Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Poznań, dnia 3 lipca 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Grzegorz Nowak

Protokolant: sekr. sąd. Joanna Walkowiak

przy udziale Prokuratora Prok. Okręgowej w Poznaniu Małgorzaty Kwapisz

po rozpoznaniu w sprawie S. T.

osoby ściganej europejskim nakazem aresztowania

zażaleń osoby ściganej i jej obrońcy

na postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 4 czerwca 2018 r. w sprawie III Kop 151/18 w przedmiocie przekazania do K. D. na podstawie europejskiego nakazu aresztowania

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

p o s t a n o w i ł

1.  utrzymać zaskarżone postanowienie w mocy,

2.  zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adwokata M. S. kwotę 600 zł (sześciuset złotych) plus VAT tytułem zwrotu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej osobie ściganej z urzędu w instancji odwoławczej,

3.  kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze obciążyć Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w P., po rozpoznaniu wniosku prokuratora, postanowieniem z dnia (...) r. w sprawie III Kop 151/18, na podstawie art. 607k § 1 k.p.k. i art. 607t § 1 k.p.k. – przekazał S. T. z terytorium R. P.do K. D. w celu przeprowadzenia postępowania karnego, zgodnie z europejskim nakazem aresztowania wydanym w dniu (...) r., w sprawie o sygn. RA-2018- (...)-11 przez Prokuraturę w K., z zastrzeżeniem zwrotnego przekazania celem wykonania ewentualnej kary pozbawienia wolności.

Zażalenia na powyższe postanowienie złożyli osoba ścigana i jej obrońca.

Pierwszy z nich postanowienie to zaskarżył w całości, zarzucając obrazę art. 607p § 1 pkt 5 k.p.k. w zw. z art. 6 Konwencji o ochronie praw i podstawowych wolności oraz art. 607r pkt 5 k.p.k. Podnosząc te zarzuty, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez orzeczenie o odmowie przekazania (k. 68-69).

Podobnie obrońca ww. zaskarżył ww. orzeczenie w całości, zarzucając naruszenie art. 607r § 1 pkt 5 k.p.k. Podnosząc wskazany zarzut, skarżący obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez odmowę przekazania osoby ściganej (k. 80-81).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenia okazały się niezasadne.

Dalej idące stanowisko zaprezentowane w pierwszym z opisanych zażaleń, kwestionujące dopuszczalność przekazania z uwagi na wytknięte przez skarżącego naruszenie jego wolności i praw, w sposób oczywisty nie uwzględniało niekontrowersyjnego poglądu, że bezwzględny zakaz nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania jest chroniony prawem Unii Europejskiej (zatem obowiązuje także w K. D.) i ma charakter niewzruszalny, zaś jedynie w obliczu obiektywnych, wiarygodnych, dokładnych i należycie zaktualizowanych danych świadczących o istnieniu nieprawidłowości, czy to systemowych lub ogólnych, w wydającym nakaz państwie członkowskim, wykonujący nakaz organ sądowy powinien sprawdzić w sposób konkretny i dokładny, czy istnieją poważne i sprawdzone podstawy, aby uznać, że osoba objęta europejskim nakazem aresztowania wydanym w celu przeprowadzenia postępowania karnego lub wykonania kary pozbawienia wolności będzie ze względu na warunki pozbawienia jej wolności we wskazanym państwie narażona na rzeczywiste niebezpieczeństwo nieludzkiego lub poniżającego traktowania w razie przekazania do wspomnianego państwa członkowskiego. Uznanie, że wykonanie (...) naruszałoby wolności i prawa człowieka i obywatela, musi być oparte na konkretnych faktach i okolicznościach. Nie może być wynikiem abstrakcyjnych rozważań, ale musi uwzględniać konkretną sytuację procesową. Nie może ono być też efektem spekulacji czy braku zaufania do organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości innego państwa członkowskiego UE. Sąd takich obaw nie powziął z urzędu, natomiast skarżący ich nie wykazał, ograniczając się do stwierdzenia, że zostało naruszone jego prawo do sądu, a on sam nie ukrywał się, tylko czekał na wezwanie, natomiast jego przekazanie naruszy podstawy egzystencji jego rodziny. Wskazania wymaga, że ww. okoliczność nie narusza wolności i praw skarżącego, stanowiąc jedynie zwykle następstwa wykonania (...). Reasumując, brak było podstaw do stwierdzenia przesłanki wyłączającej przekazanie, o której mowa w art. 607p § 1 pkt 5 k.p.k.

Zauważyć następnie należało, że przesłanek takiej odmowy nie należało upatrywać w art. 607r § 1 pkt 5 k.p.k. Nie mieli zatem racji skarżący, wywodząc jej występowanie wobec popełnienia przez osobę ściganą części przestępstw na terenie P.. Wskazania przede wszystkim wymaga, że określone w tym przepisie fakultatywne podstawy odmowy wykonania (...) co do zasady będą miały zastosowanie wyłącznie do osób niebędących obywatelami polskimi. Natomiast w myśl art. 607p § 2 k.p.k., fakt, że osoba ścigana, wobec której (...) został wydany, jest obywatelem polskim, stanowi obligatoryjną podstawę wykonania (...), jeżeli:

1) czyn, którego dotyczy (...), został popełniony na terytorium R. albo na polskim statku wodnym lub powietrznym, lub

2) czyn, którego dotyczy (...), nie stanowił przestępstwa według prawa R. lub nie stanowiłby przestępstwa według prawa R. w razie popełnienia na terytorium R., zarówno w czasie jego popełnienia, jak i w chwili wpłynięcia (...).

W konsekwencji, wobec S. T. należałoby rozważać istnienie obligatoryjnej przesłanki odmowy wykonania (...), określonej w art. 607p § 2 k.p.k., jednak, jak słusznie wskazał Sąd Okręgowy, czyny, których dotyczy nakaz europejski, nie zostały popełnione na terytorium R., ani na polskim statku wodnym lub powietrznym. Albowiem jak wynika z treści (...), zarzucane ściganemu zachowania przestępcze miały w całości miejsce na terytorium D.. Z treści europejskiego nakazu aresztowania nie wynikały przy tym żadne informacje wskazujące na inne jeszcze miejsce popełnienia czynów, a jedynie wskazane w zarzutach przedmioty znajdowały się w posiadaniu ściganego w momencie jego zatrzymania po przypłynięciu doP.promem, w Ś.. Stąd – wbrew stanowisku skarżących – brak było podstaw do powzięcia wątpliwości, co do miejsca popełniania czynu.

Podkreślenia wymagało przy tym, że sąd wykonujący europejski nakaz aresztowania nie jest władny badać kwestii merytorycznych związanych z postawionym ściganemu zarzutem. Przedmiotem badania sądu nie jest nawet samo wykazanie przypuszczenia, że aresztowany dopuścił się za granicą przestępstwa, czy też weryfikacja charakteru tego przestępstwa; tym bardziej zaś poszczególne okoliczności tego czynu (np. miejsce jego popełnienia). Weryfikację wskazanych okoliczności wyklucza założenie, że „sąd [państwa członkowskiego], który wydał nakaz, dysponuje dowodami popełnienia przestępstwa […]. Jedynie gdy ujawnią się okoliczności podważające wzajemne zaufanie, z których w sposób oczywisty wynika, że w ogóle brak było podstaw do wydania (...), obowiązkiem sądu jest zweryfikowanie tych danych” (tak: postanowienie Sądu Apelacyjnego w K. z dnia (...) r., sygn. II AKz 214/14).

W sytuacji, gdy zasada wzajemnego zaufania do organu Państwa Członkowskiego nie została zanegowana, brak było podstaw do weryfikacji danych przedstawionych przez prokuraturę w K. w treści europejskiego nakazu aresztowania.

Na powyższe pośrednio wskazuje także fakt, że faktycznie nadzorowane jest przez Prokuraturę Rejonową wŚ. dochodzenie o sygn. PR Ds. (...).2017 w sprawie o czyn w art. 291 § 1 k.k. w zw. z art. 109 k.k., nadto planowane jest jego zawieszenie do czasu ustalenia, czy S. T. zostanie skazany przez duński sąd za kradzież przedmiotów, z którymi został zatrzymany w Ś. (k. 41 akt PO I. (...).UE), również tam jako miejsce dokonania kradzieży wskazano terytorium S.(k. 42 akt PO I. (...).UE)

Powyższe wskazywało, iż w przedmiotowej sprawie nie wystąpiły opisane w zarzutach uchybienia, a skarżący nie wykazali wystąpienia okoliczności sprzeciwiających się przekazaniu ściganego na podstawie europejskiego nakazu aresztowania, bądź też potrzeby dodatkowego weryfikowania owych okoliczności. Czyniło to decyzję o przekazaniu – zasadną.

Powyższe wskazywało, iż w przedmiotowej sprawie nie wystąpiły opisane w zarzutach uchybienia, a skarżący obrońca nie wykazał wystąpienia w przypadku ściganego okoliczności sprzeciwiających się jego przekazaniu na podstawie europejskiego nakazu aresztowania, bądź też potrzeby dodatkowego weryfikowania owych okoliczności. Czyniło to decyzje o przekazaniu – zasadną.

Uwzględniając powyższe, orzeczono, jak w punkcie 1 uzasadnianego postanowienia.

O kosztach za obronę osoby ściganej wykonywaną z urzędu, która nie została opłacona w całości ani w części, orzeczono na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 roku - Prawo o adwokaturze (tj. Dz. U. z 2009 r. Nr 146, poz. 1188 z późn. zm.). Podstawą zaś naliczenia wysokości wynagrodzenia były § 4 ust. 3 oraz § 17 ust. 2 pkt. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. 2016.1714 z późn. zm.).

Zawarte w punkcie 3 orzeczenie o kosztach postępowania odwoławczego uwzględniało regulację zawartą w art. 30 decyzji ramowej z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie europejskiego nakazu aresztowania i procedury wydawania osób między Państwami Członkowskimi (Dz.U.UE.L.2002.190.1), co implikowało obciążenie tymi kosztami Skarbu Państwa.

G. N.

Pouczenie

Art. 426. § 1. KPK Od orzeczeń sądu odwoławczego oraz od orzeczeń wydanych przez Sąd Najwyższy nie przysługuje środek odwoławczy, chyba że ustawa stanowi inaczej.

§ 2. Od postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania wydanego na skutek zażalenia, a także od wydanego w toku postępowania odwoławczego postanowienia o przeprowadzeniu obserwacji, zastosowaniu środka zapobiegawczego, nałożeniu kary porządkowej oraz w przedmiocie kosztów procesu, o których po raz pierwszy orzekał sąd odwoławczy, przysługuje zażalenie do innego równorzędnego składu sądu odwoławczego. Jeżeli zaskarżone postanowienie wydał sąd w składzie jednego sędziego, zażalenie rozpoznaje sąd odwoławczy w składzie trzech sędziów.