Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 sierpnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Dorota Goss-Kokot

Sędziowie: SSA Marta Sawińska (spr.)

del. SSO Katarzyna Schönhof-Wilkans

Protokolant: insp.ds.biurowości Krystyna Kałużna

po rozpoznaniu w dniu 13 sierpnia 2015 r. w Poznaniu

sprawy J. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

na skutek apelacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 24 lipca 2014 r. sygn. akt VIII U 1997/14

oddala apelację.

del. SSO Katarzyna Schönhof-Wilkans

SSA Dorota Goss-Kokot

SSA Marta Sawińska

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 marca 2014 r. Nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O., odmówił J. C. przyznania prawa do emerytury, wskazując w uzasadnieniu, że przedłożone przez ubezpieczonego świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 29 listopada 1999 r., nie spełnia warunków określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Od powyższej decyzji odwołał się J. C. w prawem przewidzianej formie oraz terminie.

Pozwany organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację faktyczną i prawną zaprezentowaną w zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 24 lipca 2014 r. sąd Okręgowy w Poznaniu zmienił zaskarżona decyzję i przyznał odwołującemu prawo do emerytury poczynając od dnia 11 marca 2014 r.

U podstaw powołanego rozstrzygnięcia legły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

Odwołujący J. C. urodził się (...) Nie należy do otwartego funduszu emerytalnego. Odwołujący posiada łączny okres ubezpieczenia w ilości 28 lat, 9 miesięcy i 12 dni okresów składkowych oraz 3 miesiące i 24 dni okresów nieskładkowych, co daje 29 lat, 1 miesiąc i 6 dni łącznego stażu ubezpieczeniowego.

W dniu 10 lutego 2014 r. J. C. złożył wniosek o emeryturę.

W okresie od 3 kwietnia 1979 r. do 30 listopada 1999 r. odwołujący był zatrudniony w (...)w K. na podstawie umowy o pracę, jako malarz.

W okresie od 3 kwietnia 1979 r. do 30 kwietnia 1995 r. odwołujący pracował stale i w pełnym wymiarze godzin, jako malarz farbami zawierającymi substancje toksyczne. Zatrudniony był w wydzielonej jednostce (...) - Zakładzie (...), w brygadzie liczącej około 6 malarzy. Pracował przy malowaniu obiektów gospodarczych: obór, chlewni, gorzelni, basenów, ale także budynków mieszkalnych: mieszkań pracowników (...) i pałaców w K., K. i w Z. należących do (...) Do połowy wysokości ścian chlewnie i obory malowane były farbami olejnymi, zaś powyżej wapnem gaszonym. W budynkach gospodarczych stosowano farbę - A.. W mieszkaniach i pałacach należących do (...) malowano farbami olejnymi stolarkę drzwiową, okienną, podłogi, rury i grzejniki, drewniane balustrady. Rury w budynkach gospodarczych malowano farbami nitro. W pałacach malowano stolarkę farbą C.. Ponadto w świniarni oprócz ścian malowano kojce farbą olejną. Na proces malowania składało się oczyszczenie powierzchni oraz zależnie od jej typu zagruntowanie farbą nitro, po czym następowało nakładanie warstwy wierzchniej farby. Stosowano też chlorokauczuk w basenach do wody czystej.

Od dnia 30 kwietnia 1995 r. odwołujący pracował, jako stróż oraz w warsztacie.

Sąd Okręgowy rozważając powyższe okoliczności faktyczne analizował je pod katem przepisów prawa materialnego, tj. art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z treścią rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze

Sąd Okręgowy ustalił, iż odwołujący nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, w dniu (...) r. osiągnął wymagany wiek(...) lat oraz w dniu wejścia w życie ustawy, tj. w dniu 1 stycznia 1999 r., posiadał okres składkowy wynoszący 28 lat 9 miesięcy, 12 dni okresów składkowych oraz 3 miesiące i 24 dni okresów nieskładkowych, a zgodnie z wymogiem z art. 27 ustawy emerytalnej winny one wynosić 25 lat dla mężczyzn.

Sąd Okręgowy wskazał, że badał w sprawie, czy odwołujący spełnił przesłankę wymienioną w punkcie 1 ust. 1 cytowanego art. 184, tj. czy w dniu 1 stycznia 1999 r. osiągnął okres zatrudnienia w szczególnych warunkach i szczególnym charakterze, tj. czy posiada, co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Bezsporne w sprawie było, iż odwołujący osiągnął wymagany prawem wiek ((...) lat) oraz okres zatrudnienia (min. 25 lat) oraz fakt przebywania na zwolnieniu bezpłatnym w okresie od 22 października 1991 r. do 4 listopada 1991 r.

Spornym była natomiast kwestia uznania za pracę w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 3 kwietnia 1979 r. do 30 kwietnia 1995 r. w(...) w K..

Sąd ustalił, ze odwołujący pracował w (...) w K. w okresie od 3 kwietnia 1979 r. do 30 listopada 1999 r. na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze godzin, odwołujący pracował w brygadzie malarskiej w wydzielonej jednostce (...) – Zakładzie (...) i ze zgodnych zeznań powołanych przez odwołującego świadków i jego samego wynika, że w tym ostatnim okresie (od 3 kwietnia 1979 r. do 30 kwietnia 1995 r.) stale i w pełnym wymiarze godzin pracował, jako malarz farbami zawierającymi substancje toksyczne: farbami olejnymi, nitro, chemosilem, abizolem, wapnem.

Obowiązki, które odwołujący wykonywał, jako malarz wymienione są w wykazie A Dział XIV poz. 17 pkt 5 („malarz farbami zawierającymi substancje toksyczne”) stanowiącego załącznik do zarządzenia Ministra Rolnictwa i Gospodarski Żywnościowej z dnia 31 marca 1988 r. oraz w wykazie A dział XIV poz. 17 („lakierowanie ręczne lub natryskowe – nie zhermetyzowane”) stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (Dz.U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43, ze zm.).

Reasumując powyższe ustalenia i rozważania Sąd uznał, iż odwołujący spełnił warunki przewidziane w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a mianowicie ukończył (...) lat, na dzień 1 stycznia 1999 r. posiadał wymagany okres składkowy i nieskładkowy, w tym przez 15 lat wykonywał pracę w warunkach szczególnych (od 3 kwietnia 1979 r. do 30 kwietnia 1995 r. z wyłączeniem okresu od 22 października 1991 r. do 4 listopada 1991 r. tj. przez 16 lat i 20 dni) oraz nie należy do Otwartego Funduszu Emerytalnego.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał, odwołującemu prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 11 marca 2014 roku

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wywiódł pozwany organ rentowy – Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w O.

Zaskarżając wyrok w całości zarzucił mu:

- naruszenie prawa materialnego, tj. art. 184 w zw. z art. 32 ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu ubezpieczeń Społecznych,

- naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez obrazę zasady swobodnej oceny dowodów.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazywał, iż sąd zupełnie dowolnie przyjął, że odwołujący w latach 1979-1995 wykonywał prace w szczególnych warunkach na stanowisku malarza farbami zawierającymi substancje toksyczne stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Wprawdzie postępowanie sądowe wykazało, że odwołujący wykonywał prace malarza, jednakże nie potwierdziło, aby w swojej pracy odwołujący używał tylko i wyłącznie farby zawierające substancje toksyczne, bowiem malował również farbami, które tych środków były pozbawione. Tym samym, aby rozwiać wątpliwości, apelujący wniósł o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu techniki budowlanej na okoliczność ustalenia czy farby, którymi malował odwołujący zawierały substancje toksyczne. Organ rentowy w wątpliwość poddaje także to, że odwołujący wykonywał pracę lakiernika ręcznego.

Mając powyższe zarzuty na uwadze apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji celem ponownego rozpoznania.

Wnioskodawca J. C. wniósł o oddalenie apelacji organu rentowego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

W przedmiotowej rozpatrywane było odwołanie od decyzji organu rentowego odmawiającej przyznania J. C. prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Sąd Okręgowy uznał odwołanie za zasadne i zmienił treść zaskarżonej decyzji w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do wnioskowanego świadczenia. Z rozstrzygnięciem Sądu Okręgowego nie zgodził się z kolei organ rentowy, który wniósł apelację, wskazując, iż w sprawie doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego, tj. ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227; dalej ustawa emerytalna) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. 1983, nr 8, poz. 43 z późn. zm. – dalej rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.), a także przepisów prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c.

W myśl art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, tj. 25- letni staż pracy dla mężczyzn.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Szczegółowe warunki przyznania prawa do wcześniejszej emerytury określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, które zachowuje moc obowiązującą również pod rządami ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl § 2 ust. l przedmiotowego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Ust. 2 § 2 cyt. rozporządzenia stanowi, iż w/w okresy stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach (...).

Zgodnie z § 4 rozporządzenia - pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki - osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia (zgodnie z § 3 cyt. rozporządzenia - 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn), w tym, co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Istotne jest, że zgodnie z § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia - okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Kwestia ta była wielokrotnie przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego, który wyjaśniał, że praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 września 2007 r., III UK 38/07, OSNP 2008/21-22/329, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 czerwca 2010 r., II UK 21/10, LEX nr 619638, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2012 r., III UK 92/11 LEX nr 1215158).

Jak słusznie wskazywał Sąd I instancji bezsporne w sprawie jest to, że odwołujący obecnie spełnia następujące wymogi określone w art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej, tj. osiągnął wiek emerytalny przewidziany w art. 32 cytowanej ustawy ((...)ukończył (...) lat), posiada wymagany okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 cytowanej ustawy (łączny staż odwołującego wynosił 29 lat, 1 miesiąc i 6 dni okresów składkowych i nieskładkowych) i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. Spornym było natomiast, czy odwołujący rzeczywiście legitymuje się, co najmniej 15 – letnim okresem pracy świadczonym w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach. Rozważenie prawidłowości ustaleń faktycznych w zakresie tej okoliczności stało się zatem niezbędne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Tym samym, choć apelacja w pierwszej kolejności podnosi zarzut obrazy prawa materialnego, to jednak ocena trafności podniesionego zarzutu odnoszącego się do prawa materialnego możliwa jest jedynie w odniesieniu do ustalonego prawidłowo stanu faktycznego.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, poczynione przez Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne, w szczególności ustalenie, iż wnioskodawca J. C. pracował okresie od 3 kwietnia 1979r. do 30 kwietnia 1995r. w jednostce (...) - Zakładzie (...) w szczególnych warunkach w pełnym wymiarze czasu pracy jest jak najbardziej trafne i dokonane zostało bez naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Zważyć należy, że utrwalone jest już w orzecznictwie to, że art. 233 § 1 k.p.c. zawiera nakaz - niedoznający wyjątku, - aby wyrażona ocena w aspekcie wiarygodności, dokonana była na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału oraz uwzględnienia wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 lipca 2002 r., IV CKN 1256/00, LEX nr 80267, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2000 r., III CKN 562/98, LEX nr 528132). W ocenie Sądu Apelacyjnego, biorąc pod uwagę dokonaną przez Sąd I instancji ocenę zgromadzonego materiału dowodowego w sprawie brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, iż Sąd Okręgowy nie sprostał swoim obowiązkom wynikającym z art. 233 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy wyciągnął bowiem trafne i logiczne wnioski z całości materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, w tym z zeznań przesłuchanych świadków F. M. i C. N. oraz samego wnioskodawcy. Świadkowie jednoznacznie wskazali, że w spornym okresie wnioskodawca wraz z nimi, zajmował się między innymi malowaniem obiektów gospodarczych (obór, chlewni, gorzelni), pałaców w K., K. i w Z. i pracę swoją wykonywał przy użyciu farb olejnych, farb nitro oraz wapna. Świadkowie wskazywali, że odwołujący wraz z nimi wykonywał stale prace malarskie w specjalnie utworzonej jednostce (...) – Zakładzie (...). W dalszej kolejności Sąd Apelacyjny zauważa, że z zeznań C. N. wynika także, że odwołujący w ramach swoich obowiązków malował parkiety lakierem i lakierował kaponem. Jak słusznie Sąd Okręgowy ustalił, obowiązki malarza odwołujący wykonywał do 30 kwietnia 1995 r. a więc do dnia poprzedzającego moment przejścia na bezpłatny urlop, który miał miejsce w okresie od 1.05.1995 r. do 21.05.1995 r. (k. 36 akt osobowych odwołującego). Dopiero po tej dacie odwołującemu powierzono wykonywanie innych obowiązków wskazanych w świadectwie pracy znajdującym się w aktach sprawy, Zatem wbrew temu, co podnosił apelujący, z akt osobowych odwołującego wynika, od kiedy odwołujący zaczął wykonywać inne niż malarz obowiązki zawodowe. Dopiero bowiem po powrocie z urlopu bezpłatnego, co wynika wprost z akt osobowych odwołującego, powierzono mu pracę na stanowiskach: pracownika produkcji roślinnej, stróża i pracownika warsztatu, zatem nie było potrzeby ustalania w sprawie dokładnie, w jakich okresach odwołujący poszczególne zadania w ramach tych obowiązków zawodowych wykonywał – albowiem okoliczność ta, z uwagi na to, iż badamy okres do dnia 30 kwietnia 1995 r. nie ma znaczenia dla sprawy.

Sąd Apelacyjny podkreśla, że świadkowie zeznali, że w Zakładzie (...) przy (...) pracowali razem z odwołującym i wykonywali te same prace. Nie można zatem nie zauważyć, że świadek F. M. zeznał, że również i on otrzymał świadectwo pracy o takiej samej treści, jak odwołujący (gdzie wpisane było jedynie, że wykonywał zawód malarza). Jemu jednak udało się z Agencji Nieruchomości Rolnych w P. uzyskać nowe – sprostowane świadectwo pracy, w którym wskazano, iż w okresie od 01.01.1973 r. do 31.12.1994 r. stale i w pełnym wymiarze czasu wykonywał prace: lakierowanie ręczne lub natryskowe – nie zhermetyzowane (wykaz A dział XIV, pkt. 17 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze) na stanowisku malarz farbami zawierającymi substancje toksyczne (wymienione w wykazie B, dział XIV, poz. 17, pkt 5 stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 10.01.1991 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze). Świadek F. M. ma przyznane prawo do emerytury i świadczenie to uzyskał w obniżonym wieku emerytalnym, właśnie z uwagi na wykonywanie pracy w warunkach szczególnych. W przypadku tego świadka, organ rentowy nie kwestionował tego, że pracował on stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych.

Z uwagi na powyższe, Sąd Apelacyjny zgadza się całkowicie z ustaleniami Sądu Okręgowego, co do tego, że zeznania świadków korelują w pełni z zeznaniami wnioskodawcy i z treścią zgromadzonej w sprawie dokumentacji. Stąd w sprawie zasadnie Sąd I instancji przyjął, że odwołujący pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku malarz farbami zawierającymi substancje toksyczne i praca ta była pracą w szczególnych warunkach. Wprawdzie powyższe stanowisko pracy nie zostało wprost wskazane w wykazie A, rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., a jedynie w nieobowiązującym już tzw. wykazie resortowym, tj. w załączniku do zarządzenia Nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.Urz.MRiRW 1988 r. nr 2 poz. 4), to jednak pomocniczo w sprawie można było zastosować treść tego zarządzenia resortowego.

Sąd Apelacyjny zgadza się z utrwalonym już w orzecznictwie poglądem, że wykazy resortowe mają jedynie charakter informacyjny, techniczno-porządkujący i uściślający i nie mogą one stanowić samodzielnej podstawy prawnej indywidualnych decyzji. Wykazy te znajdują jednak zastosowanie pomocnicze, gdy w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. nie wymienia się określonych stanowisk, lecz operuje się jedynie pojęciem ogólnym. Taki wykaz resortowy ułatwia zatem identyfikację określonego stanowiska pracy, jako stanowiska pracy w szczególnych warunkach (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2002 r., III ZP 30/01, OSNP 2002 Nr 10, poz. 243, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 maja 2011 r. II UK 356/10, LEX nr 901608, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2005 r., I UK 41/05, OSNP 2006 nr 19-20, poz. 306). Sąd Apelacyjny zwraca także uwagę, że w uzasadnieniu wyroku z dnia 25 lutego 2010 r., (sygn. II UK 218/09, LEX nr 590247) Sąd Najwyższy wskazywał, że zarządzenia resortowe mogą mieć znaczenie w sferze dowodowej, bowiem z faktu, że właściwy minister, kierownik urzędu centralnego, czy centralny związek spółdzielczy, ustalił, że dane stanowisko pracy jest stanowiskiem pracy w szczególnych warunkach, może płynąć domniemanie faktyczne, że praca na tym stanowisku w istocie wykonywana była w takich warunkach i odwrotnie, brak konkretnego stanowiska pracy w takim wykazie może - w kontekście całokształtu ustaleń faktycznych - stanowić negatywną przesłankę dowodową.

Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy, jeżeli w wykazie A (Dział XIV, poz. 17) stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wskazano jedynie na prace polegające na lakierowaniu ręcznym lub natryskowym - nie zhermetyzowanym – to uprawnionym i uzasadnionym jest "poszukiwanie" w wykazach resortowych, jakie konkretne stanowiska pracy mogą (choć nie muszą) być stanowiskami, na których praca była świadczona w szczególnych warunkach. Tym samym Sąd Okręgowy w przedmiotowej sprawie w sposób prawidłowy odwołał się do treści wskazanego powyżej zarządzenia resortowego, które powinno być jednak postrzegane jedynie w związku z przepisami wykazu A (Dział XIV, poz. 17) stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Przywołane w sprawie zarządzenie resortowe Nr 16 (Wykaz A, Dział XIV, poz. 17 pkt 3) wskazuje na stanowisko, które w świetle prawidłowych ustaleń Sądu Okręgowego wnioskodawca przez okres, co najmniej 15-lat zajmował - tj. malarz farbami zawierającymi substancje toksyczne. Tak opisane stanowisko w wykazie resortowym nie pozostawia wątpliwości, iż długotrwała praca na tym stanowisku nie będzie obojętna dla zdrowia. Do takiej konstatacji zbędnym jest nawet korzystanie z wiadomości specjalnych, bo jest to fakt powszechnie znany, a nie chodzi tu przecież o ocenę konkretnych skutków dla zdrowia wnioskodawcy, a generalną szkodliwość chemikaliów. W tym miejscu Sąd Apelacyjny wskazuje, że nie uwzględnił wniosku organu rentowego o powoływanie biegłego z zakresu techniki budowlanych. Przeprowadzenie tego dowodu jest obecnie niemożliwe, chociażby z uwagi na brak próby, tj. brak możliwości zbadania szkodliwości farb i substancji, których odwołujący używał do pracy. Nie sposób jednak, mając na względzie zasady doświadczenia życiowego przyjąć, że farby, lakiery czy wapno, którymi posługiwał się odwołujący w pracy nie były szkodliwe. Już z zeznań świadków wynika, iż stale używali oni materiałów takich jak wapno, farby olejne, lakier nitro. Sąd Apelacyjny ma na uwadze, że w latach, w których odwołujący pracował, jako malarz, nie przywiązywano uwagi, na takim poziomie jak ma to miejsce współcześnie, do zasad BHP i do tego, aby skład farb nie był szkodliwy dla zdrowia. Tym samym już z uwagi na opis substancji, którymi posługiwał się odwołujący (dokonany przez odwołującego i przesłuchanych świadków) Sąd Apelacyjny nie ma wątpliwości, co do tego, że skład chemiczny farb produkowanych w okresie, w którym pracował wnioskodawca był niewątpliwe szkodliwy dla zdrowia.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny wskazuje, że podziela ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego, co do charakteru i rodzaju pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w spornym okresie, w szczególności, iż była to praca - w rozumieniu przepisów dotychczasowych mających zastosowanie w sprawie - wykonywana w szczególnych warunkach. Tym samym uprawnionym jest przyjęcie, że wnioskodawca spełnia jedyny w sprawie sporny warunek – to jest legitymuje się, co najmniej 15 – letnim stażem pracy w warunkach szczególnych. Przy takich ustaleniach faktycznych trudno jest zatem mówić o naruszeniu prawa materialnego przez Sąd Okręgowy, bowiem w istocie spełnienie wszystkich koniecznych warunków do nabycia tego świadczenia uzasadniało przyznanie wnioskodawcy prawa do emerytury w oparciu o powołane wyżej przepisy prawa materialnego.

W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. apelację organu rentowego oddalił.

del. SSO Katarzyna Schönhof-Wilkans

SSA Dorota Goss-Kokot

SSA Marta Sawińska