Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 27 maja 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu Wydział I Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący SSA Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga

Sędziowie: SA Jan Futro (spr.), SA Piotr Górecki

po rozpoznaniu w dniu 27 maja 2014 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi B. K.

o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 22 maja 2013 r. sygn. akt I A Ca 307/13

wydanym w sprawie z powództwa P. T.&R. Spółka Akcyjna z (...) w L.

przeciwko B. K.

o zapłatę

na skutek zażalenia pozwanej

na postanowienie Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 28 kwietnia 2014 r.

sygn. akt I ACa 15/14

1.  oddala zażalenie;

2.  zasądza od pozwanej B. K. na rzecz powoda 3600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym.

Piotr Górecki Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga Jan Futro

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny umorzył postępowanie wywołane wniesieniem skargi o wznowienie postępowania a orzekając o kosztach postępowania zasądził od pozwanej B. K. na rzecz powoda koszty zastępstwa procesowego w wysokości 5400 zł.

W uzasadnieniu wskazał, że o należnych stronie powodowej kosztach zastępstwa procesowego, wynikłych z wniesienia skargi o wznowienie orzeczono na podstawie przepisów art. 203 § 3 i art. 406 k.p.c. przy uwzględnieniu § 2 ust. 1 i 2 oraz 6 pkt 7 i § 12 ust. 1 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U nr 163 poz. 1349).

Na postanowienie to w części, w jakiej orzeczono o kosztach postępowania, zażalenie wniosła pozwana zarzucając mu naruszenie przepisów prawa procesowego poprzez nieodstąpienie od obciążania jej kosztami postępowania w związku z jej trudną sytuacją materialną oraz zastosowanie § 12 ust. 1 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r w sprawie opłat za czynności radców prawnych, który nie znajduje zastosowania w postępowaniu o wznowienie postępowania.

W konsekwencji wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia i nieobciążanie jej kosztami postępowania zasądzonymi na rzecz powoda.

Powód wniósł o oddalenie zażalenia i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zażalenie jest niezasadne.

Przede wszystkim podkreślić należy, że pozwana nie kwestionuje, iż Sąd Apelacyjny prawidłowo zastosował przepis art. 203 § 3 k.p.c. Nie kwestionuje też, że stosownie do tego przepisu powód wniósł o zasądzenie od niej na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego.

Jej zdaniem Sąd winien jednak zastosować dyspozycję art. 102 k.p.c. i odstąpić od obciążania jej kosztami zastępstwa procesowego strony przeciwnej.

Koszty zastępstwa procesowego są częścią kosztów procesu konsekwencją, czego jest możliwym w szczególnie uzasadnionych wypadkach zastosowania dyspozycji art. 102 k.p.c. Ten ostatni przepis znajduje zastosowanie w sytuacji, gdy istnieją przewidziane przepisami o zwrocie kosztów procesu podstawy do ich zasądzenia a sąd uwzględniając szczególne okoliczności sprawy uznaje za zasadne odstąpienie od obciążania nimi strony. Ustawodawca, bowiem przyznaje sądowi pewną swobodę w zasądzaniu kosztów procesu, gdy stosowaniu zasady odpowiedzialności za wynik sporu (art. 98 k.p.c.) sprzeciwiają się względy słuszności.

Jednakże przepis art. 102 k.p.c. jako wyjątek od zasady przewidzianej w art. 98 k.p.c. nie może być rozszerzająco wykładany.

W szczególności nie może wyłączną podstawą jego zastosowania być trudna sytuacja majątkowa strony zobowiązanej do zwrotu kosztów stronie przeciwnej. Przeciwko takiemu poglądowi przemawia też treść art. 108 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, zgodnie z którym zwolnienie strony ubogiej od kosztów sądowych nie zwalnia jej od obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi. Pomijając już kwestionowaną przez powoda sytuację majątkową pozwanej Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się w niniejszym przypadku sytuacji szczególnej, uzasadniającej zastosowanie tej normy.

Odnosząc się natomiast do zarzutu bezpodstawnego zastosowania przepisu § 12 ust. 1 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( j. t. Dz. U. z 2013 r. poz.490) zauważyć trzeba, że przepisy Rozporządzenia nie przewidują osobnych stawek dla czynności o wznowienie postępowania w procesie cywilnym.

Należy zatem sięgnąć do innych przepisów regulujących postępowanie ze skargi o wznowienie postępowania. Zauważyć trzeba, że przepisy działu VI k.p.c. nie regulują postępowania ze skargi o wznowienie w sposób wyczerpujący, a art. 406 k.p.c. odsyła do odpowiedniego stosowania w tym postępowaniu przepisów o postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, o ile przepisy działu VI nie stanowią inaczej, co faktycznie oznacza zastrzeżenie ich stosowania w pierwszej kolejności. Z odesłaniem wynikającym z art. 406 k.p.c. koresponduje treść art. 409 k.p.c., który wymaga spełnienia przez skargę o wznowienie postępowania warunków przewidzianych dla pozwu. Wszystkie te przepisy w największym stopniu rzutują na specyfikę postępowania o wznowienie, gdyż z tych właśnie względów ma ono cechy zarówno postępowania zainicjowanego wniesieniem pozwu, jak i środka zaskarżenia.

Z kolei ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (j.t. Dz. U. z 2010 r. nr 90 poz. 594) w art. 3 ust. 1 i 2 pkt 8a wskazuje, że opłacie podlega m. in. skarga o wznowienie postępowania. Według art. 18 ust. 2 tej ustawy od skargi o wznowienie postępowania pobiera się opłatę jak od pozwu.

Konsekwentnie zatem uznać trzeba, że w przypadku skargi o wznowienie postępowania przed Sądem I instancji stosuje się odpowiednio przepisy, także o opłatach za czynności adwokackie jak w wyniku postępowania zapoczątkowanego wniesieniem pozwu a w przypadku skargi o wznowienie postępowania przed Sądem II instancji, przepisy związane z wniesieniem apelacji.

Słusznie zatem Sąd Apelacyjny zastosował kwestionowane przepisy Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Nadto wskazać należy, że sąd nie może, kierując się nawet niewielkim nakładem pracy adwokata przyznać mu wynagrodzenia niższego niż przewiduje to stawka minimalna ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2012 r., LEX nr 1288673).

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny mając powyższe na względzie, na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1 postanowienia.

O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono zgodnie z art. 98 1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c. oraz 6 pkt 7 i § 12 ust. 2 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Piotr Górecki Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga Jan Futro