Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 listopada 2017 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie: Przewodniczący Sędzia SO Iwona Jawor - Piszcz

Protokolant st. sekretarz sądowy Monika Zięba

po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2017 roku w Lublinie

sprawy M. P.

z udziałem zainteresowanych: E. H. (1), M. O.,

D. H. i E. H. (2)

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o zapłatę składek na ubezpieczenie społeczne rolników

na skutek odwołań M. P.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

z dnia 31 sierpnia 2016 roku znak (...)

z dnia 31 sierpnia 2016 roku znak (...)

zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, że ustala iż M. P. nie jest zobowiązana do opłacenia składek na ubezpieczenie społeczne rolników za D. H. i M. O..

Sygn. akt VIII U 3705/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 sierpnia 2016 roku, Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jednolity Dz.U. 2016, poz. 277 ze zm.) stwierdził podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników i obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie oraz ubezpieczenie emerytalno-rentowe dla M. O. od dnia 1 czerwca 2016 roku. Organ rentowy w decyzji wskazał, iż do opłacenia składek zobowiązani są solidarnie M. O., D. H., E. H. (1) oraz M. P.. Z decyzji wynika ponadto, iż należności z tytułu składek wynoszą na ubezpieczenia wypadkowe chorobowe i macierzyńskie 168 zł oraz ubezpieczenia emerytalne 352 zł. W uzasadnieniu decyzji podniesiono, iż w sytuacji gdy działalność rolnicza prowadzona jest na rachunek kilku osób obowiązek opłacania składki ciąży na każdym z nich solidarnie (decyzja k. 24 akt KRUS, (...)).

Decyzją z dnia 31 sierpnia 2016 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników (op.cit.) stwierdził podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników i obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie oraz ubezpieczenie emerytalno-rentowe dla D. H. w okresach od dnia 1 października 2012 roku do dnia 30 czerwca 2014 roku oraz od dnia 29 lipca 2015 roku. Organ rentowy w decyzji wskazał, iż do opłacenia składek zobowiązani są solidarnie M. O., D. H., E. H. (1), E. H. (2) oraz M. P.. Z decyzji wynika ponadto, iż należności z tytułu składek wynoszą na ubezpieczenia wypadkowe chorobowe i macierzyńskie 923 zł oraz ubezpieczenia emerytalne 1821 zł. W uzasadnieniu decyzji podniesiono, iż w sytuacji gdy działalność rolnicza prowadzona jest na rachunek kilku osób obowiązek opłacania składki ciąży na każdym z nich solidarnie (decyzja – k. 43 akt KRUS NKP 8382442).

Od powyższych decyzji odwołanie złożyła M. P., wnosząc o uchylenie powyższych decyzji w całości i nieobciążanie jej zadłużeniem osób trzecich. W uzasadnieniu wskazała, iż osobiście i na własny rachunek prowadzi odrębne gospodarstwo rolne od w/wymienionych. M. O. i D. H. są dla niej osobami obcymi, nie wiążą ich żadne więzy rodzinne, osoby te nie są też jej domownikami (k. 2-3v oraz k. 9-10v).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, powołując się na argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonych decyzji (k. 4-5 oraz k. 11-12).

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska procesowe, zainteresowani E. H. (1), D. H., E. H. (2) oraz M. O. przyłączyli się do stanowiska organu rentowego (k. 57v).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

M. P. jest współwłaścicielką gruntów, położonych w powiecie (...), obręb B., o łącznej powierzchni 1,6190 ha, na które składają się działki o numerach (...). Grunty te stanowią w przeważającej części łąki trwałe oraz dodatkowo grunty pod rowami. Do wnioskodawczyni należą części ¼ oraz 12/48 (¼), które nabyła w drodze umowy darowizny z dnia 15 grudnia 1994 roku o rodziców F. i J. małż. B. oraz w drodze umowy kupna - sprzedaży z dnia 30 września 2011 roku. Pozostali współwłaściciele to: D. H. do którego należy część stanowiąca 2/24, E. H. (1) posiadająca udział wynoszący 8/24 oraz M. O. (z domu H.) z udziałem wynoszącym 2/24 (vide uproszczony wypis z rejestru gruntów wydany przez Starostę (...) k. 34, akt notarialny umowy darowizn z 15 grudnia 1994 roku oraz umowy sprzedaży z dnia 30 września 2011 - k. 48).

E. H. (1) jest matką D. H. i M. O.. Pierwotnie ½ udziałów w wymienionych działkach należała do małżonków E. i T. H.. Po śmierci T. H. własność jego udziałów nabyli w drodze dziedziczenia żona oraz dzieci. E. H. (2) jest małżonką D. H. (akt notarialny umowy sprzedaży z dnia 30 września 2011 - k. 48, zeznania zainteresowanych: E. H. (1) k. 57v-58, D. H. k. 58, E. H. (2) k. 58, M. O. k. 58).

Na wymienionych gruntach nie została zniesiona współwłasność, zostały one jedynie podzielone do użytkowania, kilkadziesiąt lat temu. Obecnie podział sprowadza się do podzielenia łąki miedzą na dwie części: jedną należącą do M. P. oraz drugą do E. i D. H. i M. O.. Podział ten został dokonany wiele lat wcześniej i do tej pory jest honorowany przez obie rodziny (zeznania zainteresowanych: E. H. (1) k. 57v-58, D. H. k. 58, E. H. (2) k. 58, M. O. k. 58, wyjaśnienia wnioskodawczyni k. 35v).

Do 2016 roku M. P. użytkowała swoją, wydzieloną część łąki. W związku z tym składała wnioski o dopłaty. Wniosek dotyczył jedyne jej udziału, nie całej nieruchomości (kserokopia wniosku o przyznanie płatności na rok 2017 k. 48).

Części gruntów przypisane do rodziny H. są użytkowane przez osobę trzecią – M. S. (zeznania zainteresowanej E. H. (1) k. 57v-58).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu zeznania zainteresowanych: E. H. (1), D. H., E. H. (2) oraz M. O.. Były one jasne i logiczne oraz nie były kwestionowane przez pozwany organ rentowy. Wiarygodne były w szczególności twierdzenia stron, iż na gruntach, co do których są współwłaścicielami istnieje od dawna faktyczny podział, dokonany jeszcze przez poprzednie pokolenie właścicieli, który do dziś jest utrzymywany, a niska wartość łąki w porównaniu z kosztami postępowania o zniesienie współwłasności wpływa na ich decyzję utrzymania nadal status quo. W sytuacji zgodnego użytkowania gruntów przez dwie rodziny wiarygodne jest, że żadnej ze stron nie zależało na formalnym rozgraniczeniu gruntów. Tym samym za wiarygodne Sąd uznał zeznania wymienionych, że wnioskodawczyni korzysta z przypisanych jej nieruchomości samodzielnie, na własny rachunek. Ona ponosi wszelkie nakłady na tą część nieruchomość (w tym należną cześć podatku rolnego) oraz czerpie korzyści. Rodzina H. nie ma żadnych związków z rodziną wnioskodawczyni. Oni również użytkują przynależną im część na własny rachunek i dysponują nią zgodnie z własnym uznaniem.

Sąd obdarzył również walorem wiarygodności powołane dowody z dokumentów. Ich autentyczność w toku procesu nie była kwestionowana przez strony. Ich forma oraz treść nie wzbudziła ponadto wątpliwości co do ich autentyczności, wobec czego zostały one uznane za wiarygodne w całości i jako takie stanowiły pełnowartościowe źródło informacji o okolicznościach faktycznych w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Odwołanie M. P. jest uzasadnione, co skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji i ustaleniem, że nie jest ona zobowiązany do zapłaty należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników: wypadkowe, chorobowe, macierzyńskie i emerytalno-rentowe za D. H. i M. O..

Istota sprawy sprowadza się do rozstrzygnięcia kwestii czy sam fakt bycia współwłaścicielem nieruchomości rolnej jest wystarczający do powstania zobowiązania solidarnego w zakresie należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników co do pozostałych współwłaściciele .

Art. 4 pkt 1 ustawy rolniczej stanowi, iż składki na ubezpieczenie za każdego ubezpieczonego opłaca rolnik. Jeżeli działalność rolnicza jest prowadzona na rachunek kilku osób, obowiązek opłacenia składki ciąży na nich solidarnie. Natomiast przepisem art. 38 pkt. 3 ustawy rolniczej wprowadza domniemanie, że jeżeli własność przysługuje kilku osobom, to każda z tych osób uczestniczy w prowadzeniu działalności rolniczej. Przedstawione domniemanie wynikające z art. 38 pkt. 3 ustawy może być obalone odpowiednimi dowodami (wyroki SN z dnia 22 marca 2001 II UKN 276/00 ;z dnia 30 listopada 2005 r. I UK 59/05). Zatem obowiązek solidarnego opłacania składek należy powiązać z faktycznym prowadzeniem działalności rolniczej na rachunek kilku osób. M. P. i zainteresowani nie prowadzą działalności rolniczej wspólnie. Z materiału dowodowego wynika bowiem, że wnioskodawczyni i zainteresowani (właściwie ich przodkowie) podzielili do użytkowania między sobą przedmiotowe działki stanowiące ich wspólną własność. M. P. korzysta tylko i wyłącznie ze swojej części, zaś z części należącej do E. H. (1), D. H. i M. O. korzysta E. H. (1). Skoro tak, to M. P. nie jest zobowiązana do zapłaty należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników: wypadkowe, chorobowe, macierzyńskie i emerytalno-rentowe za D. H. i M. O..

Mając na względzie powyższe, na mocy powołanych przepisów i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.