Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powód B. Hotel (...) z siedzibą w (...) w Gambii wniósł o zasądzenie w postępowaniu nakazowym upominawczym od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w Ł. kwoty 226.826 EURO (słownie: dwieście dwadzieścia sześć tysięcy osiemset dwadzieścia sześć EURO) wraz z odsetkami naliczonymi wg oprocentowania kredytów bankowych w banku (...) Z., (...), liczonymi :

-w zakresie kwoty 213.413 EURO od dnia 18.12.2014 r. do dnia zapłaty,

- w zakresie kwoty 13.413 EURO od dnia 18.01.2015 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa adwokackiego, wg norm przepisanych.

Powód podał, że dochodzi od pozwanego kwoty należnej mu z tytułu zawartej z pozwanym umowy o zakwaterowanie, z której się wywiązał, bowiem w okresie umownym udostępnił wymaganą ilość pokoi hotelowych. Nigdy też nie doszło do skutecznego rozwiązania umowy przez pozwanego (pozew k. 2-7 akt).

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 29 października 2015r. Sąd uwzględnił powództwo łącznie z kosztami procesu (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym k. 62).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany (...) Spółka Akcyjna w Ł. zarzucił:

1.  naruszenie prawa procesowego, co miało wpływ na wynik sprawy, a to art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c., art. 65 k.p.c., art. 67 k.p.c., 68 k.p.c., poprzez ich niezastosowanie i w konsekwencji nie odrzucenie pozwu, wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym pomimo tego, że powód nie wykazał zdolności sądowej oraz przy pierwszej czynności nie wykazał podstawy swojego umocowania;

2.  naruszenie prawa procesowego, co miało wpływ na wynik sprawy, a to art. 233 k.p.c., poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego i przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na przyjęciu, iż strona pozwana zobowiązana jest, na podstawie umowy o zakwaterowanie z dnia 17.12.2013 r., do zapłaty na rzecz strony powodowej kwoty wynikającej z pozwu tj. 947.565,61 zł;

3.  naruszenie prawa procesowego, co miało wpływ na wynik sprawy, tj. art. 499 pkt 2, poprzez wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym pomimo tego, że przytoczone przez powoda okoliczności budzą wątpliwości.

Pozwany wniósł o zniesienie postępowania i odrzucenie pozwu (art. 71 k.p.c. art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c.), a w przypadku nieuwzględnienia powyższego wniosku, wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Pozwany przyznał, że strony w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zawarły w dniu 17.12.2013 r. umowę o zakwaterowanie, na podstawie której powódka miała świadczyć na rzecz (...) S.A. usługi hotelarskie w sezonie zimowym 2014/2015 r. W pkt 9 ww. umowy strony zawarły postanowienia dot. warunków i podstaw rozwiązania/unieważnienia/anulowania umowy. (...) S.A. zastrzegł sobie prawo do całkowitego lub częściowego unieważnienia umowy (bezkosztowo) w przypadkach opisanym w umowie, w tym w związku z epidemią, zagrożeniem epidemią. Nadto, w tym samym punkcie umowy strony przewidziały, że w przypadku, gdy (...) S.A. unieważni umowę bez poważnego powodu B. Hotel (...) zatrzyma jako zadośćuczynienie wszelkie środki, które już otrzymał od (...) S.A. Do daty anulowania/ unieważnienia umowy strona powodowa nie otrzymała żadnych środków i nie były one należne i wymagalne do zapłaty, zgodnie z pkt 16 umowy. Okoliczność tę przyznała strona w pozwie. Pozwany podniósł, że w pkt 9 umowy nie przewidziano, aby strona powodowa była uprawniona - w przypadku unieważnienia / anulowania umowy przez pozwaną - do żądania zapłaty na jej rzecz jakichkolwiek kwot, pod jakimkolwiek tytułem.

Pozwany wskazał, że skorzystał z przysługującego mu uprawnienia i unieważnił /anulował umowę o zakwaterowanie zawartą z powodem w dniu 17.12.2013 r. Strony w tym przedmiocie toczyły rozmowy i wymieniały korespondencję mailową już od maja 2014 r. Pozwany złożył oświadczenie o anulowaniu kontraktu bezpośrednio podczas rozmowy ze stroną powodową w czerwcu 2014 r. w Gambii w B. Hotelu. A. umowy została przez stronę powodową przyjęta do wiadomości i zaakceptowana. Nadto, w następnej korespondencji mailowej strona pozwana potwierdzała swoje stanowisko w przedmiocie anulacji umowy i jej przyczyn, które były poważne. Przyczyny te wywołane były epidemią gorączki krwotocznej E. w A., w tym w państwie sąsiadującym z Gambią, a to w Senegalu i zagrożeniem jej wystąpienia również w Gambii. W następstwie tych okoliczności pozwana spółka nie mogła zrealizować zobowiązań wynikających z kontraktu (sprzeciw od nakazu zapłaty k. 70-79 akt).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód B. Hotel (...) z siedzibą w (...) w Gambii jest wpisany do rejestru działalności gospodarczej w Gambii. Podmiot jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, ale według prawa gambijskiego nie posiada zarządu jako organu uprawniającego do reprezentacji spółki. Urząd Skarbowy w Gambii co roku wydaje zaświadczenie o niezaleganiu z płatnościami z tytułu podatku dochodowego (dowód: zaświadczenie o działalności gospodarczej wraz z tłumaczeniem k. 15-16 akt, zaświadczenie o niezaleganiu z płatnościami wraz z tłumaczeniem k. 49-50, zaświadczenie o rejestracji spółki z tłumaczeniem k. 81-82, k. 230-231, zaświadczenie z G. Izby Turystyki k. 224-223, zaświadczenie z Republiki Gambii o niezaleganiu przez powoda z podatkami do 31 grudnia 2014r. k. 226-227akt, potwierdzenie uiszczenia opłaty za pozwolenie na prowadzenie działalności uiszczana na rzecz G. Izby Turystyki k. 228-229, oraz te same dokumenty na k. 255-262).

Powód w rozmowach z pozwanym był reprezentowany przez dyrektora B. Hotel i zarazem pełnomocnika prawnego L. H. (1), który jest także udziałowcem większościowym w spółce (dowód: pełnomocnictwo wraz z tłumaczeniem k. 9-10 akt).

Rozmowy prowadziła także i uczestniczyła w zawieraniu kontraktu M. H., żona L. H. (1), posiadająca w spółce jeden udział. Ona m pełnomocnictwo do reprezentowania Spółki (dowód: zeznania świadka M. H. e-protokół rozprawy z dnia 28 lipca 2016r. czas 01:17:55, 01:17:55, 01:18:07).

Pozwany (...) S.A. w Ł. prowadzi działalność gospodarczą między innymi w zakresie świadczenia usług turystycznych (dowód: wpis do KRS-u k. 31-41 akt).

Pozwany (...) S.A. w Ł. zawarł w dniu 17 grudnia 2013 r. z powodem B. Hotel (...) umowę o świadczenie usług hotelarskich obejmujących okres zima 2014/2015. Umowa została nazwana jako umowa zakwaterowania. W umowie błędnie wskazano okres zima 2013/2014 (dowód: umowa k. 25-26 i tłumaczenie na język polski k. 27-28 v akt).

Pozwany (...) S.A. w Ł. było reprezentowane przez W. T. (1) jako dyrektora ds. kontraktowania produktów.

Pozwany B. Hotel (...) był reprezentowany przez właściciela B. Hotel (...) .

W umowie strona powodowa podała, że oficjalna kategoria hotelu to 3*, adres P.M.B. 532, B. (...) Gambia.

Obydwie strony zgodnie z prawem upoważnione do zawarcia umowy, uzgodniły podpisanie umowy w oparciu o następujące warunki:

Jako rodzaj i okres trwania umowy zapisano: 100% zobowiązanie w odniesieniu do 154 noclegów w okresie od 17.11.2013r. do: 20.03.2014r.

W przypadku zapotrzebowania ze strony organizatora turystyki i dostępności hotelu, 2 pokoje z 20 mogły zostać przeniesione z jednego tygodnia na następny.

Zapisano w umowie w zakresie usług dodatkowych (pkt 3 umowy) - klimatyzacja płatna jest dodatkowo na miejscu, sejf płatny jest dodatkowo 18 eur/tydz., lodówka 18 eur/tydz., wentylator 18 eur/tydz.

Z infrastruktury hotelowej wymienionej w zestawieniu, a także wszelkiej pozostałej w hotelu mogli korzystać wyłącznie goście hotelowi.

(...) miało korzystać z hotelu w celu zakwaterowania i wyżywienia swoich klientów wszelkich narodowości, wywodzących się z ich przedsiębiorstwa lub przedsiębiorstw partnerskich.

Umowa określiła stawki netto na osobę za noc w systemie all inclusive w okresie, do którego się zobowiązano:

- 39 euro,

-osoba trzecia 27 euro,

-pokój jednoosobowy 25 euro,

-gala bożonarodzeniowa/gość gala noworoczna/gość 25 euro.

W umowie uwzględniono posiłki: śniadanie - podawane przez kelnera -bułki, dżem, masło, sok, herbata lub kawa, wybór dnia (2 z 3 rzeczy do wyboru) + gorący dodatek (smażone jajka, jajecznica lub omlet) lub śniadanie angielskie lub śniadanie amerykańskie, lunch - jeden z ustalonych zestawów dań do wyboru, obiadokolacja - posiłek wieczorny, trzydaniowy zestaw obiadowy z przynajmniej 2 daniami pierwszymi do wyboru, 4 drugimi daniami do wyboru, 2 deserami do wyboru. Podawane przez kelnera. Opcja transferu raz w tygodniu do stołu kapitańskiego (tylko jedno danie główne) lub do restauracji (...) (danie główne + deser lub szwedzki stół w niedzielę bez deseru)-obsługa kelnera; 5 napojów na osobę dziennie (z uwzględnieniem lokalnego alkoholu, piwa, napojów bezalkoholowych)

W punkcie 7 umowy określono, że całkowita kwota w wysokości 240.240 euro (20 pokoi x 2 gości x 154 noce x 39 eur) podzielona będzie na następujące płatności: z dodatkowymi płatnościami do rozliczenia za trzecią osobę dorosłą, dziecko lub opłaty za przydziały:

1.  15 maja 2014r. -100000 euro,

2.  15 lipca 2014r. – 50.000 euro,

3.  15 września 2014r. – 50.000 euro,

4.  15 grudnia 2014r.- 13413 euro,

5.  15 stycznia 2015r. -13413 euro,

6.  15 lutego 2015r. - 13413 euro. Płatność miała być dokonywana przelewem bankowym.

Powód podał, że obiekt gwarantuje jakość świadczonych usług, zgodnie ze swoją oficjalną kategorią i przyjmie pełną odpowiedzialność za całkowite uzasadnione skargi oparte na udowodnionych mankamentach w poprawnym świadczeniu usług, a także za zadośćuczynienia i inne koszty, jakie (...) będzie musiała ponieść na skutek skarg klientów lub sankcji lokalnych urzędów ds. turystyki. Wszystkie skargi powinny być przedstawione na miejscu.

Punkt 9 umowy zawierał postanowienia odnośnie „ anulowania-niewypełnienia” umowy. Pozwany (...) S.A. zastrzegł sobie prawo całkowitego lub częściowego anulowania umowy w przypadku działań terrorystycznych lub zagrożenia atakami terrorystycznymi, działań wojennych, epidemii, trzęsień ziemi, powodzi, wybuchów wulkanu oraz innych zdarzeń siły wyższej mających miejsce w Polsce lub w kraju, gdzie znajduje się HOTEL. W przypadku, gdyby HOTEL anulował umowę lub jej nie dotrzymał w całości, powinien zwrócić wszelkie otrzymane depozyty oraz zapłacić dodatkowe zadośćuczynienie równe podwójnej wartości całkowitej kwoty umowy. W przypadku, gdy HOTEL z jakiegokolwiek powodu nie zapewnił ustalonych pokoi wraz z opisanymi udogodnieniami, miał zapłacić R. T. zadośćuczynienie równe podwójnej dziennej stawce odpowiedniego uzgodnionego pokoju.

W przypadku, gdy HOTEL z jakiegokolwiek powodu podczas sezonu nie zakwaterował ustalonych klientów w ramach tego, co odpowiednio ustalono, zobowiązany był do zapewnienia alternatywnego zakwaterowania o wartości wyższej i pokryć wszystkie koszty wynikające z roszczeń klientów.

W przypadku, gdy (...) anulował umowę bez poważnego powodu (ogólny kryzys w turystyce, problemy z obsługą czarterów), Hotel miał zatrzymać wszelkie środki, które już otrzymał, jako zadośćuczynienie.

W punkcie 10 zastrzeżono klauzulę wyłączności, która gwarantowała, że w okresie objętym umową HOTEL w żadnym wypadku bezpośrednio lub za pośrednictwem lokalnego agenta nie odda pokoi do dyspozycji żadnej innej instytucji turystycznej organizującej czartery lub innym grupom z Polski. W przypadku, gdy hotel nie zachowa klauzuli wyłączności, R. T. miał prawo do potrącenia do 30% z całkowitej kwoty należnej za zobowiązanie i opłaty za przydział (wyłączność ta nie dotyczy zachęt, indywidualnych klientów)

W punkcie 13 umowy HOTEL gwarantował, że podczas okresu objętego umową jest w mocy ważna licencja na działalność, oficjalne zarządzenia sanitarne i dotyczące bezpieczeństwa będą przestrzegane, przestrzeń wspólna, pokoje i infrastruktura są w dobrym stanie, jedzenie jest zdrowe i posiłki są odpowiednio podawane, urządzenia elektryczne, przełączniki, oświetlenie, urządzenia gazowe, wodne itp. będą działać odpowiednio, a sprzątanie HOTELU jest pod każdym względem zadowalające zgodnie ze standardami polskimi i gambijskimi. Sprzątanie odbywać się będzie (6) razy tygodniowo i (2) razy będzie wymieniana pościel i ręczniki.

W punkcie 14 umowy zapisano, R. T. będzie miało prawo do inspekcji HOTELU w każdym terminie od momentu podpisania niniejszej umowy do końca okresu objętego umową.

Strony ustaliły, że w przypadku wszelkich wynikłych sporów odnośnie ważności, skuteczności, interpretacji lub wykonania niniejszej umowy wyłącznie kompetentnymi sądami będą sądy w Polsce (pkt 15 umowy).

W ramach ustaleń specjalnych (pkt 16 umowy) Hotel zobowiązany był do wystawienia faktury dla każdej płatności 21 dni przed datą każdej płatności, aby otrzymana była w należytym terminie.

Niniejsza umowa sporządzona była w trzech egzemplarzach i miała zacząć obowiązywać w dniu, w którym zostanie należycie podpisana przez obydwie strony. Unieważnia ona wszelkie poprzednie umowy (dowód: umowa k. 25-26 i tłumaczenie na język polski k. 27-28 v akt, zeznania świadka M. H. e-protokół rozprawy z dnia 28 lipca 2016r. czas 01:18:52-01:36:36).

Umowa zawarta między stronami miała charakter gwarancyjny (dowód: zeznania pozwanego e-protokół rozprawy z dnia 9 marca 2017r. czas 00:47:44).

Obie strony rozumiały klauzulę wyłączności w ten sposób, że klauzula ta dotyczyła w danym okresie objętym umową tylko ograniczenia dla powoda jako hotelarza w zawieraniu umów z innymi instytucjami turystycznymi i innymi grupami z Polski. Powód mógł zawierać umowy o świadczenie usług hotelowych w okresie obowiązywania umowy między stronami procesu, z każdym innym podmiotem (z całego świata) z wyjątkiem instytucji turystycznych i grup z Polski (dowód: zeznania L. H. (1) w charakterze strony powodowej e-protokół rozprawy z dnia 28 lipca 2016r. czas 06:00:41).

Strona pozwana uznała, że zmiany umowy mogą być dokonywane drogą mailową (dowód: zeznania świadka W. T. (1) e-protokół rozprawy z dnia 13 kwietnia 2016r. czas 00:45:39- 00:46:35).

Powód interpretował, że kwoty ustalone w umowie zawsze należą się za samo zagwarantowanie pokoi, za przydzielenie alokacji, a nie są zaliczką za pokoje (dowód: zeznania L. H. (1) w charakterze strony powodowej e-protokół rozprawy z dnia 28 lipca 2016r. czas 00:02:19, 00:12:29, 00:15:16).

Dla strony pozwanej kwoty te miały charakter zaliczek, a ich niewypłacenie oznaczało, że pozwany rezygnuje z umowy (dowód: zeznania świadka T. W. e-protokół rozprawy z dnia 13 kwietnia 2016r. czas 02:02:08).

B. Hotel jest skategoryzowany w Gambia T. Bard jako obiekt z 1 gwiazdką (dowód: informacja uzyskana przez pozwanego z Gambia T. Bard k. 374-375 akt).

Pozwany w swojej ofercie prezentował Hotel jako 3 gwiazdkowy (dowód: wydruk z internetu z ofertą hoteli k. 394-395 akt).

Przed podpisaniem umowy przygotowanej przez pozwanego, powód miał możliwość zapoznania się z jej projektem i naniesienia uwag. Strony razem uzgadniały treści umowy i powód nie miał wątpliwości co do jej treści i rozumienia zapisów (dowód: zeznania świadka M. H. e-protokół rozprawy z dnia 28 lipca 2016r. czas 02:09:35-02:16:20, zeznania świadka W. T. (1) e-protokół rozprawy z dnia 13 kwietnia 206r. czas 00:10:50-00:12:25).

Po podpisaniu kontraktu w marcu 2013r. wizytowała hotel grupa agentów z biur podróży (dowód: zeznania świadka M. H. e-protokół rozprawy z dnia 28 lipca 2016r. czas 02:21:20-02:22:24, zeznania L. H. (1) w charakterze strony powodowej e-protokół rozprawy z dnia 28 lipca 2016r. czas 06:33:41).

Sezon turystyczny w Gambii obejmujący rok 2014/2015 rozpoczyna się w okresie połowy października i trwa do drugiej połowy marca.

Przedstawiciel R. T. R. Ś. deklarował w sierpniu 2014r., iż dynamika sprzedaży w 2014r. na kierunkach afrykańskich jest wyższa niż w 2013r. Chodziło przede wszystkim o wyjazdu do Kenii (A.) oddalonej około 9000 km od Gambii (dowód: wydruk artykułu z internetu k. 232-233 akt).

Pozwany na stronie internetowej R. T. jeszcze w dniu 13.02.2015 r. zamieszczał ofertę spędzenia wypoczynku w hotelu powoda (dowód: informacja ze strony internetowej k. 29-30 akt).

W sezonie 2014/2015 wystąpiła epidemia gorączki krwotocznej E. w A., w tym w państwie sąsiadującym z Gambią, w Senegalu.

W Gambii nie zanotowano epidemii gorączki krwotocznej E., a jedynie zagrożenie jej wystąpienia, również na terenie tego kraju (dowód: informacja z Ministerstwa Republiki Gambii k. 222-223 k. 263 akt, zeznania świadka M. H. e-protokół rozprawy z dnia 28 lipca 2016r. czas 01:39:32-01:44:18).

W tym okresie ukazywały się komunikaty, publikacje i informacje dotyczące zagrożenia epidemią gorączki krwotocznej E. w A., w tym w państwie sąsiadującym z Gambią, co wpływało na zachowania turystów i wybór kierunków podróży (dowód: k. 105-122 akt- Komunikat Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP - ostrzeżenia dla podróżujących; Komunikat (...) dot. epidemii gorączki krwotocznej E. w Senegalu (kraju sąsiadującym z Gambią) z dnia 17.10.2014 r. wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem; pismo Ministra ds. (...) w Gambii z dnia 22.10.2015 r. wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem; publikacja zamieszczona na stronie internetowej www.onet.pl, wydruki ze stron internetowych k. 308-326).

Dopiero od maja 2014 r. (...) S.A. obserwowała znaczny spadek zainteresowania podróżami turystów do krajów A., w tym do Senegalu i Gambii. Klienci nie chcieli zawierać umów o imprezy turystyczne w tym rejonie A. z uwagi na zagrożenie wirusem E. .

(...) S.A. zaczęli odstępować od uprzednio zawartych umów o imprezy turystyczne do Gambii, powołując się na zagrożenie zarażenia się wirusem gorączki krwiotocznej E. (dowód: przykładowe pisma dot. rezygnacji turystów z imprez turystycznych do Gambii k. 123-158, w tym: odpowiedź pozwanej z dnia 10.10.2014 r. kierowana do pp. R. wraz z dowodem nadania; rezygnacja A. R. z imprezy turystycznej; zgłoszenie szkody przez A. R. z ubezpieczenia kosztów rezygnacji z imprezy turystycznej; odpowiedź pozwanej z dnia 10.10.2014 r. kierowana do pp. Ż. wraz z dowodem nadania; pismo S. Biuro (...) z dnia 29.08.2014 r.; pismo (...) dot. pp. Ż. - zgłoszenie szkody z ubezpieczenia kosztów rezygnacji z imprezy turystycznej z dnia 11.09.2014 r.; rezygnacja J. Ż. z imprezy turystycznej; zgłoszenie szkody przez J. Ż. z ubezpieczenia kosztów rezygnacji z imprezy turystycznej; odpowiedź pozwanej z dnia 12.11.2014 r. kierowana do p. S. wraz z dowodem nadania; rezygnacja p. S. z imprezy turystycznej do Gambii; odpowiedź pozwanej z dnia 10.10.2014 r. kierowana do pp. G. wraz z dowodem nadania; rezygnacja pp. G. z 14.08.2014 r.; pismo A. S. z dnia 18.12.2014 r.; odpowiedź pozwanej z dnia 20.11.2014 r. kierowana do pp. F. wraz z dowodem nadania; pismo p. A. F. z dnia 30.08.2014 r.; odpowiedź pozwanej z dnia 17.11.2014 r. kierowana do pp. K. wraz z dowodem nadania; pismo z dnia 13.10.2014 r. adw. M. A. - rezygnacja z imprezy turystycznej; odpowiedź pozwanej z dnia 4.11.2014 r. kierowana do p. S. i p. W.-P. wraz z dowodem nadania; pisma (...) dot. p. Ś. wraz z wnioskiem o zwrot z tytułu gwarancji zwrotu kosztów z dnia 29.09.2014 r. program wyjazdów do Gambii i wypoczynku w Senegalu k. 348-357, zestawienie odwołanych wyjazdów do Gambii k. 358-359, zeznania świadka I. S. e-protokół rozprawy z dnia 28 lipca 2016r. czas 04:52:42-05:50:21, zeznania świadka M. T. e-protokół rozprawy z dnia 13 kwietnia 2016r. czas 02:50:09-02:53:38, zeznania świadka M. T. e-protokół rozprawy z dnia 28 lipca 2016r. czas 04:36:32-04:39:59).

Z uwagi na dużą ilość rezygnacji z uczestnictwa w imprezach turystycznych organizowanych w Senegalu i Gambii oraz brak zainteresowania turystów uczestnictwem w imprezach turystycznych organizowanych przez (...) S.A. w tych krajach, a w konsekwencji niemożność osiągnięcia minimum grup i realizacji czarterów na tym kierunku, Zarząd (...) S.A. podjął decyzję o odwołaniu czarterów do tego kraju.

Ograniczenie ruchu turystycznego w tym kierunku wynikało z konieczności zapewnienia klientom w miarę możliwości bezpieczeństwa zdrowotnego (dowód: zeznania pozwanego e-protokół rozprawy z dnia 9 marca 2017r. czas 00:27:26, 00:31:05, 00:34:31, zeznania świadka Z. P. e-protokół rozprawy z dnia 13 kwietnia 2016r. czas 02:43:41- 02:44:55, 02:45:08- 02:45:42).

Anulowanie kontraktu przez pozwanego ze stroną powodową nastąpiło z powodu zagrożeniem wirusem E. w Gambii i taką decyzję pozwany podjął w maju/czerwcu 2014r. (dowód: zeznania pozwanego e-protokół rozprawy z dnia 9 marca 2017r. czas 00:24:06, 01:34:41, zeznania świadka W. T. (1) e-protokół rozprawy z dnia 13 kwietnia 206r. czas 00:24:57, 00:34:50).

W. T. (1) polecił T. W. napisanie maila w czerwcu 2014r. do strony powodowej, że nie będzie czarteru do Gambii i R. T. nie będzie wysyłał tam klientów (dowód: zeznania świadka W. T. (1) e-protokół rozprawy z dnia 13 kwietnia 206r. czas 00:51:04).

W związku z zaistniałą sytuacją strony zaczęły wymianę korespondencji mailowej na temat realizacji umowy w sezonie 2014/2015.

Korespondencja między stronami odbywała się drogą mailową między M. H. a T. W. .

W dniu 11 lutego 2014 r. R. T. informował powoda, iż w związku z rozwojem oferty w Gambii, pozwany postanowił ponownie przyjechać do hotelu celem rozszerzenia współpracy.

W dniu 23 lutego 2014 r. zgodnie z ustaleniami i postanowieniami umowy powód przesłał do pozwanego dane rachunku bankowego, na który miały być dokonane płatności oraz potwierdzenie rezerwacji pokoi dla pracowników R. T.. Tego samego dnia R. T. potwierdził otrzymanie maila od powoda.

W mailach z dnia 24, 25, 26 marca 2014 r. strony szczegółowo negocjowały warunki zakwaterowania gości. R. T. potwierdził, iż w umowie zostały uzgodnione wszelkie ceny i pozycje dodatkowe.

W mailach z dnia 27 i 28 marca 2014 r. pozwany przewidywał również możliwość rozszerzenia zakresu współpracy.

W dniu 27 maja 2014 r. powód skierował zapytanie do pozwanego, czy zrobił przelew płatności majowej, ponieważ do tej pory powód nie otrzymał żadnych pieniędzy.

W dniu 3 czerwca 2014 r. powód ponownie prosił o potwierdzenie dokonania na jego rzecz płatności.

W dniu 3 czerwca 2014r. pozwany informował powoda, że jedzie do Gambii, ponieważ są problemy ze sprzedażą wyjazdów do tego kraju. Twierdził, że nie wie w czym tkwi problem, bowiem w tym okresie w roku ubiegłym miał sprzedaż na poziomie 34%, w tym roku 3%. Informował, że wizyta będzie dotyczyć renegocjowania lub zmniejszenia liczby pokoi, ponieważ nadal „pozwany czeka, ale możliwe jest, że zarząd skasuje połowę operacji”. Prosił o podanie jak wygląda sytuacja po stronie powodowej i jakie są przewidywania. Informował, że czekał z decyzją do tej pory, jednakże przez cały sezon sprzedał w hotelu powoda jedynie dwa pokoje.

W dniu 5 czerwca 2014r. powód na informację, że sprzedaż wyjazdów do Gambii nie spełnia oczekiwań pozwanego zapytywał, jaką strona ma propozycję i która ze opcji sprzedaży jest najsilniejsza bed end breakfast, śniadanie i obiadokolacja lub all inclusive.

W kolejnym maili z 5 czerwca 2014r. pozwany informował powoda, że będzie w Gambii od 17 do 20 czerwca 2014r., a wizyta ma na celu odwołanie zobowiązań, gdyż jest to ostatnia chwila na to. Oczekiwał na propozycję ze strony powoda, ponieważ chciał zastosować kontrakty allotment (przydziałowe). Informował, że ma plany długofalowe na kierunek Gambia i nie chce zepsuć relacji od samego początku.

W dniu 12 czerwca 2014r. pozwany informował, że wybiera się do Gambii między 17 a 20 czerwca, a podróż odbywa się wyłącznie z powodu złej sytuacji sprzedażowej. Zarząd (...) zdecydował o chwilowym obcięciu wolumenu. Sytuacja dotyczy wszystkich hoteli, a podróż T. W. ma na celu wyłącznie znalezienie sposobu na pozostanie w destynacji, w którą pozwany już zainwestował.

W dniu 16 czerwca 2014r. pozwany informował powoda, że chciałby kontynuować sprzedaż miejsc w hotelu, ale na zasadzie allotment. Informował, że powód może dystrybuować pokoje, a pozwany będzie miał ograniczony dostęp do hotelu powoda, a nadto, że nie jest w stanie utrzymać dużych operacji z tak niską sprzedażą.

W dniu 26 listopada 2014r. powód załączył do maila fakturę dotycząca płatności na dzień 17 grudnia 2017r. W. T. (1) poinformował powoda, by kontaktował się bezpośrednio z biurem z uwagi na jego nieobecność.

W dniu 1 grudnia 2014r. pozwany informował powoda, że na targach turystycznych w L. rozmawiał z Ministrem (...) Gambii. Przekazał mu wtedy, że w sezonie zimowym 2014/2015 nie będzie w stanie zrealizować operacji czarterowych, a cała operacja turystyczna zostanie przesunięta o rok.

W dniu 23 grudnia 2014r. powód przesłał następną fakturę dotycząca płatności na dzień 17 stycznia 2015r.

W dniu 23 grudnia 2014r. pozwany ponownie informował powoda o odwołaniu czarteru w tym sezonie, a jedynie co można zrobić, to renegocjować następny sezon zimowy (dowód: maile z tłumaczeniami k. 91-104 akt, w tym: mail z dnia 3.06.2014 r. od RainbowTours - W. T. (2) [T..W.@RainbowTours.pl]; mail z dnia 5.06.2014 r. od RainbowTours - W. T. T..W.@RainbowTours.pl];

–

mail z dnia 5.06.2014 r. od M. H. [mailto:martjehansson@yahoo.co.uk];

–

mail z dnia 12.06.2014 r. od RainbowTours - W. T. (2) [T..W.@RainbowTours.pl];

–

mail z dnia 14.06.2014 r. od M. H. [mailto :martj ehansson@yahoo .co .uk]; mail z dnia 16.06.2014 r. od RainbowTours - W. T. (2) [T omasz. W rzesniewski@R. wT ours .pl];

–

mail z dnia 18.06.2014 r. od RainbowTours - W. T. (2) [T..W.@RainbowTours.pl];

–

mail z dnia 1.12.2014 r. od RainbowTours - W. T. (2) [T omasz. W.@RainbowT ours.pl];

mail z dnia 23.12.2014 r. od RainbowTours - W. T. (2) [T omasz. W.@RainbowT ours.pl];, a nadto maile z tłumaczeniami k. 188-195 , k. 234-251 akt, zeznania świadka M. H. e-protokół rozprawy z dnia 28 lipca 2016r. czas 02:27:05-02:30:16, 03:15:05).

W czerwcu 2014r. doszło do spotkania T. W. z L. em H. w hotelu w Gambii na temat realizacji umowy.

Wizyta nie miała na celu inspekcji hotelu, bowiem już wcześniej były dwie inspekcje tego hotelu, a w czerwcu 2014r. hotel faktycznie nie funkcjonował, gdyż było poza sezonem. W spotkaniu nie uczestniczyła M. H. (dowód: maile z tłumaczeniami k. 188-195 , k. 234-251 akt).

Zaproponowano zmianę umowy z gwarancyjnej na umowę allotment, miała nastąpić zmiany liczby pokoi, tym bardziej że pozwany zwolnił powoda już w czerwcu 2014r. z zasady wyłączności. Pozwany wskazywał na problemy ze sprzedażą miejsc.

Nie doszło do wypowiedzenia na piśmie umowy gwarancyjnej, ani też na piśmie nie doszło do zmiany warunków umowy z gwarancyjnej na allotment. Na spotkaniu nie doszło do ostatecznych ustaleń. (dowód: zeznania świadka M. H. e-protokół rozprawy z dnia 28 lipca 2016r. czas 01:53:17-01:56:48, 01:57:29, 01:58:10, 02:31:16).

Powód nie dostał żadnego dokumentu na piśmie od pozwanego w przedmiocie zmian warunków umowy czy anulowania-rozwiązania umowy (dowód: zeznania L. H. (1) w charakterze strony powodowej e-protokół rozprawy z dnia 28 lipca 2016r. czas 06:07:46).

Spotkanie L. H. (1) z T. W. było bardzo krótkie i odbyło się w części prywatnej w domu L. H. (1). L. H. (2) T. W. po hotelu (dowód: zeznania L. H. (1) w charakterze strony powodowej e-protokół rozprawy z dnia 28 lipca 2016r. czas 06:08:01).

Ostatecznie w dniu1 grudniu 2014r. po kolejnym mailu pozwanego na temat targów turystycznych w L., strona powodowa wiedziała już, że umowa nie będzie w sezonie 2014/2015 realizowana, nie dojdzie do skutku i jest zakończona. Powiedziano stronie powodowej, że umowa zostanie odłożona o rok w czasie (dowód: zeznania świadka M. H. e-protokół rozprawy z dnia 28 lipca 2016r. czas 01:58:45-01:59:55).

Powód uznał, że do anulowania-rozwiązania kontraktu doszło na początku grudnia 2014r. i do tego czasu pozwany powinien wykonać zobowiązania. Jednakże formalnie powinno to nastąpić w formie pisemnej (dowód: zeznania L. H. (1) w charakterze strony powodowej e-protokół rozprawy z dnia 28 lipca 2016r. czas 06:00:59-.06:04:23).

Pozwany z uwagi na zagrożenie w Gambii wirusem E. odwołał czartery w sezonie, w którym miał zawartą umowę z powodem.

Nastąpiło, również ograniczenie lotów czarterowych z innych krajów. Ze wzglądu na kryzys spowodowany wirusem E. w okresie (...) w A., Gambia jako miejsce wypoczynku turystycznego odnotowała spadek liczby odwiedzających gości. Odwołano loty organizowane przez firmy z rynków odwiedzających Gambię i tak:

-T. N. Europę odwołała wszystkie cztery loty w wymienionym okresie,

–

C. odwołała jeden lot tygodniowo przez cały ten okres oraz drugi lot w okresie Bożego Narodzenia,

–

Tui odwołała dwa loty tygodniowo przez cały ten okres,

–

Gambia B. odwołała jeden lot tygodniowo przez cały ten okres,

–

T. C.-UK odwołała dwa loty tygodniowo przez cały ten okres,

-S. odwołała jeden lot tygodniowo przez cały ten okres, drugi lot był współdzielony z Cape Verde (dowód: informacja z Rady (...) Gambii z tłumaczeniem k. 276- 277 akt oraz k.346-347, zeznania świadka W. T. (1) e-protokół rozprawy z dnia 13 kwietnia 206r. czas 01:44:49).

Od listopada 2014r. do marca 2015r. przyjeżdżali do hotelu strony powodowej turyści z innych krajów. Pozwany nie przysyłał turystów (dowód: zeznania świadka M. H. e-protokół rozprawy z dnia 28 lipca 2016r. czas 01:38:18-01:39:02, zeznania L. H. (1) w charakterze strony powodowej e-protokół rozprawy z dnia 28 lipca 2016r. czas 06:16:37).

Biuro (...)& Ireland w sierpniu i w październiku 2014r. prowadziło z powodem rozmowy na temat rabatu za wczesną rezerwację miejsc w hotelu, a w marcu 2015r. umówiono powoda z przedstawicielem biura podróży na spotkanie w celu zawarcia umów na zakwaterowanie w hotelu w Gambii. W lutym i kwietniu 2015r. powód uzyskiwał płatności za pokoje od biura (...) Ltd. za listopad 2014r., styczeń 2015r., za marzec 2015r. (dowód: maile z października 2014r. i marca 2015r. k. 196-200 akt, koszty zakwaterowania w hotelu dla nazwy handlowej (...) Gambia E. k. 218-221 akt).

W okresie od 2013r. do 2015r. powód cały czas płacił do Agencji ds. (...) i F. Mieszkalnictwa od pracowników taką samą liczbę składek (dowód: informacja z Agencji k. 392-393 akt).

W sezonie 2014/2015 powód miał w hotelu zajęte wszystkie pokoje (dowód: zeznania świadka M. H. e-protokół rozprawy z dnia 28 lipca 2016r. czas 03:45:40).

Pomimo wielokrotnej korespondencji prowadzonej pomiędzy stronami, pozwany nie dokonał żadnych płatności zgodnie z umową.

Pierwszy mail z zapytaniem o termin realizacji zobowiązania powód wysłał w dniu 27.05.2014 r. Zapytanie dotyczyło płatności majowej i zostało wysłane przez M. H. żonę L. H. (1) na adres mailowy do W. T. (1) i T. W. (dowód: mail z tłumaczeniem k. 21, 22 akt).

Warunkiem dokonania terminowej płatności przez pozwanego było wystawienie faktury dla każdej płatności z terminem wymagalności 21 dni przed datą każdej płatności. Z uwagi na powyższe, powód wystawił pozwanemu dwie faktury :

–

o nr (...) z dnia 26.11.2014 r. na łączną kwotę 213.413 EURO, która to kwota obejmowała płatności od maja 2014 r. do 15.12.2014 r. (punkt 7 podpunkt 7.4 umowy),

–

o nr 2014RT2 z dnia 22.12.2014 r. r. na łączną kwotę 13.413 EURO, która to kwota obejmowała płatności z 15.01.2015 r. (punkt 7 podpunkt 5 umowy). Faktury były przesyłane mailem (dowód: kopie faktur (...), 2014RT2 wraz z tłumaczeniem k. 17-20 akt, zeznania świadka M. H. e-protokół rozprawy z dnia 28 lipca 2016r. czas 01:58:45-02:00:23, 02:56:52).

Pomimo, iż powód w korespondencji mailowej zwracał się do pozwanego z zapytaniem, kiedy nastąpi zapłata na wskazane w fakturach konto bankowe, pozwany nie dokonał zapłaty. W tym stanie rzeczy w piśmie z dnia 3 marca 2015 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty objętej żądaniem, pismo pozostało bez odpowiedzi (dowód: kopia wezwania do zapłaty z kopią dowodu nadania k. 23-24 akt).

Pozwany uznał, ze wystawiono faktury bezpodstawnie, tym bardziej że wystawienie powinno nastąpić po wyjeździe gości (dowód: zeznania pozwanego e-protokół rozprawy z dnia 9 marca 2017r. czas 00:24:06).

Pozwany (...) S.A. w oświadczeniu z dnia 7 listopada 2016r. przesłanym powodowi i jego pełnomocnikowi uchylił się od skutków oświadczenia woli w postaci zawarcia umowy zakwaterowania z dnia 17.12.2013 r. z prowadzącym Hotel (...) na warunkach wynikających z tej umowy. Pozwany stwierdził, że oświadczenie woli złożone przez (...) S.A. było dotknięte błędem istotnym co do treści czynności prawnej, wywołanym świadomie przez małżonków H., bowiem (...) S.A., gdyby wiedziała, że oficjalna kategoria Hotelu (...) to 1* (jedna gwiazdka) wskazana w główce umowy przy określeniu strony umowy, a nie 3* (trzy gwiazdki) - działając i oceniając sprawę rozsądnie - nie zawarłaby umowy na warunkach w niej określonych (dowód: oświadczenie k. 549-550 akt, zeznania pozwanego e-protokół rozprawy z dnia 9 marca 2017r. czas 01:02:56-01:18:43).

Powód nie uznał uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli pozwanego z powodu braku jego podstaw faktycznych i prawnych (dowód: oświadczenie powoda k. 615,616 akt).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów.

Sąd Okręgowy ocenił i zważył, co następuje:

Powództwo okazało się bezzasadne.

Odnosząc się do najistotniejszych kwestii przesądzających o zapadłym rozstrzygnięciu należy podnieść, że:

1. Zgodnie z punktem 15 umowy, wszelkie spory dotyczące ważności, skuteczności, interpretacji lub wykonania niniejszej umowy zostały wyłącznie zastrzeżone dla sądów w Polsce.

Zgodnie z art. 28 ust. 1 prawa międzynarodowego prywatnego, prawo właściwe dla zobowiązania umownego określa rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (R. I) (Dz. Urz. UE L 177 z 04.07.2008 r, str. 6).

Zgodnie z art. 4 pkt 1 lit. b wskazanego rozporządzenia, umowa o świadczenie usług podlega prawu państwa, w którym usługodawca ma miejsce zwykłego pobytu. W związku z powyższym, należy stosować prawo polskie.

Jak wynika z powyższego, do oceny relacji umownych, praw i obowiązków stron, jak również niewykonania umowy przez pozwanego należy zastosować art. 750 k.c., zgodnie z którym do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.

2. W ocenie Sądu, brak jest podstaw do odrzucenia pozwu na podstawie zastosowania 199 § 1 pkt 3 k.p.c., co skutkowało oddaleniem zarzutu braku zdolności sądowej powoda - art. 222 k.p.c.

W świetle przedłożonych dokumentów: zaświadczenia o działalności gospodarczej wraz z tłumaczeniem k. 15-16 akt, zaświadczenia o niezaleganiu z płatnościami wraz z tłumaczeniem k. 49-50, zaświadczenia o rejestracji spółki z tłumaczeniem k. 81-82, k. 230-231, zaświadczenia z G. Izby Turystyki k. 224-223, zaświadczenia z Republiki Gambii o niezaleganiu przez powoda z podatkami do 31 grudnia 2014r. k. 226-227 akt, potwierdzenia uiszczenia opłaty za pozwolenie na prowadzenie działalności uiszczanej na rzecz G. Izby Turystyki k. 228-229, nie można uznać, powód nie ma zdolności sądowej, ani też zdolności procesowej ( art. 65 k.p.c., art. 67 k.p.c., 68 k.p.c.).

Zdaniem Sądu, zarzut ten podniósł pozwany jedynie na użytek tej sprawy, bowiem trudno uznać w świetle logiki, doświadczenia życiowego, wiedzy, że pozwany nie sprawdził statusu prawnego podmiotu, z którym zawarł umowę, dokumentów uprawniających dane osoby do reprezentowania podmiotu, legalności działania na terenie Gambii, tym bardziej, że posługuje się wyspecjalizowanymi działami i pracownikami w zawieraniu kontraktów. W toku procesu pozwany podnosił swoją troskę i dbałość o dobro klientów, zatem musiał wiedzieć z kim zawiera umowę i kto na miejscu gwarantuje usługi dla klientów. Wybierając prawo polskie, pozwany miał wiedzę, czym jest zdolność sądowa, procesowa, jak należy ja sprawdzić. Nie było też żadnych obiektywnych przeszkód w dostępie do dokumentów, skoro pozwany, jak i powód w toku procesu uzyskiwali na potrzeby postępowania dowodowego, różne dokumenty z urzędów w Gambii.

1.  Taka sama argumentacja i ocena powinna dotyczyć złożonego na potrzeby tego postępowania przez pozwanego oświadczenia z dnia 7 listopada 2016r. o uchyleniu się od skutków oświadczenia woli w postaci zawarcia umowy zakwaterowania z dnia 17.12.2013r. z prowadzącym Hotel (...) na warunkach wynikających z tej umowy. Pozwany stwierdził, że oświadczenie woli złożone przez (...) S.A. było dotknięte błędem istotnym co do treści czynności prawnej, wywołanym świadomie przez małżonków H., bowiem (...) S.A., gdyby wiedziała, że oficjalna kategoria Hotelu (...) to 1* (jedna gwiazdka) wskazana w główce umowy przy określeniu strony umowy, a nie 3* (trzy gwiazdki) – działając i oceniając sprawę rozsądnie – nie zawarłaby umowy na warunkach w niej określonych.

Pozwany podkreślił, że bez znaczenia dla oceny istotności błędu jest okoliczność inspekcji Hotelu, bowiem obowiązkiem touroperatora zgodnie z art. 13, 14 ustawy o usługach turystycznych jest podanie w ofercie oraz umowach zawieranych z klientami danych dotyczących kategoryzacji hotelu (oficjalna kategoryzacja według prawa miejsca hotelu). (...) S.A. nadaje również swoją ocenę hotelu w formie tzw. „słoneczek”, o czym uprzedza klientów w sekcji „Przeczytaj koniecznie” stanowiącej wraz z Ogólnymi Warunkami Uczestnictwa integralną część zawartej umowy. Kategoria oficjalna i słoneczka mogą się różnić – konsument jest o tym uprzedzony, ale zawsze ma podaną również oficjalną kategoryzację hotelu. W przypadku niezgodności opisu hotelu z rzeczywistością, również w zakresie kategoryzacji, klient może wystąpić o odszkodowanie za szkodę majątkową i niemajątkową (zmarnowany urlop) w związku z tym, iż touroperator nie dotrzymał warunków umowy w omawianym zakresie. Nadto, takie wprowadzanie klientów w błąd, co do oficjalnej kategorii hotelu, stanowi nieuczciwą praktykę, w związku z którą UOKiK może nałożyć karę na touroperatora. Stąd we wszystkich umowach zawieranych z hotelami (...) S.A. wymaga od hotelu podania oficjalnej kategorii obiektu, a ta w niniejszym kontrakcie została określona i podpisana przez Państwo H. jako 3 gwiazdki. Z tych też względów wprowadzenie w błąd pozwanej przez pp. H. przy zawieraniu umowy o zakwaterowanie miało charakter błędu istotnego, co do treści czynności prawnej.

Odnosząc się do powyższej kwestii należy podnieść, że w myśl art. 84 § 1 k.c. w razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej. Przepis art. 84 § 2 k.c. stanowi zaś, że można powoływać się tylko na błąd uzasadniający

przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny).

Kodeks cywilny nie zawiera normatywnej definicji błędu, tak że określenie tego pojęcia pozostawiono doktrynie i judykaturze. Błędem jest niezgodne z rzeczywistością, mylne wyobrażenie o czynności, przy czym niezgodność ta dotyczy zarówno faktów jak i prawa. Możliwe jest więc uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli nie tylko wtedy, gdy błąd dotyczy okoliczności faktycznej, lecz także wtedy, gdy dotyczy okoliczności prawnej.

Błąd jako wada określona w art. 84 k.c. może po pierwsze polegać na: błędzie sensu stricto, który jest wadliwym powzięciem aktu woli. Chodzi tu mianowicie o mylne wyobrażenie osoby składającej oświadczenie woli o faktycznym stanie rzeczy lub braku wyobrażenia o tym stanie, jeżeli stało się ono przyczyną sprawczą oświadczenia woli. Po drugie możemy tu mieć do czynienia z pomyłką, czyli niezgodnością między aktem woli, a jej przejawem na zewnątrz, tzn. na mylnym wyobrażeniu o treści złożonego oświadczenia woli.

Błąd musi wreszcie dotyczyć treści czynności prawnej. Chodzi tu w zasadzie o każdy składnik treści czynności prawnej, a więc zarówno o jej elementy przedmiotowo istotne (essentialia negotii), jak też podmiotowo istotne (accidentalia negotii) i nieistotne (naturalia negotii), a także o okoliczności dotyczące przedmiotu czynności prawnej. Błąd może dotyczyć zarówno treści całej umowy, jak też jej poszczególnych postanowień. Ze względu na sposób sformułowania art. 84 k.c., na gruncie tego przepisu co do zasady prawnie obojętny pozostaje więc tak zwany błąd co do pobudki.

W tym miejscu dochodzimy do kolejnego, ale już tym razem starszego rozróżnienia pomiędzy błędem co do treści oświadczenia woli i błędem co do pobudki, tzn. dotyczącym sfery motywacyjnej. Błąd w znaczeniu wady oświadczenia woli jest utożsamiany i określany jako błąd postrzegania (błąd widzenia) i przeciwstawia się go błędowi przewidywania i wnioskowania. Ten błąd należy do sfery motywacyjnej podejmowanej czynności prawnej i tworzy pobudkę pod wpływem, której wyrażone zostało oświadczenie woli, uznane następnie przez oświadczającego za błąd, gdy okazało się, że oświadczenie nie osiągnęło zamierzonego i przewidywanego celu. Biorąc pod uwagę to, że niezwykle płynne są granice pomiędzy poszczególnymi kategoriami błędów i w praktyce są poważne trudności z ich odróżnieniem, zrozumiałe staje się postępowanie ustawodawcy, który starając się uniknąć tych trudności, całkowicie wyeliminował pobudkę i jej znaczenie prawne z treści przepisów o wadach oświadczenia woli, przyjmując podział na błędów na błędy co do treści czynności prawnej (art. 84) i błędy nie dotyczące treści czynności prawnej (art. 86).

W podobny sposób błąd jest ujmowany w orzecznictwie sądowym. W wyroku z 17 sierpnia 1994r. ( I Acr 312/94, opubl. Wokanda 8/95 str. 41 – 43), Sąd Apelacyjny stwierdził, że nie stanowi błędu w rozumieniu art. 84 k.c. błędne prognozowanie wyników działalności gospodarczej, wskutek którego nie osiągnięto zysków, na które liczono. Sąd Najwyższy w wyroku z 15 października 1997r., ( III CKN 214/97, opubl. OSP 6/98 poz. 112) uznał błąd w sferze motywacyjnej za błąd nie dotyczący treści umowy. Zaś w wyroku z 19 października 2000r. (III CKN 963/98, opubl. OSNC 5/02 poz. 63) SN uznał, że niespełnienie się oczekiwań osoby dokonującej czynności prawnej co do określonego rozwoju zdarzeń za brak podstaw do uznania oświadczenia woli za wynik błędu prawnie doniosłego.

Z drugiej strony dla porządku trzeba jednak wspomnieć, że w pewnych wyjątkowych sytuacjach, jeżeli do treści czynności prawnej włączona zostanie określona motywacja, to wówczas błąd w pobudce, który sam w sobie jest prawnie obojętny i nie uzasadnia uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli na podstawie art. 84 k.c., urasta do błędu istotnego co do treści czynności prawnej (tak SN w uchwale z 31 sierpnia 1989 r., III PZP 37/89, opubl. OSNCP 9/90 poz. 108).

Zgodnie z art. 86§1 k.c. jeżeli błąd wywołała druga strona podstępnie, uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu może nastąpić także wtedy, gdy błąd nie był istotny, jak również wtedy, gdy nie dotyczył treści czynności prawnej.

Mając na uwadze powyższą regulację i ustalenia faktyczne nie można w ogóle twierdzić, że powód wywołał błąd u pozwanego co standardu hotelu, skoro pozwany wizytował obiekt, miał możliwość kontroli jego standardu, zastrzegł sobie takie prawo w umowie i nikt też nie zapewniał pozwanego, że hotel w kategoryzacji międzynarodowej ma trzy gwiazdki. Pozwany miał możliwość sprawdzenia dokumentów powoda oraz wpisu hotelu w Gambia T. Bard. Pozwany zgodził się w umowie po inspekcji hotelu na kategoryzację hotel trzy gwiazdki i taki opis hotelu bez zastrzeżeń podawał w ofercie skierowanej do swych klientów. Skoro pozwany powołuje się na ustawę o oświadczeniu usług turystycznych i standardy polskie, a nadto o możliwe roszczenia z tego tytułu polskich klientów, to sam powinien zadbać o dopełnienie wszystkich formalności z tym związanych. Ubocznie jedynie można wskazać, że standard hotelu musiał odpowiadać pozwanemu, skoro zawarł umowę i liczył na długotrwałą współpracę.

2.  Poza sporem między stronami powinien być fakt, że w Gambii nie było w okresie objętym umową wirusa E., ale nie ulega wątpliwości , że zaistniałą sytuację można określić jako zagrożenie epidemią i zakwalifikować ten stan jako siłę wyższą, dającą podstawę do anulowania kontraktu. Mając na względzie poważne przyczyny (mające znamiona siły wyższej) do anulowania umowy oraz postanowienia umowy z dnia 17.12.2013 r. należy wskazać, że spółka (...) S.A. była uprawniona do anulowania kontraktu.

3.  Umowa została zawarta między stronami w formie zwykłej pisemnej. Zgodnie z dyspozycją przepisu art . 77 § 1 i § 2 k.c. uzupełnienie lub zmiana umowy wymaga zachowania takiej formy jaką ustawa lub strony przewidziały w celu jej zawarcia. Natomiast § 2 cytowanego przepisu stanowi, iż jeżeli umowa została zawarta w formie pisemnej, jej rozwiązanie za zgodą obu stron jak również odstąpienie od niej albo jej wypowiedzenie powinno być stwierdzenie pismem.

Wskazany przepis reguluje formę tzw. następczych czynności prawnych, których celem jest zmiana ( czynności następcze modyfikujące) lub zakończenie ( czynności prawne niweczące) istniejącego między stronami stosunku prawnego. Artykuł 77 k.c. dotyczy jedynie formy czynności następczych w stosunkach prawnych wykreowanych na podstawie umowy i nie znajduje zastosowania do stosunków prawnych, których podstawą są czynności jednostronne (przepis nie reguluje np. formy odwołania pełnomocnictwa). W świetle wskazanego przepisu rozwiązanie umowy jest dwustronną czynnością prawną, natomiast wypowiedzenie i odstąpienie od umowy to czynności jednostronne. Nie jest wypowiedzeniem, zmianą ani odstąpieniem od umowy i nie mieści się w hipotezie komentowanego przepisu uchylenie się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu lub groźby w trybie art. 88 k.c. P. 1 i 3 cytowanego artykułu mają charakter imperatywny – w trybie art. 76 k.c. ( pactum de forma) strony umowy mogą zastrzec obowiązek zachowania dla zmiany, rozwiązania, odstąpienia lub wypowiedzenia umowy "silniejszej" formy niż wynikająca z tego przepisu (np. kwalifikowanej formy pisemnej zamiast zwykłej formy pisemnej). Natomiast § 2 ma charakter dyspozytywny – strony mogą zastrzec, że rozwiązanie, wypowiedzenie lub odstąpienie od umowy zawartej na piśmie, w formie elektronicznej lub dokumentowej nastąpi w dowolnej formie innej niż dokumentowa albo nawet bez wymogu zachowania formy (ustnie).

Nie ulega zatem wątpliwości, że między stronami nie doszło do zmiany warunków umowy z gwarancyjnej na allotment, bowiem taka zmiana wymagałaby formy pisemnej – nie mogło to nastąpić w formie mailowej, bowiem obie strony na powyższą formę powinny wyrazić zgodę, czego nie ma. Kontrakt gwarancyjny został anulowany – odstąpiono od jego realizacji w dniu 1 grudnia 2014r., co zresztą sama strona powodowa przyznała. Powód sam potwierdził podobnie, jak jego żona M. H. przesłuchana w charakterze świadka, że z treści maili z grudnia 2014r. było jasne, że umowa nie dojdzie do skutku i zaproponowano przełożenie jej na następny rok. Bezzasadnie jednak strona oczekiwała oficjalnego pisma nadesłanego drogą pocztową.

Podobnie zmiana umowy w zakresie zwolnienia z klauzuli wyłączności, jako zmiana warunków umowy nie mogła być dokonana zwykłą drogą mailową, tym bardziej, że powód miał wątpliwości kiedy i czy w ogóle to nastąpiło.

W ocenie Sądu, pozwany nie udowodnił w toku tego procesu, że już w czerwcu 2014r. w czasie spotkania strony powodowej i T. W. doszło do wypowiedzenia kontraktu, bowiem przeczy temu treść maili, z którego wyraźnie wynika, że chodziło przede wszystkim o zmianę warunków kontraktu, a nie jego anulowanie. Chodziło o utrzymanie współpracy i taki był cel wizyty T. W. w Gambii. Na użytek tej sprawy pozwany podnosił i próbował udowodnić, że pozostawił pismo powodowi z wypowiedzeniem kontraktu, ale nie przedłożył żadnej kopii pokwitowania, podobnie brak jest pisma o zmianie warunków umowy. Zeznania świadków: T. W., A. W., J. B. są w tej kwestii niewiarygodne, złożone na użytek sprawy i pozostają w sprzeczności z logicznymi zeznaniami powoda oraz świadka M. H., a przede wszystkim pozostają w rażącej sprzeczności z literalną i nie budzącą wątpliwości treścią maili, które nie mogły być wygenerowane na użytek tej sprawy. Nigdzie w treści maili złożonych do akt sprawy, aż do grudnia 2014r. nie ma oświadczenia woli o anulowaniu kontraktu. Jednakże nie jest też tak, jak sugerowała strona powodowa i świadek M. H., że wizyta T. W. w Gambii miała jedynie na celu wizytację hotelu, bowiem tak odbyła się już uprzednio, w czerwcu 2014r. hotel był nieczynny, bowiem było po sezonie.

4.  Jak wynika z powyższego, co do zasady powodowi należałoby się zastrzeżone w umowie wynagrodzenie z kontraktu gwarancyjnego, a nie allotmentowego za okres od 17 listopada 2014r. do 1 grudnia 2014r. (ewentualnie do końca grudnia 2014r.), przy czym określenie tej wysokości nie jest możliwe, przy opozycji strony pozwanej, wskazującej na konieczność pomniejszenia kwoty o wydatki, które powód w ogóle nie poniósł w związku z brakiem realizacji świadczenia, a jedynie pozostawaniem w gotowości do świadczenia. Trafnie pozwany podnosił i warto tę argumentację przytoczyć w znacznej części, że dochodzona kwota obejmowałaby zapłatę za dostarczone wszystkie usługi w ramach tzw. pakietu all inclusive wg specyfikacji z pkt 6 umowy o zakwaterowanie za cały sezon od 17.11.2014 r. do 20.03.2015 r. (20 pokoi x 2 gości x 154 noce x 39 euro) płatna w ratach przedpłacanych zgodnie z harmonogramem przed okresami w których pokoje miały być dostępne (pkt 1 umowy). W świetle zapisów kontraktu, wyjaśnień świadków i stron (w tym L. H. i p. R. T.) nie można uznać, że łączna kwota wynagrodzenia wskazana w pkt 7 umowy „podzielona na raty” była zapłatą za „alokację” - w rzeczywistości była to zapłata za korzystanie z pokoi i pakiet all inclusive tj. serwis wymieniony w pkt 6 kontraktu. Powód przyznał, że serwisu nie zapewnił, bo klientów nie było, a nie wykazał, że poniósł jakiekolwiek koszty związane z jego przygotowaniem. Jeżeli nawet (czego powód nie udowodnił) remontował hotel, zamawiał żywność, to przecież to wykorzystał, bo jak zeznał miał pełne obłożenie w hotelu. Nie wykazał, że poniósł stratę z uwagi na to, że np. zakupiona żywność się zepsuła. Nie ma zatem racji strona powodowa, wskazując, iż suma dochodzona pozwem to kwota gwarantowana, jaką pozwany zobowiązany był wypłacić w związku z alokacją pokoi - suma wskazana w kontrakcie obejmowała zapłatę za świadczenie wzajemne - tj. dostarczenie uzgodnionej ilości pokoi w określonym czasie. W związku z tym powód w niniejszym procesie miał obowiązek wykazania spełnienia świadczenia wzajemnego - pozostawienia pokoi o gwarantowanym 3* standardzie pustych w całym okresie „trwania umowy” i poniesienia kosztów związanych z wypełnieniem zobowiązań serwisu all inclusive dla wszystkich gości, którzy mieli przybyć i zająć te pokoje w całym okresie objętym kontraktem. W cenie jednostkowej 39 euro była bowiem kalkulowana (jak przyznał to powód) nie tylko stawka noclegowa, ale cały serwis, którego powód nie zapewnił. Zapłata miała nastąpić w formie przedpłat obejmujących świadczenia za cały wskazany okres. Z materiału dowodowego wynika wprost (abstrahując od oceny zdarzeń i korespondencji z czerwca 2014 r.), że na pewno już z początkiem grudnia powód wiedzieli, że mogą swobodnie dysponować pokojami i nie przedstawili żadnego dowodu, że z tego prawa nie skorzystali.

Reasumując, jedynie brak możliwości przy zabranym materiale dowodowym określenia wysokości wynagrodzenia dla powoda powodował oddalenie powództwa za uznany okres obowiązywania umowy. W pozostałej części powództwo podlegało oddaleniu jako bezzasadne.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł, jak wyroku.

ZARZĄDZENIE

1.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron,

2.  uzasadnienie sporządzone przez sędziego ,

3.  proszę o sprawdzenie numeracji akt (błędy w II tomie), zaklipsowanie wyroku i protokołu z ogłoszenia, nadanie numeracji,

4.  proszę o ustalenie, gdzie jest rachunek tłumacza (miał po zwrocie z księgowości trafić do akt), a jeśli tłumacz go nie złożył i była dla mnie błędna informacja na ten temat, to dlaczego nie ustalono telefonicznie z tłumaczem jego przedłożenia, nie zatwierdzono w księgowości i nie przedłożono zgodnie z zarządzeniem referendarzowi (zarządzenie sędziego z 7 lutego 2017r., wyrok był wydawany dopiero 23 marca 2017r.).