Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 sierpnia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., na podstawie art. 138 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz art. 84 ust. 1, ust. 9 i ust. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, stwierdził , że M. S. pobrał nienależnie świadczenia za okres od 1 kwietnia 2015 r. do 29 lutego 2016 r. w łącznej kwocie 9 439,43 zł., z uwagi na osiąganie przychodu przy pobieraniu świadczeń w zbiegu. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zobowiązał M. S. do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres od 1 kwietnia 2015 r. do 29 lutego 2016 r. w kwocie 9 439,43 zł i odsetek za okres od 28 kwietnia 2015 r. do 30 sierpnia 2016 r. tj. do dnia wydania decyzji w kwocie 641,76 zł.

/decyzja k.117/118 plik III akt ZUS/

W dniu 15 września 2016 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie M. S. od powyższej decyzji. Odwołujący wskazał , że od dnia 1 kwietnia 2014 r. pobiera emeryturę ( wcześniej pobierał rentę wypadkową ) , a w okresie od 1 marca 2015 r. do 31 stycznia 2016 r. pracował we (...) gdzie jego miesięczne wynagrodzenie wynosiło 600,00 zł miesięcznie. M. S. podkreślił ,że pracownicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie poinformowali go ( pomimo kierowania pytań do pracowników organu rentowego) o braku możliwości zarobkowania w przypadku pobierania dwóch świadczeń.

/odwołanie - k. 2-3/

W odpowiedzi na odwołanie , która wpłynęła do tutejszego Sądu w dniu 28 września 2016 r. pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych podniósł ,że odwołujący posiada ustalone od dnia 20 czerwca 2003 r. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy , a od dnia 13 marca 2014 r. przyznano mu prawo do emerytury ( wypłatę podjęto od 1 kwietnia 2014 r. , gdyż zatrudnienie wnioskodawcy ustało w dniu 31 marca 2014 r.). Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacał odwołującemu emeryturę powiększoną o połowę renty. Organ rentowy zaznaczył ,że wnioskodawca jako osoba pobierająca dwa świadczenia w zbiegu był pouczony ( decyzja z dnia 26 marca 2014 r.) ,że w przypadku osiągnięcia przychodu ( bez względu na jego wysokość) przysługuje mu jedno świadczenie tj. wybrane lub wyższe. Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreślił ,że to na ubezpieczonym ciąży obowiązek poinformowania organu rentowego o podjęciu zatrudnienia.

/odpowiedź na odwołanie - k.5-5 odwrót/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca M. S. urodził się (...)

/okoliczność bezsporna/

Decyzją z dnia 30 czerwca 2003 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał M. S. od dnia 20 czerwca 2003 r. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy.

/decyzja k.14 plik I akt ZUS/

W trakcie pobierania ww. świadczenia M. S. składał w organie rentowym zaświadczenia o osiąganych przychodach z tytułu zatrudnienia.

/zaświadczenie k.367 – 376 plik I akt ZUS/

Decyzją zaliczkową z dnia 26 marca 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał M. S., ( po rozpoznaniu złożonego przez niego wniosku z dnia 3 marca 2014 r.), prawo do emerytury od dnia 13 marca 2014 r. tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. W treści decyzji wskazano ,że wypłata emerytury uległa zawieszeniu, z uwagi na kontynuowanie przez wnioskodawcę zatrudnienia.

/decyzja k.37- 40 odwrót plik III akt ZUS/

Świadczony przez M. S. stosunek pracy ustał w dniu 31 marca 2014 r.

/świadectwo pracy k.55 plik III akt ZUS/

Decyzją z dnia 25 kwietnia 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ustalił i podjął wypłatę powyższego świadczenia na rzecz M. S. od 1 kwietnia 2014 r. tj. od miesiąca w którym zgłoszono wniosek (w związku z ustaniem stosunku pracy).

/decyzja k.63-65 plik III akt ZUS/

Decyzją z dnia 25 kwietnia 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przeliczył M. S. rentę. W treści decyzji wskazano ,że renta ulega zmniejszeniu o połowę. Niniejszą decyzją , wypłacając wnioskodawcy wyrównanie świadczenia emerytalnego i rentowego , organ rentowy dokonał potrącenia, przysługującej M. S., renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem , która przysługiwała mu za kwiecień 2014 r.

/decyzja k.71-73 plik III akt ZUS/

Decyzja z dnia 26 marca 2014 r. ( jak również kolejne decyzje wydawane przez organ rentowy w stosunku do M. S.) zawierała pouczenie , które w części VI punkcie 3 wskazywało , że w przypadku osiągania przez świadczeniobiorcę przychodu wymienionego w części VII ( bez względu na jego wysokość ) przysługuje jedno wybrane świadczenie. W część IX pouczenia wskazano zaś ,że na emerycie osiągającym przychód, spoczywa obowiązek poinformowania o tym fakcie organu rentowego.

/ decyzja k.37- 40 odwrót plik III akt ZUS , decyzja k.63-65 plik III akt ZUS , decyzja k.71-73 plik III akt ZUS/

W okresie od 1 marca 2015 r. do 31 stycznia 2016 r. M. S. świadczył na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej (...) pracę w oparciu o umowę zlecenia i osiągał z tego tytułu przychód.

/zaświadczenie k.91/92 oraz zaświadczenie k.105/106 plik III akt ZUS/

Prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy z tytułu wypadku przy pracy M. S. uzyskał w 2003 roku , a od 2007 r. do 31 marca 2014 r. świadczył stosunek pracy. Po uzyskaniu prawa do emerytury wnioskodawca podjął ponowną aktywność zawodową od 1 marca 2015 r.( na podstawie umowy zlecenia) we Wspólnocie Mieszkaniowej (...). M. S. zeznał, że nie otrzymywał w 2014 r. decyzji organu rentowego ( za wyjątkiem decyzji o nieuwzględnieniu mu lat pracy).

/zeznania wnioskodawcy min.00:22:19 – 00:23:28 w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:05:12 – 00:21:29 protokołu rozprawy z dnia 21 grudnia 2016 r. , płyta CD k.17/

Organ rentowy przelewał na konto wnioskodawcy świadczenia zgodnie z wydanymi decyzjami.

/wyciąg z rachunku bankowego k.13 – 13 odwrót/

Wszystkie ww. decyzje były wysyłane wnioskodawcy pod ten sam adres zamieszkania.

/ decyzja k.14 plik I akt ZUS , decyzja k.37- 40 odwrót plik III akt ZUS, decyzja k.63-65 plik III akt ZUS ,decyzja k.71-73 plik III akt ZUS/

M. S. nie zmieniał miejsca zamieszkania.

/okoliczność bezsporna/

W dniu 29 lutego 2016 r. do organu rentowego wpłynęło zaświadczenie wystawione przez Wspólnotę Mieszkaniową (...) wskazujące na fakt świadczenia pracy na rzecz ww. płatnika na podstawie umowy zlecenia w okresie od 1 marca 2015 r. do 31 stycznia 2016 r.

/zaświadczenie k.91/92 plik III akt ZUS/

W dniu 11 marca 2016 r. M. S. złożył wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia emerytalno – rentowego.

/wniosek k.81/82 plik III akt ZUS/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie zgromadzonych w aktach sądowych oraz aktach rentowych dokumentów , a jedynie częściowo w oparciu o zeznania wnioskodawcy. Wskazać należy ,że zeznania wnioskodawcy wskazujące ,że nie otrzymywał on decyzji określających należną mu emeryturę okazały się niewiarygodne. Świadczy o tym przede wszystkim fakt ,iż M. S. złożył odwołanie od decyzji określającej jego należność względem organu rentowego , a co istotne, od momentu przyznania mu prawa do renty w 2003 r., nie zmieniał miejsca zamieszkania. Trudno zatem założyć , że żadna z decyzji, określających wysokość należnego mu świadczenia emerytalnego, nigdy do niego nie dotarła. Nawet, gdyby zaś przyjąć ,że wnioskodawca w 2014 r. faktycznie nie otrzymywał decyzji organu rentowego ustalających i określających wysokość należnych mu świadczeń , to musiał mieć on świadomość ( o czym świadczą składane, po uzyskaniu renty, zaświadczenia o osiąganych przychodach) ,że osiąganie przychodu wiąże się z koniecznością poinformowania o tym fakcie organu rentowego.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

Zgodnie z treścią przepisu art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( t. j. dz. U. z 2016 r., poz. 887 z późn. zm.) w razie zbiegu u jednej osoby prawa do kilku świadczeń przewidzianych w ustawie wypłaca się jedno tych świadczeń – wyższe lub wybrane przez zainteresowanego. Przepis art. 96 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej stanowi, że odrębne przepisy określają prawo do pobierania świadczeń w razie zbiegu u jednej osoba prawa do emerytury z prawem do renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy, wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy lub choroba zawodową.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych ( t.j. Dz. U. z 2015 r. , poz. 1242 z późn. zm.) osobie uprawnionej do renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego oraz do emerytury na podstawie odrębnych przepisów wypłaca się zależnie od jej wyboru:

1. przysługującą rentę powiększoną o połowę emerytury, albo

2. emeryturę powiększoną o połowę renty.

Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli osoba uprawniona osiąga przychód powodujący zawieszenie prawa do świadczeń lub zmniejszenie ich wysokości określony w ustawie o emeryturach i rentach z FUS, niezależnie od wysokości tego przychodu.

Zgodnie z treścią art. 138 ust 1 ustawy emerytalnej osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu. W myśl ust 2 tego przepisu za nienależnie pobrane świadczenia w rozumieniu ust. 1 uważa się:

1)świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania;

2) świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenia.

Stosownie do ust. 4 art.138 ustawy emerytalnej nie można żądać zwrotu kwot nienależnie pobranych świadczeń za okres dłuższy niż 12 miesięcy, jeżeli osoba pobierająca świadczenia zawiadomiła organ rentowy o zajściu okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, a mimo to świadczenia były jej nadal wypłacane, w pozostałych zaś wypadkach - za okres dłuższy niż 3 lata, z zastrzeżeniem ust. 5.

Mając na względzie treść przytoczonych wyżej przepisów, Sąd uznał, iż M. S. wypłacone mu świadczenie pobrał nienależnie.

Nie ulega wątpliwości, że ubezpieczony od 1 kwietnia 2014 r. pobierał tzw. świadczenie zbiegowe, czyli emeryturę w zbiegu z rentą z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy. Co jednak istotne od 1 marca 2015 r. do 31 stycznia 2016 r. M. S. świadczył na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej (...) pracę w oparciu o umowę zlecenia i osiągał z tego tytułu przychód. Niemniej jednak o fakcie podjęcia pracy zarobkowej oraz osiągania przychodu M. S. nie poinformował organu rentowego , a stosowna informacja w tym zakresie wpłynęła do organu rentowego dopiero w dniu 29 lutego 2016 r. W ocenie Sądu wnioskodawca miał pełną świadomość ,że podjęcie jakiejkolwiek formy aktywności zawodowej wiąże się z koniecznością poinformowania o tym fakcie organu rentowego. Świadczy o tym przede wszystkim zachowanie wnioskodawcy po przyznaniu mu prawa do renty , kiedy to wnioskodawca takie zaświadczenia składał. Podkreślić także należy ,iż stosowne pouczenia zawarte były w treściach wydanych w stosunku do wnioskodawcy decyzjach określających należne mu świadczenia emerytalne. Co prawda M. S. podkreślał , że nie otrzymywał kierowanych do niego decyzji emerytalnych , ale jednocześnie nie potrafił jednoznacznie wyjaśnić co mogło być przyczyną takiego stanu rzeczy pomimo , iż nie zmieniał on adresu zamieszkania. Sąd pragnie także podkreślić ,że fakt braku zapoznania się przez ubezpieczonego z treścią decyzji i zawartymi w niej pouczeniami, kierowanymi do adresata decyzji, i to bez uzasadnionej przyczyny, obciąża ubezpieczonego. W ocenie Sądu pouczenia zawarte w ww. decyzjach, informujące, że osoba osiągająca przychód i to bez względu na jego wysokość nie ma prawa do wypłaty tzw. świadczenia zbiegowego, czyli emerytury w zbiegu z rentą spełnia wymogi przewidziane w art. 138 ustawy emerytalnej. Pouczenie to jest jednoznaczne, logiczne, zrozumiałe, adekwatne do stanu faktycznego sprawy.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§1 k.p.c. oddalił odwołanie jako niezasadne.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy.

S.B.