Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 listopada 2015 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, I Wydział Cywilny

w następującym składzie :

Przewodniczący : Sędzia SR Tomasz Kalsztein

Protokolant : Monika Miller

po rozpoznaniu w dniu 21 października 2015 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa K. C.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę kwoty 22.851,81 zł

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódki K. C. kwotę 15.251,81 zł (piętnaście tysięcy dwieście pięćdziesiąt jeden złotych osiemdziesiąt jeden groszy) wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwot:

- 14.977,82 zł (czternaście tysięcy dziewięćset siedemdziesiąt siedem złotych osiemdziesiąt dwa grosze) od dnia 3 lutego 2014 roku do dnia zapłaty;

- 273,99 zł (dwieście siedemdziesiąt trzy złote dziewięćdziesiąt dziewięć groszy) od dnia 20 listopada 2014 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 662,69 zł (sześćset sześćdziesiąt dwa złote sześćdziesiąt dziewięć groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

4.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódki K. C. kwotę 821,78 zł (osiemset dwadzieścia jeden złotych siedemdziesiąt osiem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu w części;

5.  nie obciąża powódki obowiązkiem zwrotu kosztów sądowych od oddalonej części powództwa.

Sygn. akt I C 37/14

UZASADNIENIE

W dniu 9 stycznia 2014 r. K. C., reprezentowana przez pełnomocnika w osobie adwokata, wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w W. (dalej: (...) S.A. w W.) kwoty 19 000 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty, kwoty 2 905,79 zł tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty, ustalenie odpowiedzialności pozwanego za dalsze, dotychczas nieujawnione, mogące powstać u powódki w przyszłości skutki wypadku z dnia 16 października 2013 r. oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że 16 października 2013 r. doszło do wypadku komunikacyjnego, w wyniku którego obrażeń ciała doznała powódka, która jechała jako pasażerka samochodu, w który z tyłu uderzył inny pojazd. Sprawca był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w (...) S.A. Pozwany uznał zasadę swej odpowiedzialności i wypłacił powódce bezsporną kwotę zadośćuczynienia i odszkodowania. W wyniku wypadku powódka doznała obrażeń ciała w postaci skręcenia odcinka szyjnego kręgosłupa, naciągnięcia mięśni w odcinku szyjnym kręgosłupa oraz stłuczenia barku prawego. W związku z obrażeniami powódka przeszła leczenie, potrzebowała pomocy opieki osób trzecich, poniosła koszty przejazdów na leczenie oraz poniosła szkodę majątkową w postaci konieczności rezygnacji z opłaconego przez nią kursu na prawo jazdy. Powódka zrezygnowała z kontynuowania kursu, gdyż odczuwa lęk prze jazdą samochodem. W ocenie powódki wypłacona przez pozwaną w toku postępowania likwidacyjnego kwota zadośćuczynienia i odszkodowania jest rażąco niska.

Powódka wskazała, że wymiar czasowy koniecznej pomocy innych osób w czynnościach codziennych wyniósł co najmniej 4 godziny dziennie przez jeden miesiąc, co przy stawce 11 zł/h daje łącznie kwotę 1 320 zł. Koszt dowozu powódki na badania i zabiegi rehabilitacyjne stanowił kwotę 268 zł, zaś koszt kursu na prawo jazdy 1 250 zł.

/pozew k. 2 – 9/

Postanowieniem z dnia 17 stycznia 2014 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, Wydział I Cywilny, powódka K. C. została zwolniona od kosztów sądowych w całości.

/postanowienie k. 33/

Odpis pozwu wraz z załącznikami został doręczony pozwanej dnia 3 lutego 2014 r.

/potwierdzenie odbioru przesyłki k. 38/

W piśmie z dnia 17 lutego 2014 r. pozwana (...) S.A. w W., reprezentowana przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu pisma pełnomocnik pozwanej wskazał, że strona pozwana uznała swoją odpowiedzialność za przedmiotową szkodę co do zasady i wypłaciła na rzecz poszkodowanej odpowiednie jej zdaniem odszkodowanie i zadośćuczynienie. Żądanie powódki przewyższające tę kwotę jest w ocenie pozwanej nadmierne i nieuzasadnione. Pozwana wskazała, iż powódka nie poniosła w rzeczywistości kosztów opieki osób trzecich, gdyż opiekę tę sprawowała jej matka nieodpłatnie. Pozwana zakwestionowała również przedstawione przez powódkę zestawienie kosztów transportu na leczenie podnosząc, iż daty wskazane w zestawieniu nie pokrywają się z datami dokumentacji medycznej. Ponadto w kontekście, iż powódka w listopadzie 2013 r. korzystała z usług MPK, dojazd na badania samochodem nie był konieczny. Z uwagi na aktualną treść art. 442 ¹ § 1 k.c. na uwzględnienie nie zasługuje również powództwo o ustalenie odpowiedzialności ubezpieczyciela na przyszłość.

/odpowiedź na pozew k. 39 – 42/

Pismem z dnia 30 kwietnia 2014 r. pełnomocnik powódki zmodyfikował żądanie pozwu w zakresie dochodzonego odszkodowania składając dokumenty uzasadniające zasądzenie kwot za koszty lekarstw w łącznej kwocie 19,02 zł oraz koszty dojazdów na leczenie w okresie od 16 grudnia 2013 r. do dnia 24 lutego 2014 r. w kwocie 127 zł (152 km x 0,8358 ryczałtu).

/pismo z dnia 23.04.2014 r. k. 129/

Pismem z dnia 11 września 2014 r. pełnomocnik powódki rozszerzył powództwo o kwotę 800 zł tytułem odszkodowania za koszty sesji terapeutycznych, tj. w ten sposób, iż wniósł o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty 3 851,81 zł z ustawowymi odsetkami od kwot:

-

2 905,79 zł od dnia doręczenia pozwu pozwanemu do dnia zapłaty,

-

146,02 zł od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pisma procesowego z dnia 23 kwietnia 2014 r.,

-

800 zł od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pisma z dnia 11 września 2014 r.

/pismo z dnia 11.09.2014 r. k. 175/

Pełnomocnik pozwanej nie uznał powództwa również w kształcie rozszerzonym.

/ pismo z dnia 29.04.2014 r. k. 125 – 126, pismo z dnia 20.11.2014 r. k. 181/

W dalszym toku postępowania strony podtrzymały dotychczas zajęte stanowiska.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 16 października 2013 r. o godzinie 9.30 w Ł. na ul. (...) doszło do wypadku komunikacyjnego z udziałem powódki. Powódka była pasażerką pojazdu marki O. (...) o nr rej. (...), w tył którego uderzył pojazd marki D. (...) o nr rej. (...). Do zdarzenia doszło z winy kierującego pojazdem marki D. (...) o nr rej. (...), posiadającego w dacie zdarzenia ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej u pozwanej (...) S.A. w W..

/bezsporne, notatka urzędowa Komendy Miejskiej Policji w Ł. k. 60, notatka ze zdarzenia nr (...) k. 104/

Następnego dnia po wypadku powódce została udzielona pomoc w Wojewódzkiej Stacji Ratownictwa Medycznego w Ł.. W dniu 17 października 2013 r. powódce została udzielona pomoc w Poradni Chirurgii Urazowo – Ortopedycznej, gdzie podczas badania stwierdzono skręcenie kręgosłupa szyjnego z objawami korzeniowymi oraz bolesność uciskową przyczepów mięśniowych C4-C6 po stronie prawej. Powódka otrzymała skierowanie do szpitala. W Szpitalu im. WAM w Ł. zdiagnozowano u niej naciągnięci mięśni przykręgosłupowych kręgosłupa szyjnego. W badaniu CT nie ujawniono zmian pourazowych. Zalecono unieruchomienie w kołnierzu szyjnym na okres dwóch tygodni, kontrolę w poradni ortopedycznej oraz zaordynowano leki Mydocalm forte, IPP 20. Badanie MR kręgosłupa szyjnego wykazało kyfotyczne ustawienie od C3 do C5 ze zmniejszeniem rezerwy płynowej okołordzeniowej. Dodatkowo powódka została skierowana na zabiegi fizjoterapeutyczne.

/dokumentacja medyczna k. 13 – 17, skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne k. 114/

Przed wypadkiem powódka nie miała problemów ze zdrowiem, funkcjonowała normalnie.

Przez pierwszy miesiąc po wypadku powódka miała założony kołnierz ortopedyczny, w którym chodziła całą dobę. Zalecono jej również leżenie. Z uwagi na ból pleców powódka spała na materacu na podłodze. Po upływie pierwszego miesiąca do trzeciego miesiąca po wypadku powódka nosiła kołnierz tylko w domu.

Po wypadku powódka miała ograniczone ruchy, nie mogła się schylać ani podnosić rąk do góry. Po upływie 2-3 miesięcy bóle nieco ustały, ale powódka nadal odczuwała drętwienie karku. Uczucie to nadal istnieje, gdy powódka się uczy lub odrabia lekcje. .

Bezpośrednio po wypadku powódka potrzebowała pomocy. Matka pomagała jej się podnosić, a następnie powódka zaczęła wstawać sama.

Zaraz po wypadku matka powódki woziła ją samochodem raz w tygodniu do lekarzy specjalistów. Dojazd do Ł. trwał około godziny. Dodatkowo do czasu trwania każdego wyjazdu należy doliczyć czas wizyty lekarskiej i czas drogi powrotnej, co łącznie daje około 3 godziny. Obecnie powódka jeździ na rehabilitację sama, nie wymaga pomocy.

Część wizyt u specjalistów była w ramach NFZ, cześć prywatnie. Do ortopedy powódka jeździła raz w miesiącu przez pierwsze pół roku po wypadku. Rehabilitacja powódki trwała przez miesiąc raz w tygodniu. Matka powódki wykupiła również prywatną rehabilitację, na którą powódka chodzi do dnia dzisiejszego. Powódka ma skierowanie na rehabilitację w ramach NFZ, jednakże w tym roku brak już miejsc i powódka czeka w kolejce.

Leczenie neurologiczne powódki odbywa się do chwili obecnej.

Powódka nie leczy się psychologicznie, gdyż terminy oczekiwania na wizytę w ramach NFZ są długie.

W chwili obecnej powódka nie odczuwa większych skutków wypadku – odczuwa sporadycznie bóle karku i pleców. W ubiegłym roku powódka miała stojącą pracę na stanowisku kasjerki, podczas której ból się nasilał i codziennie musiała przyjmować leki przeciwbólowe.

/zeznania świadka B. C., protokół rozprawy z dnia 21 października 2015 r. k. 206 – 209/

W wyniku wypadku powódka miała ograniczone kontakty ze znajomymi. Powódka mieszka poza miastem, rówieśnicy nie odwiedzali powódki w domu. Wypadek nie odbił się również na wynikach powódki w nauce, zdała maturę. Do szkoły wróciła po dwóch tygodniach od wypadku, jednak tylko na najważniejsze zajęcia. Matka powódki podwoziła ją na przystanek autobusowy, zaś dalej powódka jechała do szkoły autobusem.

W chwili obecnej powódka studiuje i pracuje na ¾ etatu. Jest specjalistką do spraw sprzedaży, jest to praca biurowa.

Powódka z powodu wypadku przerwała kurs na prawo jazdy. Do egzaminu na prawo jazdy podeszła po dwóch latach, zdała za 4 razem. Prawo jazdy uzyskała w czerwcu 2015 r. Kurs został ukończony w ramach pierwotnej opłaty, powódka musiała dokupić jedynie dodatkowe jazdy.

/zeznania świadka B. C., protokół rozprawy z dnia 21 października 2015 r. k. 206 – 209/

Stawka pełnej odpłatności za usługi opiekuńcze w dni powszednie na terenie miasta Ł. od lipca 2013 r. do chwili obecnej wynosi 11 zł/h. W soboty, niedziele i święta stawka pełnej odpłatności za usługi opiekuńcze wynosi 200% stawki za dni powszednie.

/pismo PKPS z 13.12.2013 r. k. 18/

Powódka poniosła koszty zakupu lekarstw oraz kołnierza ortopedycznego w łącznej kwocie 146,99 zł.

/faktura VAT i rachunki k. 19 - 22, k. 24, k. 134, k. 135/

Koszt dowożenia powódki na badania i zabiegi rehabilitacyjne w okresie od dnia wypadku do dnia 4 grudnia 2013 r. wyniósł 268 zł (321 km x 0,8358 ryczałtu). Koszt dowożenia powódki na badania i zabiegi rehabilitacyjne w okresie od dnia wypadku do dnia 12 grudnia 2013 r. do dnia 24 lutego 2014 r. wyniósł 127 zł (152 km x 0,8358 ryczałtu)

/wykaz podróży k. 25, wykaz podróży k. 136/

Wysokość opłaty za kurs na prawo jazdy kategorii B którą uiściła powódka wynosiła 1 250 zł.

/rachunek k. 27/

Powódka zgłosiła pozwanej szkodę w dniu 17 października 2013 r.

/druk zgłoszenia szkody k. 96 – 97/

Pozwana (...) S.A. w W. wypłaciła powódce w dniu 21 listopada 2013 r. kwotę 1 000 zł oraz kwotę 60,18 zł tytułem odszkodowania za koszty leczenia w związku ze szkodą poniesioną w wyniku wypadku z dnia 16 października 2013 r.

/decyzja z dnia 18 listopada 2013 r. k. 28/

W wyniku wypadku z dnia 16 października 2013 r. powódka doznała urazu skrętnego kręgosłupa szyjnego skutkującego zespołem bólowym korzeniowym szyjnym, co stanowi 5% długotrwały uszczerbek na zdrowiu. Zakres cierpień fizycznych i psychicznych powódki przez pierwszy miesiąc po wypadku był średniego stopnia, zaś przez kolejne 2 miesiące umiarkowany. Powódka w chwili obecnej doznaje bolesności palpacyjnej wyrostków kolczystych kręgów C3-C5 oraz niewielkiego bólowego ograniczenia ruchomości kręgosłupa szyjnego przy skręcie głowy w prawo. Brak objawów korzeniowych, ogniskowych i ubytkowych OUN.

Powódka potrzebowała pomocy osób trzecich podczas noszenia kołnierza ortopedycznego na odcinku szyjnym kręgosłupa przez 5 tygodni od dnia wypadku przy czynnościach wymagających podnoszenia obu rąk do góry, dźwigania, schylania się, tj. w wymiarze około 2 godzin dziennie.

Koszty leczenia lekami Mydocalm forte i Majami przez 2 miesiące od wypadku wynosiły około 40 zł miesięcznie. Następnie powódka doraźnie zażywała leki przeciwbólowe bez recepty, których koszt wynosił około 10 zł miesięcznie. Aktualnie nie wymaga leczenia farmakologicznego.

W okresach nasilenia bólu powódka powinna być okresowo rehabilitowana.

Rokowania powódki na przyszłość są pomyślne. Dolegliwości uległy znacznemu zmniejszeniu, zaś w najbliższym czasie powinny całkowicie ustąpić. Nie można jednak wykluczyć szybszego narastania zmian zwyrodnieniowych dolegliwości bólowych tego odcinka kręgosłupa w przyszłości.

/opinia biegłego sądowego z zakresu neurologii J. B. k. 137 – 140/

Powódka nie prezentuje objawowo reakcji spełniających kryteria Zespołu Stresu Pourazowego. Po zdarzeniu u powódki mogła wystąpić reakcja readaptacyjna ukierunkowana na sytuacje związane z ruchem drogowym, która to reakcja ma charakter przejściowy. W okresie po zdarzeniu powódka odczuwała dyskomfort emocjonalny wynikający z odczuwanego bólu, z krótkotrwałym ograniczeniem ogólnej aktywności życiowej. Dolegliwości emocjonalne były aktywne do ustąpienia znaczących dolegliwości bólowych. Konsekwencje bliskie związane z wypadkiem to „opór emocjonalny” związany ze zdaniem egzaminu na prawo jazdy.

Powódka wymaga skorzystania z terapii ukierunkowanej na sytuację powypadkową. Koszt sesji terapeutycznej to około 80 – 100 zł. Początkowo terapia powinna odbywać się 1 raz w tygodniu przez miesiąc, następnie 1 – 2 razy w miesiącu przez około 3 miesiące.

Rokowania co do stanu emocjonalnego w związku z przedmiotowym wypadkiem są zdecydowanie pomyślne.

/opinia biegłego sądowego z zakresu psychologii A. G. k. 156 -162/

Świadczenia jednostkowe z zakresu psychoterapii indywidualnej są dostępne w ramach kontraktu z NFZ.

/pismo NFZ Łódzkiego Oddziału Wojewódzkiego w Ł. k. 188/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału zgromadzonego w aktach sprawy. Rozmiar krzywdy i szkody doznanej przez powódkę Sąd ustalił w oparciu o dokumentację medyczną, przedstawione faktury oraz wykazy kosztów przedstawione przez powódkę, zeznania powódki oraz świadka B. C., przede wszystkim zaś w oparciu o opinię biegłych sądowych z zakresu neurologii oraz psychologii. Opinie obu biegłych były rzetelne i wyczerpujące, w sposób bezstronny i kompleksowy odnoszący się do wpływu zdarzenia z dnia 16 października 2013 r. na stan zdrowia powódki. Co więcej, opinie nie zostały zakwestionowane przez żadną ze stron postępowania, wobec czego Sąd oparł się na nich w całości uznając je za pełnowartościowe źródło wiedzy fachowej.

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszym postępowaniu powódka dochodziła uzupełniającego roszczenia z tytułu odszkodowania i zadośćuczynienia za krzywdę doznaną w wyniku wypadku z dnia 16 października 2013 r. Pozwany nie kwestionował podstawy swojej odpowiedzialności, kwestionując jedynie wysokość dochodzonych przez powódkę roszczeń.

Podstawą odpowiedzialności ubezpieczonego jest art. 436 § 1 k.c., który przewiduje, iż samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Zgodnie z normą art. 822 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia.

Przepis art. 444 § 1 k.c. przewiduje, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Stosownie zaś do treści art. 445 § 1 k.c. w takich wypadkach możliwym jest przyznanie poszkodowanemu odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę (szkodę niemajątkową), wyrażającą się w doznanym bólu, cierpieniu, ujemnych doznaniach psychicznych. Zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny i jako takie musi mieć odczuwalną wartość ekonomiczną, przy czym jednocześnie nie może być nadmierne. Do podstawowych kryteriów oceny w tym zakresie zalicza się stopień i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych, trwałość obrażeń, prognozy na przyszłość, wiek poszkodowanego, skutki w zakresie życia osobistego oraz zawodowego, konieczność wyrzeczenia się określonych czynności życiowych, korzystania z pomocy innych osób, czy wreszcie stopień przyczynienia się poszkodowanego i winy sprawcy szkody (tak między innymi Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 czerwca 1968 roku, I PR 175/68, OSNCP 1968, nr 2, poz.37; Sąd Najwyższy w uchwale pełnego składu Izby Cywilnej z dnia 8 grudnia 1973 roku, III CZP 37/73, OSNCP 1974, nr 9, poz.145; Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 września 2002 roku, IV CKN 1266/00, niepubl; Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 sierpnia 1980 roku, IV CR 238/80, OSNCP 1981, nr 5, poz.81; Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 30 stycznia 2004 roku, I CK 131/03, OSNC 2004 r., nr 4, poz. 40).

Brak jest przepisów ściśle regulujących sposób wyznaczania wysokości należnego zadośćuczynienia. Podkreśla się, iż winno ono mieścić się w rozsądnych granicach – z jednej strony zadośćuczynienie powinno rekompensować doznaną szkodę niemajątkową (łagodzić skutki naruszenia zdrowia) – z drugiej jednak winno także odpowiadać aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Stanowisko to nawiązuje do linii orzecznictwa zapoczątkowanej orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 1965 r. (OSPiKA 1966, poz. 92), w którym sformułowana została teza, że zadośćuczynienie powinno być umiarkowane (tak też Sąd Najwyższy w wyrokach: z dnia 12.09.2002 r., sygn. akt IV CKN 1266/00, publ. Lex 80272, z 06.06.2003 r., sygn. akt IV CKN 213/01, publ. Lex 141396).

W wyniku wypadku z 16 października 2013 r. powódka doznała urazu skrętnego kręgosłupa szyjnego skutkującego zespołem bólowym korzeniowym szyjnym. W ocenie biegłego neurologa doznany uraz stanowi długotrwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 5%. Powódka przyjmowała liczne leki przeciwbólowe, przeszła szereg badań, a także była zmuszona do noszenia kołnierza ortopedycznego przez okres 5 tygodni. Następnie powódka przechodziła zabiegi rehabilitacyjne. Do chwili obecnej powódka zażywa leki przeciwbólowe z powodu bólu pleców, zaś przy natężeniu dolegliwości powinna odbywać rehabilitację.

Na rozmiar doznanej przez powódkę krzywdy wpływ miały odczuwane cierpienia fizyczne – przez pierwszy miesiąc po wypadku średniego stopnia, zaś przez kolejne 2 miesiące umiarkowane. Do chwili obecnej powódka odczuwa niewielkie dolegliwości bólowe będące konsekwencją urazu, zaś – jak wynika z opinii biegłego neurologa – nie można również wykluczyć szybszego narastania zmian zwyrodnieniowych dolegliwości bólowych tego odcinka kręgosłupa w przyszłości.

Wskutek zdarzenia z dnia 16 października 2013 r. powódka doznała również krótkotrwałych dolegliwości psychicznych w postaci reakcji readaptacyjnych ukierunkowanych na sytuacje związane z ruchem drogowym. Zgodnie z opinią psychologa, konsekwencje bliskie związane z wypadkiem to uzasadniony „opór emocjonalny” związany ze zdaniem egzaminu na prawo jazdy – powódka przerwała bowiem kurs na prawo jazdy. Egzamin zdała dopiero w czerwcu 2015 r.

Dodatkowy dyskomfort powódki powodowała również konieczność korzystania z pomocy innych osób przez okres noszenia kołnierza ortopedycznego w wymiarze około 2 godzin dziennie . Wskutek obrażeń poniesionych w wypadku powódka nie uczęszczała do szkoły zupełnie przez okres 2 tygodni, zaś później na najważniejsze zajęcia, co mogło być szczególnie dolegliwe z uwagi na fakt, iż przygotowywała się do matury. Po wypadku znacznemu ograniczeniu uległy również kontakty towarzyskie powódki.

Rozważając zauważyć jednak należy, iż w chwili obecnej rokowania powódki na przyszłość zarówno z neurologicznego jak i psychologicznego punktu widzenia są dobre. Powódka nie doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu. Dolegliwości bólowe powinny ustąpić w najbliższym czasie, powódka nie musi korzystać z pomocy osób trzecich, ani nosić kołnierza ortopedycznego. Pokonała również strach przed ukończeniem kursu na prawo jazdy i ostatecznie zdała przedmiotowy egzamin.

Z uwagi na powyższe okoliczności, wpływające na rozmiar krzywdy doznanej przez powódkę wskutek wypadku z dnia 16 października 2013 r., Sąd uznał, iż adekwatne zadośćuczynienie stanowi kwota 15 000 zł. Uwzględniając wypłacenie przez pozwaną zadośćuczynienia w kwocie 1 000 zł w toku postępowania likwidacyjnego, Sąd z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę zasądził na rzecz powódki od pozwanej kwotę 14 000 zł. W pozostałym zakresie żądanie powoda podlegało oddaleniu.

Dłużnik popada w opóźnienie, jeżeli nie spełnia świadczenia w terminie, w którym stało się ono wymagalne. Termin wymagalności świadczeń przysługujących poszkodowanemu od ubezpieczyciela z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów określa art. 817 § 1 k.c. Jest to termin 30 dni od dnia otrzymania przez ubezpieczyciela zawiadomienia o wypadku. Gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela lub wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, jest to termin 14 dni od wyjaśnienia tych okoliczności (art. 817 § 2 k.c.). Obowiązek udowodnienia istnienia okoliczności z art. 817 § 2 k.c. oraz ich zasięgu obciąża ubezpieczyciela (art. 6 k.c.). Obowiązany jest on w szczególności wykazać, że uzupełnienie postępowania likwidacyjnego nastąpiło bez nieuzasadnionej zwłoki, z zachowaniem interesu wierzyciela (art. 354 § 1 k.c. i art. 355 § 2 k.c.). Również zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2003 r. Nr 124, poz. 1152 z zm.) ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Niespełnienie świadczenia w terminie rodzi po stronie ubezpieczyciela konsekwencje przewidziane w art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe (art. 481 § 2 k.c.).

W niniejszym postępowaniu powódka zgłosiła pozwanej szkodę w dniu 17 października 2013 r., jednakże w zgłoszeniu szkody powódka nie sprecyzowała żądania z tytułu zadośćuczynienia i odszkodowania. O roszczeniu skonkretyzowanym roszczeniu powódki pozwana dowiedziała się zatem z chwilą doręczenia jej odpisu pozwu, tj. od dnia 3 lutego 2014 r. Żądanie powódki zasądzenia zadośćuczynienia od tej daty było więc zasadne i zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty.

Na tej podstawie Sąd zasądził kwotę 770 zł z tytułu kosztów opieki osób trzecich. Odnosząc się do zarzutu strony pozwanej wskazać należy, iż zgodnie z utrwalonym już orzecznictwem, poszkodowany nie jest zobowiązany do udowodnienia poniesionych w tym zakresie wydatków – wystarczy wykazanie, że opieka taka była potrzebna – i może dochodzić roszczenia także wówczas, jeżeli opiekę nad nim sprawują osoby najbliższe (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 1977 r. I CR 143/77; z dnia 04 marca 1969 r. I PR 28/69, LEX 12179; z dnia 11 marca 1976 r. IV CR 50/76 oraz nowsze: z dnia 09.11.2007 r., sygn. akt V CSK 245/0, publ. OSNIC z 2008 r., Nr D, poz. 95, z dnia 04.03.1969 r., sygn. akt I PR 28/69, publ. OSNICPiUS z 1969 r., Nr 12, poz. 229, z dnia 08.07.2005 r., sygn. akt II CK 771/04).

Zgodnie z opinią biegłego neurologa, którą Sąd podziela w całości, powód wymagał opieki osób trzecich w wymiarze 2 godzin dziennie przez okres 5 tygodni od dnia wypadku, tj. przez 35 dni, co stanowi kwotę 770 zł (2 godziny x 35 dni x 11zł/h). Żądanie przez powoda kwoty 1320 zł nie było więc zasadnym i zasługiwało nie oddalenie w części przekraczającej kwotę 770 zł. Sąd przyjął do wyliczeń stawkę 11 zł w wyniku ustalenia stawek opiekunek (...) w okresie, w którym opieka była obiektywnie uzasadniona.

Na podstawie art. 444 § 1 k.c. Sąd orzekł również o odszkodowaniu z tytułu poniesionych kosztów lekarstw oraz zakupionego kołnierza ortopedycznego. W ocenie Sądu zasadność żądania i jego wysokość zostały w sposób należyty udowodnione poprzez przedstawienie faktur za zakup leków i kołnierza, a także potwierdzone w opinii biegłego neurologa . Wobec powyższego, przy uwzględnieniu wypłaconej z tego tytułu przez pozwaną w toku postępowania likwidacyjnego kwoty 60,18 zł , Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 86,81 zł.

Za zasadne Sąd uznał również żądanie powódki zwrotu kosztów dojazdu samochodem na badania oraz zabiegi rehabilitacyjne w kształcie przedstawionym w złożonych przez powódkę wykazach. Zasada pełnego odszkodowania obejmuje bowiem swą treścią wszelkie wydatki spowodowane zdarzeniem szkodzącym, za takie zaś we wszech mierze uznać należy wydatki na pokrycie transportu na leczenie, którego zasadność nie ulega wątpliwości w świetle opinii biegłych.

Oddaleniu w całości podlegało natomiast żądanie powódki w zakresie żądania zwrotu kosztów kursu na prawo jazdy. Naprawieniu podlega szkoda poniesiona przez poszkodowanego. W niniejszej sprawie powódka udowodniła, iż poniosła koszt kursu na prawo jazdy w wysokości 1 250 zł. Zasądzenie kosztu kursu byłoby zasadnym, gdyby powódka kursu, za który zapłaciła, nie ukończyła wskutek poniesionego uszczerbku na zdrowiu. Natomiast z zeznań samej powódki wynika, iż powódka uiściła opłatę za kurs jedynie raz, a po powrocie do zdrowia dokończyła kurs w ramach opłaty pierwotnej. W ocenie Sądu zatem powódka nie poniosła szkody w tym zakresie.

Na uwzględnienie nie zasługiwało także roszczenie o odszkodowanie z tytułu kosztów terapii psychologicznej, albowiem poniesienie takich kosztów przez powódkę nie było konieczne. Powódka może bowiem skorzystać z powszechnie dostępnych świadczeń w tym zakresie świadczonych w ramach kontraktów z Narodowym Funduszem Zdrowia. Żądanie zasądzenia kosztów prywatnych sesji terapeutycznych w tym zakresie jest więc w ocenie Sądu zbyt daleko idące i zasługiwało na oddalenie.

Łączna kwota zasądzonego na rzecz powoda odszkodowania wynosi 1 251,81 zł (146,99 zł + 770 zł +127 zł +268 zł – 60,18 zł).

O odsetkach od zasądzonego odszkodowania Sąd rozstrzygnął, jak następuje: co do dochodzonej pozwem kwoty 977,82 zł od dnia 3 lutego 2014 r., tj. od daty doręczenia pozwanej odpisu pozwu. O odsetkach od kwoty odszkodowania ponad kwotę 977,82 zł Sąd orzekł mając na względzie datę doręczenia pozwanej odpisu pisma zawierającego rozszerzenie powództwa – za którą to datę wobec braku potwierdzenia odbioru pisma Sąd uznał datę pisma pozwanej zawierającego odpowiedź na rozszerzenie.

O dopuszczalności ustalenia odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące ujawnić się w przyszłości decyduje istnienie po stronie powoda interesu prawnego w takim ustaleniu. Interes prawny w ustaleniu odpowiedzialności może istnieć, jeżeli z danego zdarzenia wynikają dalsze jeszcze skutki, których dochodzenie w drodze powództwa o świadczenie nie jest możliwe lub nie jest na razie aktualne. Szczególne znaczenie powództwo o ustalenie ma przy szkodach na osobie, które nie zawsze powstają jednocześnie ze zdarzeniem, które wywołało uszkodzenie ciała. Poszkodowany w procesie może określić podstawę żądanego odszkodowania jedynie w zakresie tych skutków, które już wystąpiły. Jednakże nie ma możliwości sprecyzować dalszych skutków, które jeszcze nie zostały ujawnione, a których ujawnienie jest niejednokrotnie możliwe po upływie dłuższego czasu, w trudnym z reguły do określenia rozmiarze. Ustalenie odpowiedzialności na przyszłość umożliwia poszkodowanemu dochodzenie kolejnych roszczeń, nawet gdy owe dalsze skutki wystąpią po upływie terminu przedawnienia (tak Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z dnia 17 kwietnia 1970, III PZP 34/69, OSNC 1970 r., nr 12, poz. 217).

Podkreślić także należy, iż w świetle aktualnej treści art. 442 ¹ § 3 k.c. brak jest możliwości przedawnienia roszczenia, albowiem w razie wyrządzenia szkody na osobie, przedawnienie roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

W rozpoznawanej sprawie z opinii obu biegłych wynika w sposób wyraźny i jednoznaczny, iż na ten moment rokowania powódki na przyszłość są dobre. Powódka została prawie całkowicie wyleczona, odczuwa jedynie nieznaczne dolegliwości bólowe, które powinny minąć w najbliższej przyszłości. Powódka pokonała również strach przed uczestniczeniem w ruchu drogowym z uwagi na fakt, iż zdała ostatecznie egzamin na prawo jazdy. Brak jest zatem prawdopodobnych podstaw do przypuszczenia, aby w zdrowiu powódki miały powstać dalsze uszczerbki związane ze zdarzeniem z dnia 16 października 2013 r. Wobec powyższego nie ma zatem podstaw do uwzględnienia tego żądania powódki na podstawie art. 189 k.p.c., zaś powództwo w tym zakresie podlegało oddaleniu w całości.

W związku ze zwolnieniem powódki od kosztów postępowania w całości, w toku procesu Skarb Państwa poniósł tymczasowo wydatki na wynagrodzenie biegłych w łącznej kwocie 989,10 zł. Stosownie do art. 113 ust 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2005 r., nr 167, poz. 1398 z późn. zm.) kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. A zatem zgodnie z zasadą określoną w art. 100 k.p.c., tj. z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów, w zakresie w jakim przegrała proces, Sąd obciążył pozwaną nieuiszczonymi kosztami (pkt. 3 sentencji wyroku).

O kosztach postępowania Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 100 k.p.c. stosunkowo rozdzielając je między stronami (pkt. 4. sentencji wyroku). Każda ze stron postępowania poniosła koszty w kwotach po 2 417 zł, na które to kwoty składają się koszty zastępstwa procesowego oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa. Łączna wysokość kosztów sądowych poniesionych przez strony wynosi więc 4 834 zł. Pozwana przegrała postępowanie w 67 %, wobec czego powinna ponieść koszty postępowania w wysokości 3 238,78 zł. Wobec powyższego powódce należy jej od pozwanej zwrot kosztów postępowania w kwocie 821,78 zł. Wartość przedmiotu sporu w niniejszej sprawie wynosiła 21 906 zł, wobec czego Sąd ustalił wysokość wynagrodzenia pełnomocników w oparciu o § 6 pkt 5) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz.U.2013.490 ze zm.) oraz § 6 pkt 5) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz.U.2013.461 ze zm.).

Na podstawie art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w przypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może odstąpić od obciążenia kosztami strony zobowiązanej do ich poniesienia . Możliwość zastosowania odstąpienia od obciążenia strony kosztami procesu ma charakter wyjątkowy i zależy od swobodnego uznania sądu. W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, iż do kategorii oceny należą w szczególności charakter sprawy i ocenny oraz zależny w wielu aspektach od uznania sędziowskiego charakter roszczenia. Ocena, czy powinien być zastosowany, zależy od konkretnego stanu faktycznego.

W niniejszej sprawie powódka przegrała postępowanie w części. Ze względu na trudną sytuację materialną powódka została zwolniona od kosztów sądowych w całości. Powódka jest studentką, pracuje jedynie w niepełnym wymiarze czasu, wychowuje się w wielodzietnej rodzinie. Dodatkowo rozstrzygnięcie co do wysokości należnego powódce zadośćuczynienia w dużym stopniu zależało od swobodnej oceny sędziego. W ocenie powódki doznana przez nią krzywda mogła mieć znacznie większy wymiar uzasadniający wyższe roszczenie. Co więcej o rozszerzeniu powództwa o kwotę 800 zł zadecydować mogła opinia biegłego sądowego z zakresu psychologii. W związku z powyższym Sąd postanowił nie obciążać powódki kosztami procesu od oddalonej części powództwa, orzekając jak w punkcie 5. sentencji wyroku .