Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 914/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1. CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z 24 września 2019 r. w sprawie II K 452/18

1.2. Podmiot wnoszący apelację

oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

oskarżyciel posiłkowy

oskarżyciel prywatny

obrońca

oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

na korzyść

na niekorzyść

w całości

w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego

zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2. USTALENIE FAKTÓW W ZWIĄZKU Z DOWODAMI
PRZEPROWADZONYMI PRZEZ SĄD ODWOŁAWCZY

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów (dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające

znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH

ZARZUTÓW I WNIOSKÓW

Lp.

Zarzut

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wniosek

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Uchylenie wyroku z uwagi na dostrzeżoną z urzędu bezwzględną przyczynę odwoławczą usuwało konieczność rozpoznawania zarzutów apelacji obrońcy oskarżonego W. R.. Ich rozpoznanie byłoby przedwczesne (art. 436 kpk).

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Bezwzględny powod odwoławczy.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Sąd rejonowy orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu okręgowego.

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Sąd rejonowy orzekł w sprawie o czyn należący do właściwości sądu okręgowego, naruszając przepis art. 25 § 1 pkt 2 kpk Zaistniała przesłanka zastosowania z urzędu art.. 439 § 1 pkt 4 kpk.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Organ prokuratorski zarzucił oskarżonym A. L. i W. R. czyn z art. 163 § pkt 1 i § 2 kk i art. 165 § 1 pkt 5 i § 2 kk w zw z art. 11 § 2 kk polegający na (…) nieumyślnym spowodowaniu zdarzenia, które zagrażało mieniu w wielkich rozmiarach, mające postać pożaru, działając na szkodę (...) sp.j. (…), jak też działąjąc w okolicznościach szczególnie niebezpiecznych. Taki opis czynu i kwalifikacja prawna uzasadniała właściowość sądu rejonowego w pierwszej instancji.

Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. wyrokiem z 24 września 2019 r. w sprawie II K 452/18 uznał obu oskarżonych za winnych tego, że działajac w zamiarze ewentualnym, wspólnie i w porozumieniu sprowadzili niebezpieczeństwo dla mienia w wielkich rozmiarach w ten sposób, że będąc wspólnikami spółki cywilnej (...) wynajmującymi lokal oznaczony numerem (...) z przeznaczeniem na biuro tejże spółki cywilnej, wbrew treści § 2 ust. 2 i § 12 ust. 8 umowy najmu z dnia 10 listopada 2015 roku, prowadzili w nim działalność niezgodną z przeznaczeniem w/w lokalu i z jego warunkami technicznymi dokonując w nim różnego typu czynności inżynierskich, w tym serwisu produkowanych przez siebie urządzeń o nazwie „generator ozonu” z wykorzystaniem przechowywanych w lokalu cieczy łatwopalnych m.in. nafty, benzyny ekstrakcyjnej i alkoholu etylowego, a także składując i wykorzystując różnego rodzaju urządzenia elektryczne o niepotwierdzonej sprawności technicznej, niezwiązane z pracami i czynnościami biurowymi, a także paląc w w/w pomieszczeniu papierosy z naruszeniem obowiązującego na terenie całego obiektu zakazu, co stanowiło okoliczności szczególnie niebezpieczne z uwagi na właściwości wykorzystywanych substancji i urządzeń oraz z uwagi warunki techniczne najmowanego lokalu, przy czym w dniu 1 maja 2016 r. pozostawiając bez dozoru jedno z urządzeń elektrycznych wykorzystywanych do opisanej działalności pozaumownej nieumyślnie sprowadzili zdarzenie zagrażające mieniu w wielkich rozmiarach pod postacią pożaru, w następstwie którego doszło do znacznego wypalenia wnętrza najmowanego pomieszczenia oraz zniszczenia części wyposażenia obiektu o łącznej wartości strat 90.953,82 zł na szkodę (...) Spółki Jawnej M. P. i synowie (...) z siedzibą w P., to jest czynu wyczerpującego dyspozycję art. 165 § 1 pkt 5 kk i art. 163 § 2 kk w zw. z art. 163 § 1 pkt 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i za to na podstawie art. 165 § 1 pkt 5 kk w zw. z art. 11 § 3 kk wymierzył im kary pozbawienia wolności, których wykonanie warunkowo zawiesił.

Oskarżony A. L. nie odwoływał się od wyroku, który wobec niego uprawomocnił się.

Sąd ropoznający sprawę ma obowiązek z urzędu badania swojej właściwości do rozpoznania sprawy. W razie stwierdzenia niewłaściwości rzeczowej zobowiązany jest do przekazania, sparwy sądowi właściwemu (art. 35 § 1 i 2 kpk). Sprawy o występki z art. 165 § 1,3,4 kk należą do właściwości rzeczowej sądu okręgowego (art. 25 § 1 pkt 2 kpk). Sąd rejonowy po przeprowadzeniu postępowania dowdowego i poczynieniu dodatkowych, w stosunku do aktu oskarżenia, ustaleń faktycznych w zakresie strony przedmiotowej i podmiotowej uznał, iż czyny oskarżonych należy zakwalifikować m.in. z art. 165 § 1 kk. Główną modyfikacją opisu przypisanych czynów zabroninych było ustalenie, iż oskarżeni działając umyślnie z zamiarem ewentualnym sprowadzili niebezpieczeństwo dla mienia w wielkich rozmiarach w następstwie - szeroko opisanego- działania w warunkach szczególnie niebezpiecznych. Jak napisano umyślna opcja występku z art. 165 § 1 kk leży w kognicji sądu okręgowego. W takiej sytaucji, jako że sąd rejonowy orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu okręgowego zaistniała bezwzględna przyczyna odwoławcza z art. 439 § 1 pkt 4 kpk i jedynym możliwy rozstrzygnieciem było uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do rozpoznania sądowi właściwemu miejscowo i rzeczowo, czyli Sądowi Okręgowemu w Piotrkowie Tryb., niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów.

O właściwości rzeczowej sądu decyduje kryterium obiektywne. Przesądza o niej stan faktyczny, a nie jego ocena przejawiająca się w kwalifikacji prawnej czynu (zob. wyroki SN: z 17.11.1972 r., III KR 210/72, OSNKW 1973/4, poz. 47, z glosą S. Włodyki, PiP 1972/3, s. 179 i n.; z 20.10.1994 r., II KRN 211/94, OSNKW 1994/11–12, poz. 75).

Decyduje to, jakiego rzeczywiście czynu przestępnego dopuścił się oskarżony, jak czyn ten powinien zostać zakwalifikowany w świetle okoliczności sprawy. Nie jest zaś decydujące w tej mierze przyjęcie przez oskarżyciela błędnej kwalifikacji prawnej czynu. W konsekwencji charakter tego uchybienia wymaga od sądu odwoławczego merytorycznej oceny kwalifikacji prawnej czynu pod kątem właściwości rzeczowej sądu do rozpoznania sprawy. W przypadku bowiem, gdy sąd niższego rzędu rozpoznał sprawę należącą do właściwości sądu wyższego rzędu (np. w wyniku zmiany kwalifikacji prawnej czynu), to podczas badania uchybienia z art. 439 § 1 pkt 4 konieczna jest najpierw ocena, czy przyjęta przez sąd kwalifikacja prawna czynu świadcząca o braku właściwości rzeczowej jest prawidłowa. Jeżeli taka kwalifikacja jest błędna, a przy przyjęciu prawidłowej sprawa pozostaje we właściwości rzeczowej sądu niższego rzędu, to sąd odwoławczy powinien zmienić zaskarżony wyrok odnośnie do tej kwalifikacji, co w konsekwencji prowadzić będzie do stwierdzenia, że orzekał jednak sąd rzeczowo właściwy (por. Komentarz do Kodeksu postępowania karnego pod red. D.Świeckiego, opubl. LEX/el 2019). W postanowieniu z 17.4.2018, V KK 404/17, Lex 2490935) Sąd Najwyższy - odnosząc się do zarzutu wystąpienia sytaucji z art. 439 § 1 pkt 4 kpk - wskazał: " w sposób jeszcze bardziej wyrazisty sygnalizowane w kasacji uchybienie miałoby miejsce, gdyby orzekający w sprawie sąd rejonowy skazał (…) stosując art. 148 § 1 kk, przy uznaniu, że działał on z zamiarem pozbawienia życia pokrzywdzonego. Teza ta zawiera elementy styczne ze sposobem wyrokowania w niniejszym postępowaniu.

Zestawiając te słuszne poglądy z realiami przedmiotowej sprawy, nie ma podstaw, aby powiedzieć, że problem sprowadzał się jedynie do błędnej kwalifikacji prawnej czynu przypisanego obu oskarżonym, co dawałoby możliwość zmiany zaskarżonego wyroku w drodze poprawy błędnej kwalifikacji. Taka sytuacja miałaby miejsce, kiedy kwalifikacja (zaproponowna przez prokuratora i powielona przez sąd, czy też autorstwa sądu) w sposób oczywisty nie współgrałaby z opisem czynu przypisanego w wyroku. Z ustaleń faktycznych poczynionych przez sąd rejonowy, które znalazły odzwierciedlenie w modyfikacjach opisu czynu wynikało jasno i wyraźnie, że sąd rejonowy uznał wyczerpanie przez obu oskarżonych znamion występku z art. 165 § 1 kk. Posługiwał się bowiem pojęciem działania "w zamiarze ewentualnym", "wspólnie i w porozumieniu" co łączył funkcjonalnie z działaniem w szczególnie niebezpiecznych okolicznościach. Taka a nie inna zmiana opisu przypisanego A. L. i W. R. czynu nie była dziełem przypadku, omyłki, a wynikiem procesu myślowego sądu pierwszej instancji, który był przekonany, iż oskarżeni dopuścili się jednak występku z art. 165 § 1 kk, a więc w wariancie umyślnym. Nie była to widoczna gołym okiem omyłka kwalifikacyjna, a przemyślane skazanie za określony występek, należący - niestety do właściwości sądu wyższego rzędu.

Uchylenie z urzędu dotknęło skazanie oskarżonego A. L. na podstawie art. 435 kpk, ponieważ nastąpiło z tych samych powodów, co uchylenie wyroku wobec W. R., którego obrońca wniósł apelację.

Marginesowo sąd odwoławczy zauważa, iż nieuchylenie wyroku w cześci dotyczącej A. L. doprowadziłoby do syutacji, kiedy w obrocie prawnym, w Krajowym Rejestrze Karnym widniałoby skazanie za czyn z art. 165 § 1 kk autorstwa sądu rejonowego, podczas gdy, wyrok w tym przypadku powinien wydać w pierwszej instancji sąd okręgowy.

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6. KOSZTY PROCESU

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7. PODPIS