Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 marca 2022 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Dorota Załęska

Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Wawrzyniak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 marca 2022 roku w Sieradzu

odwołania W. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

z 9 stycznia 2022 r. Nr (...)

w sprawie W. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

o wysokość renty

1.  zmienia zaskarżoną decyzję i zalicza do stażu ubezpieczeniowego okres zatrudnienia od 22 września 1991 roku do 4 listopada 1991 roku u pracodawcy F. V. w B.;

2.  oddala odwołanie w pozostałym zakresie.

Sygn. akt IV U 88/22

UZASADNIENIE

Decyzją z 19.01.2022r., ZUS odmówił W. O. prawa do przeliczenia renty, z uwzględnieniem faktycznych zarobków uzyskanych z tytułu zatrudnienia za granicą od 9.02.1986 – 30.09.1987 oraz doliczenia do stażu pracy okresu od 20.10.1991 – 16.12.1991.

Nie podzielając powyższej decyzji w/w złożył odwołanie. Precyzując stanowisko na rozprawie, wnosił o przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia poprzez uwzględnienie zarobków uzyskiwanych w b. NRD wg. aktualnego kursu NBP oraz uwzględnienie okresu pracy u F. V. w Niemczech od 22.09.1991 – 4.11.1991.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wnosił o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W. O., ur. (...)

W. O. był skierowany przez Wojewódzkie Biuro Pracy w W., do pracy u F. V. w B., na podstawie umowy międzyrządowej pomiędzy Polską a RFN. Umowa gwarantowała pracę w okresie od 22.10.1991 - 16.12.1991.

W dniu 18.09.1991r., W. O. zadzwonił do przyszłego pracodawcy F. V. z zapytaniem o warunki pracy i zakwaterowanie. F. V. prosił W. O. o natychmiastowy przyjazd, ponieważ potrzebna była każda osoba do pracy, która mogła pomóc w pracy organizacyjnej. W dniu 19.09.1991r., W. O. wyjechał do pracy w B.. W dniu 22.09.1991r. między F. V. jako pracodawcą , a W. O. została zawarta umowa o pracę i od 22.09.1991r., wnioskodawca rozpoczął pracę o godz. 7.00. Wnioskodawca pracował codziennie, 7 dni w tygodniu przez 12 godzin jako brygadzista, nadzorując pracę Turczynek przy zbiorze kapusty. Przewoził także kapustę do magazynu, albo do miejsca, gdzie sprzedawał ją właściciel. W okresie zatrudnienia u F. V., W. O. prowadził dla swoich potrzeb notatki w kalendarzu, dot. m.in. godz. pracy, czym się zajmował w danym dniu. W gospodarstwie F. V. pracowało około 50 osób. Przy zbiorze kapusty pracowało kilku Polaków. Gdy wnioskodawca przyjechał do Niemiec, w gospodarstwie F. V. pracował już A. D.. Wkrótce dotarli W. i L.. F. V. był zadowolony z pracy wnioskodawcy i chciał, aby został na stałe. Wnioskodawca zachorował, bo były przymrozki. Dzień 4.11.1991r., był ostatnim dniem jego pracy, co poświadczył pracodawca w umowie o pracę. Tego dnia F. V. zawiózł wnioskodawcę do lekarza. Z uwagi na chorobę, W. O. podjął decyzję o powrocie do Polski i w dniu 5.11.1991r. wyjechał do domu (zeznania wnioskodawcy – na nagraniu CD – 00:16:55 – 00:19:47 k. 16, 3 oryginalne kartki z kalendarza wrzesień – listopad 1991r. z zapiskami w-cy k. 19 - 21/akta sprawy; oryginał umowy o pracę z tłumaczeniem k. 319/akta ZUS).

Decyzją z 7.05.1991r., ZUS przyznał W. O. prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Do obliczenia PW za okres pracy na terenie NRD od 9.02.1986 – 30.09.1987 uwzględniono wynagrodzenia przysługujące pracownikowi zatrudnionemu w kraju w takim samym lub podobnym charakterze; wynagrodzenia zastępcze przyjęto w oparciu o zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z 20.02.199r. wystawione przez Urząd Miejski w Z. (bezsporne).

W dniu 29.12.2021r., W. O. złożył w ZUS wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia z uwzględnieniem faktycznych zarobków uzyskanych z tytułu zatrudnienia za granicą od 9.02.1986 – 30.09.1987 oraz doliczenia do stażu pracy okresu od 20.10.1991 – 16.12.1991, załączając umowę o pracę, świadectwo pracy, RP – 7 z 19.02.1991r., zaświadczenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w L. z 16.08.2016r. (wniosek z załącznikami k. 318 - 322/akta ZUS).

Decyzją z 19.01.2022r., ZUS odmówił W. O. prawa do przeliczenia renty z uwzględnieniem faktycznych zarobków uzyskanych z tytułu zatrudnienia za granicą od 9.02.1986 – 30.09.1987 oraz doliczenia do stażu pracy okresu od 20.10.1991 – 16.12.1991 (decyzja k. 323/akta ZUS).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i w postępowaniu przed organem rentowym. Fakty dotyczące pracy wnioskodawcy w gospodarstwie F. V., Sąd poczynił na podstawie zeznań wnioskodawcy jako strony , którym dał wiarę. Zeznania w pełni korelują z istotnym w sprawie dowodem w postaci skierowania do pracy i oryginałem umowy o pracę z 22.09.1991r. w wersji niemiecko – polskiej, zawartej pomiędzy wnioskodawcą, a F. V. jako pracodawcą. Wbrew błędnemu twierdzeniu organu rentowego nie było to przyrzeczenie zawarcia umowy o pracę, lecz umowa o pracę, która faktycznie została zrealizowana przez obie strony. Co więcej odwołujący był przecież skierowany do tej pracy, co gwarantowało mu jej wykonywanie w okresie wskazanym w skierowaniu i w tym celu udał się do B.. Kolejnym dowodem na fakt rzeczywistego wykonywania pracy są złożone przez odwołującego 3 oryginalne karty z kalendarza z 1991r., obejmujące miesiące wrzesień, październik, listopad, na których wnioskodawca na własne potrzeby prowadził skrupulatne zapiski dot. tego czym się zajmował, w jakich godzinach pracował u F. V., itp. Zdaniem Sąd powyższy materiał dowodowy nie pozostawia żadnych wątpliwości, że okres zatrudnienia wnioskodawcy u F. V. od 22.09.1991 – 4.11.1991 był składowym okresem zatrudnienia pracowniczego. Porównując datę rozpoczęcia pracy i jej zakończenia wynikającą z umowy o pracę, należy stwierdzić, że pokrywają się one z zapiskami wnioskodawcy, które prowadził skrupulatnie w kalendarzu w okresie zatrudnienia u F. V..

Sąd Okręgowy zważył:

Odwołanie zasługuje częściowo na uwzględnienie.

Spór w sprawie sprowadzał się zaliczenia do stażu ubezpieczeniowego okresu zatrudnienia wnioskodawcy u pracodawcy F. V. w B. oraz do przeliczenia podstawy wymiaru świadczenia rentowego, z uwzględnieniem zarobków uzyskiwanych w b. NRD wg. wnioskowanego przez W. O. kursu NBP, zgodnie z załączonym Rp – 7 z 19.02.1991r.

Co do stażu ubezpieczeniowego wnioskodawcy jako składkowego, obejmującego okres zatrudnienia u pracodawcy F. V. w B. od 22.09.1991 – 4.11.1991, w ocenie Sądu materiał dowodowy w pełni uzasadnia zaliczenie tego okresu , o czym była mowa powyżej.

Natomiast co do przeliczenia świadczenia z zastosowaniem wynagrodzenia w markach NRD, liczonego wg. kursu NBP, jak tego domagał się skarżący, obowiązujące przepisy prawa nie przewidują takiej możliwości. Należy wskazać, że wysokość świadczenia emerytalnego (rentowego) zależy od udziału ubezpieczonego w tworzeniu funduszu ubezpieczeń społecznych. Przy ustaleniu wysokości świadczenia znaczenie ma wysokość podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe płaconej w Polsce. W obecnym stanie prawnym nie można przyjąć do podstawy wymiaru emerytury wynagrodzenia osiąganego w walucie obcej za granicą, od którego nie były opłacone składki na polskie ubezpieczenie społeczne. Wyjątki od tej zasady są określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z 1.04.1985r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent (j.t. Dz. U. z 1989, Nr 11, poz. 63 ze zm.). Należy do nich ustalenie podstawy wymiaru emerytury lub renty pracownika, który w okresie, z którego wynagrodzenie przyjmuje się do podstawy wymiaru, był zatrudniony za granicą (§10 rozporządzenia). Pracownikowi takiemu, w miejsce jego faktycznego wynagrodzenia pobieranego za granicą, do ustalenia podstawy wymiaru – jeżeli okres zatrudnienia za granicą przypada przed 1 stycznia 1991r. – przyjmuje się kwotę wynagrodzenia przysługującego w tych okresach pracownikowi zatrudnionemu w kraju w takim samym lub podobnym charakterze, w jakim pracownik był zatrudniony przed wyjazdem za granicę (§10 pkt 2 rozporządzenia).

Wykładnia §10 cyt. rozporządzenia z 1985r. przemawia za tym, że przepis ten, jako stanowiący wyjątek od ogólnej zasady ustalania podstawy wymiaru świadczeń, dopuszcza przyjęcie "za okresy zatrudnienia za granicą" kwoty wynagrodzenia przysługującego w tych okresach pracownikowi zatrudnionemu w kraju, nie wiążąc wysokości wynagrodzenia stanowiącego tak ustaloną podstawę wymiaru z wymiarem czasu pracy, w jakim osoba ubiegająca się o świadczenie była zatrudniona w kraju. Powiązanie dotyczy tylko charakteru lub stanowiska pracy. Co ważne, wynagrodzenie ustalone zgodnie z zasadami przyjętymi w §10 rozporządzenia staje się wynagrodzeniem otrzymywanym za granicą. Jest to wynagrodzenie zastępcze za okres pracy za granicą, a zatem za taki wymiar czasu pracy, w jakim dana osoba była za granicą zatrudniona.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 477 ^{( 14 )}§2 kpc, Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i zaliczył do stażu ubezpieczeniowego okres zatrudnienia od 22.09.1991 – 4.11.1991 u pracodawcy F. V. w B., oddalając odwołanie w pozostałym zakresie na podstawie art. 477 ^{( 14)}§1 kpc.