Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Ewa Staniszewska

Sędziowie: SSA Bogdan Wysocki

SSA Jacek Nowicki /spr./

Protokolant: st. sekr. sąd. Agnieszka Paulus

po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2018 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Subfundusz (...)w W.

przeciwko E. P.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 11 maja 2017 r. sygn. akt XII C 1977/16

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1)  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 124.000,71 (sto dwadzieścia cztery tysiące 71/100) zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 2 maja 2016 r. do dnia zapłaty,

2)  zastrzega pozwanej prawo do powoływania się w toku egzekucji zasądzonego od niej świadczenia pieniężnego na ograniczenie odpowiedzialności do prawa użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w S. O.. (...) dla której Sąd Rejonowy Poznań-Stare Miasto w P. VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi KW nr (...),

3)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 11.678 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

II.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 10.251 zł tytułem zwrotu kosztów w postępowaniu apelacyjnym.

Jacek Nowicki Ewa Staniszewska Bogdan Wysocki

IA Ca 903/17

UZASADNIENIE

W dniu 27 kwietnia 2016 r. (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Subfundusz (...) złożył pozew o zapłatę w postępowaniu nakazowym przeciwko E. P.. Powód wywodził swą legitymację czynną z umowy cesji wierzytelności z dnia 9 grudnia 2011 r., na podstawie której zakupił wierzytelność z umowy kredytu obrotowego w rachunku kredytowym w linii w walucie polskiej z dnia 9 listopada 2011 r., która zabezpieczona była m.in. hipoteką umowną kaucyjną na nieruchomości położonej w miejscowości S., os. (...), której aktualnym właścicielem jest pozwana.

Dnia 19 lipca 2016 r. Sąd Okręgowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym nakazując pozwanej E. P. zapłatę na rzecz strony powodowej kwoty 124.000,71 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 27 kwietnia 2016 do dnia zapłaty z zastrzeżeniem dla pozwanej prawa do powołania się w postępowaniu egzekucyjnym na ograniczenie odpowiedzialności do nieruchomości położonej w S., os. (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta przez Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w P. o nr (...) oraz kwotę 6.967,25 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Pozwana złożyła sprzeciw od nakazu zapłaty wnosząc o uchylenie go w całości i zaprzeczyła wszystkim podanym faktom i okolicznościom wskazanym w pozwie.

Wyrokiem z 11 maja 2017 r. Sąd Okręgowy oddalił powództwo w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i prawne.

Zawarcie umowy kredytu obrotowego w rachunku kredytowym w walucie polskiej nr (...) (...) nastąpiło w dniu 9 listopada 2006 r. pomiędzy (...) Bankiem (...) S.A. a Przedsiębiorstwem Handlowo-Usługowym (...) sp. z o.o., której zabezpieczeniem jest m.in. hipoteka kaucyjna do kwoty 224.000zł na nieruchomości położonej w miejscowości S., os. (...), dla której Sąd Rejonowy Poznań- Stare Miasto w P. prowadzi księgę wieczystą o nr (...).

Dnia 15 kwietnia 2009r. został wydany bankowy tytuł egzekucyjny, w którym (...) stwierdziło, że na ten dzień figuruje u nich wymagalne zadłużenie dłużników solidarnych w kwocie głównej 80.167,06 zł, odsetek za okres do 21 stycznia 2008r w kwocie 2.108,09 zł i odsetek od 22 stycznia 2008r. do 14 kwietnia 2009r. w kwocie 31.075,08 zł z tytułu poręczenia weksli stanowiących zabezpieczenie kredytu. Postanowieniem z 22 czerwca 2009r. Sąd Rejonowy Poznań Nowe Miasto i W. nadał temu tytułowi bankowemu klauzulę wykonalności.

Następnie doszło do zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 9 grudnia 2011 r. pomiędzy (...) Bankiem (...) S.A., a (...) Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym gdzie w załączniku nr 1 do tej umowy zostały wskazane konkretne sprzedawane wierzytelności. Jak wynika z tego załącznika wierzytelność, której dłużnikiem jest pozwana nie dotyczy umowy kredytu obrotowego w rachunku kredytowym zawartej 9 listopada 2006r. na, którą powołuje się powód w pozwie.

W ocenie Sądu pierwszej instancji strona powodowa nie wykazała skutecznie, że przysługuje jej wierzytelność względem strony pozwanej, a w szczególności że doszło do szeregu skutecznych czynności przenoszących wierzytelność z pierwotnego kontrahenta pozwanej tj. (...) Bank (...) S.A. na stronę powodową. Oznacza to, że strona powodowa nie wykazała, że służy jej legitymacja procesowa czynna w niniejszej sprawie.

Zdaniem Sądu Okręgowego jak wynika z przedstawionego załącznika nr 1 do aneksu do umowy cesji wierzytelności z dnia 9 grudnia 2011 r. wierzytelność, której dłużnikiem jest pozwana nie dotyczy umowy kredytu obrotowego w rachunku kredytowym w linii w walucie polskiej nr (...) (...) zawartej w dniu 9 listopada 2006 r. pomiędzy (...) Bankiem (...) S.A. a kredytobiorcą, na którą powołuje się powód w pozwie o zapłatę. Wierzytelność, która była przedmiotem cesji wynika z innej umowy nr (...) zawartej dnia 2 października 2007 r., a nie umowy na którą powołuje się powód w pozwie i na podstawie której do księgi wieczystej o nr (...) została wpisana hipoteka umowna kaucyjna do kwoty 124.000,71 zł. Przedmiotem cesji nie była wierzytelność wynikająca z umowy nr (...) z dnia 9 listopada 2006 r.

W apelacji z 5 czerwca 2017 r. powód zarzucał zaskarżonemu wyrokowi naruszenie przepisów prawa materialnego, to jest art. 509 § 2 kc poprzez jego niezastosowanie i uznanie, że powód nie nabył wierzytelności zabezpieczonej hipoteką umowną kaucyjną do kwoty 124.000 zł w sytuacji, gdy z odpisu księgi wieczystej nr (...) wynika, że powód jest wierzycielem hipotecznym z tytułu wyżej wymienionej hipoteki oraz naruszenie przepisów postępowania, to jest art. 233 § 1 kpc poprzez brak wszechstronnego zbadania materiału dowodowego i uznanie, że powód nie wykazał przelewu spornej wierzytelności w sytuacji, gdy z załącznika nr 1 do aneksu do umowy sprzedaży wierzytelności z 9 grudnia 2011 wskazane zostały dane pozwanej oraz dane dotyczące hipoteki umownej kaucyjnej do kwoty 124.000 zł jako zabezpieczającej wierzytelność wynikającą z umowy stanowiącej podstawę faktyczną pozwu. Nadto powód zarzucił naruszenie art. 244 § 1 kpc poprzez jego niezastosowanie i uznanie, że bankowy tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności nie stanowi dokumentu urzędowego w sytuacji, gdy z chwila nadania klauzuli wykonalności stał się on tytułem wykonawczym, a więc dokumentem urzędowym, w którym została wskazana wysokość zadłużenia pozwanej z tytułu niespłaconego kapitału, stopa procentowa i początkowy termin od którego powód był władny naliczać odsetki.

Wskazując na powyższe, powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu za obie instancje.

Pozwana wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje :

Apelacja powoda okazała się zasadna. Sąd pierwszej instancji oddalił powództwo uznając, że powód nie wykazał, że służy mu legitymacja czynna w niniejszej sprawie. W szczególności, że nie udowodnił, iż nastąpiła cesja wierzytelności wynikająca z umowy kredytowej z 9 listopada 2006 r. nr (...) (...).

Pozwana jest dłużnikiem rzeczowym. Jako poręczyciel z umowy kredytowej nr (...) ustanowiła na swojej nieruchomości położonej w S. O.. C. (...)hipotekę umowną kaucyjną do kwoty 224.000 zł ( która została obniżona do kwoty 124.000 zł) na zabezpieczenie spłaty kredytu.

Skoro pozwana jest dłużnikiem rzeczowym, a w księdze wieczystej KW (...) jako wierzyciel hipoteczny jest wpisany powód, to nie budzi wątpliwości, że powodowi przysługuje legitymacja czynna. W powołanej księdze wieczystej powód figuruje jako wierzyciel hipoteczny w miejsce dotychczasowego wierzyciela (...) Bank (...) SA, a zabezpieczeniem spłaty kredytu z umowy (...) z 9 listopada 2006r. jest hipoteka kaucyjna do kwoty 124.000 zł. Wpis nabywcy wierzytelności w księdze wieczystej ma charakter konstytutywny. Tym samym wierzytelność hipoteczna przechodzi na cesjonariusza dopiero z chwilą jego wpisu w księdze wieczystej jako nowego wierzyciela hipotecznego, co w niniejszej sprawie nastąpiło (art.79 ust.1 zd.2 k w i h).

Przejście wierzytelności hipotecznej na powoda zostało zatem przez powoda wykazane odpowiednimi wpisami w księdze wieczystej.

Pozwana nie kwestionowała istnienia samej wierzytelności kredytowej ani jej wysokości.

Wbrew twierdzeniom pozwanej, w niniejszej sprawie nie ma zastosowania art.107 ustawy z 6 lipca 1982r. o księgach wieczystych i hipotece w brzmieniu obowiązującym do dnia 20 lutego 2011r., ponieważ hipoteka kaucyjna do kwoty 124.000,71 zł została ustanowiona przed wejściem w życie ustawy z 26 czerwca 2009r. zmieniającej ustawę o księgach wieczystych i hipotece. Przedmiotowa hipoteka kaucyjna jest hipoteką o której mowa w art.10 ust.1 ustawy zmieniającej z 26 czerwca 2009r. co oznacza, że stosuje się przepisy w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą.

Z uwagi na to, że pozwana jest jedynie dłużnikiem rzeczowym w związku z ustaleniem hipoteki kaucyjnej na jej nieruchomości jej odpowiedzialność jest ograniczona do wartości tej nieruchomości zgodnie z art. 319 kpc. Zmieniając zaskarżony wyrok, Sąd Apelacyjny poczynił zastrzeżenie na rzecz pozwanej tak, aby miała ona prawo do powołania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności.

W tym stanie rzeczy na podstawie art. 386 § 1 kpc należało orzec jak w pkt. I .1 i 2 sentencji wyroku. Zasądzone w pkt. I.3 koszty procesu to suma opłaty od pozwu - 6.201 zł (1.551 zł+4.650 zł) oraz wynagrodzenia pełnomocnika i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa – 5417 zł. Natomiast koszty zasądzone w pkt. II to opłata od apelacji (6.201 zł) i wynagrodzenie pełnomocnika (4.050 zł).

SSA Jacek Nowicki SSA Ewa Staniszewska SSA Bogdan Wysocki