Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7 października 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N. odmówił P. G. umorzenia należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego z tytułu świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego wraz z 5 % opłatą na pokrycie kosztów związanych z działalnością funduszu w łącznej kwocie 21.557,96 zł. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że sytuacja materialna i zdrowotna wnioskodawcy jest trudna, nie stwierdzono jednak szczególnych okoliczności uzasadniających umorzenie zadłużenia. Wnioskodawca posiada źródło dochodu umożliwiające spłatę zadłużenia w postaci pracy dorywczej. W tej sytuacji wnioskodawca z uwagi na trudną sytuację materialną może zwrócić się do Oddziału ZUS z wnioskiem o rozłożenie zadłużenia na raty / decyzja k. 63 akt ZUS/.

W dniu 14 listopada 2014 r. wnioskodawca złożył odwołanie od powyższej decyzji ZUS wnosząc o jej zmianę. Wskazał, że jego sytuacja materialna i zdrowotna jest trudna, nie posiada też stałego źródła dochodów / odwołanie k. 2/.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie przytaczając argumentację jak w uzasadnieniu skarżonej decyzji /odpowiedź na odwołanie k. 3/.

Na rozprawie w dniu 19 maja 2016 r. ustanowiona pełnomocnikiem wnioskodawcy jego żona poparła odwołanie /e- protokół rozprawy z dnia 19 maja 2016 r. 00:02:32/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Decyzją z dnia 7 października 2014 r. w załatwieniu wniosku z dnia 18 lipca 2014 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N. odmówił P. G. umorzenia należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego z tytułu świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego wraz z 5 % opłatą na pokrycie kosztów związanych z działalnością funduszu w łącznej kwocie 21.557,96 zł. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że sytuacja materialna i zdrowotna wnioskodawcy jest trudna, nie stwierdzono jednak szczególnych okoliczności uzasadniających umorzenie zadłużenia. Wnioskodawca posiada źródło dochodu umożliwiające spłatę zadłużenia w postaci pracy dorywczej. W tej sytuacji wnioskodawca z uwagi na trudną sytuację materialną może zwrócić się do Oddziału ZUS z wnioskiem o rozłożenie zadłużenia na raty. Podstawą do wydania decyzji stało się ustalenie, że wnioskodawca wykonuje prace dorywcze, zaś w lipcu 2014 r. pracował na umowę zlecenie / decyzja k. 63 akt ZUS/.

Wnioskiem z dnia 14 lipca 2014 r. wnioskodawca wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o umorzenie zadłużenia wobec likwidowanego funduszu alimentacyjnego /wniosek k. 1akt ZUS/.

Ogółem zaległości wnioskodawcy wobec funduszu alimentacyjnego wyniosły 21.557,96 zł /niesporne/.

Egzekucję alimentów zaległych prowadzi komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Pabianicach /zajęcie wierzytelności k. 35 akt ZUS/.

Wnioskodawca ma 55 lat. Jest żonaty. Prowadzi gospodarstwo domowe z żoną. Od roku 2011 jest osobą bezrobotną, uległ 2 wypadkom, miesięczna wysokość zasądzonych alimentów to kwota 300 zł / kwestionariusz o możliwościach płatniczych k. 1-5 akt ZUS/.

Z tytułu opłat związanych z utrzymaniem mieszkania wnioskodawca ponosi koszty w wysokości: czynsz- 190 zł, 110 zł miesięcznie tytułem opłat za energię, 150 zł raz na dwa miesiące tytułem opłat za gaz, około 33 zł miesięcznie tytułem opłat za wodę /kwestionariusz k.12v, faktury k.19-26, 43-48, oświadczenie pełnomocnika e-protokół rozprawy z dnia 26 maja 2015 r. 00:15:36/.

Żona wnioskodawcy jest zatrudniona jako opiekun medyczny z miesięcznym wynagrodzeniem w kwocie 2.561,54 zł brutto, spłaca kredyt w wysokości 51,81 zł / zaświadczenie o dochodach.16, 41,42, harmonogram spłat k.17/.

Wnioskodawca pracuje dorywczo, maluje mieszkania, kładzie płytki ceramiczne z tego tytułu osiąga tygodniowo kwoty rzędu 100-200 zł, z zawodu jest ślusarzem mechanikiem / oświadczenie wnioskodawcy e-protokół rozprawy z dnia 26 maja 2015 r. 00:21:18, zeznania świadka B. G. e-protokół rozprawy z dnia 19 maja 2016 r. 00:05:29/.

Ponadto żona wnioskodawcy spłaca kredyt w wysokości 30.000 zł, rata miesięczna wynosi 481,66 zł /harmonogram spłat k.49-51/.

Wnioskodawca leczy się na nerwicę u lekarza chorób wewnętrznych /zeznania świadka B. G. e-protokół rozprawy z dnia 19 maja 2016 r. 00:05:29/.

Wnioskodawca nie posiada orzeczenia zaliczającego go do jakiegokolwiek stopnia niepełnosprawności. Nie pobiera zasiłku z MOPS /niesporne/.

Opisany powyżej stan faktyczny Sąd ustalił głównie w oparciu o dokumenty zawarte w załączonych aktach organu rentowego i załączone do akt sprawy oraz zeznania żony wnioskodawcy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

Zgodnie z art. 63 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity Dz. U. z 2006 r., nr 139, poz. 992, ze zm.) z dniem wejścia w życie tej ustawy fundusz alimentacyjny przeszedł w stan likwidacji, a likwidatorem funduszu stał się Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie spraw o świadczenia z funduszu, do których prawo powstało przed dniem wejścia w życie ustawy.

Na podstawie art. 68 ust. 1 ustawy w szczególnie uzasadnionych przypadkach związanych z sytuacją zdrowotną lub rodzinną osoby, przeciwko której jest prowadzona egzekucja alimentów, lub osoby zobowiązanej do zwrotu bezpodstawnie pobranych świadczeń z funduszu, likwidator może umorzyć, rozłożyć na raty lub odroczyć termin płatności należności likwidowanego funduszu z tytułu wypłaconych lub bezpodstawnie pobranych świadczeń z funduszu.

Ustawa nie wskazała nawet przykładowo sytuacji, w których umorzenie może nastąpić, dając tym samym możliwość indywidualnej oceny każdej konkretnej sprawy. Pewną wskazówką jest użycie przez ustawodawcę sformułowania „szczególnie uzasadniony przypadek”, co wskazuje, że umorzenie należności z tytułu wypłaconych świadczeń może mieć miejsce jedynie wyjątkowo, gdy sytuacja rodzinna i majątkowa osoby zobowiązanej jest na tyle trudna, że nie jest ona w stanie spłacić tych należności, a zwrot określonych kwot byłby trudny do sprostania także dla przeciętnego obywatela.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego jako przypadki szczególnie uzasadnione związane z sytuacją zdrowotną lub rodzinną zobowiązanego, które umożliwiają poddane kontroli sądowej umorzenie należności zlikwidowanego funduszu alimentacyjnego, uznaje się niezależne od zobowiązanego alimentacyjnie sytuacje losowe lub nadzwyczajne, które sprawiają, że nie jest on w stanie na bieżąco ani w dającej się przewidzieć perspektywie regulować obarczających go zaległości alimentacyjnych bez uszczerbku dla jego zdrowia lub zdrowia oraz naruszenia innych istotnych dóbr najbliższych członków jego rodziny /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 2010 r. sygn. I UK 119/10, opubl. LEX nr 686798/. Do przyjęcia, że zachodzi "szczególnie uzasadniony przypadek" pozwalający na umorzenie należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego nie wystarcza przy tym ustalenie, że zobowiązany aktualnie nie posiada środków utrzymania, ale konieczna jest także ocena, że przy uwzględnieniu jego wieku, stanu rodzinnego, kwalifikacji zawodowych oraz rokowań zdrowotnych nie będzie on w stanie również w przyszłości spłacać tych należności bez narażania siebie i swojej rodziny na pozbawienie możliwości zaspakajania podstawowych potrzeb życiowych / por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 kwietnia 2007 r. sygn. III AUa 336/06, opubl. LEX nr 446757, Biul.SAKa (...)/.

W rozpoznawanej sprawie na podstawie załączonych dokumentów oraz przesłuchania żony odwołującego się w charakterze świadka ustalił Sąd, że wnioskodawca (urodzony (...)) zobowiązany był do zapłaty alimentów w kwocie 300 zł miesięcznie. Świadczenia te pokrywał Zakład Ubezpieczeń Społecznych ze środków funduszu alimentacyjnego, skutkiem czego wnioskodawca stał się dłużnikiem tego funduszu. Egzekucję alimentów zaległych prowadzi komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Pabianicach. Na dzień wydania decyzji ZUS odmawiającej umorzenia należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego zaległość wnioskodawcy z tego tytułu wynosiła 21.557,96 zł.

Jak ustalono w niniejszym postępowaniu wnioskodawca ma 55 lat. Jest żonaty. Prowadzi gospodarstwo domowe z żoną. Od roku 2011 jest osobą bezrobotną, uległ 2 wypadkom. Z tytułu opłat związanych z utrzymaniem mieszkania wnioskodawca ponosi koszty w wysokości: czynsz- 190 zł, 110 zł miesięcznie tytułem opłat za energię, 150 zł raz na dwa miesiące tytułem opłat za gaz, około 33 zł miesięcznie tytułem opłat za wodę. Żona wnioskodawcy jest zatrudniona jako opiekun medyczny z miesięcznym wynagrodzeniem w kwocie 2.561,54 zł brutto, spłaca kredyt w wysokości 51,81 zł i drugi w wysokości 481,66 zł miesięcznie.

Wnioskodawca pracuje dorywczo, maluje mieszkania, kładzie płytki ceramiczne z tego tytułu osiąga tygodniowo kwoty rzędu 100-200 zł, z zawodu jest ślusarzem mechanikiem.

Ustalona w niniejszym postępowaniu sytuacja osobista wnioskodawcy jest więc faktycznie trudna, należy jednakże zgodzić się z oceną organu rentowego, że sytuacja ta nie może zostać zakwalifikowana jako szczególnie uzasadniona. Przede wszystkim sytuacja wnioskodawcy nie ma charakteru trwałego i uniemożliwiającego spłatę zadłużenia wobec funduszu w przyszłości. Wnioskodawca posiada źródło dochodów w postaci pracy dorywczej, nie posiada świadczenia rentowego, mimo swych schorzeń, wobec tego nie utracił możliwości spłaty zadłużenia. Nie korzysta z zasiłku z MOPS, zatem radzi sobie finansowo.

W tym miejscu zaznaczenia wymaga, że przedmiot rozpoznania oraz orzeczenia Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyznacza treść decyzji, od której wniesiono odwołanie, co oznacza że niedopuszczalne jest rozpoznawanie zagadnień, które nie były przedmiotem decyzji organu rentowego. Treścią skarżonej decyzji była odmowa umorzenia należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego. W świetle tak poczynionych ustaleń Sąd Okręgowy uznał, że w niniejszej sprawie nie zachodzi szczególnie uzasadniony przypadek, który w rozumieniu przepisu art. 68 ust. 1 ustawy uzasadniałby odwołującemu się umorzenie należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego.

Tym samym, uznając, iż organ rentowy zasadnie odmówił wnioskodawcy umorzenia należności wobec funduszu alimentacyjnego, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc odwołanie oddalił.