszczenia uprawnionych.

Zgodnie z art. 444 § 1 i § 2 k.c. jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty.

Przesłanką wymaganą do przyjęcia odpowiedzialności deliktowej poza wystąpieniem zdarzenia jest zaistnienie szkody powstałej w jej wyniku. Przez szkodę rozumie się nie tylko szkodę majątkową ale także i szkodę niematerialną. Szkody majątkowej nie można utożsamiać ze szkodą na mieniu. Postacią bowiem szkody majątkowej jest także tzw. szkoda na osobie. Polega ona na takim naruszeniu dóbr osobistych określonej osoby w następstwie którego dochodzi obok lub wespół z wyrządzeniem krzywdy w sposób pośredni do negatywnych następstw w majątku tej osoby.

Kolejną przesłanką konieczną dla przyjęcia odpowiedzialności deliktowej jest także występowanie związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem, a szkodą. Zgodnie z teorią przyczynowości adekwatnej związek przyczynowy zachodzi tylko wtedy gdy w zestawie wszystkich przyczyn i skutków mamy do czynienia jedynie z takimi przyczynami, które normalnie powodują określone skutki. Nie wystarczy więc stwierdzenie istnienia związku przyczynowego jako takiego, wymagane bowiem jest stwierdzenie, że chodzi o następstwo normalne.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, że związek przyczynowy jest kategorią obiektywną i należy go pojmować jako obiektywne powiązanie ze sobą zjawiska nazwanego „przyczyną" ze zjawiskiem określonym jako „skutek". Ustawodawca wprowadzając w art. 361 § 1 k.c. dla potrzeb odpowiedzialności cywilnej ograniczenie odpowiedzialności tylko za normalne (typowe, występujące zazwyczaj) następstwa działania lub zaniechania, z których szkoda wynikła, nie wprowadza pojęcia związku przyczynowego w rozumieniu prawnym, odmiennego od istniejącego w rzeczywistości. Ogranicza tylko odpowiedzialność do wskazanych w przepisie normalnych (adekwatnych) następstw. Istnienie związku przyczynowego jako zjawiska obiektywnego jest determinowane określonymi okolicznościami faktycznymi konkretnej sprawy i dlatego istnienie związku przyczynowego bada się w okolicznościach faktycznych określonej sprawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2011 r. wydany w sprawie I CSK 475/10). Pozwane Towarzystwo nie kwestionowało związku przyczynowego między szkodą, a zdarzeniem i w konsekwencji wypłaciło powodowi stosowne w ocenie pozwanego zadośćuczynienia.

Zdaniem Sądu są podstawy do uznania, iż strona pozwana ponosi odpowiedzialność za szkodę jakiej doznał powód. Jak wskazano powyżej przesłankami odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym jest powstanie szkody, zdarzenie z którym ustawa łączy odpowiedzialność odszkodowawczą danego podmiotu oraz związek przyczynowy pomiędzy szkodą, a powstałym zdarzeniem. Materiał dowodowy w niniejszej sprawie jednoznacznie wskazuje na istnienie związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem, a powstałą szkodą. W sposób jednoznaczny wykazano, że objawów zaburzeń w zachowaniu powoda należy utożsamiać ze śmiercią córki. Jak podkreślono powyżej o związku przyczynowym możemy mówić w sytuacji, kiedy dana sytuacja powoduje powstanie typowych dla niej następstw. Przy czym ocena tych następstw winna być dokonywana jedynie z obiektywnego punktu widzenia. Zgodnie z treścią art. 446 § 3 k.c. Sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej. Celem odszkodowania przyznanego w oparciu o ww. przepis jest zrekompensowanie rzeczywistego znacznego pogorszenia sytuacji życiowej najbliższych członków rodziny zmarłego. Przy czym przy określaniu wysokości szkody należy mieć na uwadze nie tylko jej majątkowy wymiar, ale również wymiar niemajątkowy.

Bogate orzecznictwo Sądu Najwyższego w tym zakresie wskazuje, iż podstawą do żądania odszkodowania za śmierć osoby bliskiej jest nie sam ból, poczucie osamotnienia i krzywdy, ale przełożenie się negatywnych emocji na dalszą aktywność zawodową i życiową pozostałych członków rodziny występujących z takim żądaniem. Dla przyznania odszkodowania z tytułu śmierci osoby bliskiej wystarczającym jest bowiem samo domniemanie faktyczne, że w wyniku utraty osoby bliskiej pogorszeniu uległa dotychczasowo sytuacja życiowa osób z najbliższego kręgu rodzinnego zmarłej osoby. Jak wskazał m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 grudnia 2010 r. wydanym w sprawie I PK 88/10 zwrot „znaczne pogorszenie sytuacji życiowej" należy odczytywać nie tylko w materialnym aspekcie zmienionej sytuacji bliskiego członka rodziny zmarłego, ale również w szerszym kontekście, uwzględniającym przesłanki pozaekonomiczne określające tą sytuację.

Bezspornym w niniejszej sprawie jest, iż śmierć najmłodszego dziecka powoda musiała wywrzeć negatywny wpływ na dotychczasowe życie powoda. Prawidłowe rodzinne relacje pomiędzy powodem, córką i zięciem umożliwiały powodowi pozytywne myślenie o swojej przyszłości. Wiedział on, że z upływem lat przy zmniejszonych siłach będą tak on ((...) lat w chwili zdarzenia) jak i żona powoda (63 lata w chwili zdarzenia) mogli liczyć na pomoc córki i zięcia, ale także synów, w tym T., który mieszkał z nimi i nadal mieszka w tych samych zabudowaniach.

Śmierć córki nie tylko, co oczywiste, wywołała ból i poczucie osamotnienia u powoda, ale skutkowała zmianą dotychczasowego trybu życia i zachwiania poczucia bezpieczeństwa u powodów wyrażanego nie tylko w formie materialnej, ale w głównej mierze emocjonalnej. Wskutek śmierci córki powód znacznie ograniczyli swoją aktywność w pracach w gospodarstwie rolnym, a także kontakty z osobami mu bliskimi, „zamknął się w sobie…. Siedział pod oborą i nic nie robił”(vide R. U. k.60v) Ponadto powód utracił w znacznej części poczucie bezpieczeństwa na przyszłość jakie dawała mu świadomość, iż córka będzie go wspierać i pomagać w razie takiej konieczność.

Wskazać należy, iż przed wypadkiem powód był osobą aktywną jak na swój wiek. Miał co prawda wynikające z racji wieku problemy zdrowotne jednakże nie miały one wpływu na codzienne życie powoda. Powód korzystał z pomocy psychologicznej, choć nie dała ona odczuwalnej poprawy. W latach następnych (2014 - 2016) nastąpiły dalsze niekorzystne zmiany w życiu powoda (śmierć teściowej, choroba i śmierć syna J. i choroba samego powoda) które nie pozostają w związku ze zdarzeniem z dnia 28.11.2012 r. jednakże można stwierdzić, iż gdyby nie utrata córki powód funkcjonowałby znacznie lepiej.

Mając powyższe na uwadze, Sąd doszedł do wniosku, iż powyższe świadczy o znacznym pogorszeniu się sytuacji życiowej powoda, co winno się przełożyć na przysługujące im od pozwanego odszkodowanie w kwocie 25.000 złotych. Zdaniem Sądu powyższa kwota zrekompensuje powodowi w takim wymiarze w jakim jest to możliwe, pogorszenie sytuacji życiowej.

W myśl art. 446 § 4 k.c. Sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Odnośnie zadośćuczynienia wskazać należy co następuje. Ustawodawca poza wskazaniem, iż kwota przyznana tytułem zadośćuczynienia winna być wymierna do powstałej szkody nie wskazuje innych zasad ustalenia jej wysokości (posiłkować w tym zakresie należy się orzecznictwem i poglądami wypracowanymi na tle stosowania art. 445, 23 i 24 k.c.). Bogate orzecznictwo Sądu Najwyższego w tym zakresie wskazuje natomiast, iż przy ustaleniu wysokości zadośćuczynienia należy mieć na uwadze całokształt okoliczności sprawy nie wyłączając takich czynników jak wiek poszkodowanego, rozmiar doznanej krzywdy, stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność, czas trwania, długotrwałość. Kompensacie podlega doznana krzywda, a więc w szczególności cierpienie, ból i poczucie osamotnienia po śmierci najbliższego członka rodziny. Rolą zadośćuczynienia jest bowiem złagodzenie doznanej niewymiernej krzywdy poprzez wypłacenie nie nadmiernej lecz odpowiedniej sumy, w stosunku do doznanej krzywdy. Ustalenie jej wysokości powinno być jak wielokrotnie wskazywał Sąd Najwyższy dokonane w ramach rozsądnych granic, odpowiadających aktualnym warunkom i sytuacji majątkowej społeczeństwa przy uwzględnieniu, iż wysokość zadośćuczynienia musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość.

Uwzględniając stopień cierpień powoda, nieodwracalność skutków powstałych wskutek śmierci córki, zmiany w sferze psychicznej jakie zaszły u powoda po wypadku, uzasadniają zdaniem Sądu, zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda dalszej kwoty zadośćuczynienia w kwocie 50.000 zł. Skutki śmierci córki rozciągają się wszak na całe życie osób bliskich i będą skutkować zarówno w aspekcie osłabienia aktywności życiowej, motywacji do przezwyciężania trudności życia codziennego, pogorszenia stanu zdrowia w następstwie cierpienia i poczucia krzywdy z powodu utraty dziecka. To zadośćuczynienie pieniężne choć w części zrekompensuje powodom krzywdę za naruszenie prawa do życia w rodzinie i ból spowodowany utratą najbliższej osoby. W ocenie Sądu ta kwota zasądzona od pozwanego na rzecz powoda oraz uprzednio wypłacone mu przez pozwane Towarzystwo (...) z tytułu zadośćuczynienia 20.000 złotych odpowiada aktualnym warunkom i sytuacji majątkowej społeczeństwa. Zdaniem Sądu będzie stanowiło dla powoda odczuwalną wartość i pozwoli na zrekompensowanie w takim jak jest to możliwe stopniu przebytych cierpień, przy jednoczesnym częściowym zabezpieczeniu finansowym powoda na przyszłość. W ocenie Sądu brak było podstaw do uwzględnienia roszczenia o zadośćuczynienie i odszkodowania w całości. To w jakiej wysokości należy przyznać zadośćuczynienie i odszkodowanie, winno być uzależnione od okoliczności danej sprawy, stopy życiowej społeczeństwa. Należy mieć na uwadze kompensacyjny, a mnie represyjny charakter tego roszczenia. W świetle powyższego, w ocenie Sądu, roszczenie powoda należało uznać za wygórowane. Powyższe skutkowało zasądzeniem od pozwanego na rzecz powoda kwot z pkt 1 wyroku i oddaleniem powództwa w pozostałym zakresie, co skutkuje orzeczeniem jak w pkt 1 i 2 wyroku. Jeśli chodzi o odsetki to nie orzekano o nich zgodnie z żądaniem pozwu. Należy zauważyć nadto, że wezwanie do zapłaty kierowane przez troje uprawnionych pismem ich pełnomocnika z 03.01.2013 r., dowodzi tego, że powód (ojciec zmarłej) i jej matka przyjmowali za oczywiste iż zdarzenie z dnia 28.11.2013 r. miało najbardziej dotkliwe następstwa dla osoby męża ich córki, co skutkuje tym, że zasadę tą uwzględniono zgodnie z powyższym stanowiskiem rodziców zmarłej E. U..

Powodowie wygrali proces w 50%. Dlatego też koszty zastępstwa procesowego poniesione przez każdą ze stron procesu wg norm przepisanych, na podstawie art. 100 k.p.c. zostały pomiędzy stronami wzajemnie zniesione (pkt 4 wyroku).

Zwolnienie od kosztów opłaty od pozwu ma charakter tymczasowy, a Sąd orzeka o tych kosztach w orzeczeniu kończącym sprawę. Mając na uwadze powyższe stosownie do przepisu art. 113 ust 1 i 2 pkt 1 ustawy o kosztach sadowych w sprawach cywilnych orzeczono jak w pkt 4 wyroku.

(-) SSO Jan Bartniak