IV Ka 828/23 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2024-02-23

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 828/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1. CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

     

Wyrok łączny Sądu Rejonowego w Radomsku

z dnia 20 października 2023 r. sygn. akt II K 805/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

oskarżyciel posiłkowy

oskarżyciel prywatny

obrońca

oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

na korzyść

na niekorzyść

w całości

w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego

zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2. USTALENIE FAKTÓW W ZWIĄZKU Z DOWODAMI
PRZEPROWADZONYMI PRZEZ SĄD ODWOŁAWCZY

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów (dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające

znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu

z pkt 2.1.1

albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

     

     

     

3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH

ZARZUTÓW I WNIOSKÓW

Lp.

Zarzuty;

Zgłoszony w apelacji skazanego zarzut:

1.  naruszenia prawa do obrony poprzez uniemożliwienie skontaktowania się z obrońcą z urzędu i „skonsultowania co do sprawy” przed rozprawą wobec tego, że zawiadomienie o jego wyznaczeniu zostało doręczone skazanemu dopiero po wydaniu wyroku;

Zgłoszone w apelacji obrońcy zarzuty:

2.  obrazy prawa procesowego, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 kpk poprzez dowolną ocenę materiału dowodowego, polegającą na niewystarczającym uwzględnieniu pozytywnej prognozy kryminologicznej co do skazanego oraz nie wzięciem pod uwagę właściwości i warunków osobistych sprawcy, jego poprawnego zachowania podczas pobytu w zakładzie karnym, co poskutkowało wymierzeniem wyroku łącznego w wymiarze 4 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności i kary grzywny w wymiarze 200 stawek dziennych po 10 złotych jedna stawka;

3.  rażącej niewspółmierności kary łącznej, wymierzonej przy zastosowaniu wadliwych kryteriów jej wymiaru, nie uwzględniając w należytym stopniu związku przedmiotowego czynów objawiających się bliskością czasową czynów, które stały się podstawą orzeczenia kary pozbawienia wolności, jak również nieuwzględniającym okoliczności dotyczących osoby skazanego, a mających wpływ na wysokość wymierzonej kary.

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1

Zgodnie z treścią przepisu art. 573 § 2 kpk stawiennictwo osobiste skazanego na rozprawę w przedmiocie wyroku łącznego nie jest obowiązkowe, chyba że sąd postanowi inaczej. W przypadku skazanego pozbawionego wolności, którego obecność na rozprawie nie jest obowiązkowa stosuje się odpowiednio przepis art. 451 kpk. Stąd na wniosek oskarżonego pozbawionego wolności sąd zarządza sprowadzenie go na rozprawę, chyba że uzna za wystarczającą obecność obrońcy. W przypadku gdy sąd nie zarządza jego sprowadzenia, a nie ma on obrońcy, obrońca zostaje mu wyznaczony z urzędu.

W niniejszej sprawie udział obrońcy z urzędu w rozprawie przed Sądem I instancji został zapewniony, a obecność skazanego nie była obowiązkowa. Naruszenie przepisów postępowania podnoszone przez skazanego, a polegające na niepoinformowaniu go w porę o wyznaczeniu dla niego konkretnego obrońcy z urzędu i tym samym braku możliwości nawiązania z nim kontaktu samo w sobie nie stanowi jeszcze powodu do uchylenia wyroku Sądu I instancji w postępowaniu odwoławczym. Przypomnienia wymaga bowiem, że brak kontaktu z obrońcą i niemożność uzgodnienia np. linii obrony można rozpatrywać jedynie jako uchybienie, które mogło co najwyżej mieć wpływ na treść wyroku, a więc jako uchybienie o charakterze względnej przesłanki odwoławczej, a nie przesłanki bezwzględnej z art. 439 § 1 pkt 10 kpk.

Analiza akt sprawy wskazuje, że obrońca ustanowiona dla skazanego brała czynny udział w postępowaniu o wydanie wyroku łącznego. W szczególności zaś, niezwłocznie po jej wyznaczeniu zapoznała się z aktami postępowania, uczestniczyła w rozprawie głównej, a następnie wniosła apelację od tego wyroku na korzyść skazanego, zarzucając, zgodnie z jego wolą, rażącą niewspółmiemość orzeczonej wobec niego kary łącznej. Poza tym, skazany osobiście uczestniczył w rozprawie odwoławczej i miał możliwość wykazania swoich racji, a nadto rozprawa ta odbyła się z udziałem jego obrońcy. W świetle tych okoliczności nie sposób twierdzić zasadnie, że obrona skazanego miała charakter „iluzoryczny” przez co jego prawo do obrony zostało w istotny sposób naruszone.

Ponadto, skazany w swojej apelacji w najmniejszym stopniu nie wykazał aby zarzucane uchybienie mogło mieć wpływ na treść orzeczenia. Mając zaś na względzie podniesione już wcześniej uwagi w niniejszej sprawie na próżno doszukać się ewentualnego hipotetycznego związku pomiędzy uchybieniem, a treścią zaskarżonego orzeczenia. Nie zawsze przecież naruszenie przepisów procesowych odbija się negatywnie na treści orzeczenia. Mogą zaistnieć uchybienia, które jednak nie mają takiego wpływu. W toku postępowania odwoławczego sam skazany przedstawił swoje stanowisko oraz miał także - jak już powiedziano - zagwarantowaną obronę przed Sądem II instancji. Skazanemu zatem zostało w pełni zagwarantowane prawo do obrony w aspekcie materialnym jak i formalny, a Sąd odwoławczy w takiej sytuacji miał obowiązek rozpoznać apelację w granicach stawianych w niej zarzutów i ewentualnie uzupełnić w niezbędnym zakresie postępowanie dowodowe, a w przypadku uznania wymierzonej skazanemu w pierwszej instancji kary za zbyt surową, tę karę złagodzić (por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 30 maja 2023 r. III KS 81/22).

Ad. 2 i 3

Sąd I instancji prawidłowo objął węzłem kary łącznej jednostkowe kary pozbawienia wolności oraz grzywny ze spraw Sądu Rejonowego w Radomsku II K 641/22 oraz II K 359/22. Kary bowiem z wymienionych spraw zostały prawomocnie orzeczone po 24 czerwca 2020 roku (por. art. 81 ust. 2 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 Dz.U. z 2020 r. poz. 1086), a poza tym przestępstwa za które je wymierzono pozostawały w zbiegu realnym.

Granice łącznych kar kształtowały się od 3 lat i 7 miesięcy pozbawienia wolności do 5 lat pozbawienia wolności oraz od 151 stawek dziennych grzywny do 300 stawek dziennych grzywny. Orzeczonej zatem przez Sąd Rejonowy kary łącznej 4 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywny w wysokości 200 stawek dziennych po 10 złotych nie sposób uznać jako rażąco surowych.

Sąd I instancji ma ustawowo zagwarantowaną swobodę w ferowaniu wyroku, w tym kształtowaniu wymiaru kary. Rolą zaś Sądu odwoławczego w tym zakresie jest kontrola, czy granice swobodnego uznania sędziowskiego, stanowiącego zasadę sądowego wymiaru kary nie zostały przekroczone w rozmiarach nie dających się zaakceptować. Ustawa traktuje jako podstawę odwoławczą tylko taką niewspółmierność kary, która ma charakter rażący (art. 438 pkt 4 kpk), a która zachodzić może tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można byłoby przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji, a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary.

Zastosowana przy wymiarze kary łącznej zasada mieszana w należytym stopniu uwzględnia dość bliski związek czasowy i przedmiotowy przestępstw, które były skierowane przeciwko mieniu oraz prognozę penitencjarną skazanego. Dotychczas orzekane już wobec A. L. kary nie przyniosły żadnych rezultatów wobec niego, gdyż powrócił on do popełniania przestępstw tego samego rodzaju. Ponadto, w świetle informacji o karalności skazany jest sprawcą wysoce niepoprawnym, gdyż był już wcześniej pięciokrotnie karany (za czyny z art. 158 § 1 kk, art. 190 § 1 kk, art. 207 § 1 kk, art. 280 § 1 kk i art. 284 kk). Z opinii Dyrektora Zakładu Karnego wynika co prawda, że skazany ukończył leczenie odwykowe oraz wyraził zgodę na ponowną terapię i był pięciokrotnie nagradzany, ale z drugiej strony A. L. już czwarty raz jest umieszczany w warunkach izolacji penitencjarnej oraz nie prezentuje krytycznego stosunku wobec popełnionych przestępstw. W związku z tym, względy zapobiegawcze oraz potrzeba społecznego oddziaływania sprzeciwiały się temu aby karę łączną orzekać w oparciu o zasadę pełnej absorbcji. Należało zaś zastosować zasadę mieszaną jednakże bardzo silnie do niej zbliżoną. Uporczywość bowiem skazanego w łamaniu porządku prawnego i bezkrytyczna postawa wobec popełnionych czynów z pewnością nie powinny go premiować. Pozytywne natomiast okoliczności wynikające z opinii o skazanym zostały w należyty sposób uwzględnione przy wymiarze kar łącznych.

W odniesieniu do wyroków opisanych w punktach I – V wyroku Sądu I instancji wydany został prawomocny wyrok łączny Sądu Rejonowego w Radomsku z 4 stycznia 2019 roku sygn. akt II K 586/18, który w odniesieniu do nich tworzy powagę rzeczy osądzonej. Poza tym, orzeczona na jego mocy kara łączna pozbawienia wolności została w całości wykonana, a kolejne skazania dotyczyły czynów mających miejsce w czasie późniejszym. Nie ma zatem podstaw do tego, aby w zakresie powyższych kar ponownie orzekać karę łączną.

Wniosek

O zmianę wyroku poprzez orzeczenie wobec skazanego kary łącznej w dolnej granicy ustawowego jej wymiaru.

zasadny

częściowo zasadny

niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na to, że zarzuty okazały się niezasadne, a brak było podstaw do zmiany wyroku poza granicami zaskarżenia wyrok sądu I instancji należało utrzymać w mocy.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Całość zaskarżonego wyroku łącznego.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Omówiono w punkcie 3.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

     

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

     

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

     

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

     

4.1.

     

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

     

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

     

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

     

     

6. KOSZTY PROCESU

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

3

Mając na uwadze orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego (uznające za niekonstytucyjne różnicowanie wysokości stawek pomiędzy obroną z wyboru, a pomocą prawną świadczoną z urzędu) o zwrocie kosztów obrony udzielonej niniejszej sprawie oskarżonemu ex officio Sąd orzekł na podstawie § 2 pkt 1 i 2 oraz § 4 ust. 1 - 3 i § 17 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. 2019 poz. 18) w zw. z § 11 ust. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 z późn. zm.).

W oparciu natomiast o art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 634 kpk, Sąd zwolnił oskarżonego od opłaty i obowiązku zwrotu wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym uznając, że ich uiszczenie byłoby dla niego zbyt uciążliwe ze względu na jego aktualną sytuację majątkową. Skazany nie posiada bowiem żadnego majątku, a obecnie jest pozbawiony wolności i choć co prawda jest zatrudniony odpłatnie, to jednak z jego wynagrodzenia jest prowadzona egzekucja.

7. PODPIS

Załącznik do formularza UK 2

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

     1

Podmiot wnoszący apelację

     skazany

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

     całość zaskarżonego wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

na korzyść

na niekorzyść

w całości

w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Załącznik do formularza UK 2

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

     2

Podmiot wnoszący apelację

     obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

     całość zaskarżonego wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

na korzyść

na niekorzyść

w całości

w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Karol Depczyński
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Data wytworzenia informacji: