Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 września 2013 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:		SSO Mariola Krajewska - Sińczuk
Protokolant:	st. sekr. sąd. Agata Polkowska

po rozpoznaniu w dniu 27 sierpnia 2013 r.

sprawy Ł. J.

obwinionego o wykroczenia z art. 66 §1 kw

na skutek apelacji, wniesionej przez obwinionego

od wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Garwolinie

z dnia 9 maja 2013 r. sygn. akt II W 1235/12

zaskarżony wyrok uchyla i sprawę Ł. J. przekazuje Sądowi Rejonowemu w Garwolinie do ponownego rozpoznania;

Sygn. akt II Ka 358/13

UZASADNIENIE

Ł. J. obwiniony został o to, że:

I. w dniu 23.08.2012r. o godz. 11:45 w miejscowości G., na ul. (...) gm. S. wywołał niepotrzebną czynność w postaci interwencji Policji zgłaszając i informując, że żona A. J. utrudnia mu kontakt i nie chce umożliwić mu widzenia z nieletnią córką,

tj. o czyn z art. 66 § 1 kw

II. w dniu 03.09.2012r. o godz. 14:45 w miejscowości G., na ul. (...), gm. S. wywołał niepotrzebną czynność w postaci interwencji Policji zgłaszając nieprawidłową opiekę nad nieletnią córką,

tj. o czyn z art. 66 § 1 kw

III. w dniu 10.01.2012r. około godz. 17:15 w miejscowości (...), gm. S. wywołał niepotrzebną czynność w postaci interwencji Policji zgłaszając, że obawia się o życie i zdrowie córki,

tj. o czyn z art. 66 § 1 kw

Wyrokiem zaocznym z dnia 9 maja 2013 roku Sąd Rejonowy w Garwolinie:

I.  obwinionego Ł. J. uznał za winnego dokonania zarzucanych mu czynów i za te czyny na podstawie art. 66 § 1 kw w zw. z art. 9 § 2 kw i art. 24 § 1 i 3 kw wymierzył mu łącznie karę 300 złotych grzywny;

II.  zasądził od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa 130 złotych kosztów postępowania.

Apelację od tegoż wyroku wniósł obwiniony. Wyrokowi temu zarzucił obrazę prawa karnego materialnego, a mianowicie art. 66 § 1 kw, polegającą na niezrealizowaniu przez niego znamion wskazanego wykroczenia. Podał, że nie chciał on swoim zachowaniem wywoływać niepotrzebnych interwencji, a jego celem było jedynie szukanie pomocy. Podniósł również, iż Sąd bezpodstawnie w niniejszej sprawie pod jego nieobecność rozpoznał sprawę i wydał wyrok zaoczny, gdyż nie składał w tej sprawie żadnych wyjaśnień, a na rozprawę nie zdążył, gdyż zepsuł mu się samochód, na potwierdzenie czego dołączył do apelacji oświadczenie swojej matki.

Na rozprawie odwoławczej obwiniony wniósł o uniewinnienie go od zarzucanych mu wykroczeń.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sformułowany w apelacji zarzut obrazy art. 66 § 1 kw powodował konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Garwolinie.

Na uwzględnienie nie zasługiwał natomiast zarzut wydania wyroku zaocznego w niniejszej sprawie w sytuacji, gdy, w ocenie skarżącego, zakazywały tego obowiązujące przepisy. W tym zakresie z obwinionym zgodzić się nie można. Na rozpoznanie sprawy pod nieobecność obwinionego i wydanie wyroku zaocznego zezwalał obowiązujący przepis art. 71 § 4 kpw, na który powołał się Sąd orzekający podejmując taką decyzję. Zgodnie z jego literalnym brzmieniem w razie nieusprawiedliwionej nieobecności obwinionego, któremu doręczono wezwanie na rozprawę, przeprowadza się rozprawę zaocznie, chociażby nie był on przesłuchany w toku czynności wyjaśniających, chyba że sąd uzna udział obwinionego za konieczny i rozprawę odroczy, po ewentualnym przeprowadzeniu postępowania dowodowego, w szczególności po przesłuchaniu świadków, którzy stawili się na rozprawę. Analiza akt niniejszej sprawy wskazuje, iż obwiniony na rozprawę wyznaczoną na dzień 9 maja 2013r. został prawidłowo wezwany i mimo doręczenia mu wezwania na rozprawę nie stawił się i w żaden sposób nie usprawiedliwił swojej nieobecności. W tej sytuacji i mając na względzie zacytowany wyżej przepis, z którego wynika, iż Sąd może rozpoznać sprawę zaocznie pomimo nieprzesłuchania w sprawie obwinionego, nie było żadnych przeszkód w obowiązujących przepisach procedury, aby sprawę rozpoznać pod nieobecność Ł. J. i wydać wyrok zaoczny. Dopiero w apelacji obwiniony podjął próbę wykazania, że nie stawił się na rozprawę z przyczyn od niego niezależnych, gdyż jadąc na nią zepsuł mu się samochód. Sąd odwoławczy uznał, iż takie usprawiedliwienie jest nienależyte i z pewnością niewystarczające, by uznać jego obecność na rozprawie za usprawiedliwioną, gdyż ogranicza się do jego oświadczenia w tym zakresie i oświadczenia matki, która z pewnością jego treścią chciała obwinionemu pomóc. Gdyby faktycznie jego pojazd uległ awarii w drodze do Sądu, to z pewnością podjąłby próbę telefonicznego zawiadomienia tego organu o zaistniałej sytuacji, bądź też przybyłby tam z opóźnieniem i natychmiast usprawiedliwił swoją nieobecność na rozprawie. Skoro tak nie uczynił to Sąd II instancji uznał nieobecność obwinionego na rozprawie w dniu 9 maja 2013r. za nieusprawiedliwioną i stwierdził brak procesowych przeszkód do wydania wyroku zaocznego.

Odnosząc się do kolejnego zarzutu apelacyjnego, to wskazać należy, iż zasługiwał on na uwzględnienie z uwagi na to, że Sąd orzekający nie wykazał w należyty sposób, aby obwiniony miał zamiar popełnienia zarzucanych mu wykroczeń. Sąd Rejonowy rozpoznając tę sprawę zgromadził wszechstronny materiał dowodowy i to zarówno osobowy, jak i z dokumentów, który następnie przeanalizował i ocenił w sporządzonym do wyroku uzasadnieniu. Jego lektura nie przekonuje jednak Sądu odwoławczego, co do zasadniczej kwestii, a mianowicie wyczerpania przez obwinionego swoimi zachowaniami opisanymi w zarzutach znamion wykroczenia z art. 66 § 1 kw. Nie budzi wątpliwości Sądu II instancji ustalona okoliczność wykonywania telefonów przez Ł. J. do Posterunku Policji w S. w datach wszystkich zdarzeń, których dotyczą sporządzone w niniejszej sprawie wnioski o ukaranie, przyjazdu na miejsce funkcjonariuszy Policji i stwierdzanie przez nich bezpodstawności interwencji z powodów wskazanych prawidłowo w tym zakresie przez Sąd orzekający. Nie można jednak uznać, że Sąd wykazał, iż obwiniony swoimi zachowaniami wyczerpał dyspozycję art. 66 § 1 kw.

Przypomnieć w tym miejscu należy, że z brzmienia art. 66 § 1 kw wynika, iż odpowiedzialności za ten czyn podlega ten, kto chcąc wywołać niepotrzebną czynność, fałszywym alarmem, informacją lub w inny sposób wprowadza w błąd instytucję użyteczności publicznej lub inny organ ochrony bezpieczeństwa, porządku publicznego lub zdrowia. Jest to wykroczenie kierunkowe, co oznacza, że sprawca swoim zachowaniem dąży do wywołania niepotrzebnej czynności prawnej. Nie będzie więc ponosiła odpowiedzialności za to wykroczenie osoba, która co prawda podała fałszywą, nieprawdziwą informację, ale działała w dobrej wierze, czyli w przekonaniu, że informacja, której udzielił, jest prawdziwa.

W ocenie Sądu odwoławczego, Sąd I instancji w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku w przekonujący sposób nie uzasadnił, aby zamiarem obwinionego była właśnie chęć wywołania niepotrzebnych interwencji funkcjonariuszy policji. Chociaż faktycznie okazywało się po sprawdzeniu przez policjantów, że tego dnia, albo o tej godzinie opiekę nad dzieckiem winna sprawować matka dziecka, a nie jak twierdził obwiniony, iż jemu powinno być ono przekazane pod opiekę, bądź też nie potwierdzały się jego obawy o sprawowanie nieprawidłowej opieki nad jego córką, sprowadzające się nawet do obaw o jej życie i zdrowie, jednakże w świetle dotychczas zebranych i ocenionych dowodów Sąd orzekający w sposób przekonywujący nie uzasadnił, że Ł. J. chciał swoimi zachowaniami opisanymi w zarzutach wywołać niepotrzebną czynność policji, a przede wszystkim nie wykazał, iż obwiniony wprowadzał policjantów w błąd ze złośliwości i swawoli, a tylko wówczas można mówić o wyczerpaniu przez sprawcę swoim zachowaniem dyspozycji art. 66 § 1 kw. Pogląd powyższy zaprezentował Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 września 2005r. wydanym w sprawie III KK 155/05 (KZS 2006, nr 6, poz. 69). Na poparcie swoich racji przytoczył to orzeczenie obwiniony w pisemnej skardze i podziela go również Sąd odwoławczy. Absolutnie niewystarczające do przypisania sprawcy winy za wskazane wykroczenie było bowiem wykazanie, że wywołana czynność okazała się niepotrzebna, ale konieczne było uzasadnienie, iż obwiniony zgłaszał interwencje chcąc wprowadzić policjantów w błąd i celowo wywołać interwencję wiedząc, że jest ona niepotrzebna. Zachowanie polegające na wprowadzeniu w błąd musi być akcją celową, zatem sprawca wykroczenie to może popełnić wyłącznie umyślnie i to w zamiarze bezpośrednim. Sąd przypisując Ł. J. winę za zarzucane wykroczenia takiego zamiaru nie udowodnił, przyjmując mimo to, że swoim działaniem wyczerpał on znamiona wykroczenia z art. 66 § 1 kw. Podejmując taką decyzję Sąd zbagatelizował wyjaśnienia obwinionego, z których wynika, że nie chciał on wywołać niepotrzebnych interwencji, lecz oczekiwał pomocy od policji w rozwiązywaniu problemów rodzinnych związanych z opieką nad córką, był przekonany, iż przysługuje mu właśnie w tym czasie prawo do kontaktów z nią, bądź też obawiał się, że opieka ta jest niewłaściwie sprawowana. Mimo, iż Sąd Rejonowy dołączył do akt opinię psychiatryczną dotyczącą obwinionego, wywołaną w sprawie II W 619/12, to zupełnie ją zbagatelizował, a z wniosków w niej zawartych wynika, że u Ł. J. biegły lekarz psychiatra rozpoznał specyficzne zaburzenia osobowości, które przyjmują postać osobowości paranoicznej-F60. Ten tym osobowości cechuje się nadmierną podejrzliwością, zawziętością, brakiem tolerancji na krytykę, niepowodzenie, niewybaczanie krzywd, zniewag, lekceważenia, niesprawiedliwości, skłonnością do interpretowania neutralnych lub przyjaznych zachowań otoczenia jako wrogich itd. (k. 23). Oczywistym jest, że w niniejszej sprawie opinia ta nie mogła stanowić dowodu w sprawie, lecz tylko informację o nim, jednakże Sąd winien zapoznać się z tym dokumentem i rozważyć, czy w niniejszej sprawie nie zachodzi konieczność dopuszczenia dowodu z opinii biegłego lekarza psychiatry, czy dowód taki nie byłby pomocny do prawidłowej oceny motywacji zachowania obwinionego, również w kontekście jego wyjaśnień.

Wskazane uchybienie spowodowało konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Garwolinie. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd przeprowadzi przewód sądowy od początku, mając na względzie treść art. 442 § 2 kpk, który ma również zastosowanie w sprawach o wykroczenia (art. 109 § 2 kpw). Dokona prawidłowej, wszechstronnej oceny dowodów i okoliczności sprawy i rozważy, uwzględniając wytyczne Sądu Okręgowego wynikające z niniejszego uzasadnienia i treści apelacji, a w szczególności ustali ponad wszelką wątpliwość, czy obwinionemu, biorąc również pod uwagę jego wyjaśnienia, można wykazać zamiar i to bezpośredni wywołania opisanych w zarzutach niepotrzebnych interwencji policji (art. 66 § 1 kw). Następnie Sąd wyda merytoryczne rozstrzygnięcie, a stanowisko swoje uzasadni w sposób odpowiadający tym razem wymogom kpw, o ile oczywiście zajdzie taka potrzeba.

Mając powyższe okoliczności na względzie Sąd odwoławczy na podstawie art. 437 § 1 i 2 kpk i art. 456 kpk w zw. z art. 109 § 2 kpw orzekł, jak w wyroku.