Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 30 grudnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Białej Podlaskiej I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSR Agnieszka R. Niedźwiecka Protokolant : protokolant sądowy Agnieszka Neuman

po rozpoznaniu w dniu 21 grudnia 2016 r. w Białej Podlaskiej na rozprawie sprawy

z wniosku G. K.

z udziałem J. K. (1), Z. K. (1), K. W. (1)

o dział spadku po J. K. (2)

postanawia:

1. ustalić ,że w skład spadku po J. K. (2) zmarłej w dniu 28 czerwca 2012 roku w B. , ostatnio stale zamieszkałej w W. wchodzą :

a)  nieruchomość o numerze ewidencyjnym (...) o powierzchni(...) ha położona w miejscowości W. gmina W. obręb nr (...) W. o wartości 215.670,00 zł ( dwieście piętnaście tysięcy sześćset siedemdziesiąt złotych ) ;

b)  nieruchomość o numerze ewidencyjnym (...) o powierzchni (...) ha położona w miejscowości W. gmina W. obręb nr (...) W. o wartości 18.837,00 zł. ( osiemnaście tysięcy osiemset trzydzieści siedem złotych ) dla której w sądzie Rejonowym w Białej Podlaskiej prowadzona jest księga wieczysta (...) ;

c)  nieruchomość o numerze ewidencyjnym (...) o powierzchni(...) ha położona w miejscowości W. gmina W. obręb nr (...) W. o wartości 28.919,00 zł. ( dwadzieścia osiem tysięcy dziewięćset dziewiętnaście złotych ) ;

d)  nieruchomość o numerze ewidencyjnym (...) o powierzchni (...) ha położona w miejscowości W. gmina W. obręb nr (...) W. o wartości 61.302 ,00 zł. (sześćdziesiąt jeden tysięcy trzysta dwa złote ) ;

2. dokonać działu spadku J. K. (2) zmarłej w dniu 28 czerwca 2012 roku w B. , ostatnio stale zamieszkałej w W. w ten sposób, że opisane w pkt.1. c) i 1. d) składniki majątku spadkowego przyznać na własność wnioskodawczyni G. K. zaś opisane w pkt.1. a) i 1.b) składniki majątku spadkowego przyznać uczestnikom J. K. (1) , Z. K. (1) i K. W. (1) na współwłasność po 1/3 ( jednej trzeciej ) części;

3. ustalić wartość majątku podlegającego podziałowi na kwotę 324.728,00 zł.( trzysta dwadzieścia cztery tysiące siedemset dwadzieścia osiem złotych ) ;

4. zasądzić od uczestniczki K. W. (1) na rzecz wnioskodawczyni G. K. dopłatę w kwocie 9.211,00 zł ( dziewięć tysięcy dwieście jedenaście złotych ) płatną w terminie 1 ( jednego ) roku od uprawomocnienia się postanowienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na wypadek uchybienia terminowi płatności ;

5. zasądzić od uczestniczki K. W. (1) na rzecz uczestnika Z. K. (1) dopłatę w kwocie 1.263,00 zł ( jeden tysiąc dwieście sześćdziesiąt trzy złote) płatną w terminie 2 ( dwóch ) miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na wypadek uchybienia terminowi płatności ;

6. zasądzić od uczestniczki K. W. (1) na rzecz uczestnika J. K. (1) dopłatę w kwocie 18.263,00 zł ( osiemnaście tysięcy dwieście sześćdziesiąt trzy złote) płatną w terminie 2 ( dwóch ) lat od uprawomocnienia się postanowienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na wypadek uchybienia terminowi płatności ;

7. nakazać pobrać od wnioskodawczyni G. K. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej kwotę 486,54 zł. ( czterysta osiemdziesiąt sześć złotych pięćdziesiąt cztery grosze ) tytułem zwrotu części poniesionych w sprawie a pokrytych tymczasowo z sum budżetowych Skarbu Państwa ;

8. nakazać pobrać od uczestnika Z. K. (1) na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej kwotę 486,54 zł. ( czterysta osiemdziesiąt sześć złotych pięćdziesiąt cztery grosze ) tytułem zwrotu części poniesionych w sprawie a pokrytych tymczasowo z sum budżetowych Skarbu Państwa ;

9. nakazać pobrać od uczestnika J. K. (1) na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej kwotę 486,54 zł. ( czterysta osiemdziesiąt sześć złotych pięćdziesiąt cztery grosze ) tytułem zwrotu części poniesionych w sprawie a pokrytych tymczasowo z sum budżetowych Skarbu Państwa ;

10. nakazać pobrać od uczestniczki K. W. (1) na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej kwotę 986,54 zł. (dziewięćset osiemdziesiąt sześć złotych pięćdziesiąt cztery grosze ) tytułem zwrotu części poniesionych w sprawie a pokrytych tymczasowo z sum budżetowych Skarbu Państwa ;

11. zasądzić od uczestniczki K. W. (2) rzecz wnioskodawczyni G. K. kwotę 125,00 zł. ( sto dwadzieścia pięć złotych) tytułem zwrotu części opłaty sądowej od wniosku ;

12. zasądzić od uczestnika Z. K. (1) rzecz wnioskodawczyni G. K. kwotę 125,00 zł. ( sto dwadzieścia pięć złotych) tytułem zwrotu części opłaty sądowej od wniosku ;

13. zasądzić od uczestnika J. K. (1) rzecz wnioskodawczyni G. K. kwotę 125,00 zł. ( sto dwadzieścia pięć złotych) tytułem zwrotu części opłaty sądowej od wniosku .

Sygn. akt I Ns 240/14

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 17.01.2014roku wnioskodawczyni G. K. wskazując jako uczestników postępowania J. K. (1), Z. K. (2) i K. W. (2) wniosła o dział spadku po J. K. (2) zmarłej dnia 28.06. 2012 roku.

Wskazała wnioskodawczyni ,że w skład spadku o wartości 150.000,00 zł. po zmarłej wchodzi : gospodarstwo rolne o powierzchni (...) ha położone na K. gmina W. składające się z działek o numerach : (...) , które odpowiadając działkom z Aktu Własności Ziemi : (...)

G. K. wniosła o dokonanie działu spadku w ten sposób , by dokonać fizycznego podziału nieruchomości zgodnie ze wskazanym na rozprawie sposobem podziału wskazanym przez wnioskodawczynię i uczestników z wyrównaniem udziałów przez zasadzenie stosownych spłat.

W uzasadnieniu wniosku wskazano ,że J. K. (2) zmarła w dniu 28.06.2012r. a stwierdzenie nabycia spadku nastąpiło na podstawie ustawy postanowieniem Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej z dnia 05.02.2013r.. Podano ,że strony postępowania nie użytkują gospodarstwa rolnego , które jest dzierżawione.

Pismem , które wpłynęło do tutejszego Sądu w dniu 13.01.2015r. G. K. wniosła o zaliczenie na schedę spadkową na podstawie art.1039 kc. darowizn otrzymanych od J. K. (2) przez : J. K. (1) w postaci drewna w ilości 30 m ³, Z. K. (2) w postaci darowizny na zakup materiałów budowlanych i robocizny na budowę domu przy ul. (...) w B. w latach 80-tych , darowiznę cegły, opału i gospodarstwa rolnego ok. 2,20 ha położonego w gm. (...) i K. W. (2) – w postaci pieniędzy około 50.000,00zł. na remont mieszkania w P. i na zakup mieszkania we W..

Pismem z dnia 26 .01.2015r. wnioskodawczyni wskazała ,że J. K. (1) otrzymał w formie darowizny drewno ze spadkowego lasu na budowę domu – przy czym zgodnie z w/w pismem uczestnik ten sam miał wskazać jego ilość i wartość, K. W. (1) otrzymała pieniądze w kwocie około 50.000,00zł. na remont mieszkania w P. i na zakup mieszkania we W., a Z. K. (1) otrzymał darowiznę w postaci pieniędzy w kwocie około, 50.000,00 zł. na budowę domu , cegłę- 2.5000 szt, drewno na opał i darowiznę gospodarstwa rolnego ok. (...) ha położonego w gm. (...) . Wskazała ,że w związku z dokonanymi darowiznami spadkowe gospodarstwo rolne winno być jej przyznane na własność bez spłat na rzecz uczestników, którzy otrzymali darowizny zaspakajające ich udziały w spadku.

W piśmie z dnia 25.02.2015r. wnioskodawczyni podtrzymała swoje stanowisko odnośnie darowizn dokonanych na rzecz uczestników i wskazała ,że sama nie otrzymała darowizn. W piśmie z dnia 24.03.2015r. wnioskodawczyni podała ,że wartość działki (...) to kwota 20.000,00 zł, wartość działki (...) to kwota 50.000,00zł , wartość działki (...) to kwota 10.000,00 zł. a działki (...) to kwota 70.000,00 zł..

Pismem z dnia 28 .05.2015r. uczestnik Z. K. (1) zaprzeczył aby otrzymał od spadkodawczyni darowiznę w kwocie 50.000,00 zł. na budowę domu oraz darowiznę drewna na budowę domu . Odnośnie cegły wskazał, że cegła ma niższą wartość niż wskazała wnioskodawczyni i że znajduje się ona na działce będącej we współwłasności i wnioskodawczyni może ją wziąć. Przyznał, że otrzymał darowiznę gruntów rolnych od matki jednak wskazał, że powierzchnia tej darowizny jest niższa niż 2 ha. Podał Z. K. (1) ,że spadkodawczyni mała oszczędności w banku – około 40.000,00 zł, które przejęła wnioskodawczyni i wniósł by zaliczono je na poczet spadku. Z. K. (1) nie zgodził się z tym ,by grunty pozostałe w spadku po matce w całości przejęła wnioskodawczyni bez spłat i dodał ,że spadek odziedziczyli po ¼ części wnioskodawczyni i uczestnicy. Podał ,że wartość spadku – gospodarstwa to kwota 280.000,00 zł..

Pismem z dnia 08 .06.2015r. uczestnik J. K. (1) nie przyłączył się do wniosku w zakresie w jakim wnioskodawczyni wniosła o przyznanie całego majątku spadkowego jej bez spłat na rzecz uczestników i wskazał ,że spadek powinien być podzielony po równo po ¼ . Odnośnie darowizny poczynionej na jego rzecz przez matkę przyznał ,że otrzymał 8 sztuk sosen .

K. W. (1) w piśmie z dnia 08 .06.2015r. nie kwestionowała składu spadku , podała ,że nie wie ile warte są grunty wchodzące w skład spadku . Przyznała ,że otrzymała od matki darowizny wskazane we wniosku i dodała ,że nie ma wiedzy na temat darowizn otrzymanych przez wnioskodawczynię i pozostałych uczestników. Wniosła o dokonanie spłaty na jej rzecz gdyby wartość gospodarstwa po pomniejszeniu darowizny na jej rzecz okazała się wyższa.

W piśmie z dnia 24.05.2015r. wnioskodawczyni wniosła o przyznanie jej pełnomocnika z urzędu oraz ustalenie czy spadkodawczyni posiadała konto maklerskie i czy uczestnik Z. K. (1) miał do niego pełnomocnictwo i czy dokonywał zakupu i sprzedaży akcji.

Na rozprawie w dniu 17.06.2015r. wnioskodawczyni popierała wniosek i wniosła o przyznanie jej całego majątku spadkowego bez spłat na rzecz uczestników , którzy jej zdaniem otrzymanymi darowiznami wyczerpali majątek spadkowy w tym Z. K. (1) podwójnie.

Na rozprawie w dniu 17.06.2015r. uczestnik Z. K. (1) i J. K. (1) przyłączyli się do wniosku co do zasady i wnieśli o dokonanie działu spadku po ¼ części zgodnie z posiadanymi w spadku udziałami i zakwestionowali wartość działek wskazana przez wnioskodawczynię wskazując, że wartość działki (...) to kwota 35.000,00 zł, wartość działki (...) to kwota 75.000,00- 80.000,00 zł , wartość działki (...) to kwota 15.000,00 zł. a działki (...) to kwota 160.000,00 zł..

Pismem z dnia 01.07.2015r. uczestnik Z. K. (1) wniósł o dokonanie działu spadku po ¼ części zgodnie z posiadanymi w spadku udziałami .

W toku postępowania uczestniczka K. W. (1) ustanowiła fachowego pełnomocnika ( k.107-109).

Postanowieniem z dnia 11.08.2015r. oddalono wniosek G. K. o ustanowienie jej pełnomocnika z urzędu.

Pismem z dnia 31.08.2015r. pełnomocnik uczestniczki K. W. (1) wskazał, że uczestniczka podtrzymuje dotychczasowe stanowisko w sprawie a nadto uznała za zasadny wniosek uczestników o dokonanie działu spadku po ¼ zgodnie posiadanymi udziałami w spadku i z zaliczeniem otrzymanych darowizn . Podał ,że uczestniczka ta otrzymała od spadkodawczyni darowizny w łącznej kwocie 50.000,00 zł. zaś co do darowizn otrzymanych przez wnioskodawczynię i pozostałych uczestników nie ma ona wiedzy.

W dniu 28.09.2015r. wpłynęło pismo wnioskodawczyni – k.123-124 – „ Wniosek dowodowy „ , które w części w której wniosła ona o uwzględnienie kosztów utrzymania matki sąd potraktował jako pozew spadkobiercy przeciw pozostałym spadkobiercom z tytułu zwrotu kosztów na utrzymanie matki –spadkodawczyni i w związku z tym w/w pismo przedstawiono Przewodniczącej Wydziału celem nadania mu biegu. – vide zarządzenie z k. 125. W/w pismu Przewodniczący nadał bieg , sprawę wpisano za repertorium C 1121/15. W dniu 21.11.2016r. wpłynęło pismo wnioskodawczyni datowane na 16.11.2016r. wraz z wnioskiem datowanym na 28.09.2015r.( data wpływu do sądu ) i załącznikami pisma . Na rozprawie w dniu 21.12.2016r. zwrócono wnioskodawczyni pismo datowane na 16.11.2016r. które wpłynęło do Sądu w dniu 21.11.2016r. a do którego dołączono oryginał pisma , które wpłynęło do Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej w dniu 28.09.2015r.( data prezentaty ) zatytułowane „Wniosek dowodowy” a którego kserokopia znajduje się na k. 123-124 niniejszej sprawy i które to pismo w części zarządzeniem z k. 125 było przekazane do odrębnego postępowania ( sprawa I C 1121/15) .

W piśmie z dnia 28.09.2015r. wnioskodawczyni wniosła o dokonanie wyliczenia aktualnej wartości darowizny jaką otrzymał od matki Z. K. (1) w postaci 2 ha gruntów a nadto rozliczenie darowizny pobranej przez Z. K. (1) z rachunku matki.

Na rozprawie w dniu 02.10.2015r. wnioskodawczyni podtrzymała dotychczasowe stanowisko w sprawie i nie kwestionowała wartości darowizny otrzymanej przez K. W. (1) od matki. Oświadczyła ,że cegła , którą otrzymał na budowę Z. K. (1) stanowiła jej własność na co przedstawiła fakturę – k. 93 i dlatego wniosła by cegły tej nie rozliczać na poczet dokonanych darowizn.

Na rozprawie w dniu 02.10.2015r. uczestnik J. K. (1) przyłączył się do wniosku co do zasady podtrzymał dotychczasowe stanowisko .

Na rozprawie w dniu 02.10.2015r. uczestnik Z. K. (1) przyłączył się do wniosku co do zasady podtrzymał dotychczasowe stanowisko i jednocześnie wniósł by wnioskodawczyni przyznać działkę (...) zaś pozostałe działki jemu i pozostałym uczestnikom na współwłasność.

W piśmie z dnia 08.10.2015r. i z dnia 26.10.2015r. wnioskodawczyni wskazywała na darowizny dokonywane przez spadkodawczynię .

W piśmie z dnia 16.10.2015r. uczestnik Z. K. (1) wskazywał na darowizny jakie miała otrzymać wnioskodawczyni od matki .

Na rozprawie w dniu 20.11.2015r. wnioskodawczyni podtrzymała dotychczasowe stanowisko i przyznała ,że wartość darowizny drewna budulcowego jakie otrzymał J. K. (1) to kwota 300,00 zł. za 1m ^{3 ,} przyznała wartość darowizny w postaci gospodarstwa rolnego jakie otrzymał Z. K. (1) na kwotę 20.000,00 zł.

Na rozprawie w dniu 20.11.2015r. uczestnicy Z. K. (1) i J. K. (1) przyłączyli się do wniosku co do zasady podtrzymali dotychczasowe stanowisko przy czym J. K. (1) przyznał, że otrzymał od matki darowiznę 10 m ³ budulca drewnianego po 300,00 zł. za metr sześcienny .Z. K. (1) przyznał, że wartość darowizny w postaci gospodarstwa rolnego jakie otrzymał od matki to kwota 20.000,00 zł..

Na rozprawie w dniu 26.10.2016r. wnioskodawczyni podtrzymała dotychczasowe stanowisko i wniosła o przyznanie całego majątku spadkowego jej po rozliczeniu darowizn i oświadczyła ,że spłaci uczestników w terminie do 5 lat .

Na rozprawie w dniu 26.10.2016r. uczestnicy Z. K. (1) i J. K. (1) przyłączyli się do wniosku co do zasady i przyłączyli się do tego by przyznać majątek spadkowy wnioskodawczyni po uprzednim zaliczeniu udowodnionych darowizn i by wnioskodawczyni spłaciła J. K. (1) w terminie jednego roku od uprawomocnienia się postanowienia zaś Z. K. (1) w terminie pół roku po uprawomocnieniu się postanowienia ewentualnie wnieśli by przyznać wnioskodawczyni działkę (...) zaś pozostałym uczestnikom działki (...) na współwłasność po1/3 i zasądzenie stosownych spłat. Powyższemu nie sprzeciwił się pełnomocnik K. W. (1) poinformowany o treści pkt. 2 postanowienia z k. 301v ( k. 313).

Na rozprawie w dniu 21.12.2016r. wnioskodawczyni popierała stanowisko sprecyzowane na rozprawie w dniu 26.10.2016r., nie kwestionowała kwoty 20.000,00 zł. jako wartości darowizny gospodarstwa na rzecz Z. K. (1) . Oświadczyła ,że gdyby Sąd by podzielił spadek zgodnie ze stanowiskiem uczestników to wniosła o przyznane jej gruntów ornych a nie lasu.

Na rozprawie w dniu 21.12.2016r.uczestnik J. K. (1) przyłączył się do wniosku co do zasady i podtrzymał stanowisko z rozprawy z dnia 26.10.2016r. , nadto uczestnik Z. K. (1) przyłączył się do wniosku co do zasady i podtrzymał stanowisko z rozprawy z dnia 26.10.2016r. i oświadczył ,że spłata na jego rzecz winna nastąpić natychmiastowo po uprawomocnieniu orzeczenia.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył , co następuje :

J. K. (3) z domu P. była raz mężatką . Jej mężem był P. K. , który zmarł w dniu 22 .07.1994r. w B. a ostatnio stale zamieszkiwał w miejscowości D.. Spadek po P. K. na podstawie ustawy wraz z wchodzącym w skład spadku gospodarstwem rolnym nabyła w ¼ części żona J. K. (2) oraz dzieci Z. K. (1) , J. K. (1) , G. K. oraz K. W. (1) po 3/16 części . J. K. (2) była właścicielką nieruchomości o numerze ewidencyjnym (...) o powierzchni (...) , nieruchomości o numerze ewidencyjnym (...) o powierzchni (...) ha , nieruchomości o numerze ewidencyjnym (...) o powierzchni (...) ha - nabytych na podstawie Aktu Własności Ziemi z dnia (...) numer (...) (...) K.. W. (...)oraz nieruchomości o numerze ewidencyjnym (...) o powierzchni (...) ha dla której w sądzie Rejonowym w Białej Podlaskiej prowadzona jest księga wieczysta (...) nabytej na podstawie Aktu Własności Ziemi z dnia (...)numer (...) (...) K.. W. (...) i umowy zniesienia współwłasności nieruchomości z dnia (...)zawartej w formie aktu notarialnego (...). Wszystkie w/w nieruchomości położone są w miejscowości W. gmina W. obręb nr (...) W..

Po śmierci P. J. K. stała się na mocy postanowienia spadkowego z dnia (...)w sprawie I Ns 362/08 współwłaścicielką w ¼ części gospodarstwa rolnego jakie posiadał na mocy Aktu Własności Ziemi z dnia (...). numer (...) w miejscowości D. (...) z dnia (...)numer (...) w miejscowości D. o łącznej powierzchni(...) ha . Na mocy aktu notarialnego z dnia (...) Repertorium A (...)sporządzonego przed notariuszem S. M. J. K. (2) darowała Z. K. (1) swój udział wynoszący ¼ w gospodarstwie rolnym składającym się z działek o numerach ewidencyjnych : . (...) (...)o łącznej powierzchni (...) ha. Wartość tej darowizny na chwilę obecną to kwota 20.000,00 zł. ( przyznane przez wnioskodawczynię i uczestnika Z. K. (1) ). Za życia J. K. (2) darowała J. K. (1) około 1985r. budulec drewniany sosnowy w łącznej ilości 10 m ^{( 3 )}. Wartość tej darowizny na chwilę obecną to kwota 3.000,00 zł. ( przyznane przez wnioskodawczynię i uczestnika J. K. (1) ) . J. K. (2) za życia poczyniła także darowizny pieniężne na rzecz córki K. W. (1) w łącznej kwocie 50.000,00 zł. ( na chwilę obecną- przyznane przez wnioskodawczynię i uczestniczkę K. W. (1) ) .

J. K. (2) w 2009 roku dokonała likwidacji 5 lokat jakie posiadała w Banku Spółdzielczym w W. w tym ostatnia na kwotę 36.602,19 zł. zlikwidowała w dniu 13.10.2009r..W dniu 01.07.2009r. założyła w Banku (...) oddział w B. rachunek Bankowy euro konto optymalne o numerze (...), na rachunek ten w dniu 14.10.2009r. wpłaciła kwotę 45.000,00 zł. . Z chwilą założenia rachunku w Banku (...) udzieliła pełnomocnictwa do rachunku o numerze (...) wnukowi R. J. (1), który dokonywał wypłat z tego rachunku. J. K. (2) nie miała wspólnych rachunków z G. K..

Za życia J. K. (2) posiadała rachunek maklerski w Banku (...) , został on otwarty w dniu 26.04.2010r. a zamknięty w dniu 29.12.2010r..Do rachunku udzieliła pełnomocnictwa Z. K. (1) .W dniu 07.05.2010r. w ramach rachunku dokonała zakupu 30 akcji (...) S.A. , które zostały sprzedane za kwotę 10.720 ,15 zł. w dniu 18.05.2010r..Zgromadzone na rachunku maklerskim pieniądze w dniach 02.07.2010r. i w dniu 29.12.2010r. przez J. K. (2) były przelane na rachunek J. K. (2) o numerze (...) w dniu 21.09.2010r. były w części wypłacone w kasie przez Z. K. (1) .

J. K. (4) zmarła w dniu 28.06.2012r.w B., Ostatnio zamieszkiwała w W.. Spadkodawczyni w chwili śmierci była wdową i pozostawiła czworo dzieci.

Spadek po J. K. (2) na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej z dnia 05.02.2013r. w sprawie I Ns 13159/13 nabyły dzieci : G. K. , J. K. (1), Z. K. (1) i K. W. (1) po 1/4 części .

Na dzień 28.06.2012r.J. K. (2) była właścicielką zabudowanej nieruchomości o numerze ewidencyjnym (...) o powierzchni (...) ha położonej w miejscowości W. gmina W. obręb nr (...) W. o wartości 215.670,00 zł . Na w/w działce znajdują się : dom drewniany , drewniany spichlerz , drewniana obora i drewniany parnik. Nadto była właścicielką niezabudowanej nieruchomości o numerze ewidencyjnym (...) o powierzchni (...) ha położonej w miejscowości W. gmina W. obręb nr (...) W. o wartości 18.837,00 zł. dla której w Sądzie Rejonowym w Białej Podlaskiej prowadzona jest księga wieczysta (...) , niezabudowanej nieruchomości o numerze ewidencyjnym (...) o powierzchni (...) ha położonej w miejscowości W. gmina W. obręb nr (...) W. o wartości 28.919,00 zł. i niezabudowanej nieruchomości o numerze ewidencyjnym (...) o powierzchni (...) ha położonej w miejscowości W. gmina W. obręb nr (...) W. o wartości 61.302 ,00 zł..W/w grunty jeszcze za życia J. K. (2) oddała w dzierżawę M. S. . Ponadto J. K. (2) posiadała w Banku (...) oddział B. rachunek bankowy – euro konto optymalne o numerze (...)- do którego udzieliła pełnomocnictwa wnukowo R. J. (1) , na którym na datę zgonu miała zgromadzone środki finansowe w kwocie 5.373,48 zł. , które to zostały wypłacone spadkobiercom na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej w sprawie I Ns 13159/12 .Rachunek ten został zamknięty w dniu (...)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o : odpis skrócony aktu małżeństwa J. i P. K. , odpis skrócony aktu zgonu P. K. , odpisy skrócone aktów urodzenia G. K., J. K. (1), Z. J. K. (5) , odpis skrócony aktu małżeństwa K. W. (1), postanowienie zapadłe w dniu 12.05.2008r. w sprawie I Ns 352/08 w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po P. K. – k. 3-8 i 16 akt I Ns 352/08, odpis skrócony aktu zgonu J. K. (2) , postanowienie zapadłe w dniu 05.02.2013r. w sprawie I Ns 13159/12 w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po J. K. (2) –k.3 i 23 akt I Ns 13159/12, dowody zgromadzone w aktach księgi wieczystej (...) w tym Akt Własności Ziemi (...) (...) i Akt Własności Ziemi z dnia (...). numer (...) oraz Akt Notarialny z dna (...) Rep. A (...), dowody zgromadzone w aktach księgi wieczystej (...) w tym Akt Własności Ziemi (...) (...)/K.. W./ (...) , Akt Własności Ziemi (...) (...)/K.. W. (...) , wypis z rejestru gruntów wraz z fragmentem mapy ewidencyjnej – k. 51-53, odpis zwykły Księgi Wieczystej (...) –k. 54-55, kserokopia faktury na zakup cegły – k. 93 ,informację Banku (...) oddział w B. – k. 104 i 152, informację Banku Spółdzielczego w W. – k. 148, informację Banku (...) – k. 154, opinię pisemną biegłego sądowego z zakresu szacunku nieruchomości K. J. – k. 214-256, częściowo zeznania świadka A. S. – k. 134v –135, częściowo zeznania świadka R. J. (1) – k. 135v -136v , częściowo zeznania wnioskodawczyni G. K. k. 300v- zw. z k. 82-82v , 183v -184, częściowo zeznania uczestnika Z. K. (1) – k. 326-326v w zw. z k. 83-83v , 183, zeznania uczestnika J. K. (1) – k. 325-325v w zw. z k. 83v ,183.

Sąd nie znalazł podstaw do tego by zdyskredytować dowody w postaci dokumentów zarówno zgromadzonych w niniejszej sprawie jak i w dołączonych aktach I Ns 1359/12, I Ns 362/08, dowody zgromadzone w aktach księgi wieczystej (...), które nie były kwestionowane przez strony postępowania a zostały wydane przez odpowiednie organy w zakresie ich właściwości a które to pozwoliły na poczynienie ustaleń co do kręgu spadkobierców J. K. (2) i kręgu osób między którymi następuje dział spadku a także na poczynienie ustaleń w zakresie składników wchodzących w skład spadku i podlegających podziałowi oraz dokonanych darowizn .

Także i zeznania świadków i stron postępowania w zakresie w jakim są one zgodne z ustalonym stanem faktycznym i ze zgromadzonymi w sprawie dowodami zasługują na obdarzenie ich przymiotem wiarygodności tym bardziej ,że w tym zakresie uzupełniają się one wzajemnie- w zakresie nieruchomości wchodzących w skład spadku a także w zakresie darowizn poczynionych przez spadkodawczynię a ustalonych przez sąd jako dokonane .

Odnośnie zeznań świadków A. S. i R. J. (1) wskazać należy, że poza częścią , którą sąd uznał za zgodną z ustalonym stanem faktycznym w pozostałej części zeznania te nie wnoszą wiele do rozpoznania niniejszej sprawy , świadkowie odnośnie darowizn , które miała poczynić spadkodawczyni na rzecz spadkobierców nie mieli szczegółowej wiedzy , nie byli świadkami dokonywania darowizn i nie widzieli jak były one dokonywane .

Nie zasługują na uwzględnienie zeznania wnioskodawczyni w których wskazywała na darowizny pieniężne , które miał otrzymać Z. K. (1). Wskazać należy ,że te jej zeznania nie są poparte żadnymi dowodami zgromadzonymi w aktach sprawy, zaprzeczył tym darowiznom sam uczestnik Z. K. (1) , o tych a darowiznach nie mają wiedzy ani K. W. (1) ani J. K. (1) . Ponadto skoro uczestnik Z. K. (1) nie zaprzeczył darowiźnie jaką na jego rzecz poczyniła J. K. (2) – ¼ udziału w spadku jaki odziedziczyła po P. K. to nie sposób przyjąć ,że jeżeli faktycznie otrzymałby inne darowizny to by o nich nie powiedział. Ponadto jak wskazał na budowę domu brał pożyczkę , co potwierdził J. K. (1). Tak więc zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 6kc. wnioskodawczyni nie udowodniła dokonania innych darowizn przez spadkodawczynię niż te ustalone przez sąd .

Także i zeznania Z. K. (1) w zakresie w jakim wskazuje na to ,że spadkodawczyni dokonała na rzecz wnioskodawczyni pieniędzy na wykup przez nią mieszkania nie zasługują na uwzględnienie , wskazać po pierwsze należy, że uczestnik podawał ,że G. K. miała wspólne konto ze spadkodawczynią , co nie znajduje potwierdzenia w informacjach nadesłanych przez bank (...) oddział B. ,nie znajduje potwierdzenia w tych informacjach twierdzenie tego uczestnika ,że wnioskodawczyni pobierała pieniądze z konta matki. Podnieść należy, że jak wynika z informacji Banku (...) oddział B.- k. 152 osobą upoważniona do konta J. K. (2) był jej wnuk R. J. (2) i to o dokonywał wypłat . Także dowody zgromadzone w aktach księgi wieczystej (...) dotyczące wykupu przez G. K. w 1994r. mieszkania nie potwierdzają tezy Z. K. (1),że J. K. (2) darowała wnioskodawczyni pieniądze na wykup mieszkania , tym bardziej ,że część należności z wykup mieszkania wnioskodawczyni mała spłacać w ratach . Tak więc zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 6kc. Z. K. (1) nie udowodnił dokonania darowizn przez spadkodawczynię na rzecz wnioskodawczyni a o takowych darowiznach nie mają wiedzy K. W. (1) i J. K. (1) .

Uczestnicy J. K. (1) i Z. K. (1) zakwestionowali wartość działek wchodzących w skład spadku ,uczestniczka K. W. (1) nie potrafiła zaś określić ich wartości.

W niniejszej sprawie z uwagi na spór dotyczący wartości składników wchodzących w skład spadku Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego K. J. celem ustalenia wartości działek (...) . W pisemnej opinii z dnia 20.06.2016r. (k. 214-256) , której strony postępowania nie kwestionowały biegły K. J. określił wartość w w/w działek na dzień śmierci spadkodawczyni a według cen z chwili wydania opinii. Wartość działki (...) biegły określił na kwotę 28.919,00 zł., działki (...) biegły określił na kwotę 61.302 ,00 zł., działki (...) biegły określił na kwotę18.837,00 zł. a działki (...) biegły określił na kwotę 215.670,00 zł czyli łącznie na kwotę 324.728,00 zł.. Wydana w sprawie przez biegłego K. J. opinia w zakresie ustalenia wartości działek (...) stanowi podstawę do rozliczeń w niniejszym postępowaniu. W ocenie Sądu wydana opinia jest jasna spójna i logiczna , biegły przedstawił sposób dokonania wyliczenia wartości działek . Opinia została sporządzona przez osobę mającą odpowiedni zasób wiedzy specjalistycznej niezbędnej do jej wydania . Sąd nie znalazł powodów ku temu by ją zdyskredytować.

W skład spadku po J. K. (2) zmarłej w dniu 28 czerwca 2012 roku w B. , ostatnio stale zamieszkałej w W. wchodzą :

nieruchomość o numerze ewidencyjnym (...) o powierzchni (...) ha położona w miejscowości W. gmina W. obręb nr (...) W. o wartości 215.670,00 zł , nieruchomość o numerze ewidencyjnym (...) o powierzchni (...) ha położona w miejscowości W. gmina W. obręb nr (...) W. o wartości 18.837,00 zł. dla której w sądzie Rejonowym w Białej Podlaskiej prowadzona jest księga wieczysta (...) , nieruchomość o numerze ewidencyjnym (...) o powierzchni (...) ha położona w miejscowości W. gmina W. obręb nr (...) W. o wartości 28.919,00 zł. i nieruchomość o numerze ewidencyjnym (...) o powierzchni (...) ha położona w miejscowości W. gmina W. obręb nr (...) W. o wartości 61.302 ,00 zł.. Wartość dzielonego majątku to kwota 324.728,00 zł..

Dokonując wyboru sposobu podziału jako podstawową dyrektywę sąd przyjął prymat zasady fizycznego podziału przedmiotu spadku nad innymi sposobami. Dla wyboru sposobu podziału nie bez znaczenia w niniejszym postępowaniu pozostawały też stanowiska stron w tym zakresie jak i takie okoliczności jak: charakter i wielkość nieruchomości podlegających działowi , stanowiska stron co do sposobu działu spadku ,oraz sytuacja osobista i majątkowa stron postępowania. Nie bez znaczenia dla decyzji sądu dotyczącej sposobu działu spadku jest okoliczność ,że wnioskodawczyni nie posiada żadnych stałych źródeł dochodu bo nie ma ona stałego zatrudnienia , a tym samym jej ewentualne możliwości spłaty są w zasadzie minimalne wręcz bliskie zeru.

Sąd dokonał działu spadku J. K. (2) zmarłej w dniu 28 czerwca 2012 roku w B. , ostatnio stale zamieszkałej w W. w ten sposób, że przyznał wnioskodawczyni G. K. działkę numer (...) o powierzchni (...)ha i działkę numer (...) o powierzchni (...) ha o łącznej wartości 90.221,00 zł. zaś na rzecz uczestników : J. K. (1) , Z. K. (1) i K. W. (1) na współwłasność po 1/3 części działkę numer (...) o powierzchni(...) ha i działkę numer (...) o powierzchni (...)ha o łącznej wartości 234,507,00 zł. , czyli wartość 1/3 udziału w przyznanych działkach to kwota po 78.169,00 zł. .

W niniejszej sprawie spadkodawczyni J. K. (2) co wskazano we wcześniejszej części uzasadnienia poczyniła na rzecz J. K. (1) darowiznę 10 m ³ drewna budulcowego o wartości po 300,00 zł za metr sześcienny czyli o łącznej wartości 3.000,00 zł, darowizny pieniężne na rzecz K. W. (1) o łącznej wartości 50.000,00 zł.. i na rzecz Z. K. (1) udziału ¼ w spadku jaki odziedziczyła po mężu P. K. o wartości 20.000,00 zł. – o łącznej wartości 73.000,00 zł...

Sąd Rejonowy mając na względzie dyspozycję art. 1039 §1 kc zgodnie z którą jeżeli w razie dziedziczenia ustawowego dział spadku następuje między zstępnymi albo między zstępnymi i małżonkiem, spadkobiercy ci są wzajemnie zobowiązani do zaliczenia na schedę spadkową otrzymanych od spadkodawcy darowizn, chyba że z oświadczenia spadkodawcy lub z okoliczności wynika, że darowizna zostały dokonane ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia. Sąd na schedę spadkową po J. K. (2) zaliczył wartość otrzymanych od spadkodawczyni darowizn uwzględniając w tym zakresie dyspozycję art. 1042§2 kc zgodnie z którym to przepisem wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili działu spadku. Przypomnieć należy że wartość wskazanych darowizn nie była kwestionowana i z ostała przyznana przez strony w toku postępowania .

Zgodnie z art. 1042§1 kc. zaliczenie na schedę spadkową przeprowadza się w ten sposób, że wartość darowizn podlegających zaliczeniu dolicza się do spadku lub do części spadku, która ulega podziałowi między spadkobierców obowiązanych wzajemnie do zaliczenia, po czym oblicza się schedę spadkową każdego z tych spadkobierców, a następnie każdemu z nich zalicza się na poczet jego schedy wartość darowizny lub zapisu windykacyjnego podlegającej zaliczeniu.

Mając na względzie dyspozycję art. 1042 §1 kc sąd obliczył wartość schedy spadkowej na kwotę : 397.728,00 zł. w tym wartość spadku - 324.728,00 zł.. i łączna wartość poczynionych darowizn - 73.000,00 zł...

Tak więc mając na uwadze ,że wnioskodawczyni i uczestnicy dziedziczą spadek po ¼ części to wartość schedy spadkowej każdego z nich wynosi po 99.432,00 zł..

Wnioskodawczyni w wyniku działu spadku przyznano majątek o wartości o 9.211,00 zł niższej niż należna jej wartość schedy spadkowej ( 99.432,00 – 90.221,00 zł = 9.211,00 zł) .

J. K. (1) w wyniku działu spadku otrzymał majątek o wartości 78.169,00 zł. i doliczając do tego wartość otrzymanej darowizny – 3.000,00 zł. to daje to kwotę 81.169,00 zł. a więc kwotę o 18.263,00 zł. niższą niż należna mu wartość schedy spadkowej (99.432,00 -81.169,00 zł = 18.263,00 zł.) .

Z. K. (1) w wyniku działu spadku otrzymał majątek o wartości 78.169,00 zł. i doliczając do tego wartość otrzymanej darowizny – 20.000,00 zł. to daje to kwotę 98.169,00 zł a więc kwotę o 1.263,00 zł. niższą niż należna mu wartość schedy spadkowej (99.432,00 - 98.169,00 = 1.263,00 zł.) .

K. W. (1) w wyniku działu spadku otrzymała majątek o wartości 78.169,00 zł. i doliczając do tego wartość otrzymanej darowizny – 50.000,00 zł. to daje to kwotę 128.169,00 zł a więc kwotę o 28.737,00 zł. wyższą niż należna jej wartość schedy spadkowej ( 128.169,00 zł. - 99.432,00 zł. = 28.737,00 zł.) .

Z uwagi na fakt, że K. W. (1) przyznano po zaliczeniu darowizny majątek o wyższej wartości niż należna jej scheda Sąd przyznał spłaty na rzecz wnioskodawczyni i uczestników J. K. (1) i Z. K. (1) mając na względzie dyspozycję art. 212 § 3 k.c. która z mocy art. 1035 k.c. znajduje zastosowanie do działu spadku, jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, Sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. W razie rozłożenia dopłat i spłat na raty terminy ich uiszczenia nie mogą łącznie przekraczać lat dziesięciu. Wynikające z treści przepisu art. 212 § 3 k.c. dyrektywy znalazły swoje odbicie w treści postanowienia.

Sąd zasądził od K. W. (1) na rzecz G. K. dopłatę w kwocie 9.211,00 zł płatną w terminie 1 roku od uprawomocnienia się postanowienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na wypadek uchybienia terminowi płatności . Nadto Sąd zasądził od K. W. (1) na rzecz Z. K. (1) dopłatę w kwocie 1.263,00 zł płatną w terminie 2 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na wypadek uchybienia terminowi płatności i na rzecz J. K. (1) dopłatę w kwocie 18.263,00 zł płatną w terminie 2 lat od uprawomocnienia się postanowienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na wypadek uchybienia terminowi płatności .

W ocenie Sądu wskazane terminy na dokonanie spłat na rzecz wnioskodawczyni i uczestników umożliwi K. W. (1) pozyskanie środków na spłatę.

Sąd rozstrzygnął w przedmiocie kosztów postępowania na podstawie art. 520 k.p.c. Zgodnie z art.520§1 k.p.c. w sprawach rozpoznawanych w postępowaniu nieprocesowym podstawową zasadą jest ponoszenie przez każdego z uczestników kosztów postępowania związanych ze swym udziałem w sprawie. Zastosowanie tej reguły oznacza, że uczestnika obciążają koszty tej czynności, której sam dokonał, jak i czynności podjętej w jego interesie, także przez sąd, na jego wniosek lub z urzędu. Z przepisu z art.520§1 kpc wynika, że w postępowaniu nieprocesowym w zasadzie nie ma podstaw do domagania się przez uczestnika, który poniósł określone koszty, zwrotu ich od pozostałych uczestników. Wyjątki od tej zasady przewidują przepisy art.520 i §3 k.p.c. . Art.520§2 k.p.c. stanowi, że jeżeli uczestnicy są w różnym stopniu zainteresowani w wyniku postępowania lub interesy ich są sprzeczne, sąd może stosunkowo rozdzielić obowiązek zwrotu kosztów lub włożyć go na jednego z uczestników w całości. To samo dotyczy zwrotu kosztów postępowania wyłożonych przez uczestników. W myśl zaś 520§3 k.p.c. jeżeli interesy uczestników są sprzeczne, sąd może włożyć na uczestnika, którego wnioski zostały oddalone lub odrzucone, obowiązek zwrotu kosztów postępowania poniesionych przez innego uczestnika. Przepis powyższy stosuje się odpowiednio, jeżeli uczestnik postępował niesumiennie lub oczywiście niewłaściwie. Z powyższych przepisów wynika, że w postępowaniu nieprocesowym, w przeciwieństwie do procesu, względy słuszności mają decydujące znaczenie przy ustalaniu obowiązków zwrotu kosztów pomiędzy uczestnikami postępowania (por. Andrzej Zieliński „Koszty sądowe w sprawach cywilnych”, Wydawnictwo C.H. BECK, Warszawa 2007, str. 400). Stąd zarówno w§2 , jak i w §3 art. 520 kpc przewidziana jest jedynie możliwość nałożenia przez sąd na uczestnika postępowania obowiązku zwrotu kosztów w sytuacjach w tych przepisach przewidzianych, a nie zasada nałożenia takiego obowiązku, jak to ma miejsce w procesie.

Trzeba zarazem podkreślić, że zgodnie ze stanowiskiem wyrażanym w orzecznictwie, w tzw. sprawach działowych nie zachodzi sprzeczność interesów między tymi uczestnikami (współwłaścicielami, spadkobiercami), którzy domagają się działu (zniesienia współwłasności, działu spadku, podziału majątku wspólnego), niezależnie od tego jaki dany uczestnik zgłasza wniosek co do sposobu działu i jakie stanowisko zajmuje w sprawie. W takich postępowaniach uczestnicy są również w równym stopniu zainteresowani wynikiem postępowania, a ich interesy w zasadzie są wspólne, gdyż polegają na wyjściu ze stanu wspólności (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 9 sierpnia 2012 r., V CZ 30/12, LEX nr 1231642 oraz z dnia 16 września 2011 roku, IV ZC 40/11, LEX nr 1147785).

Zasadnym zdaniem Sądu było rozdzielenie w stosunku do wielkości udziałów w spadku opłaty sądowej od wniosku i poniesionych w sprawie wydatków związanych z wywołaniem opinii biegłego rzeczoznawcy . Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od K. W. (2) , Z. K. (1) i J. K. (1) rzecz wnioskodawczyni G. K. kwoty po 125,00 zł. tytułem zwrotu części opłaty sądowej od wniosku ( stanowi to po 1/4 opłaty od wniosku , która wyniosła 500,00 zł. ).

Stosownie do przepisu art. 83 ust. 1 u.k.s.c., jeżeli czynność połączona
z wydatkami zostaje podjęta z urzędu, sąd zarządzi wykonanie tej czynności,
a kwotę potrzebną na ich pokrycie wykłada tymczasowo Skarb Państwa. Dotyczy to także dopuszczenia i przeprowadzenia przez Sąd z urzędu dowodu niewskazanego przez stronę. W orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art. 113. Z kolei art. 113 ust. 1 i 2 u.k.s.c. stanowi, że kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Koszty nieobciążające przeciwnika sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji nakazuje ściągnąć z roszczenia zasądzonego na rzecz strony, której czynność spowodowała ich powstanie.

W niniejszej sprawie wywołana była opinia biegłego rzeczoznawcy z uwagi na brak porozumienia stron co do określenia wartości składników spadkowych . Łączne wydatki związane z wywołaniem opinii biegłego wyniosły 3.716,16 zł. ( k.264 ) z czego tylko kwota 1.500,00 zł. została pokryta z zaliczek uiszczonych po 500,00 zł. przez wnioskodawczynię i uczestników Z. K. (1) i J. K. (1) ,zaś pozostała kwota tj. 2.216,16 zł została pokryta tymczasowo z sum budżetowych Skarbu Państwa .Ponadto z sum budżetowych Skarbu Państwa została pokryta kwota 230,00 zł ( k. 157) związana z przyznaniem wynagrodzenia za udzielenie informacji o rachunku maklerskim spadkodawczyni. Tak więc łączna kwota wydatków poniesionych w postępowaniu to kwota 3.946,16 zł. z czego ze Skarbu Państwa pokryto kwotę 2.446,16 zł..

Dzieląc kwotę 3.946,16 zł. w stosunku do wielkości udziałów stron w spadku ( po ¼) da nam to kwotę po 986,54 zł.. i mając na względzie okoliczność że wnioskodawczyni i uczestnicy Z. K. (1) i J. K. (1) uiścili zaliczki po 500,00 zł. tak więc Sąd nakazał pobrać od G. K. , od Z. K. (1) i od J. K. (1) na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej kwoty po 486,54 zł. a od K. W. (1) na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Białej Podlaskiej kwotę 986,54 zł. tytułem zwrotu części poniesionych w sprawie a pokrytych tymczasowo z sum budżetowych Skarbu Państwa . Ubocznie wskazać należy, że uczestniczka K. W. (1) reprezentowana przez fachowego pełnomocnika nie wnioskowała o zasądzenie na jej rzecz kosztów zastępstwa procesowego .Zgodnie z art. 109 § 1kpc , który z mocy art. 13 §2 kpc roszczenie o zwrot kosztów wygasa, jeśli strona najpóźniej przed zamknięciem rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia nie złoży sądowi spisu kosztów albo nie zgłosi wniosku o przyznanie kosztów według norm przepisanych. Jednakże o kosztach należnych stronie działającej bez adwokata, radcy prawnego lub rzecznika patentowego sąd orzeka z urzędu.

Z powyższych względów i w oparciu o przepisy art. 1035 k.c., 1038 §1 k.c.,1039 §1 kc, 1042 §1 i §2 kc, 212§3k.c. , 684 k.p.c., 688 k.p.c. i art. 520 k.p.c. Sąd Rejonowy orzekł jak w postanowieniu .