Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

IV P 36/16 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Puławach z 2016-10-11

Sygn. akt IV P 36/16

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 października 2016 r.

Sąd Rejonowy w Puławach IV Wydział Pracy

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Magdalena Gałkowska

Ławnicy: Teresa Chojnacka, Maria Domina-Serafińska

Protokolant st. sekr. sąd. Agnieszka Wójciak

po rozpoznaniu w dniu 27 września 2016 r. w Puławach

sprawy z powództwa B. G.

przeciwko Szkole Podstawowej w K.

o odszkodowanie za nieuzasadnione wypowiedzenie warunków pracy i płacy

I.  zasądza od pozwanej Szkoły Podstawowej w K. na rzecz powódki B. G. kwotę 7.311,00 zł (siedem tysięcy trzysta jedenaście złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 7 marca 2016 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanej Szkoły Podstawowej w K. na rzecz powódki B. G. kwotę 1080 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 11 lutego 2016r. powódka B. G. wnosiła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanej Szkoły Podstawowej w K. odszkodowania za nieuzasadnione i naruszające przepisy o wypowiadaniu warunków pracy i płacy wypowiedzenie zmieniające w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia.

W piśmie procesowym z dnia 1 marca 2016r. powódka zmieniła i sprecyzowała swoje powództwo w ten sposób, że domagała się zasądzenie na jej rzecz od pozwanej Szkoły Podstawowej w K. odszkodowania za nieuzasadnione i naruszające przepisy o wypowiadaniu warunków pracy i płacy wypowiedzenie zmieniające w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia tj. w wysokości 7311 zł wraz ustawowymi odsetkami od tej kwoty od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu do dnia zapłaty (k18).

Pozwana Szkoła Podstawowa w K. powództwa nie uznawała i wnosiła o jego oddalenie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka B. G. ukończyła studia na kierunku historia wraz przygotowaniem pedagogicznym, studia podyplomowe w zakresie filologii polskiej, uzyskała kwalifikacje do prowadzenia zajęć dydaktycznych w zakresie sztuki, plastyki i muzyki, a także w zakresie organizacji i zarządzania oświatą ( akta osobowe).

Powódka B. G. zatrudniona była od 1 września 1995r. w Szkole Podstawowej w K. na stanowisku nauczyciela ( akta osobowe). Od 2009r. posiada stopień awansu zawodowego nauczyciel dyplomowany ( akta osobowe).

Od dnia 1 września 2012r. prowadzenie Szkoły Podstawowej w K. zostało przekazane Umową Nr Or.S. (...).19.2012 przez Gminę O. (...) Stowarzyszeniu na rzecz rozwoju wsi inicjatyw kulturalno – oświatowych (...) ( umowa k.40-44), które to Stowarzyszenie wpisane jest od 31 maja 2012r. do Krajowego Rejestru Sądowego (k.45-50). Stowarzyszenie to posiada Statut (k.131-140).

Działalność szkoły finansowana jest z dotacji udzielanych przez Gminę O. - zgodnie z §8 umowy zawartej pomiędzy Gminą O. a Stowarzyszeniem na rzecz rozwoju wsi inicjatyw kulturalno – oświatowych (...), zaś tryb i zasady udzielania i rozliczania określa uchwała Rady Miejskiej w O.. Dotacje te przyznawane są w co miesiąc, w zależności od liczby dzieci ( zeznania dyrektor pozwanego słuchanej w trybie art. 299 kpc k.317v-318v, zeznania świadka E. G. k.220v-223).

Na konto główne Stowarzyszenia wpływają składki członkowskie i czestne od rodziców dzieci z Niepublicznego przeszkolą (...) i tych środków nie można przeznaczać na wynagrodzenia dla pracowników pozwanej szkoły, które są wypłacane wyłącznie z dotacji przekazywanej przez Gminę O. (zeznania dyrektor pozwanego słuchanej w trybie art. 299 kpc, zeznania świadka E. G.). Stowarzyszenie nie prowadzi innej działalności dochodowej, poza sporadycznymi działaniami typu wynajmowanie odpłatne sal szkolnych na wybory (zeznania świadków: E. G. k.220v-223, J. O. k.94v-95).

Organem uprawnionym do jego reprezentacji jest Zarząd składający się z 7 osób (k.46-47).

Zarząd Stowarzyszenia decyzją z dnia 17 sierpnia 2012r. powierzył powódce stanowisko dyrektora Szkoły Podstawowej w K. na rok szkolny 2012/2013 z możliwością przedłużenia na okres kadencji Zarządu do roku szkolnego 2014/2015 (akta osobowe).

W dniu 31 sierpnia 2012r. zawarta została umowa o pracę na czas nieokreślony pomiędzy powódką a Stowarzyszeniem na rzecz rozwoju wsi inicjatyw kulturalno – oświatowych (...), zgodnie z która powódka została zatrudniona na stanowisku nauczyciel, dyrektor (k.11, akta osobowe).

W roku szkolnym 2014/2015 – wobec ówcześnie obowiązującego pensum 20 godzin, powódka miała przydzielone 8 godzin dydaktycznych ( zeznania powódki słuchanej w trybie art. 299 kpc).

Powódka pracowała na tym stanowisku do 31 sierpnia 2015r., w piśmie z dnia 29 kwietnia 2015r. skierowanym do Zarządu Stowarzyszenia oświadczyła, że nie wyraża zgody aby dalej pełnić obowiązki dyrektora szkoły ( pismo powódki-k.90).

W kwietniu 2015r. powódka jako dyrektor pozwanej szkoły, sporządziła arkusz organizacji roku szkolnego 2015/2016, w którym przewidziała realizowanie zajęć opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenie tych zajęć przydzieliła sobie w ramach obowiązkowego wymiaru tj. 18/18 ( bezsporne). Projekt organizacji roku szkolnego 2015/2016 powódka przedstawiła Zarządowi Stowarzyszenia i nie otrzymała zwrotnej informacji, czy projekt ten został zatwierdzony ( zeznania powódki słuchanej w trybie art. 299 kpc k.316v-317v). Projekt arkusza organizacji roku szkolnego 2015/2016 przygotowany przez powódkę został przez zarząd Stowarzyszenia zatwierdzony w dniu 21 maja 2015r., z tym, że Prezes Zarządu Stowarzyszenia zobowiązała przyszłego dyrektora do sporządzenia aneksu do tego arkusza, wg poprawek naniesionych przez organ prowadzący (k.118-120, zeznania świadka E. G.). Taki ramowy arkusz został przez dyrektor A. P. sporządzony i zatwierdzony przez organ prowadzący, a w przydziale przedmiotów, godzin lekcyjnych i zajęć dodatkowych w roku szkolnym 2015/2016 przydzielono powódce min. zajęcia na świetlicy w wymiarze 9/18 czyli 14/26 (ramowy arkusz organizacji pracy szkoły na rok szkolny 2015/2016 wraz z przydziałem godzin nauczycielskich – k.121-124, zeznania dyrektor pozwanego A. P. słuchanej w trybie art. 299 kpc). Nikt z członków zarządu nie kwestionował wtedy przydzielania powódce w ramach pensum 18/18, zajęć w świetlicy w wymiarze 14/26 (zeznania dyrektor pozwanego A. P. słuchanej w trybie art. 299 kpc, zeznania świadków: E. G., B. T. k.223-224, J. P. k.95v-96).

W dniu 14 maja 2015r. Prezes Zarządu Stowarzyszenia (...) wręczyła powódce wypowiedzenie warunków pracy i płacy – zgodnie z uchwałą podjętą w dniu 21 kwietnia 2015r. przez zarząd Stowarzyszenia zmieniającą dotychczasowe pensum dla nauczycieli z 20 godzin do 18 godzin i zaproponowano powódce pracę w obowiązkowym wymiarze czasu pracy tj. 18 godzin plus 2 godziny z art. 42 karty nauczyciela i przewidziano dopuszczalne obniżenie wynagrodzenia z tym, że zaznaczono, iż ewentualne obniżenie wynagrodzenia zasadniczego zależeć będzie od liczby uczniów , których ilość może się zmniejszać i będzie dokładnie znana 1.09.2015r. (k.55, akta osobowe).

Gmina O. w piśmie z dnia 28 maja 2015r. poinformowała Stowarzyszenie prowadzące pozwaną szkołę, iż dotacja za maj 2015r. zostanie przyznana szkole podstawowej w wysokości 26.386,14 zł, za prowadzenie oddziału przedszkolnego kwotę 5480,91 zł, za dzieci niepełnosprawne 5.072,85 zł ( k.63-64).

Zarząd Stowarzyszenia spotyka się na zebraniach i min. takie zebranie odbyło się w dniu 14 maja 2015r., a jednym z punktów tego zebrania było podjęcie uchwały w sprawie trybu powołania dyrektora na rok szkolny 2015/2016 (k.51,56). Uchwałą Nr 4/2015 Zarząd Stowarzyszenia powierzył stanowisko Dyrektora Szkoły Podstawowej w K. i Niepublicznego Punktu Przedszkolnego (...) na rok szkolny 2015/2016 w K. A. P. (k.52). Do podjętej uchwały zostało dołączone Zarządzenie Nr (...) Prezesa Stowarzyszenia (...) z dnia 14 maja 2015r. powierzające A. P. stanowisko Dyrektora Szkoły Podstawowej w K. i Niepublicznego Punktu Przedszkolnego (...) na 12 miesięcy od 1 września 2015r. do 31 sierpnia 2016r. (k.53). Dodatkowo Stowarzyszanie w dniu 1 września 2015r. wydało dokument – powołanie na stanowisko dyrektora Szkoły Podstawowej w K. powierzające A. P. stanowisko Dyrektora Szkoły Podstawowej w K. i Niepublicznego Punktu Przedszkolnego (...) na 12 miesięcy od 1 września 2015r. do 31 sierpnia 2016r. z możliwością przedłużenia na okres dwóch lat (k.54).

W dniu 27 sierpnia 2015r. na posiedzeniu Rady Pedagogicznej dyrektor pozwanej szkoły A. P. przedstawiła przydział czynności nauczycieli na rok szkolny 2015/2016 i tak dla powódki w ramach wymiaru jej czasu pracy tj. 18/18 przydzieliła jej nauczanie muzyki w wymiarze 2 godzin, plastyki w wymiarze 2 godzin, historii w wymiarze 4 godzin, zajęć wyrównawczych z jęz.polskiego w wymiarze 1 godziny – łącznie 9/18 oraz w wymiarze 14/26 przydzieliła powódce prowadzenie świetlicy (k.78-84).

Zajęcia na świetlicy prowadzone są w pozwanej szkole począwszy od roku szkolnego 2013/2014, z tym że aż do 1 września 2015r. w świetlicy obowiązki wykonywali nauczycieli szkoły nie w ramach swojego pensum, tylko albo jako godziny nadliczbowe, albo nieodpłatnie, także zawierane były umowy zlecenia lub zajęcia te prowadzili stażyści z Urzędu Pracy ( zeznania dyrektor pozwanego słuchanej w trybie art. 299 kpc, zeznania świadków: P. K. k.94v, J. O., E. G., wykaz osób prowadzących zajęcia na świetlicy i sposób zapłaty k.171-172, protokoły z zebrań zarządu – k.178, 179-183, 185-196, umowy zlecenia k.197-198).

Zarząd Stowarzyszenia ustalił w Uchwale nr 5/2015 z dnia 10 września 2015r. w załączniku nr1 zasady zatrudniania i wynagradzania nauczycieli i pracowników obsługi w roku szkolnym 2015/2016 (k.143-146).

Od 1 września 2015r., w związku z objęciem funkcji dyrektora przez A. P., nauczająca do tej pory w klasach I-III, w pozwanej szkole została zatrudniona jako nauczyciel P. S. do prowadzenia zajęć w edukacji wczesnoszkolnej ( akta osobowe P. S.). P. S. w momencie zatrudniania jej w pozwanej szkole nie posiadała kwalifikacji do nauczania w edukacji wczesnoszkolnej, ukończyła studia wyższe w zakresie filologii romańskiej, podjęła studia podyplomowe w zakresie edukacji wczesnoszkolnej (zeznania dyrektor pozwanego słuchanej w trybie art. 299 kpc, akta osobowe P. S.).

W dniu 1 września 2015r. zawarty został przez powódkę i w imieniu Szkoły Podstawowej w K. A. P., aneks do umowy o pracę, zgodnie z którym, z dniem 1 września 2015r. powódka miała pracować jako nauczyciel w wymiarze 1/1 etatu (k.10, akta osobowe). Powódka faktycznie realizowała swój etat 18/18 prowadząc zajęcia z historii, plastyki, muzyki, wyrównania wiedzy z języka polskiego oraz prowadząc zajęcia w świetlicy tj. zajęcia opiekuńczo-wychowawcze (bezsporne).

Na zebraniu Zarządu Stowarzyszenia w dniu 21 grudnia 2015r. przedstawiony został projekt zmian w załączniku nr1 do zasad zatrudniania i wynagradzania nauczycieli i pracowników obsługi od stycznia 2016r. wynikający z problemów finansowych Stowarzyszenia. Rozważana była możliwość prowadzenia zajęć opiekuńczo-wychowaczych społecznie przez nauczycieli a nie finasowania z dotacji zaś ostateczna decyzja miała być podjęta w czasie późniejszym ( k.57-58, zeznania dyrektor pozwanego słuchanej w trybie art. 299 kpc, zeznania świadków: E. G., B. T. k.223-224).

W grudniu 2015r. została wypłacona premia uznaniowa dla pracowników pozwanej szkoły z oszczędności, które należało do końca roku rozdysponować (zeznania dyrektor pozwanego słuchanej w trybie art. 299 kpc, zeznania świadka E. G., lista k.246).

W dniu 15 grudnia 2015r. Gmina O. przekazała pozwanej szkole dotację w wysokości 24,819,32 zł, za prowadzenie oddziału przedszkolnego kwotę 4700,64 zł, za dzieci niepełnosprawne 2706,50 zł (k.71,72,73).

Za rok 2015 dotacja została w całości przez pozwana szkołę wykorzystana (rozliczenie dotacji k.75-76).

Za styczeń 2016 Gmina O. przekazała w dniu 28 stycznia 2016r. pozwanej szkole dotację w wysokości 26.714,48 zł, za prowadzenie oddziału przedszkolnego kwotę 4413,71 zł, za dzieci niepełnosprawne 2747,62 zł (k. 68,69,70).

W dniu 1 lutego 2016r. odbyło się posiedzenie zarządu Stowarzyszenia i zarząd zdecydował o ustaleniu nowych zasad zatrudniania i wynagradzania nauczycieli i pracowników obsługi od stycznia 2016r. (k.59-62, 141-142,147, 148-151).

Zarząd Stowarzyszenia po wpłynięciu dotacji za styczeń 2016r. zdecydował żeby obniżyć nauczycielom „lepiej” zarabiającym, czyli z dłuższym stażem, wynagrodzenia o 50 zł i zdecydował aby tego dokonać w formie aneksu (zeznania dyrektor pozwanego słuchanej w trybie art. 299 kpc, zeznania świadka E. G.). Na początku lutego 2016r. powódka otrzymała wynagrodzenie za styczeń w wysokości niższej o 50 zł brutto i uzyskała informację od E. G., że jest to obniżka wynagrodzenia i pracownicy otrzymają aneksy, a wtedy powódka powiedziała, ze powinno być wypowiedzenie zmieniające ( zeznania powódki słuchanej w trybie art. 299 kpc).

Takie aneksy do umów o pracę obniżające wynagrodzenie zostały sporządzone w dniu 4 lutego 2016r. przez dyrektor A. P., wręczone tego dnia nauczycielkom min. E. G., B. T., M. W., które wyraziły zgodę na obniżenie im wynagrodzenia (zeznania dyrektor pozwanego słuchanej w trybie art. 299 kpc, zeznania świadków: E. G., B. T., M. W. k.224-225, aneksy-k.114,113,112).

W dniu 4 lutego 2016r. A. P. i prezes Stowarzyszeniem na rzecz rozwoju wsi inicjatyw kulturalno – oświatowych (...) E. G. wręczyły także powódce pismo informujące ją o obniżeniu wynagrodzenia o 50 zł od 1 stycznia 2016r. nazwane aneksem do umowy, a powódka odmówiła podpisania tego pisma nie podpisze tego dokumentu ze względu na niewłaściwą formę (zeznania powódki słuchanej w trybie art. 299 kpc, zeznania dyrektor pozwanego słuchanej w trybie art. 299 kpc, zeznania świadka E. G.).

Następnego dnia tj. 5 lutego 2016r. dyrektor pozwanej szkoły A. P. i prezes Stowarzyszenia (...).G. poprosiły powódkę na rozmowę i została jej odczytana notatka sporządzona na aneksie obniżającym powódce wynagrodzenie, o nieprzyjęciu przez powódkę decyzji o obniżeniu jej wynagrodzenia o 50 zł i wręczyły powódce pismo od dyrektor pozwanej szkoły informujące ją, że niedopłata wynagrodzenia za miesiąc styczeń 2016r. w wysokości 50 zł brutto zostanie jej wyrównana przy wypłacie wynagrodzenia za miesiąc luty 2016r., a powódka podpisała to pismo ( pismo – k.12, akta osobowe, zeznania powódki słuchanej w trybie art. 299 kpc, zeznania dyrektor pozwanego słuchanej w trybie art. 299 kpc, zeznania świadka E. G.). Następnie dyrektor pozwanego A. P. powiedziała do powódki, że skoro ona nie podpisała aneksu, to zostaje jej wręczone pismo wypowiadające jej warunki pracy i płacy, pismo to zostało powódce odczytane i jeden egzemplarz wręczony (zeznania powódki słuchanej w trybie art. 299 kpc, nagranie rozmowy dokonane przez powódkę odtworzone na rozprawie w dniu 27 września 2016r., scenopis nagrania k.313 ). W treści tego oświadczenia o wypowiedzeniu powódce warunków pracy i płacy dyrektor pozwanego oświadczyła że wypowiada powódce warunki pracy i płacy za trzymiesięcznym okresem wypowiedzenia o zaproponowała powódce pracę od dnia 31 maja 2016r. dalej na stanowisku nauczyciela ale w wymiarze 9/18 etatu z wynagrodzeniem w wysokości 1218,50 zł, a jako przyczynę tej decyzji wskazano zmiany wynagrodzenia i wymiaru zatrudnienia wynikające z problemów finansowych Stowarzyszenia i brakiem możliwości dalszego finasowania z budżetu zajęć opiekuńczo-wychowawczych w Szkole Podstawowej w K. ( akta osobowe, k. 9).

Gmina O. w piśmie z dnia 5 lutego 2016r. poinformowała Stowarzyszenie prowadzące pozwaną szkołę, iż od miesiąca stycznia szkoła podstawowa otrzyma dotacje w wysokości 26.714,48 zł, za prowadzenie oddziału przedszkolnego kwotę 4413,71 zł, za dzieci niepełnosprawne 2747,62 zł ( k.74). Za luty 2016r.dotacja ta ostatecznie wynosiła 27.500,20zł za prowadzenie SP plus za dzieci niepełnosprawne 2747,62 zł oraz za oddział przedszkolny 4413,71 zł(k.65,66,67).

Powódka w piśmie z dnia 10 marca 2016r. oświadczyła, że nie zgadza się na proponowane jej warunki pracy i płacy i zwróciła się z prośbą o rozwiązanie łączącej strony umowy o pracę z dniem 31 marca 2016r. za porozumieniem stron (akta osobowe). Dyrektor pozwanej szkoły w piśmie z dnia 16 marca 2016r. oświadczyła, że nie wyraża zgody na rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron (akta osobowe). Od 18 marca 2016r. powódka przebywała na zwolnieniu lekarskim (zeznania powódki słuchanej w trybie art. 299 kpc).

Po odejściu powódki na zwolnienie lekarskie, zajęcia opiekuńczo-wychowawcze były nadal prowadzone tylko prowadzone były nieodpłatnie przez nauczycieli zatrudnionych w szkole ( zeznania dyrektor pozwanego A. P., zeznania świadków: E. G., B. T., M. W., J. O., J. P., harmonogram k.173,174).

Arkusz organizacji roku szkolnego 2015/2016 po rozwiązaniu z powódką stosunku pracy nie został zmieniony, a w szczególności nie zostały wyeliminowane z arkusza organizacji roku szkolnego zajęcia na świetlicy ani też nie został zmieniony przydział przedmiotów, godzin lekcyjnych nauczycielom w roku szkolnym 2015/2016 (zeznania dyrektor pozwanego A. P., zeznania świadka E. G.).

Wynagrodzenie miesięczne powódki stanowi kwotę 2984,40zł (k.85).

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Roszczenie powódki zasługuje na uwzględnienie.

W piśmie wypowiadającym powódce warunki pracy i płacy, proponującym jej pracę od dnia 31 maja 2016r. dalej na stanowisku nauczyciela, ale w wymiarze 9/18 etatu, z wynagrodzeniem w wysokości 1218,50 zł, jako przyczynę tej decyzji wskazano - zmiany wynagrodzenia i wymiaru zatrudnienia wynikające z problemów finansowych Stowarzyszenia i braku możliwości dalszego finasowania z budżetu zajęć opiekuńczo-wychowawczych w Szkole Podstawowej w K.. Dyrektor pozwanej szkoły A. P. słuchana w charakterze strony, a także E. G.- Prezes Zarządu Stowarzyszenia na rzecz rozwoju wsi inicjatyw kulturalno – oświatowych (...), prowadzącego pozwaną szkołę, w toku niniejszego procesu podtrzymywały, iż to właśnie te przyczyny, a konkretnie problemy finansowe Stowarzyszenia, związane z niższą niż oczekiwana, dotacją od Gminy O., spowodowały, iż Zarząd Stowarzyszenia podjął decyzję, aby zajęcia opiekuńczo – wychowawcze prowadzone były dalej w pozwanej szkole, ale nie w ramach etatu nauczycielskiego, tylko w innej formie tj. nieodpłatnie przez nauczycieli pozwanej szkoły, dzięki czemu te zajęcia nie będą finansowane z budżetu. Oczywiście, z zebranego w sprawie materiału dowodowego, w tym też i z zeznań samej powódki wynika, że sytuacja finansowa Stowarzyszenia na rzecz rozwoju wsi inicjatyw kulturalno – oświatowych (...), prowadzącego pozwaną szkołę, a tym samym i sytuacja finansowa pozwanej szkoły, była trudna, ale nie jest to sytuacja, która wystąpiła nagle. Stowarzyszenie to, zgodnie z §3 Umowy Nr Or. (...).19.2012 zawartej z Gmina O. o przekazaniu prowadzenia Szkoły Podstawowej w K., prowadzi pozwaną szkołę, która funkcjonuje na zasadach określonych w art. 7 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U.2015.2156 j.t. ze zm) oraz przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie, Pozwana szkoła więc jest szkołą publiczną, czyli istniejącą w interesie ogółu społeczeństwa (czyli w interesie publicznym) i zapewnia obywatelom nieodpłatne i powszechnie dostępne kształcenie na odpowiednim. Szkoła publiczna a więc i pozwana szkoła, winna realizować proces edukacji zgodnie z ramowymi planami nauczania. Podstawowym zaś dokumentem świadczącym o liczbie oddziałów i liczbie godzin danego przedmiotu w konkretnym roku szkolnym jest arkusz organizacyjny każdego roku szkolnego, który musi być zatwierdzony przez organ prowadzący. Zgodnie bowiem z § 10 ust 1 i 2 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół ( Dz.U.2001.61.624) szczegółową organizację nauczania, wychowania i opieki w danym roku szkolnym określa arkusz organizacji szkoły opracowany przez dyrektora szkoły, z uwzględnieniem szkolnego planu nauczania, o którym mowa w przepisach w sprawie ramowych planów nauczania - do dnia 30 kwietnia każdego roku. Arkusz organizacji szkoły zatwierdza organ prowadzący szkołę do dnia 30 maja danego roku, a w arkuszu tym zamieszcza się w szczególności: liczbę pracowników szkoły, w tym pracowników zajmujących stanowiska kierownicze, ogólną liczbę godzin zajęć edukacyjnych finansowanych ze środków przydzielonych przez organ prowadzący szkołę.

W przedmiotowej szkole, arkusz organizacyjny został przez powódkę opracowany w kwietniu 2015r., a więc jeszcze wtedy gdy była dyrektorem tej placówki, a następnie został przedstawiony organowi prowadzącemu, czyli Zarządowi Stowarzyszenia. W arkuszu tym powódka przewidziała dla siebie prowadzenie w ramach jej wymiaru czasu pracy ( wtedy było to 20/20) zajęć opiekuńczo-wychowawczych, a więc przewidziała, że te zajęcia opiekuńczo-wychowawcze będą finansowane ze środków przydzielonych przez Stowarzyszenie z dotacji udzielonej przez Gminę O.. Zauważyć należy, że zgodnie z art. 67 ust 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, do realizacji zadań statutowych szkoła publiczna powinna zapewnić uczniom możliwość korzystania z pomieszczeń do nauki z niezbędnym wyposażeniem, biblioteki i świetlicy. Zapewnienie realizacji tej powinności jest prawnym obowiązkiem organu prowadzącego. W § 7 ust 1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół, przewidziano zaś że dla uczniów, którzy muszą dłużej przebywać w szkole ze względu na czas pracy ich rodziców (prawnych opiekunów), organizację dojazdu do szkoły lub inne okoliczności wymagające zapewnienia uczniowi opieki w szkole, szkoła organizuje świetlicę. Pozwana szkoła podstawowa jest szkołą publiczną, a więc zapewnienie uczniom możliwości korzystania ze świetlicy, a w tym czasie zapewnienie zajęć opiekuńczo-wychowawczych dla dzieci, jest obowiązkiem Stowarzyszenia, realizowanym zresztą także w poprzednich latach, począwszy od 1 września 2013r. Oczywiście, przepis ten ani też i żaden inny nie stanowi, czy ta opieka ma być sprawowana przez nauczyciela danej szkoły w ramach etatu, czy też w innej formie. Poza sporem jest, iż w pozwanej szkole, w czasie kiedy powódka była dyrektorem szkoły, to zajęcia na świetlicy prowadzili nauczyciele nieodpłatnie lub w ramach godzin nadliczbowych, albo też zawierane były umowy zlecenia czy umowy o staż w ramach których osoby z zewnątrz sprawowały opiekę na świetlicy; natomiast do dnia 1 września 2015r. te zajęcia nie były nigdy prowadzone przez nauczyciela tej szkoły w ramach etatu. To jest fakt, ale też faktem jest, że powódka jako dyrektor szkoły, wiedząc iż od dnia 1 września 2015r., gdy przestanie pełnić obowiązki dyrektora, to nie będzie dla niej godzin dydaktycznych, aby móc dalej pracować w wymiarze pełnego etatu, przewidziała dla siebie w projekcie organizacji roku szkolnego 2015/2016 prowadzenie przez siebie zajęć w świetlicy w ramach swojego pensum. Organ prowadzący zaś, zarówno wtedy, a więc zatwierdzając projekt powódki organizacji roku szkolnego 2015/2016 w maju 2015, jak i po sporządzeniu nowego arkusza organizacji roku szkolnego przez nową dyrektor szkoły A. P.- aneksu, zatwierdzając ten arkusz w dniu 28 września 2015r., wyraził zgodę na to, aby powódka w roku szkolnym 2015/2016 pracowała w tej szkole w wymiarze 18/18 ( bo taki obowiązkowy wymiar pensum wprowadzono od 1 września 2015r.), w tym realizując zajęcia opiekuńczo-wychowawcze w świetlicy w wymiarze 14/26. Nikt z członków zarządu nie kwestionował wtedy przydzielania powódce w ramach pensum 18/18, zajęć w świetlicy w wymiarze 14/26 (zeznania dyrektor pozwanego A. P. słuchanej w trybie art. 299 kpc, zeznania świadków: E. G., B. T., J. P.).

Bezspornym jest, że powódka faktycznie realizowała przydzielone jej w tym roku szkolnym czynności w ramach swojego etatu i czyniła to aż do momentu odejścia na zwolnienie lekarskie. Jak już wyżej podniesiono, § 10 ust. 1 w/w rozporządzenia stanowi, iż arkusz organizacji szkoły określa szczegółową organizację nauczania, wychowania i opieki w danym roku szkolnym. Rok szkolny zaś – zgodnie z art. 63 ustawy o systemie oświaty, we wszystkich szkołach i placówkach rozpoczyna się z dniem 1 września każdego roku, a kończy - z dniem 31 sierpnia następnego roku. Zatem skoro w zatwierdzonym ( i to dwukrotnie- bo w maju 2015r. z poprawkami i w dniu 28 września 2015r. ) przez Zarząd Stowarzyszenia ramowym arkuszu organizacji pracy pozwanej szkoły na rok szkolny 2015/2016 wraz z przydziałem godzin nauczycielskich, przydziałem przedmiotów, godzin lekcyjnych i zajęć dodatkowych w roku szkolnym 2015/2016 przydzielono powódce min. zajęcia na świetlicy w wymiarze 9/18 czyli 14/26, to w trakcie tego roku szkolnego trwającego od 1 września 2015r. do 31 sierpnia 2016r. taka organizacja roku szkolnego winna obowiązywać. Integralną częścią ramowego arkusza organizacji pracy szkoły na rok szkolny 2015/2016 jest też przydział godzin nauczycielskich, przedmiotów, godzin lekcyjnych i zajęć dodatkowych, a więc twierdzenia dyrektor pozwanej szkoły, że po rozwiązaniu z powódką stosunku pracy, arkusz organizacji roku szkolnego nie zmienił się bo zajęcia w świetlicy nadal są prowadzone, są nie do zaakceptowania, bowiem w wyniku decyzji pozwanego pracodawcy z dnia 5 lutego 2016r. o zmniejszeniu powódce wymiaru czasu pracy do 9/18 i zmianie przydziału zajęć, integralna część arkusza tj. przydział przedmiotów, godzin lekcyjnych i zajęć dodatkowych w roku szkolnym 2015/2016 została faktycznie zmieniona. Wszelkie zaś zmiany w arkuszu organizacji szkoły mogą być dokonywane jedynie aneksem. Tryb zaś jego opiniowania i zatwierdzania jest taki sam jak dla arkusza organizacji ( np. Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody (...) z dnia 28 lutego 2008 r. NK.I- (...)).

Zatem zdaniem sądu, decyzja pozwanego pracodawcy, podjęta w porozumieniu z Zarządem Stowarzyszenia, o wypowiedzeniu powódce w trakcie trwania roku szkolnego 2015/2016 wymiaru jej pensum do 9/18 i dokonanie zmian -bez należytego trybu, w przydziale godzin i zajęć, czyli w arkuszu organizacji roku szkolnego zatwierdzonym przez organ prowadzący, zastała podjęta z naruszeniem przepisów wskazanych wyżej.

Decyzja zaś podjęta przez dyrektor pozwanej szkoły, w porozumieniu z Zarządem Stowarzyszenia decyzji, aby właśnie w dniu 5 lutego 2016r., a więc w trakcie roku szkolnego, złożyć oświadczenie woli o wypowiedzeniu powódce warunków pracy i płacy, z przyczyn wskazanych w tym wypowiedzeniu, wydaje się być- w świetle ustalonego stanu faktycznego, niewłaściwa i nieuzasadniona. Przyczyna zaś wskazana w tej decyzji tj. iż wobec problemów finansowych Stowarzyszenia zaistniał brak możliwości dalszego finansowania z budżetu zajęć opiekuńczo-wychowawczych w pozwanej szkole, jest zdaniem sądu, nierzeczywistą przyczyną podjęcia tej decyzji wobec powódki. W szczególności, w ocenie sądu, z zebranego w sprawie materiału dowodowego nie wynika absolutnie, iż właśnie wtedy zaistniały okoliczności powodujące, że należało wręczyć powódce wypowiedzenie obniżające jej wymiar czasu pracy do 9/18. Działania dyrektor pozwanej podjęte wobec powódki wydają się być nielogiczne i niecelowe. Okres wypowiedzenia trwa bowiem 3 miesiące, a więc gdyby powódka przyjęła zaproponowane jej warunki pracy i płacy, to dopiero od 1 czerwca 2016. pracowałaby wymiarze 9/18 i dopiero od tej daty powstałyby oszczędności. Zatem mówienie o oszczędnościach z racji obniżenia powódce wymiaru czasu pracy, które weszłoby w życie pod koniec trwania roku szkolonego 2015/2016, nie jest przekonywujące. Dyrektor pozwanej szkoły, gdyby uważała że jednak objęcie zajęć w świetlicy częścią etatu nauczycielskiego nie jest dobrą decyzją z punktu widzenia finansowego, to w maju 2016, przy formułowaniu projektu arkusza organizacji kolejnego roku szkolnego, mogłaby stosowne zapisy umieścić w arkuszu, a po jego zatwierdzeniu przez organ prowadzący, mogłaby podjąć decyzję wobec powódki. Dyrektor pozwanej szkoły jak i Prezes Zarządu E. G. podnosiły, iż w styczniu 2016r. Stowarzyszenie otrzymało niższą dotację od Gminy niż oczekiwano. Tymczasem liczby – kwoty przyznanej dotacji za styczeń i za grudzień 2015r. są zbliżone do siebie, a przynajmniej nie odbiegają znacząco, bo za grudzień 2015r. przyznano dotację na prowadzenie SP w wysokości 24,819,32 zł, za prowadzenie oddziału przedszkolnego kwotę 4700,64 zł, za dzieci niepełnosprawne 2706,50 zł, a za styczeń 2016 Gmina O. przekazała w dniu 28 stycznia 2016r. pozwanej szkole dotację w wysokości 26.714,48 zł, za prowadzenie oddziału przedszkolnego kwotę 4413,71 zł, za dzieci niepełnosprawne 2747,62 zł. Same liczby świadczą o tym, że dotacja za styczeń 2016r. była przyznana w większej kwocie niż za grudzień. Także twierdzenia pozwanej, iż wobec tego, że Stowarzyszenie, w związku z przyznaną w maju 2015r. przez Gminę wyższą dotacją z uwagi na dzieci niepełnosprawne, miało wtedy tj. w maju i wrześniu 2015r. środki pozwalające zaakceptować przydzielenie powódce prowadzenia zajęć opiekuńczo-wychowawczych w ramach jej etatu a wobec tego, że oszczędności te skończyły się, to należało podjąć taką decyzję wobec powódki, są nieprzekonywające. Takie twierdzenia są wręcz zadziwiające, ponieważ to Stowarzyszenie, które prowadzi szkołę musi planować i przewidywać wydatki na przyszłość. Oczywistym jest – co też wynika z zeznań świadka E. G. i Dyrektor A. P., że dotacja nie jest przyznawana przez Gminę raz w takiej samej wysokości, tylko wysokość dotacji zmienia się w trakcie trwania roku szkolnego, a o każdej zmianie Gmina powiadamia. Zatem musiało być wiadomym dla Zarządu Stowarzyszenia, że wyższa dotacja przyznana w maju 2015r. nie oznacza, że tak będzie przez cały kolejny rok szkolny 2015/2016. Zauważyć należy, że dotacja za styczeń 2016r. została przelana na konto Szkoły w dniu 28 stycznia i już wtedy było wiadomym jaka jest kwota dotacji i czy jest ona zgodna z oczekiwaniami Zarządu. Zresztą po tej dacie, w dniu 1 lutego 2016r. zebrał się zarząd i min. wtedy podjęto decyzję, iż wynagrodzenie nauczycieli „lepiej” zarabiających zostanie obniżone o 50 zł brutto. Z treści protokołu z zebrania zarządu z dnia 1 lutego nie wynika, żeby wtedy zarząd podjął też decyzję aby prowadzenie zajęć opiekuńczo-wychowawczych prowadzili nauczyciele społecznie oraz żeby zmniejszyć powódce wymiar jej czasu pracy. Zauważyć należy, że zarówno w trakcie rozmowy powódki z E. G. tj. wtedy gdy powódka pytała dlaczego otrzymała obniżone wynagrodzenie za styczeń jak też i w czasie rozmowy powódki z dyrektor A. P. w dniu 4 lutego, gdy przedstawiono powódce aneks do umowy o pracę obniżający jej wynagrodzenie nie poinformowano powódki, że zapadła również decyzja, aby zrezygnować z dalszego finansowania zajęć w świetlicy z budżetu i wobec tego wypowiedzieć jej warunki pracy i płacy. Z zeznań dyrektor A. P. i świadka E. G. nie wynika iżby pomiędzy dniem 4 lutego a 5 lutego wydarzyło się coś, co by spowodowało uznanie przez Zarząd Stowarzyszenia i dyrektor pozwanej szkoły, iż sytuacja finansowa Stowarzyszenia jest na tyle trudna, że wypowiedzenie warunków pracy i płacy należy powódce wręczyć właśnie w dniu 5 lutego. Zdaniem sądu, decyzja ta zapadła wtedy, gdy powódka nie podpisała aneksu do umowy obniżającego jej wynagrodzenie o 50 zł. Decyzja została podjęta i sformułowana w dniu następnym po tej rozmowie tj. 5 lutego w oczywistej reakcji na zachowanie powódki z dnia 4 lutego odmawiającej podpisania aneksu. Świadczy o tym wyraźnie treść rozmowy z dnia 5 lutego pomiędzy powódką a A. P. i E. G., a konkretnie słowa użyte wtedy przez A. P. nagrane przez powódkę - „ w związku z tym że nie przyjmujesz tego aneksu, masz takie prawo, więc jestem ci zobowiązana wręczyć wypowiedzenie zmieniające warunki umowy o pracę zawartej w dniu 31 sierpnia 2012”. Nagranie tej rozmowy zapisane na płycie cv sąd zaliczył w poczet materiału dowodowego; zresztą A. P. nie zaprzecza, iż takich słów w czasie tej rozmowy użyła. Nie jest zatem tak jak twierdzi dyrektor pozwanego oraz świadkowie E. G. i B. T., że te dwie sprawy, czyli sprawa obniżenia wynagrodzenia i sprawa wypowiedzenia zmieniającego są dwiema oddzielnymi niezwiązanymi ze sobą sprawami, bo zarząd zamierzał zarówno obniżyć powódce wynagrodzenie – tak jak pozostałym nauczycielom, jak i wręczyć wypowiedzenie. Zdaniem sądu, decyzja o złożeniu wobec powódki oświadczenia woli o wypowiedzeniu jej warunków pracy i płacy była dokonana na skutek właśnie zachowania powódki z poprzedniego dnia, odmawiającego podpisania aneksu. Zresztą należy podnieść, co wynika też z zeznań świadka E. G., że powódka odmawiając podpisania przedstawianego jej aneksu nie negowała faktu, że taka decyzja zastała podjęta, tylko negowała jego formę. Zatem zdaniem sądu, decyzja pozwanego pracodawcy o dokonaniu wobec powódki wypowiedzenia obniżającego wymiar jej czasy pracy i wynagrodzenie podjęta została niezasadnie a przyczyna wypowiedzenia podana w piśmie wypowiadającym jest nierzeczywista.

Oczywiście, nie ulega wątpliwości, iż pozwana szkoła podstawowa prowadzona jest przez Stowarzyszenie a celem jego jest utrzymanie szkoły, jak i miejsc pracy; jednakże nie może też być tak, że działania Zarządu podejmowane są bez należytego zastanowienia, bez zapoznania się z przepisami prawnymi, niejako w emocjach. Nie można absolutnie powiedzieć, aby żądanie powódki, oparte przecież o przepis art. 45 kp w zw z art 42 kp tj. zasądzenia odszkodowania za niezgodne z prawem i nieuzasadnione wypowiedzenie jej warunków pracy i płacy, było sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, bo powódka, zdaniem sądu – mając na uwadze wyżej przedstawione rozważania, mogła mieć uzasadnione przekonanie, a nawet pewność, że skoro zatwierdzony arkusz organizacji roku szkolnego 2015/2016 przewiduje w tym roku szkolnym jej pracę, jej wymiar czasu pracy w taki sposób jak to wynika z przydziału zajęć na rok 2015/2016, to jest to dla niej wiążące w tym roku szkolnym. Decyzja zaś pracodawcy podjęta nagle i nieoczekiwanie, w trakcie trwania roku szkolnego, postawiła niewątpliwe powódkę w trudnej życiowo sytuacji. Zwrócić jeszcze należy uwagę na fakt, że - jak twierdzi powódka, a jej zeznania znajdują potwierdzenie w złożonej dokumentacji np. w protokole z zebrania Zarządu z dnia 25.10.2014 (k.201-201), pisma k.207, protokole z zebrania zarządu w dniu 10.10.2013 w trakcie którego powódka złożyła rezygnację ze stanowiska dyrektora (k.213), w jej piśmie (k.214) a także w zeznaniach świadka P. K. , od pewnego czasu współpraca pomiędzy powódką a członkami zarządu, przynajmniej niektórymi, nie układała się dobrze. O niedobrych stosunkach pomiędzy powódką a członkami Stowarzyszenia świadczy też, zdaniem sądu, fakt, iż powódka w grudniu 2015r. otrzymała premię uznaniową w wysokości 300 zł, podczas gdy nauczyciele z podobnym stażem pracy , dorobkiem zawodowym otrzymali premię w wysokości 850 zł, a wiec wystąpiła duża dysproporcja. Z zeznań stron słuchanych w trybie art. 299 kpc, jak i zeznań świadków: E. G., B. T., M. W. wynika, że Zarząd proponował powódce aby dalej tj. od 1 września 2015r. pełniła funkcje dyrektora, a ta odmówiła. Zdaniem sądu, nie można z tego tytułu czynić powódce zarzutu, że mając pełne uprawnienia nie podjęła się tej funkcji. Skoro bowiem – o czym świadczy treść wskazanych wyżej pism i dokumentów, jasnym jest że współpraca pomiędzy powódką jako dyrektorem i członkami zarządu nie układała się dobrze, to zrozumiałym jest, że powódka nie przyjęła tej propozycji. Zresztą poza sporem jest, iż takie same uprawnienia, jak powódka aby być dyrektorem posiada E. G., która nadto, podobnie jak powódka, ma kwalifikacje do nauczania języka polskiego, a więc również i ona mogła podjąć się tej funkcji, czyli niejako zamienić się z powódką. Oczywiście nikogo nie można nakłonić do podjęcia się wykonywania funkcji dyrektora szkoły, ale też nie może nikt zarzucać powódce że ta nie podjęła się kontynuowania pracy na tym stanowisku. Zauważyć należy, że gdyby teoretycznie E. G. przyjęła funkcję dyrektora, to wtedy nie musiałaby podejmować się wykonywania tej funkcji A. P., a wtedy nie zaistniałaby konieczność zatrudnienia na jej miejsce nowego nauczyciela do edukacji wczesnoszkolnej, a co się z tym wiąże, konieczności wypłacania temu nauczycielowi wynagrodzenia. Jak już wyżej podniesiono, prowadzenie szkoły, zajmowanie się jej finansami, należało do kompetencji zarządu Stowarzyszenia, który tak powinien planować i takie podejmować decyzje, aby środki z dotacji mogły realnie starczyć na wypłatę wynagrodzeń wszystkim zatrudnionym nauczycielom w całym roku szkolnym.

Podnieść należy, że zeznania powódki słuchanej w trybie art. 299 kpc – co do istotnych elementów, sąd obdarzył wiarą w całości, są one bowiem zgodne z dokumentami złożonymi do akt sprawy, a także nie są sprzeczne z zeznaniami dyrektor A. P. oraz z zeznaniami przesłuchanych w sprawie świadków. Zeznania dyrektor pozwanego A. P. sąd obdarzył wiarą poza jej zeznaniami co do przyczyn podjęcia decyzji o wypowiedzeniu powódce warunków pracy i płacy, a w szczególności tego, że jej decyzja o dokonaniu wobec powódki w dniu 5 lutego 2016r. wypowiedzenia nie była związana z faktem, że poprzedniego dnia powódka nie podpisała przedstawionego jej aneksu do umowy obniżającego jej wynagrodzenie o 50 zł. Przeczy temu zapis rozmowy odbytej pomiędzy powódką a dyrektor A. P. i E. G. w dniu 5 lutego 2016r. nagrany przez powódkę, którego to zapisu a w szczególności przebiegu rozmowy i użytych wtedy słów nie kwestionuje ani A. P. ani E. G.. Przeczą temu także i inne dowody jak np. fakt, że na posiedzeniu zarządu Stowarzyszenia w dniu 1 lutego 2016r., gdy postanowiono o obniżeniu wynagrodzenia nauczycielom nie postanowiono wtedy iż inną decyzją związaną z przyznaną dotacja będzie dokonanie wobec powódki wypowiedzenia zmieniającego. W tym samym zakresie sąd nie obdarzył wiarą zeznania świadków E. G. i B. T.; w pozostałym zaś zakresie zeznania tych świadków sąd obdarzył wiarą. Także i zeznania świadków: J. O., J. P., P. K., M. W. zasługują na obdarzenie ich wiarą w całości, bo nie są kwestionowane przez żadną ze stron.

Zeznania świadka B. K. (k.94v) nie zostały poddane analizie przez sąd bo nie zawierają istotnych dla sprawy treści.

Podnieść jeszcze należy, że zdaniem sądu, A. P., jako osoba której organ prowadzący powierzył pełnienie funkcji dyrektora szkoły, miała uprawnienia aby podejmować decyzje wobec nauczycieli co zatrudniania i ich zwalniania. Zgodnie bowiem z art. 36 ust 1 ustawy o systemie oświaty, szkołą lub placówką kieruje nauczyciel mianowany lub dyplomowany, któremu powierzono stanowisko dyrektora a zgodnie z art. 36a. 1 ustawy, stanowisko dyrektora szkoły powierza organ prowadzący szkołę, przy czym zgodnie z ust 3, nie ma wymogu przeprowadzania konkursu na stanowisko dyrektora. Zgodnie zaś z art. 39. ustawy dyrektor szkoły jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych w szkole lub placówce nauczycieli i pracowników niebędących nauczycielami a w szczególności decyduje w sprawach zatrudniania i zwalniania nauczycieli oraz innych pracowników szkoły lub placówki. Jednakże, jak już wyżej podniesiono, merytorycznie- decyzja dyrektor pozwanej szkoły co do dokonania powódce w trakcie roku szkolnego wypowiedzenia zmieniającego, zdaniem sądu, była nieuzasadniona.

Wobec tego i zgodnie z art. 45§2 kp w zw. zart. 42 kp sąd zasądził na rzecz powódki odszkodowanie za niezgodne z prawem i nieuzasadnione rozwiązanie stosunku pracy- w wysokości określonej w art. 47 1kp, czyli w wysokości trzymiesięcznego odszkodowania.

Orzeczenie o kosztach zgodne jest z treścią art. 98 kpc i § 9 ust 1 pkt. 1 o §15 ust3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015 r., poz.1800).

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Agnieszka Wójciak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Puławach
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Sądu Rejonowego Magdalena Gałkowska,  Teresa Chojnacka ,  Maria Domina-Serafińska
Data wytworzenia informacji: