IV Ka 721/20 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2021-02-15

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 721 / 20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Maz. z dnia 24 sierpnia 2020 r. w sprawie II K 542 / 17

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.  zarzuty obrazy przepisów prawa procesowego – art. 7 kpk, art. 5 § 2 kpk oraz art. 201 kpk

2.  zarzuty obrazy przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. zarzutów z punktu 1.

Zestawienie uzasadnienia zaskarżonego wyroku z treścią apelacji wskazuje, że poza sporem pozostaje, iż M. O. w drodze służbowej ( opisanej szczegółowo w tym uzasadnieniu ) pozyskała tzw. dane bilingowe numeru telefonu użytkowanego przez T. C.. Rozbieżności dotyczyły motywu, jakim kierowała się oskarżona podejmując te czynności oraz sposobu wykorzystania pozyskanych w ten sposób danych. Sąd I instancji w ramach swoich ustaleń przyjął, iż M. O. pozyskała je dla wyłącznego użytku swojej przyjaciółki, M. C. ( ówczesnej żony T. C. ), która podejrzewała męża o romans, zaś wspomniane bilingi miały pomóc te podejrzenia rozwiać lub potwierdzić. Skarżący starał się natomiast wykazać – opierając się na wyjaśnieniach M. O. – że wspominane dane pozyskane przez nią zostały tylko i wyłącznie w związku z prowadzonymi postępowaniami w sprawie tzw. oszustw na wnuczka.

Zestawiając te dwie potencjalnie wchodzące w grę wersje sąd odwoławczy stanął na stanowisku, iż tylko ta zaprezentowana przez sąd I instancji jawi się jako rezultat takiej oceny dowodów, która jest zgodna z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Oceniana przez pryzmat tych kryteriów wersja wynikająca z wyjaśnień oskarżonej jawi się natomiast jako nieprawdopodobna. Gdyby bowiem na chwilę założyć wiarygodność wyjaśnień M. O., należałoby przyjąć, iż podstawą wystąpienia przez nią o dane bilingowe telefonu była przeprowadzona przez nią rozmowa z W. C.. Informacje od niej pozyskane miały zostać następnie ujęte w notatce służbowej z dnia 11 stycznia 2016 r. Z treści tej notatki wynika, iż w bliżej nieokreślonym dniu, na początku stycznia 2016 r. W. C. miała odebrać połączenie z „ nieznanego numeru ”, po czym w trakcie rozmowy nieznany jej mężczyzna, podający się za członka rodziny, poprosił ją o pożyczenie pieniędzy, gdyż spowodował wypadek drogowy, po czym „ (…) podał do siebie numer do kontaktu 601 280 424 (…) ”. Oskarżona wyjaśniała, iż w oparciu o powyższe informacje przygotowała wniosek o bilingi, domagając się w nim min. wydania zestawienia połączeń wychodzących oraz przychodzących dla w/w numeru za okres od 1 do 8 stycznia 2016 r. Po uzyskaniu żądanych danych M. O. w dniu 27 stycznia 2016 r. sporządziła kolejną notatkę, w której zawarła min. informację, iż dokonała „ (…) analizy bilingu telefonu podanego w rozmowie przez W. C. w dniu 11.01.2016 r., tj. 601 280 424 (…) ” oraz, że „ (…) po sprawdzeniu wykazu połączeń danego numeru w wnioskowanym okresie czasu nie odnotowano połączeń z numerami stacjonarnymi (…) ”. Tymczasem już na pierwszy rzut oka widać, że z odtwarzanych za pomocą notatki wypowiedzi W. C. wcale nie wynikało, iż to właśnie z opisanego wyżej numeru telefonu nawiązano z nią połączenie. Numer ten miał zostać jej podany jako numer do dalszego kontaktu. Poprzestanie w tej sytuacji tylko i wyłącznie na pozyskaniu połączeń przychodzących i wychodzących z tego telefonu za okres, w którym mogło dojść do przypuszczalnego kontaktu telefonicznego z W. C., jawi się jako niezrozumiałe. Numer, jaki rzekomo podany został jej w toku rozmowy przez nieznanego mężczyznę, wcale nie musiał być tożsamy z tym, za pomocą którego nawiązano połączenie. Niezrozumiałym jest zatem, dlaczego oskarżona nie podjęła jakiejkolwiek próby poczynienia ustaleń odnośnie danych abonenta, do którego numer ten został przez operatora przypisany. Jeśli W. C. rzeczywiście takie informacje oskarżonej przekazała, to podała w ten sposób dane mogące potencjalnie pozwolić na identyfikację osoby, która z procederem wyłudzania pieniędzy mogła być powiązana, tj. osoby użytkującej telefon o podanym wyżej numerze. M. O. żadnych tego typu czynności nie wykonała. Ani wcześniej, ani później nie podjęła w związku z informacjami podanymi przez W. C. żadnych innych czynności, choćby w postaci przesłuchania jej w charakterze świadka i odebrania od niej zawiadomienia o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Zainteresowanie oskarżonej sprawą rzekomej próby wyłudzenia od W. C. pieniędzy skończyło się wraz z momentem pozyskania wyżej opisanego bilingu. Podkreślić też trzeba, iż z notatki z dnia 11 stycznia 2016 r. wynika, iż W. C. miała oskarżonej oświadczyć, że „ (…) nie pamiętała swojego numeru telefonu na który otrzymała połączenie (…) ”. Z akt nie wynika, by M. O. danymi numeru telefonu W. C. dysponowała z innego źródła. Nie wiadomo więc, z czym miały być zestawiane dane pozyskane w ramach bilingu. Z notatki z dnia 11 stycznia 2016 r. nie wynika także, by do W. C. rzekomy oszust dodzwonił się właśnie na tzw. telefon stacjonarny, do czego odwołuje się z kolei przywołany wyżej fragment notatki z dnia 27 stycznia 2016 r. Podkreślić też należy, iż o rzekomej próbie wyłudzenia pieniędzy W. C. nie informowała nigdy nikogo ze swych najbliższych członków rodziny, łącznie z przesłuchaną w charakterze świadka córką, z którą W. C. utrzymywała stały kontakt. Trudno też uwierzyć, że oskarżona padła ofiarą nieodpowiadających prawdzie wymysłów W. C. co do usiłowania dokonania na niej oszustwa, które w rzeczywistości nie miała miejsca. Taka wersja musiała by bowiem zakładać, że W. C. zmyśliła taki numer telefonu ( układający się w ściśle określony ciąg dziewięciu cyfr ), który nadzwyczajnym zbiegiem okoliczności odpowiadał temu, jaki użytkował T. C. – mąż koleżanki M. O., dla której wykaz rozmów męża jawił się akurat jako niezmiernie przydatny dla potrzeb sprawdzenia podejrzeń o romans z inną kobietą. Podkreślić należy, iż przedmiotem zainteresowania M. O. nie była możliwa do przeprowadzenia identyfikacja abonenta, do którego ten numer był przypisany oraz użytkownika telefonu, a jedynie sam wykaz połączeń ( wychodzących i przychodzących ) za określony okres ( zbieżny z tym, w którym opisane wyżej podejrzenia koleżanki się nasiliły ). Uprawnionym jest w tej sytuacji wniosek, iż informacje ujęte w notatce z dnia 11 stycznia 2016 r. nie odzwierciedlały przebiegu faktycznych zdarzeń, lecz służyły wyłącznie wytworzeniu tzw. „ legendy ”, tworzącej podstawę do wystąpienia z wnioskiem o pozyskanie pożądanych danych billingowych. W tej sytuacji zeznania T. C., do których odwołuje się skarżący, próbując podważać ich wiarygodność, uznać należy za logiczne dopełnienie ciągu faktów wynikających z innych dowodów. Z jego zeznań wyłania się bowiem wyrazisty motyw, jakim kierować się mogła M. O. pozyskując wyżej opisane dane bilingowe oraz sposób wykorzystania tych danych – oskarżona chciała przysłużyć się koleżance poprzez zdobycie dowodów potwierdzających jej podejrzenia o romansie męża, ta zaś dane te w tym właśnie celu wykorzystała.

Co do zarzutów związanych z czynem kwalifikowanym z art. 286 § 1 kk – w pierwszej kolejności sąd odwoławczy odniesie się do obrazy art. 201 kpk w kontekście opinii sporządzonej przez biegłego R. E.. Opinia ta nie jest dotknięta żadnym z mankamentów, o jakich stanowi przepis art. 201 kpk, zatem nie było powodów, by ją zdyskredytować. Jeśli chodzi o pełność tej opinii – opiniujący odniósł się do wszystkich tez, jakie podniesione zostały w postanowieniu dowodowym, zaś opinia uzupełniająca udzieliła odpowiedzi na wszystkie pytania, uwagi i zastrzeżenia, jakie w dalszym toku rzeczy się nasuwały, łącznie z tymi płynącymi ze strony obrony. Swoje stanowisko biegły uzasadnił w sposób spójny i klarowny, pozwalający na zrozumienie wyrażonych ocen i poglądów. Opinie – tak zasadnicza, jak i uzupełniająca – były jasne i wewnętrznie niesprzeczne. W opiniowaniu nie został przez biegłego pominięty żaden istotny dowód, w tym również wyjaśnienia składane przez oskarżoną oraz wynikająca z nich wersja dotycząca powstania urazu. Biegły odnosił się także do dokumentacji wystawianej przez leczących oskarżoną lekarzy. To, że bezrefleksyjnie nie powielał ich wniosków, nie stanowi o wadzie opinii. Zaświadczenia te nie mają takiej rangi i wymowy, by za ich pomocą czynić ustalenia faktyczne. O tym, kiedy i w jakich okolicznościach zakwestionowanego urazu doznała oskarżona, należało bowiem rozstrzygać na podstawie wszystkich zebranych w sprawie dowodów, a nie – jak życzyłby sobie tego skarżący oraz lekarze leczący oskarżoną – wyłącznie na składanych im jej pozaprocesowych relacjach i oświadczeniach. Podkreślić też trzeba, że o wadliwości sporządzonej opinii nie może decydować subiektywne twierdzenie strony z niej niezadowolonej. Jeżeli opinia jest przekonywująca i zupełna dla sądu, to fakt, że nie przekonuje jednej ze stron nie jest przesłanką dopuszczenia opinii kolejnej. Sprzeczność opinii z oczekiwaniami i interesami procesowymi strony nie świadczy o jej wadzie. Nie jest także wadą opinii – a to w zasadzie jest jedyne zastrzeżenie, jakie pod jej adresem formułuje apelacja – że biegły w sposób kategoryczny nie przyjął jednego tylko wchodzącego w grę mechanizmu postania urazu, lecz alternatywnie wskazywał dwie możliwości. Zakładał bowiem, że złamanie V kości śródstopia mogło powstać tak na samej imprezie w dniu 25 października 2014 r., bez urazów wcześniejszych, jak i to, że M. O. doznała dzień wcześniej pęknięcia tej kości, ale bez przemieszczenia, na terenie komendy, zaś uraz ten pogłębił się dopiero dzień później. Żadnej z tych wersji rzeczywiście biegły nie był wstanie wykluczyć. Podkreślić jednak należy, że jeśli z przedstawionego biegłemu materiału dowodowego wyłaniają się alternatywne wersje odnośnie przedstawionego mu do ekspertyzy zagadnienia, wówczas obowiązkiem biegłego jest wszystkie te wersje przedstawić i wskazać, jakie dowody i argumenty przemawiają za każdą z nich. W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się wręcz, że opinia jest niepełna właśnie wtedy, gdy nie uwzględnia wszelkich możliwych – na tle całokształtu sprawy – wariantów dotyczących przebiegu danego wypadku ( por. wyrok SN z dnia 8 stycznia 2002 r., IV KKN 646 / 97, opubl. Legalis i przywoływane tam judykaty ). Nie może być więc skutecznym zarzutem pod adresem opinii, że przedstawia wszystkie możliwe okoliczności uszkodzenia przez M. O. kości stopy oraz, że jego wiedza specjalistyczna, zestawiona z przedłożonym do ekspertyzy materiałem dowodowym, nie pozwalała na kategoryczne wykluczenie którejkolwiek z tych dwóch wersji. W takim przypadku to zadaniem sądu jest wypowiedzenie się, która z tych wersji w świetle pozostałych zebranych w sprawie dowodów winna zostać przyjęta. I mając to na uwadze przypomnieć należy, iż biegły zastrzegał, że w drugim z wchodzących w grę wariantów powstania urazu oskarżona nie byłaby w stanie funkcjonować przez niemal dwudziestoczterogodzinny okres bez odczuwania bólu i utykania oraz, że towarzyszyłaby temu świadomość konieczności oszczędzania i odciążania nogi. Dlatego niewiarygodnym jest, aby oskarżona, choćby tylko przy urazie polegającym na pęknięciu kości bez przemieszczenia, na wspominaną imprezę założyła buty na szpilkach, by następnie aktywnie uczestniczyć w zabawach tanecznych, wykonując na nich ruchy ewidentnie obciążające stopę i nie świadczące o jakichkolwiek z nią problemach z ( por. wydruki dokumentacji fotograficznej ). Logicznym dopełnieniem tego rozumowania są zeznania jej ówczesnego partnera, towarzyszącego jej na imprezie, który wprost zeznawał, iż przed przybyciem na nią M. O. nie uskarżała się na jakąkolwiek dolegliwość stopy i jakakolwiek jej ułomność nie była widoczna. Potwierdzał, iż uraz determinujący konieczność poszukiwania nagłej i pilnej pomocy medycznej w (...) Centrum (...) w T. zaistniał dopiero podczas imprezy okolicznościowej w związku z jej aktywnością taneczną. Nawet zatem, gdyby za wiarygodne uznać zeznania S. K. i R. D., iż pod koniec pracy w dniu 24 października 2014 r. M. O. wskutek złego ułożenia stopy okazała objawy chwilowego bólu, to jednak nie był on następstwem urazu przybierającego postać złamania kości śródstopia – nawet bez jej przemieszczenia. Ten bowiem powstał dopiero dnia następnego na opisanej imprezie towarzyskiej. Tak więc również z punktu widzenia wynikającej z art. 5 § 2 kpk reguły, w myśl której nie dające się usunąć wątpliwości należy rozstrzygać na korzyść oskarżonego, takie ustalenia, jak wynikające z wyroku należało zaakceptować. Nie jest bowiem trafnym stanowisko interpretujące tę regułę jako konieczność wyboru spośród dwóch lub więcej wersji zdarzenia tej, która jest dla oskarżonego najbardziej korzystna. Zasada ta pozwala jedynie na rozstrzyganie na jego korzyść tych wątpliwości, których nie da się usunąć. Podkreślić jednak należy, że jeśli z materiału dowodowego wynikają różniące się od siebie wersje zdarzenia, to nie jest to równoznaczne z zaistnieniem „ nie dających się usunąć wątpliwości ”, o jakich mowa w art. 5 § 2 kpk. W takim bowiem przypadku sąd jest zobowiązany do dokonania ustaleń na podstawie swobodnej oceny dowodów i wyboru jednej z tych wersji. Jeżeli wyboru tego dokona na podstawie nie budzącej zastrzeżeń swobodnej oceny, a ustalenia te będą stanowcze, to nie może zachodzić obraza art. 5 § 2 kpk.

Ad. zarzutu z punktu 2.

Przy powyższych ustaleniach kwalifikacja przypisanego oskarżonej czynu z art. 286 § 1 kk nie budzi zastrzeżeń. Oskarżona, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w postaci jednorazowego odszkodowania za wypadek pozostający w związku ze służbą w policji, doprowadziła do jego przyznania i wypłaty wskutek wprowadzenia podmiotu pokrzywdzonego w błąd co do okoliczności powstania tego urazu.

Wniosek

Wnioski o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzuconych mu czynów

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Przewód sądowy wykazał winę oskarżonej w kontekście każdego z zarzuconych jej czynów oraz, że wyczerpały one znamiona czynów zabronionych przez prawo karne.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

W całości

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

z powodów wyżej opisanych

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt 2.

Wobec nieuwzględnienia apelacji obrońcy oskarżonej, mając na uwadze treść art. 636 § 1 kpk została ona obciążona kosztami procesu za postępowanie odwoławcze.

7.  PODPIS

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Karol Depczyński
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Data wytworzenia informacji: