Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 grudnia 2013r.

Sąd Okręgowy w Płocku Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Renata Szatkowska

Protokolant: sekretarz sądowy Anna Bogacz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 grudnia 2013r. w P.

sprawy z powództwa A. G. (1)

przeciwko Polskiemu Biuru Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W.

o zapłatę

1.  zasądza od Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. na rzecz A. G. (1) kwotę 80 000 zł (osiemdziesiąt tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 24.08.2013r. do dnia zapłaty oraz kwotę 3617 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu,

2.  oddala powództwo w pozostałej części.

I C 1843/13

UZASADNIENIE

A. G. (1) wystąpiła przeciwko Polskiemu Biuru Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. o zapłatę kwoty 100.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 24 maja 2013r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia zgodnie z art. 448 kc w związku z art. 24§1 kc.

W uzasadnieniu pozwu podała, iż w wyniku wypadku drogowego, zmarła jej matka, człowiek najważniejszy w jej życiu.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Wskazał, iż nie kwestionuje swojej legitymacji biernej; jednak w jego ocenie żądanie pozwu są niezasadne. Podniósł, iż dopiero wprowadzenie z dniem 3 sierpnia 2008r. do kodeksu cywilnego art. 446 § 4 dało podstawę prawną dla żądania zadośćuczynienia za krzywdę moralną wywołaną śmiercią osoby bliskiej, a wywodzenia takiego roszczenia z przepisów o ochronie dóbr osobistych jest nieuzasadnione. Nadto wskazał, iż wysokość żądanego zadośćuczynienia jest zawyżona.

Na rozprawie w dniu 12 grudnia 2013r. powódka cofnęła pozew w zakresie żądania odsetek ustawowych za okres od 24 maja 2013r. do 23 sierpnia 2013r. - ze zrzeczeniem się roszczenia w tym zakresie.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 20 marca 2004r. w wyniku wypadku drogowego zmarła E. G., matka powódki. Sprawca wypadku, R. S. został za ten czyn skazany przez Sąd Rejonowy w Żyrardowie na karę 2 lat pozbawienia wolności ( v. k. 55-56 wyrok Sądu Rejonowego w Żyrardowie z dnia 28 marca 2006r. w sprawie II K 108/05). R. S., obywatel Ukrainy, w dacie wypadku ubezpieczony był z tytułu odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w ukraińskim zakładzie (...)-UKRAINA ( v. pismo (...) z dnia 25 lipca 2007r. k. 52-53).

W dacie śmierci matki A. G. (2) miała 15 lat. Powódka mieszkała tylko z matką, tylko matka zajmowała się jej wychowaniem, ojciec powódki nie mieszkał z nimi, miał problemy z alkoholem i nie angażował się w opiekę i wychowanie córki. Siostra powódki wyprowadziła się z domu rodzinnego, kiedy powódka miała 12 lat. A. G. (2) była mocno związana z mamą, która ją wspierała, pomagała we wszystkim, kochała ją, spędzała z nią wolny czas, dbała o nią, troszczyła się o nią, troszczyła się o leczenie jej słuchu. O wypadku mamy powódka dowiedziała się od lekarza, była wtedy z wizytą u babci w szpitalu, lekarz podał jej leki uspakajające. Po śmierci mamy opiekę nad powódką przejęła babcia, która została jej rodziną zastępczą. A. G. (2) nie radziła sobie z nauką po śmierci mamy, nie mogła pogodzić się z tym, że mama zmarła. Przez dwa lata bardzo mocno przeżywała jej śmierć, np. nie chciała uczestniczyć w uroczystościach szkolnych, na których inne dzieci były z rodzicami. Babcia zaniedbała leczenie słuchu powódki, obecnie na leczenie to jest już za późno. Nie radziła sobie także z nauką szkolną wnuczki; oddała ją do szkoły sióstr zakonnych. Powódka nie korzystała z pomocy psychiatry, ani psychologa po śmierci mamy, wspierały ją psychicznie siostry zakonne, u których kontynuowała naukę. Jest przekonana, że gdyby mama żyła pomagałaby jej w opiece nad dzieckiem, dzięki czemu ona mogłaby podjąć pracę zarobkową. Obecnie powódka samotnie wychowuje 4 letnie dziecko, nie pracuje, utrzymuje się z alimentów dziecka, zasiłku rodzinnego i pomocy opieki społecznej, pomaga jej babcia ( v. zeznania powódki, A. G. (2) k. 64-65).

W dniu 25 lipca 2007r. (...) S.A. w W. przyznał A. G. (1) odszkodowanie w kwocie 42.000 zł z tytułu pogorszenia sytuacji życiowej na skutek śmierci matki ( v. pismo (...) z dnia 25 lipca 2007r. k. 52).

Pismem z dnia 22 kwietnia 2013r. powódka wystąpiła do (...) Zakładu (...) o przyznanie na jej rzecz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią matki w kwocie 100.000 zł ( v. pismo powódki z 22 kwietnia 2013r. k. 42-50). Pismo powyższe ubezpieczyciel odebrał w dniu 26 kwietnia 2013r. ( v. potwierdzenie odbioru pisma powódki z 22 kwietnia 2013r. k. 51).

(...) S.A. odmówił wypłaty zadośćuczynienia, uznając, iż zadośćuczynienie pieniężne za krzywdę w skutek śmierci najbliższych nie przysługuje, jeśli do zdarzenia doszło przed 3 sierpnia 2008r. ( v. pismo (...) z 23 maja 2013r. k. 38-39).

Powyższy stan faktyczny ustalony został na podstawie zeznań powódki, A. G. (2) ( k. 64-65) oraz dokumentów w postaci : wyroku Sądu Rejonowego w Żyrardowie z dnia 28 marca 2006r. w sprawie II K 108/05 ( k. 55-56), pisma (...) z dnia 25 lipca 2007r. ( k. 52-53), pisma powódki z 22 kwietnia 2013r. ( k. 42-50), potwierdzenia przyjęcia przez (...) pisma powódki z 22 kwietnia 2013r. ( k. 51), pisma (...) z 23 maja 2013r. ( k. 38-39).

Sąd oddalił wniosek powódki o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego psychologa, uznając, iż okoliczności sprawy są na tyle jednoznaczne, że jest w stanie samodzielnie ustalić rozmiar krzywd i bólu powódki w związku ze śmiercią matki.

Dowód z przesłuchania stron ograniczono do przesłuchania powoda, uznając, iż przedstawiciel pozwanego nie ma żadnych wiadomości na temat krzywdy, jakiej doznała powódka.

Sąd zważył, co następuje:

W okolicznościach niniejszej sprawy nie ma zastosowania przepis art. 446§ 4 kc, przewidujący dla najbliższych członków rodziny możliwość ubiegania o zadośćuczynienie związane krzywdą, doznaną na skutek śmierci osoby bliskiej. Przepis ten bowiem dotyczy wyłącznie tych przypadków, gdy śmierć osoby bliskiej, wynikająca z deliktu, miała miejsce po 3 sierpnia 2008 r., tj. po dacie wejścia w życie powyższego przepisu.

Nie oznacza to jednak, że jeśli śmierć poszkodowanego nastąpiła przed tą datą, bliskim nie służy w ogóle zadośćuczynienie. W aktualnym orzecznictwie Sądu Najwyższego, podzielanym w pełni przez sąd orzekający w niniejszej sprawie, przyjęta została koncepcja, iż więź emocjonalna łącząca osoby bliskie jest dobrem osobistym, a więc doznany na skutek śmierci osoby bliskiej uszczerbek może polegać nie tylko na osłabieniu jej aktywności życiowej i motywacji do przezwyciężania trudności, lecz także następstwem naruszenia tej relacji między osobą zmarła, a jej najbliższymi. Jeśli zatem zerwanie więzi rodzinnych na skutek śmierci poszkodowanego powoduje ból, cierpienie i rodzi poczucie krzywdy u jej bliskich, to mogą oni dochodzić zadośćuczynienia pieniężnego na podstawie art. 448 kc w zw. z art. 24 § 1 kc, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, mającego miejsce przed 3 sierpnia 2008r. ( v. wyrok z 11 maja 2011r., I CSK 621/10, wyrok z 25 maja 2011r., II CSK 537/10, uchwała z 13 lipca 2011r., III CZP 32/11, wyrok z 15 marca 2012r., I CSK 314/11).

Dlatego też powództwo A. G. (2) należało uznać za usprawiedliwione co do zasady. Niewątpliwie powódka była związana uczuciowo z matką, z którą mieszkała, spędzała czas, która jako jedyna opiekowała się powódką, wychowywała ją, dbała o nią, troszczyła się o nią; ojciec bowiem, nadużywający alkoholu, nie brał udziału w opiece nad nią. Mocno przeżyła śmierć matki, nie mogła poradzić sobie z tym, że zmarła, nie radziła sobie z nauką. Pozbawiona została uczucia i troski jedynej osoby, która o nią dbała. Należy podkreślić, że utraciła tę bliską osobę, kiedy była w wieku 15 lat, a więc w wieku, kiedy pomoc i wsparcie najbliższych jest nastolatkowi bardzo potrzebne. Śmierć matki zupełnie zmieniła jej życie; straciła dom rodzinny, musiała zmienić miejsce zamieszkania i dotychczasowe środowisko, trafiła pod opiekę babci, następnie do szkoły prowadzonej przez siostry zakonne. Zabrakło w jej życiu osoby, która troszczyłaby się o jej naukę i zdrowie, która pomagałaby jej w codziennych sprawach, wspierała, darzyła uczuciem.

Jednakże żądana przez powódkę kwota zadośćuczynienia jest wygórowana. (...) rekompensata służyć ma nie tylko wyrównaniu krzywdy, jaką jest z pewnością gwałtowane zerwanie więzi pomiędzy rodzicami, a dzieckiem, lecz także powinna umożliwić powrót do normalnego życia. Krzywda, jakiej doznała powódka na skutek śmierci matki, z pewnością była przez nią mocno odczuwalna w początkowym okresie żałoby, z czasem jednak – jak wynika z doświadczenia życiowego- cierpienie i ból malało. Stąd też zasadne jest, by ustalić wysokość zadośćuczynienia na kwotę 80.000 zł, jako adekwatną do rozmiaru doznanej przez powódkę krzywdy.

W pozostałej części powództwo oddalono jako niezasadne.

Pozwany nie kwestionował, iż jest legitymowany biernie w niniejszym procesie na podstawie przepisów art. 122i 123 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

O odsetkach orzeczono zgodnie z treścią art. 14 i art. 125 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Zgodnie z powyższymi przepisami Biuro zobowiązane jest wypłacić odszkodowanie w terminie 30 dni od dnia ustalenia państwa, w którym sprawca szkody jest zarejestrowany lub w terminie 30 dni od ustalenia ważności umowy ubezpieczenia sprawcy szkody, przy czym obowiązek ustalenia powyższych danych liczyć należy od zgłoszenia szkody.

Żądanie zadośćuczynienia powódka zgłosiła zakładowi ubezpieczeń, który zajmował się likwidacją szkody, w dniu 26 kwietnia 2013r. Z pisma (...) z 25 lipca 2007r. wynika, że już wówczas zakład ubezpieczeń posiadał wszelkie informacje niezbędne do likwidacji szkody, jako że przyznał wtedy powódce odszkodowanie z tytułu pogorszenia sytuacji życiowej na skutek śmierci matki. Zatem wypłata świadczenia winna nastąpić ciągu 30 dni od zgłoszenia szkody, czyli 26 maja 2013r. Dlatego też odsetki, zgodnie z art. 481 kc, należą się powódce od dnia następnego, tj. od 27 maja 2013r. Powódka zażądała jednak odsetek od 24 sierpnia 2013r. Dlatego też zasądzono odsetki od tej daty.

O kosztach procesu rozstrzygnięto na podstawie art. 100 kpc, obciążając nimi pozwanego w całości z uwagi na fakt, iż określenie należnej powódce sumy zależało od oceny sądu.