Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 28 grudnia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Jolanta Cierpiał

Sędziowie: SSA Marta Sawińska (spr.)

SSA Małgorzata Aleksandrowicz

Protokolant: st.sekr.sąd. Emilia Wielgus

po rozpoznaniu w dniu 28 grudnia 2017 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy W. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

przy udziale zainteresowanej M. D.

o zwrot nienależnie pobranego świadczenia - renty rodzinnej

na skutek zażalenia W. W.

na postanowienie zawarte w punkcie 2 wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 20 września 2017 r. sygn. akt VII U 746/17

postanawia:

1.  zmienić postanowienie zawarte w punkcie 2 wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 20 września 2017 r. sygn. akt VII U 746/17 w ten sposób, że zasądzić od pozwanego na rzecz odwołującej kwotę 1800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

2.  zasądzić od pozwanego na rzecz odwołującej kwotę 480 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego .

SSA Małgorzata Aleksandrowicz

SSA Jolanta Cierpiał

SSA Marta Sawińska

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 20 września 2017 r., sygn. akt VII U 746/17, Sąd Okręgowy w Poznaniu po rozpoznaniu odwołania W. W. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. z 29 listopada 2016 r. znak R- (...), sprostowanej postanowieniem z 8 sierpnia 2017 r. znak(...) w o zwrot nienależnie pobranego świadczenia - renty rodzinnej, zmienił zaskarżoną decyzję i stwierdził, że odwołująca nie jest zobowiązana do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń w łącznej kwocie 6.046 zł, na którą składa się świadczenie główne za okres od 1 listopada 2013 r. do 31 sierpnia 2014 r. w wysokości 4.881,58 zł oraz odsetki za okres od 23 listopada 2013 r. do 29 listopada 2016 r. w kwocie 1.164,42 zł. Ponadto, w pkt 2 wyroku, Sąd Okręgowy zasądził od organu rentowego na rzecz odwołującej 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w sprawie.

Na rozstrzygnięcie zawarte w pkt 2 wyroku, W. W., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wywiodła zażalenie, sprostowane pismem z 17 października 2017 r., zaskarżając je w części, w jakiej Sąd I instancji nie zobowiązał organu rentowego do zwrotu odwołującej 1800 zł, lecz jedynie do zwrotu 180 zł, zaniżając przez to należne koszty zastępstwa o 1620 zł. Sądowi I instancji skarżąca zarzuciła:

1.  naruszenie art. 98 1 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, poprzez błędne uznanie, iż powyższa dyspozycja znajduje zastosowanie w przedmiotowym postepowaniu, podczas gdy dla właściwej oceny wysokości należnych kosztów postepowania zastosowanie powinien mieć art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 2 ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych,

2.  naruszenie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 2 ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w brzmieniu obowiązującym przed nowelizacją, która weszła w życie 27 października 2016 r. poprzez jego zastosowanie w okolicznościach niniejszej sprawy, chociaż sprawy z zakresu nienależnie pobranych świadczeń są kwalifikowane jako sprawy majątkowe w rozumieniu § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Podnosząc powyższe zarzuty, skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez zasądzenie od organu rentowego na jej rzecz 1800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa w sprawie. Ponadto wniosła o zobowiązanie organu rentowego do zwrotu na jej rzecz kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postepowaniu zażaleniowym według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zdaniem Sądu Apelacyjnego argumenty podniesione przez pełnomocnika odwołującej w treści zażalenia w całości zasługują na uwzględnienie.

Na gruncie przedmiotowej sprawy nie ma wątpliwości odnośnie prawidłowości zastosowania art. 98 k.p.c. statuującego zasadę odpowiedzialności strony za wynik procesu. Stroną przegrywającą proces pozostaje organ rentowy, który zobowiązany jest stronie przeciwnej zwrócić poniesione przez nią koszty procesu. Zastrzeżenia w zakresie dokonanego przez Sąd Okręgowy rozstrzygnięcia zasadnie wzbudziło jednak zastosowanie § 9 ust. 2 przywołanego rozporządzenia.

Rozpoznawana sprawa, ze względu na występujący w niej przedmiot sporu, z całą pewnością jest sprawą z zakresu ubezpieczeń społecznych, o której mowa w art. 476 § 2 k.p.c. Bez wątpienia jedynym przepisem rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, odnoszącym się wprost do tego rodzaju spraw jest z kolei § 9 ust. 2, który określa stawki minimalne opłat za czynności radcy prawnego, ale tylko w sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego oraz w sprawach dotyczących podlegania ubezpieczeniom społecznym (przy uwzględnieniu zmiany treści tego przepisu wprowadzonej rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z 20 września 2017 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych Dz. U. z 2017 r. poz. 1799).

Sądowi Okręgowemu rzeczywiście umknęła jednak okoliczność, że sprawa o zwrot nienależnie pobranych świadczeń, a taką właśnie była sprawa z odwołania W. W., nie należy do kategorii sprawy wymienionych w tym przepisie, bo strona ma już ustalone prawo do świadczenia, w tej sprawie było to prawo do renty rodzinnej, a ciążył na niej tylko obowiązek zwrotu tego świadczenia, które miała, w ocenie organu rentowego, niezasadnie pobrać. A zatem wynagrodzenie pełnomocnika strony, będącego radcą prawnym, kształtować się winno w zależności od wartości przedmiotu sporu, którą w rozpoznawanej sprawie była kwota dochodzona przez ZUS tytułem zwrotu nienależnie pobranego świadczenia tj. 6046 zł. W analizowanej sprawie, przy takiej zaś wartości przedmiotu sporu stawka minimalna wynagrodzenia radcy prawnego wynosi 1800 zł, zgodnie z § 2 ust. 4 rozporządzenia z 22 października 2015 r. (zob. wyrok SA we Wrocławiu z 18 kwietnia 2013 r., sygn. akt III AUa 184/13, wyrok SA w Łodzi z 24 czerwca 2015 r., sygn. akt III AUa 1228/14).

Sąd I instancji błędnie zatem zastosował w rzeczonej sprawie § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia odwołania, niezasadnie przyznając odwołującej od organu rentowego sumę 180 zł.

Uwzględniając zatem powyższe rozważania, Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., zmienił zaskarżone postanowienie zawarte w pkt. 2 wyroku z 20 września 2017r., sygn. akt VII 746/17 i zasądził od pozwanego na rzecz odwołującej 1800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt 1 sentencji).

Odnośnie żądania zwrotu kosztów poniesionych przez odwołującą w postępowaniu zażaleniowym, należy wskazać, że w razie zażalenia na zawarte w wyroku postanowienie w przedmiocie kosztów postępowania, wartość przedmiotu zaskarżenia zależy od wysokości tych kosztów, nie zaś od wartości przedmiotu sporu w sprawie zasadniczej. O ile zatem wysokość kosztów zastępstwa procesowego przed Sądem I instancji uzależniona była od wartości przedmiotu sporu w sprawie zasadniczej, o tyle w postępowaniu przed Sądem II instancji (zażaleniowym) tę wysokość kształtowała kwota kosztów procesu.

O kosztach postępowania zażaleniowego Sąd Apelacyjny orzekł więc na podstawie § 2 pkt 3 z zw. z § 10 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych – ze względu na wartość przedmiotu zaskarżenia w wysokości 1620 zł, która to stanowiła różnica między kwotą zasądzoną - 180 zł, a żądaną 1800 zł, przyznając tym samym odwołującej 450 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz 30 zł tytułem zwrotu uiszczonej opłaty – łącznie 480 zł.

SSA Małgorzata Aleksandrowicz

SSA Jolanta Cierpiał

SSA Marta Sawińska