IV Ka 120/24 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2024-04-08

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 120 / 24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 20 grudnia 2023 r. w sprawie II K 952 / 23

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.  zarzut mającej wpływ na treść zaskarżonego wyroku obrazy przepisów prawa procesowego, tj. art. 387 § 2 i 3 kpk, wskutek uwzględnienia wadliwego, sprzecznego z prawem materialnym wniosku oskarżonego o wydanie wyroku skazującego na rozprawie i dobrowolne poddanie go karze;

2.  zarzut obrazy przepisów prawa materialnego w zakresie innym, aniżeli kwalifikacja prawna przypisanego czynu, tj.:

- art. 60 § 1, § 2 oraz § 7 w zw. z § 6 pkt 4 kk;

- art. 70 ust. 4a kk;

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

1Ad. zarzutów z punktów 1 i 2.

Złożony w oparciu o przepis art. 387 § 1 kpk wniosek oskarżonego deklarujący dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnej nie jest dla sądu bezwzględnie wiążący w tym sensie, iż w razie stwierdzenia, że jego uwzględnienie prowadziłoby do wydania wyroku sprzecznego z prawem karnym materialnym, sąd może albo uzależnić jego uwzględnienie od dokonania w nim wskazanej przez siebie zmiany, albo go nie uwzględnić i rozpoznać sprawę na zasadach ogólnych. Oskarżony nie ma bowiem dowolności w zakresie formułowania treści swojej propozycji – musi ona mieścić się w granicach obowiązującego prawa karnego materialnego. Innymi słowy, wniosek oskarżonego o wydanie wyroku złożony w trybie art. 387 kpk może być uwzględniony wtedy tylko, kiedy zarówno rodzaj kary i środka karnego, przepadek lub środek kompensacyjny, jak też ich wymiary lub zakres przewidziane są przepisami prawa karnego, a jeśli nie, obowiązkiem sądu jest bądź to wspomniane wyżej uzależnienie swojej decyzji o uwzględnieniu tego wniosku od dokonania w nim zmian konwalidujących dostrzeżoną wadliwość, bądź też rozpoznanie sprawy na zasadach ogólnych ( por. komentarz do art. 387 kpk w J. Skorupka (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Wyd. 6, Warszawa 2023 oraz liczne przywoływane tam orzecznictwo ). Uwzględnienie wniosku obarczonego tego rodzaju wadą, bez doprowadzenia do jego stosownej korekty, należy traktować w kategoriach mającego wpływ na treść wyroku naruszenia wskazanych w apelacji przepisów proceduralnych.

Jednocześnie podkreślić należy, iż w razie zaskarżenia orzeczenia wydanego w konsensualnym trybie przewidzianym w art. 387 kpk, jego kontrola odwoławcza przeprowadzana jest na zasadach ogólnych, wyjąwszy szczególne uregulowania zawarte w przepisach art. 447 § 5 kpk, co oznacza, że stwierdziwszy wystąpienie uchybienia określonego w art. 438 pkt 1 lub 2 kpk, sąd uprawniony jest do zmiany zaskarżonego orzeczenia na zasadach ogólnych. Sąd II instancji zwolniony jest już wówczas min. od respektowania warunków zaproponowanej przez oskarżonego oraz zaaprobowanej przez sąd I instancji reakcji karnej na zarzucone przestępstwo – por. wyrok SN z dnia 15 grudnia 2022 r., I KS 31 / 22, publ. Legalis el.

Sygnalizując opisane wyżej uwarunkowania proceduralne, sąd odwoławczy miał na względzie, iż prokurator we wniesionym środku odwoławczym podniósł dopuszczalne w świetle art. 447 § 5 kpk oraz skuteczne zarzuty obrazy przepisów prawa materialnego inne, aniżeli odnoszące się do kwalifikacji prawnej czynu, tj. zarzuty obrazy art. 60 § 1 kk, 60 § 7 kk w zw. z art. 60 § 5 pkt 4 kk oraz art. 70 ust. 4a ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.

Po pierwsze, sąd I instancji nie mógł oprzeć decyzji o zastosowaniu wobec oskarżonego nadzwyczajnego złagodzenia kary o przepis art. 60 § 1 kk, skoro oskarżony nie był sprawcą młodocianym, jak również, że w odniesieniu do niego nie wchodził w grę żaden inny, aniżeli wybrzmiewający z art. 60 kk, kodeksowy albo pozakodeksowy przepis szczególny, stwarzający podstawę do zastosowania wobec niego tej instytucji.

Po drugie, rację ma skarżący, że w przypadku zastosowania instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary w odniesieniu do czynu zagrożonego kumulatywnie karą pozbawienia wolności i grzywny ( tak zagrożony jest czyn zarzucony w punkcie I. aktu oskarżenia, kwalifikowany z art. 55 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii ), stosuje się odpowiednio przepis art. 60 § 6 kk, przy czym zważywszy na ustawowe zagrożenie karą pozbawienia wolności za ten czyn w grę wchodzić będzie art. 60 § 6 pkt 4 kk. To zaś oznacza, że w przypadku czynu stanowiącego występek zagrożony kumulatywnie wyżej wymienionymi karami, przy czym w przypadku kary pozbawienia wolności dolną granicą ustawowego zagrożenia jest kara pozbawienia wolności niższa od roku, a górną – kara pozbawienia wolności nie niższa od lat 3, sąd wymierzyć za ten czyn mógłby tylko karę grzywny. To zaś oznacza, że wymierzenie zaskarżonym wyrokiem za ten czyn kary 4 miesięcy pozbawienia wolności z powołaniem się na stosowanie instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary, było niedopuszczalne – w grę wchodziłaby wówczas jedynie możliwość wymierzenia za ten czyn kary grzywny, co jednak konsensusem objęte nie zostało.

Po trzecie, również zasadnie skarżący podnosi, iż tak w przypadku skazania za czyn wyczerpujący dyspozycję art. 62 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, jak i jej art. 55 ust. 1, obligatoryjnym jest każdorazowo zasądzenie na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenia pieniężnego w wysokości od 1000 złotych do 60 000 złotych, albowiem wprost wynika to z art. 70 ust. 4a ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Z obrazą tego przepisu, zaskarżony wyrok takich rozstrzygnięć nie zawierał.

W tym stanie rzeczy, w zakresie wyżej przedstawionym zarzuty apelacyjne uznać należało za zasadnie i skutecznie podniesione, co otworzyło pole do kontroli reformatoryjnej zaskarżonego orzeczenia na zasadach ogólnych.

Nie mógł być jedynie skutecznym w ramach obrazy prawa materialnego zarzut naruszenia art. 60 § 2 kk, skoro przepis ten zawiera otwarty katalog możliwości sięgnięcia po fakultatywną w tej sytuacji instytucję nadzwyczajnego złagodzenia kary.

Wniosek

„ o wezwanie oskarżyciela publicznego, a także oskarżonego i jego obrońcę, na rozprawę odwoławczą, celem uzgodnienia zgodnego z przepisami prawa karnego materialnego sposobu zakończenia postępowania w trybie konsensualnym ”.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Jak wyżej stwierdzono, w razie skutecznego zaskarżenia orzeczenia wydanego w konsensualnym trybie przewidzianym w art. 387 kpk, jego kontrola odwoławcza przeprowadzana jest na zasadach ogólnych, co oznacza, że stwierdziwszy wystąpienie uchybienia określonego w art. 438 pkt 2 kpk, sąd II instancji uprawniony jest do zmiany zaskarżonego orzeczenia na zasadach ogólnych ( nie ma obowiązku respektowania proponowanych i przyjętych warunków reakcji karnej na zarzucone przestępstwa ). Mając jednocześnie na uwadze, iż wnioski apelacyjne nie wiążą sądu odwoławczego, dokonano „ samodzielnej ” kontroli reformatoryjnej zaskarżonego wyroku, bez konieczności uzgadniania korekt ze stronami procesu.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Co do ustaleń faktycznych, kwalifikacji prawnych obydwu czynów, przepadku, nawiązki oraz kosztów procesu.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Brak podstaw do korygowania tych ustaleń i rozstrzygnięć.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1 Uchylenie rozstrzygnięć o karze łącznej oraz o opłacie karnej.

Zwięźle o powodach zmiany

Korekty zaskarżonego wyroku, z powodów wyżej opisanych podyktowane były koniecznością doprowadzenia do jego zgodności z prawem materialnym. Stwierdziwszy brak jakichkolwiek podstaw do stosowania wobec oskarżonego nadzwyczajnego złagodzenia kary, kary te orzeczono z pominięciem wspomnianej instytucji. Jeśli chodzi o rozmiar kar pozbawienia wolności, w przypadku czynu z punktu I orzeczono ją w rozmiarze tożsamym, jak w zaskarżonym wyroku, akceptując konsensus stron, zaś w przypadku czynu z punktu II wymierzono ją na poziomie równym dolnej granicy ustawowego zagrożenia. Karę łączną pozbawienia wolności orzeczono przy zastosowaniu tożsamej reguły łączenia kar, jak ta ustalona w trybie konsensualnym. Orzeczono obligatoryjne świadczenia pieniężne oraz obligatoryjną grzywnę, kumulatywnie orzekaną z karą pozbawienia wolności za czyn kwalifikowany z art. 55 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Ich wysokość uwzględniała przedstawione przez sąd I instancji łagodzące i obciążające oskarżonego okoliczności rzutujące na wymiar kary, jak również dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Omówiono powyżej.

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Uwzględniając treść art. 635 kpk, wobec zmiany wyroku na niekorzyść oskarżonego, obciążono go kosztami procesu za II instancję.

7.  PODPIS

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Karol Depczyński
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Data wytworzenia informacji: