Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 16 grudnia 2016 roku powódka T. D. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. kwoty 317.288 złotych w tym:

- kwoty 136.300 złotych tytułem odszkodowania za bezumowne korzystanie przez pozwaną z rzeczy ruchomych będących w posiadaniu pozwanej za okres od dnia 20 maja 2011 roku do dnia 15 grudnia 2013 roku a także tytułem pożytków, których ze względu na złą gospodarkę nie uzyskał wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia 16 grudnia 2013 roku do dnia zapłaty;

- kwoty 180.998,40 złotych tytułem odszkodowania za bezumowne korzystanie przez pozwaną z rzeczy ruchomych będących w posiadaniu pozwanej za okres od dnia 16 grudnia 2013 roku do dnia 16 grudnia 2016 roku, a także tytułem pożytków, których ze względu na złą gospodarkę nie uzyskał wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania.

W uzasadnieniu żądania pozwu powódka wskazała m. in., iż protokołem zdawczo – odbiorczym z dnia 20 maja 2011 roku lokalu, w którym powódka prowadziła sklep z odzieżą produkowaną przez firmę (...) pozwana przejęła zarówno stanowiące własność pozwanej towar jak i stanowiące własność powódki wyposażenie lokalu. Wykaz rzeczy ruchomych stanowiących własność powódki stanowił załącznik numer 1 i 2 do protokołu zdawczo – odbiorczego z dnia 20 maja 2011 roku. Powódka domaga się zatem odszkodowania z tytułu bezumownego korzystania z rzeczy o wartości 291.768,40 złotych gdyż przejęcie rzeczy o takiej wartości zostało potwierdzone protokołem z dnia 20 maja 2011 roku.

Wysokość miesięcznego wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania z rzeczy ruchomych powódka określiła przy tym na kwotę 4.862,81 złotych – kwota rata jest zdaniem powódki wartością minimalną przyjętą na poziomie miesięcznego odpisu amortyzacyjnego dla rzeczy o wartości wskazanej w protokole zdawczo – odbiorczym.

Niezależnie od powyższego powódka wniosła jednakże o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność wyceny bezumownego korzystania z rzeczy wymienionych w treści uzasadnienia w ww. okresach.

( pozew k. 2 – 18)

W złożonej w dniu 13 lutego 2017 roku odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o zwrot pozwu, odrzucenie pozwu, oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na rzecz pozwanej od powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego pozwanej według norm przepisanych.

Pozwana podniosła również zarzut niewłaściwości miejscowej sądu, do którego skierowano pozew tj. Sądu Okręgowego w Łodzi Wydziału Gospodarczego podnosząc, iż sprawa nie ma charakteru sprawy gospodarczej, bowiem roszczenia powódki dotyczą w całości okresu, w którym nie prowadziła ona już działalności gospodarczej i z tego względu wniósł o przekazanie sprawy do Sądu Okręgowego w Kaliszu, jako sądowi właściwości ogólnej pozwanego.

Nadto wnosząc o zwrot pozwu wskazał, iż powódka nie załączyła do pozwu skierowanego do pozwanej wezwania do zapłaty kwot dochodzonych pozwem, które powinno poprzedzać wniesienie sprawy do Wydziału Gospodarczego. Z tego względu pozew powinien podlegać zwrotowi.

W dalszej kolejności pozwana spółka wniosła o odrzucenie pozwu z uwagi na zawisłość sporu przed Sądem Okręgowym w sprawie o sygn. akt X GC 975/15 jako sądem I instancji podnosząc, iż z uzasadnienia pisemnego wyroku wydanego przez Sąd Okręgowy w Łodzi w tejże sprawie wynika, iż roszczenia powódki rozpoznawane były przez sąd również przez pryzmat przepisów o odszkodowaniu za bezumowne korzystanie z rzeczy ruchomych lub też nieruchomych tożsamych z rzeczami wskazanymi w pozwie wniesionej w niniejszej sprawie. Z tego względu, zdaniem pozwanego na podstawie art. 192 pkt.1 kpc., art. 102 kpc i art. 199 par 1 pkt 2 kpc. pozew w niniejszej sprawie powinien zostać odrzucony.

W uzasadnieniu stanowiska o oddaleniu powództwa pozwany zarzucił brak po stronie pozwanej legitymacji biernej po stronie pozwanej w zakresie roszczeń powódki za korzystanie z rzeczy będących nakładami na urządzenie lokalu użytkowego w Centrum Handlowo – (...) w T. przy ulicy (...) II ( (...)) lub też rzeczy z tym lokalem związanych na trwałe. Roszczenia w tym zakresie, zdaniem pozwanej, powódka powinna kierować pod adresem wynajmującego jej lokal to jest (...) spółki z o.o. z siedzibą w W.. Strony tej umowy ustaliły w niej zasady rozliczeń na wypadek rozwiązania tej umowy.

W odniesieniu natomiast do żądania odszkodowania za korzystanie z rzeczy ruchomych niezwiązanych trwale bądź nietrwale z lokalem użytkowym pozwany wskazał, iż od czasu zakończenia umowy agencyjnej z powódką z rzeczy tych korzysta inny podmiot niż pozwana, mianowicie R. T. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Pozostawione, bowiem w lokalu użytkowym przez powódkę rzeczy zostały przekazane przez pozwaną R. T., jako nowemu agentowi i najemcy.

Ponadto pozwana podniosła, iż w dniu 20 maja 2011 roku doszło do przeniesienia na rzecz pozwanej własności rzeczy przekazanej przez powódkę na podstawie protokołu zdawczo – odbiorczego ( sprzedaży mienia) Objęte zamiarem stron było, bowiem przekazanie wymienionych w protokole rzeczy przez powódkę pozwanej, choć wysokość ceny, jaką pozwana miałaby zapłacić na rzecz powódki była pomiędzy stronami sporna. Roszczenie zapłaty za przekazane rzeczy wywiodła powódka bowiem w sprawie X GC 975/15 tut. Sądu.

Kolejnych zarzutem podniesionym przez pozwaną jest zarzut przedawnienia roszczenia powódki. Okres przedawnienia w tym wypadku zdaniem pozwanej liczyć należy od daty zawarcia umowy agencyjnej tj. od dnia 4 grudnia 2007 roku. Roszczenie jest zdaniem pozwanego przedawnione pomimo wystąpienia w dniu 16 października 2013 roku z zawezwaniem do próby ugodowej. W dacie złożenia pozwu w sprawie niniejszej upłynęło więcej niż 3 lata.

Nadto pozwana oświadczyła, iż kwestionuje w całości wartość wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy ruchomych wskazaną przez powódkę. Najpoważniejszym, zdaniem pozwanej błędem powódki jest przyjęcie rażąco zawyżonej wartości przedmiotowych rzeczy ruchomych. W maju 2011 roku rzeczy te bowiem miały 5 lat i były zamortyzowane przez pozwaną. Z pewnością nie miały wartości takiej, jaka wynika z faktur zakupowych. Nadto z zawartej pomiędzy stronami umowy dealerskiej wynika, iż pozwana w 50 % pokryła koszty wyposażenia sklepu prowadzonego przez powódkę. Ponadto w aneksie do umowy dealerskiej zastrzeżono, że powódka stanie się właścicielem tychże rzeczy po zapłaceniu za nie pełnej ceny, natomiast powódka nie wykazała w tym procesie, aby taką pełną cenę zapłaciła.

( odpowiedź na pozew k. 143- 150)

W piśmie procesowym stanowiącym odpowiedź na odpowiedź na pozew powódka reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika odniosła się do zarzutów podniesionych w odpowiedzi na pozew przez pozwaną.

Wskazała, iż zarzut zawisłości sporu jest nieuzasadniony, bowiem powódka w pozwie wniesionym w sprawie X GC 975/ 15 nie objęła roszczeń dochodzonych niniejszym powództwem. Odnosząc się do zarzutu braku po stronie pozwanej biernej legitymacji procesowej wskazała, iż pozwana w sposób wyraźny wyartykułowała wolę zatrzymania rzeczy dla siebie i pobierała wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy. W okresie dochodzonym niniejszym pozwem była ona, zatem samoistnym posiadaczem rzeczy. R. T. był natomiast posiadaczem zależnym, który płacił za korzystanie z wyposażenia sklepu pozwanej. Ponadto powódka podniosła, iż nie nastąpiło przeniesienie własności mienia na rzecz pozwanej, nie doszło, bowiem do umowy konsensusu, co do wysokości ceny przekazywanych rzeczy, nie doszło, zatem, wbrew twierdzeniom pozwanej do zawarcia umowy sprzedaży. Odnosząc się do podniesionego zarzutu przedawnienia wskazała, iż od daty rozprawy w dniu 16 grudnia 2013 roku w sprawie V GCo 687/13 do dnia wniesienia pozwu w niniejszej sprawie (16 grudnia 2016 roku) nie minęło, bowiem 3 lata i okres przedawnienia nie upłynął. (pismo powódki k. 220 – 221)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka T. D. z pozwaną (...) w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zawarła w dniu 10 lipca 2001 r. umowę dealerską (dowód: umowa dealerska 55-61 akt, okoliczność niesporna)

Zgodnie z tą umową w ramach wykonywania przedmiotu umowy dealer zobowiązał się do:

-dokonywania zakupów wyrobów tylko od (...), z zastrzeżeniem § 7,

-prowadzenia działalności handlowej dotyczącej sprzedaży wyrobów marki (...) S. w zaakceptowanym przez (...) obiekcie handlowym pod znakami firmowymi i na zasadzie sklepu (...); w ramach niniejszej umowy na wniosek dealera, (...) może wyrazić zgodę na prowadzenie dzia­łalności w kilku obiektach handlowych uprzednio akceptowanych przez jego przedstawicieli,

- nie prowadzenia sprzedaży hurtowej i eksportowej towarów, wyrobów i akcesoriów marki (...) S.,

-przeznaczenia do sprzedaży wyrobów marki (...) S. minimalnej powierzch­ni sprzedaży 70 m2,

-składania informacji o wielkości sprzedaży do (...),

-zakupu pełnego asortymentu oferowanych wyrobów,

-szkolenia personelu oraz uczestnictwa w szkoleniach organizowanych przez (...),

-organizowania sprzedaży, wystroju i aranżacji sklepu firmowego zgodnie z zaleceniami (...),

-wykonywania na własny koszt remontów i prac renowacyjnych, które okażą się niezbędne, a wskazane przez (...),

- nie prowadzenia w sklepie sprzedaży wyrobów pochodzących od innych dostawców niż (...) bez uzyskania pisemnej zgody (...),

- reklamowania i promowania wyrobów marki (...) S. w sposób wskazany i uzgodniony z (...) oraz przeznaczenie na ww. cele do 2% wartości zakupu,

- zakupu mebli oraz materiałów reklamowych niezbędnych do uruchomienia sklepu firmowego oraz prowadzenia w nim dalszej działalności zgodnie z zale­ceniami (...),

- udzielania informacji pracownikom (...) dokonującym okresowej wizytacji sklepu dealera,

- stosowania cen ustalonych przez (...),

- organizowania przecen towarów w terminach i cenach wskazanych przez (...).

W paragrafie 4 umowy w ramach obowiązków (...) wskazano, że w szczególności (...) zobowiązuje się do:

- sprzedaży sprzętu i materiałów niezbędnych do urządzania sklepu firmowego dealera,

- sprzedaży w cenach zakupu mebli sklepowych oraz materiałów reklamowych niezbędnych dla zgodnego z zleceniami (...) funkcjonowania sklepu.

Do umowy nr (...) podpisano aneks nr (...) w dniu 2 grudnia 2005r. i nr 197 z dnia 27 grudnia 2005r. Aneksy zostały podpisane w związku z podjęciem przez „dealera” prac modernizacyjno-renowacyjnych w prowadzonym obiekcie handlowym, położonym siedzibą w T. przy ulicy (...). J. P. II 16-18, zmierzających do osiągnięcia standardu i aranżacji obiektu według projektu akceptowanego przez (...). W związku z uzgodnieniem przez strony umowy, zasad partycypacji (...) w kosztach realizacji przedsięwzięcia „dealera” skierowanego na zwiększenie przychodów obu stron umowy, postanowiono wyłącznie ze skutkiem obowiązującym dla zakresu uzgodnionego przedsięwzięcia, dokonać następujących uzupełnień do umowy dealerskiej Nr 250 z dnia 10.0.2002 r.:

(...) zobowiązał się do zakupu i dostarczenia na własny koszty „dealerowi” zestawu elementów, przeznaczonych po zmontowaniu na ekspozycję towarów (...) na powierzchni handlowej obiektu (meble sklepowe i oświetlenie), w T. przy ulicy (...). J. P. II 16-18.

W zakresie § 4 umowy zapisano, że:

(...) zobowiązuje się do zakupu i dostarczenia na własny koszt „dealerowi” zestawu elementów, przeznaczonych po zmontowaniu na ekspozycję towarów (...) na powierzchni handlowej obiektu (meble sklepowe i oświetlenie), w T. przy ulicy (...). J. P. II 16-18, zmierzających do osiągnięcia oraz innego wyposażenia tego obiektu handlowego w zakresie szczegółowo określonym w specyfikacji przekazanego wyposażenia, potwierdzonej podpisami obu stron i stanowiącej załącznik do niniejszego aneksu”.

Strony zgodnie ustalają, że w zakresie elementów oświetlenia (...) będzie ponosił 100% łącznych kosztów brutto jego zakupów, a do zwrotu kosztów będzie miał odpowiednie zastosowanie termin zwrotu i ilość rat określony jak w przypadku wyposażenia meblowego.”

Uzupełniono, również § 6 pkt 1 umowy (warunki płatności) w zakresie dotyczącym zasad płatności za zakup mebli i innych materiałów niezbędnych do otwarcia sklepu dealera, o dodatkowe postanowienie w następującym brzmieniu:

„Strony zgodnie ustalają, że w związku z przedsięwzięciem podjętym przez „dealera” w obiekcie handlowym położonym w T. przy ulicy (...). J. P. II 16-18, zmierzających do osiągnięcia wskazanego celu, 50% (pięćdziesiąt procent) łącznych kosztów zakupu brutto, elementów do montażu z przeznaczeniem na ekspozycję towarów oraz innego wyposażenia w zakresie objętym specyfikacją przekazanego wyposażenia, ponosi (...). Pozostałe 50 % (pięćdziesiąt procent) łącznych kosztów zakupu brutto elementów do montażu mebli oraz wyposażenia, ponosi „dealer”, który zobowiązany jest do ich zapłaty (zwrotu), na rachunek bankowy (...) w nieprzekraczalnym terminie 36 ( trzydziestu sześciu) miesięcy licząc od dnia ich wydania. Zwrotu wyżej określonej części kosztów zakupu, "dealer” zobowiązany jest dokonać w 12 (dwunastu) równych, nie oprocentowanych ratach kwartalnych, przy czym każda z rat kwartalnych powinna być zapłacona, najpóźniej do ostatniego dnia miesiąca kończącego dany kwartał. Pierwsza płatność raty przypadać będzie na koniec miesiąca kończącego dany kwartał, w którym zostały wydane „dealerowi” elementy do montażu i wyposażenie udokumentowane specyfikacją przekazanego wyposażenia. Nie zapłacenie choćby jednej raty z przypadającej na „dealera” kwoty partycypacji w kosztach lub opóźnianie się z jej płatnością będzie stanowić rażące naruszenie obowiązków wynikających z umowy dealerskiej oraz podstawę do rozwiązania przez (...) umowy bez zachowania wypowiedzenia, na podstawie § 8 pkt 2 lit. d wymienionej umowy. Na podstawie Art. 589 Kodeksu cywilnego (...) zastrzega sobie własność rzeczy objętych specyfikacją przekazanego wyposażenia do czasu zupełnej zapłaty przez „dealera”, kwoty stanowiącej 50% (pięćdziesiąt procent) kosztów nabycia brutto poniesionej przez (...), zgodnie z fakturami VAT.”

Uzupełniono § 9 umowy (Konsekwencje rozwiązania lub wygaśnięcia umowy) i dodano postanowienie oznaczone literą f i ) o następującym brzmieniu :

(...) jest zobowiązany do niezwłocznego zwrotu (...) wszystkich rzeczy użytych do wyposażenia obiektu handlowego położonego w T. przy ulicy (...). J. P. II 16-18, zmierzających do osiągnięcia wskazanego celu, objętych specyfikacją przekazanego wyposażenia, w stanie nie pogorszonym ponad zużycie wynikające z normalnej eksploatacji, jeżeli w okresie 36 (trzydziestu sześciu) miesięcy licząc od dnia ich wydania (to jest w okresie przez, który przysługuje (...) w stosunku do tych rzeczy zastrzeżone prawo własności), nastąpi wygaśnięcie lub rozwiązanie umowy dealerskiej i to niezależnie od tego w jakim trybie to nastąpiło, która ze stron była jego inicjatorem lub jakie przyczyny stanowiły jego podstawę. W takim przypadku „dealerowi” nie przysługuje żadna rekompensata pieniężna za zwrócone rzeczy i to niezależnie od ilości rat zapłaconych (...) na poczt kwoty partycypacji w kosztach zakupu rzeczy, objętych specyfikacją przekazanego wyposażenia (dowód: aneks k. 62 - 64 akt, aneks k. 66 - 68 akt, okoliczności niesporne)

Powódka była systematycznie obciążana zwrotem kosztów poniesionych przez pozwaną na wyposażenie. Notą księgową nr (...) z dnia 17 sierpnia 2007 r. obciążono powódkę kwotą 48.465,22 zł z tytułu wcześniej udzielonego rabatu 50% na zakup części wyposażenia sklepu.( nota księgowa k. 266 – 269,270)

Powódka prowadziła sklep w lokalu wynajmowanym od (...) Spółki z o.o. siedzibą w W..

W dniu 4 grudnia 2007r . pomiędzy stronami została zawarta umowa o ustanowieniu autoryzowanego agenta sprzedaży detalicznej towarów oznaczonych znakiem towarowym (...). Umowa dotyczyła punktu handlowego prowadzonego przez powódkę jako agentkę, a położonego w T. przy Al. (...)-18 (dowód: umowa o ustanowieniu autoryzowanego agenta sprzedaży detalicznej towarów oznaczonych znakiem towarowym (...) k. 25- 51 , okoliczność niesporna)

W umowie powódka jako agent oświadczyła, że składa ofertę przystąpienia do sieci sprzedaży detalicznej (...) S., akceptuje jej strukturę organizacyjną oraz pozostałe elementy systemu w oparciu, o który ona funkcjonuje, a także deklaruje i zobowiązuje się, że w zakresie prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej opartej o niniejszą umowę, przestrzegać będzie wszystkich zasad ustalonych dla sieci sprzedaży przez (...) i dążyć do osiągnięcia możliwie najlepszego efektu gospodarczego oraz umacniania renomy marki (...) S..

(...) oświadczył, że ofertę agenta przyjmuje i akceptuje włączenie podmiotu gospodarczego agenta do autoryzowanej sieci sprzedawców detalicznych (...) S. na warunkach określonych niniejszą umową oraz przy równoczesnym przestrzeganiu tzw. Instrukcji Pracy Sprzedawcy (...) stanowiącej załącznik do niniejszej umowy oraz jej integralną część.

Strony umowy zgodnie ustaliły, że jej przedmiotem jest powierzenie agentowi przez (...), świadczenia w ramach działalności gospodarczej agenta, stałej usługi pośrednictwa w sprzedaży detalicznej towarów oznaczonych znakiem towarowym (...) S., prowadzonej na rzecz i na rachunek (...), w oddanym agentowi przez (...) do korzystania sklepie sprzedaży detalicznej (wyposażonym i urządzonym zgodnie ze standardem (...) ) za określonym w postanowieniach niniejszej umowy wynagrodzeniem prowizyjnym, przy jednoczesnym zachowaniu relacji prawnych pomiędzy stronami opisanych w umowie i nie może naruszać w żadnym zakresie zasady, że agent pozostaje pod względem gospodarczym, organizacyjnym i prawnym niezależnym podmiotem gospodarczym. Agent we wszelkich stosunkach z osobami trzecimi - klientami sklepu w zakresie związanym ze sprzedażą detaliczną powierzonego towaru (...) S. miał występować jako upoważniony pełnomocnik (...), działający w jego imieniu i na jego rachunek przy zachowaniu zasady, że osoba trzecia - klient sklepu nabywa własność towaru bezpośrednio od (...), który pozostaje stroną we wszelkich relacjach i stosunkach prawnych z klientem związanych z zakupionym towarem.

Zgodnie z umową agent we własnym imieniu, na własne ryzyko i rachunek zawierał umowy związane z prowadzeniem sklepu, łącznie z umowami z pracownikami - personelem sklepu, z wyjątkami umową agencyjną wyraźnie określonymi, a także ponosił samodzielną odpowiedzialność za wszelkie powstałe z tych tytułów zobowiązania, łącznie z całokształtem zobowiązań publicznoprawnych agenta związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą opartą o przedmiot niniejszej umowy.

Umowa udzielała agentowi prawa do prowadzenia działalności gospodarczej stanowiącej przedmiot niniejszej runowy w sklepie położonym w T. przy ul. (...) lI 16-18 (43-100).

Zgodnie z umową (...) miała oddać do wykorzystywania przez agenta wyłącznie w celu realizacji przedmiotu niniejszej umowy, sklep położony w T. przy ul. (...) II 16-18, kompletnie urządzony i wyposażony z zachowaniem ustalonych i obowiązujących standardów (...), w stanie całkowitej gotowości do prowadzenia sprzedaży detalicznej. Fakt i datę oddania sklepu/ do wykorzystywania przez agenta, strony umowy w każdym przypadku potwierdzały protokołem zdawczo-odbiorczym, szczegółowo opisującym co najmniej; ilość i powierzchnię pomieszczeń sklepowych, rodzaj ich wykończenia (trwałe formy budowlane i wykończeniowe), przekazywane wyposażenie i urządzenia techniczne, trwałe aranżacje plastyczne i reklamowe, wartość jednostkową i łączną przekazywanego przez (...) majątku, etc. Protokół zdawczo-odbiorczy stanowił załącznik do niniejszej umowy.

Agent na mocy niniejszej umowy przyjmował obowiązek pieczy nad wszelkimi powierzonymi mu przez (...) składnikami majątkowymi wymienionymi w protokole zdawczo-odbiorczym i oświadczał, że będzie ponosił pełną odpowiedzialność materialną za utrzymanie właściwego i kompletnego stanu powierzonego mu majątku znajdującego się w sklepie/sklepach. Za wszelkie szkody bądź braki w majątku powierzonym z obowiązkiem jego zwrotu lub wyliczenia się, Agent miał ponosić odpowiedzialność odszkodowawczą, co do zasady do wysokości rzeczywiście wyrządzonej szkody. Jednak, gdy wystąpienie szkody lub jej usunięcie spowodowały konieczność zamknięcia sklepu/zatrzymania działalności handlowej w danym sklepie, Agent miał ponosić także odpowiedzialność za utracone przez (...) korzyści, do wysokości przeciętnie spodziewanych przez (...) obrotów za ten okres. Agent nie ponosił jednak odpowiedzialności za takie zmiany w powierzonym majątku, które wynikają z normalnej i należytej jego eksploatacji. Agent nie ponosił, również odpowiedzialności odszkodowawczej za takie zmiany, braki lub szkody w powierzonym majątku, które zostały spowodowane lub stanowią skutek działania siły wyższej, której wystąpienie i oddziaływanie było całkowicie niezależne od woli agenta, jego działania lub zaniechania, a do rozmiaru powstałej szkody łub zmian w majątku nie przyczynił się również brak, rutynowego w danej sytuacji działania lub zaniechania agenta, którego można by oczekiwać z punktu widzenia normalnych zasad doświadczenia życiowego. Również w innych przypadkach, agent nie miał ponosić odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że wystąpienie szkody było całkowicie niezależne od jakiegokolwiek stopnia zawinienia agenta, jego pracowników lub innych osób, którymi posługiwał się przy wykonywaniu przedmiotu niniejszej umowy (dowód: umowa o ustanowieniu autoryzowanego agenta sprzedaży detalicznej towarów oznaczonych znakiem towarowym (...) k. 25- 51 akt).

W porozumieniu z tego samego dnia strony dokonały modyfikacji umowy. W związku z tym, że powódka wniosła pełne wyposażenie sklepu wraz z nakładami poczynionymi przez nią w toku wykonywania poprzednio zawartej umowy dealerskiej, strony ustaliły, że zmianie ulega udział powódki w nakładach na rozpoczęcie sprzedaży w sklepie ponad warunki standardu umowy przy ul. (...) II 16-18 w T.. W myśl tego porozumienia „Agent wnosił pełne wyposażenie sklepu” (dowód: porozumienie z dnia 4 grudnia 2007 r. k. 53- 54 akt, zeznania powódki e- protokół rozprawy 30 października 2018r. czas 00;11;59 – 00 55;44).

Wykonując treść wskazanego porozumienia ponadstandardowo powódka poniosła wydatki na wyposażenie sklepu, na które składały się m.in. koszty remontu sklepu poniesione w 2005 r. w łącznej wysokości 147.336,00 zł. Powódka wykonała na własny koszt całą dokumentację projektową adaptującą lokal użytkowy do jej potrzeb. Standard lokali określała pozwana Spółka, były określone założenia, co do wyglądu wystroju i kolorystyki sklepu. Powódka poniosła również koszty adaptacji i wyposażenia lokalu sklepowego.(dowód: faktury k. 73 – 95, kosztorys powykonawczy k. 107 – 135)

Oświadczeniem z dnia 25 maja 2011r. pozwana Spółka rozwiązała z powódką umowę z dnia 4 grudnia 2007r. o Ustanowieniu autoryzowanego agenta sprzedaży detalicznej towarów oznaczonych znakiem towarowym (...), dotyczącą sklepu przy ul. (...) II 16-18 w T. ze skutkiem natychmiastowym na dzień 31 maja 2011r. na podstawie §20 pkt 4c,d,z umowy (okoliczności bezsporne)

Odbiorem lokalu od powódki i przekazaniem go kolejnemu agentowi ze strony pozwanej Spółki zajmował się T. L. (dowód: zeznania świadka T. L. e- protokół rozprawy z dnia 9 listopada 2017r. czas 00:58:01).

Protokołem zdawczo-odbiorczym towaru i wyposażenia pozwana przejęła zarówno stanowiący własność pozwanej towar jak i stanowiące własność powódki wyposażenie lokalu. Wykaz rzeczy ruchomych stanowiących własność powódki stanowił załącznik nr 1 i 2 do protokołu zdawczo-odbiorczego towaru i wyposażenia (dowód: protokół zdawczo-odbiorczy k. 238 -241 akt, zeznania świadka T. L. e- protokół rozprawy z dnia 9 listopada 2017r. czas 00:58:01).

Protokół jest standardowy, zazwyczaj stanowi wykaz rzeczy. Odbiera się wtedy fizycznie majątek, nie szacuje się jego wartości. Protokół jest przekazywany do działu handlowego pozwanej Spółki, który opiekuje się agentami (dowód: zeznania świadka T. L. jw.)

Powódka była przy spisywaniu protokołu, nie miała zastrzeżeń, co do toku czynności. Nie było rozmowy z powódką na temat rozliczeń (dowód: zeznania świadka T. L. e- protokół rozprawy e- protokół rozprawy z dnia 9 listopada 2017r. czas 00:58:01).

W dniu 4 marca 2011 roku powódka przesłała do pozwanej spółki – konkretnie do pracownika pozwanej spółki D. K. mail zawierający wykaz wyposażenia lokalu sklepowego prowadzonego przez powódkę w (...) w T..

W zestawieniu powódka wskazała wartość prac remontowo – budowalnych i wyposażenia sklepu na łączną kwotę 291.768,40 złotych.

Jednocześnie w wiadomości mailowej powódka wskazała, iż jest to wykaz i wartość „ do rozliczenia „ ( korespondencja mailowa k. 237)

Podpisując protokół przekazania lokalu po rozwiązaniu umowy najmu powódka oczekiwała zwrotu nakładów włożonych w adaptację tego lokalu. Spodziewała się, że B. S. zapłaci jej za to wyposażenie. Te rzeczy miały przejść do B. Stara a ona spodziewała się za nie rozliczenia finansowego. ( zeznania powódki, protokół rozprawy k. 245 00; 26; 51 – 00; 32; 42 e- protokół rozprawy 30 października 2018r. czas 00;11;59 – 00 55;44)

C. przekazane przez powódkę wyposażenie pozostało w sklepie. Wyposażenie było w dobrym stanie technicznym. ( zeznania świadka J. M. protokół rozprawy k. 357 02;02;14 – 02;14;09)

Następnie powódka w pozwie wniesionym w sprawie X GC 975/15 Sądu Okręgowego w Łodzi domagała się zwrotu od B. S. na swoją rzecz kwoty 147.336 złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych przez powódkę na wyposażenie lokalu i kwoty 82.217, 01 złotych tytułem zapłaty za rzeczy ruchome przejęte przez pozwaną. ( uzasadnienie wyroku w sprawie X GC 975/15 k. 159 – 194)

Powództwo wytoczone w sprawie X GC 975/ 15 zostało oddalone wyrokiem Sadu Okręgowego z dnia 14 września 2016 roku. ( wyrok k. 399) Wniesiona przez powódkę apelacja oddalona został wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 3 sierpnia 2017 roku ( wyrok k. 436)

W dniu 14 września 2010 roku z uwagi na rozwiązanie umowy najmu lokalu użytkowego położonego w (...) w T. z wynajmującym (...) S. A. z siedzibą w P. podpisany został protokół przekazania przedmiotu najmu pomiędzy powódką, jako dotychczasowym najemcą a wynajmującym. W protokole strony zgodnie stwierdziły, iż w dniu 14 września 2014 roku dokonały przejęcia – przekazania lokalu użytkowego nr (...) stanowiącego przedmiot najmu zgodnie z umową najmu z dnia 23 marca 2005 roku zlokalizowanego na terenie Centrum Handlowo - (...) w T. o powierzchni 137,54 m. kw. W protokole tym opisano stan techniczny lokalu i jego wyposażenie wraz z znajdującym się w nim umeblowaniem, instalacjami klimatyzacji, c.o. wodno – kanalizacyjną, sygnalizacji pożarowej, elektrycznej – oświetleniowej, telefonicznej. W protokole tym znajduje się również wzmianka o tym, iż przedmioty znajdujące się w lokalu w tym umeblowanie sklepu oraz towar zostanie przekazane nowemu najemcy ( (...) spółce z o.o.)( protokół k. 513 – 514)

Po zakończeniu umowy najmu przez powódkę, pozwana Spółka podpisała na ten sam lokal umowę najmu z wynajmującym. ( okoliczność niesporna)

Punkt handlowy prowadzony wcześniej przez powódkę został ponadto przekazany przez pozwaną wraz wyposażeniem nowemu podmiotowi R. T., prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą G., który w dalszym ciągu w tym miejscu tą działalność prowadzi. R. T. podpisał protokół zdawczo-odbiorczy objęcia lokalu z wyposażaniem w posiadanie, od pozwanej Spółki (...), ale nie wnikał, kto jest formalnie właścicielem wyposażenia (, protokół przekazania wyposażenia lokalu k. 515- 516 dowód: zeznania świadka R. T. k. 518 - 521 akt).

W dniu 16 października 2013 r. powódka zawezwała pozwaną do próby ugodowej, której przedmiotem było dochodzone niniejszym pozwem roszczenie. Na rozprawie w przedmiocie próbie ugodowej w sprawie o sygn. akt V GCo 687/13 prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Kaliszu w nie stawiła się pozwana. Pomimo próby polubownego załatwienia sprawy strona pozwana nie podjęła rozmów. ( okoliczności niesporne)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie jest zasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd nie znalazł podstaw do odrzucenia pozwu zgodnie z wnioskiem pełnomocnika strony pozwanej zawartym w odpowiedzi na pozew.

Pomiędzy treścią żądań pozwu wniesionego w sprawie niniejszej a treścią pozwu wniesionego w sprawie X GC 975/15 nie zachodzi, bowiem tego rodzaju tożsamość podmiotowa i przedmiotowa, która uzasadniałaby odrzucenie pozwu na podstawie przepisu art. 199 par 1 pkt 2 kpc.

Jak bowiem wynika z treści pozwu wniesionego w sprawie X GC 975/15 przedmiotem rozpoznania w tej sprawie były żądania powódki z tytułu zwrotu wydatków poniesionych przez powódkę na wyposażenie sklepu. Okoliczność, iż sąd rozważając ewentualne podstawy prawne roszczeń powódki odniósł się również do treści przepisów art. 224 i 225 kc. oceny tej nie zmienia.

Powódka w pozwie wniesionym w sprawie X GC 975/15 wyraźnie wskazała, iż dochodzi zwrotu poniesionych przez nią wydatków. W sprawie niniejszej natomiast wyraźnie wskazała, iż wnosi o zasądzenie na jej rzecz dochodzonych kwot tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy przez pozwaną spółkę. Roszczenia te nie są tożsame. Nie zachodzą, zatem wskazane w odpowiedzi na pozew podstawy do odrzucenia pozwu.

Podstawą roszczeń powódki zgodnie z oświadczeniem zawartym w pozwie są przepisy zawarte w art. 224 §2 k.c. i art. 225 k.c., w zw. z art. 251 k.c., Przepisy te w zakresie roszczeń w nich wymienionych wyłączają inne podstawy odpowiedzialności posiadacza wobec właściciela (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 2000r., w sprawie IV CKN 1159/00, opubl. w bazie LEX pod nr 52472) oraz regulują wyłącznie stosunki bezumowne w sytuacji, gdy rzecz znalazła się w samoistnym posiadaniu osoby nie będącej właścicielem rzeczy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2000r., w sprawie III CKN 65/99, opubl w bazie LEX po nr 51567, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2004r., w sprawie II CK 314/03 , nie publ). Ustawodawca uregulował wyczerpująco problematykę rozliczeń między właścicielem i posiadaczem rzeczy, przyznając właścicielowi stosowne roszczenie z tego tytułu. Dlatego też, w ocenie Sądu Okręgowego, nie ma jakiejkolwiek uzasadnionej potrzeby do posługiwania się w takich sytuacjach przepisami normującymi kwestię bezpodstawnego wzbogacenia, czy odpowiedzialności odszkodowawczej.

Zgodnie z przepisem art. 224 §1 k.c. samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne. Stosownie do przepisu §2 od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył. Zaznaczyć przy tym należy, iż zarówno powstanie roszczenia o wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy, jak i wysokość wynagrodzenia nie zależą od tego, czy właściciel w rzeczywistości poniósł jakiś uszczerbek, a posiadacz uzyskał jakąś korzyść. Zgodnie z przepisem art. 225 k.c. obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy.

Kodeks cywilny nie definiuje pojęć dobrej i złej wiary. Zgodnie z poglądem przyjętym w doktrynie i orzecznictwie w złej wierze jest posiadacz, który ma pozytywną wiadomość, że nie przysługuje mu faktycznie wykonywane prawo. Na gruncie art. 225 k.c. będzie to świadomość, że nie jest właścicielem. Posiadacz rzeczy jest w dobrej wierze, gdy trwa on w usprawiedliwionym okolicznościami przypadku, choć obiektywnie błędnym przeświadczeniu, że jest on właścicielem rzeczy lub że przysługuje mu skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą (w przypadku, o którym mowa w art. 230 kc). Może chodzić o sytuację, gdy czynniki, które decydują o tym, że posiadacz rzeczy nie jest jej właścicielem lub że pozbawiony jest on uprawnienia do władania rzeczą, ujawniły się dopiero po upływie pewnego okresu, w którym posiadacz władał rzeczą. Do chwili ujawnienia się tych okoliczności (i uzyskania o nich wiedzy przez posiadacza) mamy do czynienia z posiadaniem w dobrej wierze. W uchw. z 27.8.2015 r. (III CZP 46/15, Legalis) SN stwierdził, że "roszczenia właściciela przeciwko posiadaczowi rzeczy określone w art. 224–225 kc. są instytucją prawa rzeczowego i przekonanie posiadacza o przysługiwaniu mu prawa do rzeczy musi obejmować przekonanie o przysługiwaniu mu konkretnego prawa rzeczowego. Przesłanka dobrej wiary podlega ocenie w konkretnej sprawie, a analiza dotyczy zarówno czynnika subiektywnego, czyli przekonania o przysługiwaniu prawa do rzeczy, jak i elementu obiektywizującego dotyczącego okoliczności przywołanych na usprawiedliwienie tego przekonania". Dobrej wiary posiadacza rzeczy nie wyklucza trwanie sporu między nim a osobą, która uznaje się za właściciela i kwestionuje uprawnienie posiadacza do władania rzeczą. Jeżeli w sporze tym posiadacz dysponuje argumentami, które nie są oczywiście błędne, wówczas powinien być traktowany jako osoba pozostająca w dobrej wierze. Określając chwilę, w której posiadacz w dobrej wierze traci ten przymiot, SN stwierdził: "dobrą wiarę wyłącza bowiem ujawnienie takich okoliczności, które u przeciętnego człowieka powinny wzbudzić poważne wątpliwości, że nie przysługuje mu prawo do korzystania z rzeczy w dotychczasowym zakresie" (wyr. SN z 13.1.2010 r., II CSK 374/09, Legalis). Nie uchyla przymiotu dobrej wiary posiadacza rzeczy nawet doręczenie mu pozwu o wydanie rzeczy. Po tej chwili posiadacz w dobrej wierze powinien jednak liczyć się z niekorzystnym dla niego rozstrzygnięciem procesowym. Dlatego przewidziane zasady rozliczeń właściciela z posiadaczem w dobrej wierze są mniej korzystne dla posiadacza od chwili, w której dowiedział się on o wytoczeniu powództwa o zwrot rzeczy. W wyr. SN z 5.10.1967 r. (I CR 243/67, Legalis) sąd uznał, że "pojęcie dobrej i złej wiary dotyczy tylko stosunków między posiadaczem a właścicielem rzeczy i nie odnosi się do stosunków między posiadaczami konkurującymi do władania tą samą rzeczą". Na korzyść posiadacza rzeczy działa reguła zawarta w art. 7 kc, która nakazuje domniemywać istnienie dobrej wiary w każdym przypadku, gdy ustawa uzależnia skutki prawne od istnienia dobrej lub złej wiary. Domniemanie to jest wzruszalne. Ciężar dowodu na okoliczność złej wiary posiadacza rzeczy obciąża właściciela (wyr. SN z 9.3.1967 r., II CR 340/66, OSPiKA 1967, Nr 11, poz. 262).

Z dokonanych przez sąd w niniejszym postępowaniu ustaleń faktycznych wynika, iż pozwanej spółce w odniesieniu do posiadania rzeczy ruchomych, których dotyczy wniesione przez powódkę powództwo o wynagrodzenie za korzystanie z nich nie można przypisać złej wiary.

Z okoliczności faktycznych sprawy wynika, bowiem, iż po zakończeniu umowy agencyjnej powódka przekazała całe wyposażenie sklepu na rzecz pozwanej spółki z zamiarem wyzbycia się jego własności ( o ile własność ta jej przysługiwała) i z zamiarem przeniesienia własności tychże rzeczy na rzecz pozwanej.

Wynika to zarówno z treści protokołu przekazania lokalu sklepowego wraz z jego wyposażeniem, korespondencji prowadzonej przez powódkę w tej sprawie z pracownikami pozwanej spółki (wiadomość mailowa z dnia 4 marca 2011 roku) jak również z zeznań samej powódki złożonych w toku niniejszego postępowania. Powódka nigdy, bowiem nie warunkowała wydania rzeczy stanowiących wyposażenie sklepu od rozliczenia się z nią z tego tytułu przez pozwaną spółkę, choć oczekiwała, że rozliczenie takie zostanie dokonane. Składając zeznania prze sądem powódka stwierdziła wyraźnie, iż jej intencją było przekazanie wyposażenia na rzecz B. S., choć oczekiwała rozliczenia się z nią poprzez zwrot kosztów poniesionych przez nią na wyposażenie i urządzenie sklepu nakładów. Nigdy również nie kierowała pod adresem pozwanej spółki żądań wydania wyposażenia ani też poszczególnych jego składników. Występowała wyłącznie z żądaniami finansowego rozliczenia się z tego tytułu, czego wyrazem było zarówno skierowane w 2013 roku zawezwanie do próby ugodowej jak i powództwo, a jakim wystąpiła w sprawie X GC 975/15.

Zatem pomimo niezasadności podnoszonych przez pozwaną twierdzeń, iż co do wyposażenia lokalu sklepowego doszło pomiędzy stronami do zawarcia umowy sprzedaży (okoliczności faktyczne sprawy twierdzeń tych nie potwierdzają chociażby, dlatego, że brak jest dowodów na ustalenie pomiędzy stronami wszystkich essentialia negotii tejże umowy jak chociażby wysokość ceny zbywanych przedmiotów) pozwana spółka mogła pozostawać w uzasadnionym okolicznościami przekonaniu, iż jest właścicielem przekazanych jej na podstawie protokołu zdawczo – odbiorczego rzeczy ruchomych. Była, zatem posiadaczem w dobrej wierze przez cały czas trwania posiadania wskazanego w pozwie, jako okres, za który powódka domaga się wynagrodzenia. Powódka, jak sama przyznała, nigdy bowiem nie wystąpiła z żądaniem wydania jej jakichkolwiek składników wyposażenia sklepu, nigdy też nie występowała względem pozwanej spółki, jako ich właściciel. Oceny powyższej nie zmienia okoliczność, iż powódka oczekiwała rozliczenia się z nią przez pozwaną z tytułu poniesionych przez powódkę wydatków na zakup wyposażenia i urządzenie lokalu sklepowego. Kwestie rozliczeń finansowych, których bezspornie powódka domagała się są bowiem wtórne względem okoliczności przeniesienia przez powódkę praw do rzeczy na pozwaną. Kwestie rozliczenia finansowego, jakiego oczekiwała powódka były, bowiem właśnie konsekwencją tego, że przekazała wyposażenie pozwanej. Nigdy jednak nie warunkowała tego przekazania dokonaniem rozliczeń. Zgromadzony zarówno w tym postępowaniu jak i w sprawie X GC 975/15 materiał dowodowy nie potwierdza, aby kiedykolwiek uzależniała przekazanie sklepu i jego wyposażenia od dokonania rozliczeń finansowych z tego tytułu.

Brak po stronie posiadacza złej wiary wyklucza, zatem podstawy prawne do domagania się przez właściciela rzeczy roszczeń przewidzianych w przepisie art. 224 kc. tak w zakresie wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy jak i zwrotu pobranych z rzeczy pożytków.

Już tylko ta okoliczność czyni roszczenia powódki niezasadnymi i skutkuje oddaleniem wniesionego w niniejszej sprawie powództwa, jako pozbawionego podstaw prawnych.

Niezasadny jest natomiast podniesiony przez stronę pozwaną zarzut przedawnienia dochodzonego roszczenia. Roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy z art. 224 §2 i 225 k.c., które, zgodnie ze stanowiskiem doktryny i orzecznictwa, nie jest roszczeniem o świadczenia okresowe i obejmuje cały czas, przez który posiadacz korzystał z rzeczy, powstaje od chwili objęcia rzeczy w posiadanie przez posiadacza, a po powstaniu uzyskuje samodzielny byt prawny jako roszczenie o charakterze obligacyjnym i może być dochodzone niezależnie od roszczenia windykacyjnego (por. m.in. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 24 października 1972 r., III CZP 70/72, OSNCP 1973, nr 6, poz. 102 i z dnia 26 kwietnia 2002 r., III CZP 21/02, OSNC 2002, nr 12, poz. 149 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 1967 r., II CR 443/66, OSNCP 1967, nr 9, poz. 163). Roszczenie to przedawnia się w terminie 10-letnim przewidzianym w art. 118 k.c., jeśli nie jest związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, a jego bieg rozpoczyna się od chwili objęcia nieruchomości w posiadanie przez posiadacza i wraz z upływem czasu posiadania „przesuwa się do przodu”.

Zgodnie z uchwałą SN z dnia 16 września 2010 r . ( III CZP 44/10, OSNC-ZD 2011, nr 1, poz. 19), roszczenie przedsiębiorcy, który jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z jego nieruchomości przez inny podmiot przedawnia się w terminie trzech lat. Wprawdzie orzeczenie dotyczy nieruchomości, nie może być wątpliwości, że taki sam termin dotyczy bezumownego korzystania z rzeczy ruchomych.

Z ustaleń faktycznych dokonanych w rozpoznawanej sprawie wynika, że powódka w ramach wezwania do próby ugodowej, domagała się wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy i w tym zakresie przerwała bieg dochodzonego roszczenia.

Rozliczenie o kosztach postępowania w niniejszej sprawie nastąpiło na podstawie art. 98 k.p.c. ustanawiającego zasadę odpowiedzialności strony przegrywającej proces, jako tej, która powinna zwrócić poniesione przez stronę wygrywającą niezbędne i celowe koszty postępowania. § 3 art. 98 k.p.c. dotyczy sytuacji, kiedy strona reprezentowana jest przez adwokata, jak w przypadku niniejszej sprawy, w której obie strony były wsparte działaniami profesjonalnych pełnomocników. Zgodnie z dyspozycją § 3 art. 98 k.p.c., do niezbędnych kosztów prosu strony reprezentowanej przez adwokata, zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez Sąd osobistego stawiennictwa przez strony. Na zasądzone koszty procesu złożyły się koszty zastępstwa procesowego ustalone w oparciu o § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…) (tj. Dz.U. z 2018 r. poz. 265),

W zakresie, w jakim pozwana uzyskała zwolnienie od kosztów sądowych sąd nie obciążył jej obowiązkiem ich poniesienia i przejął w ciężar wydatków Skarbu Państwa.