Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

  Sygn. akt VIII U 483/18

Decyzją numer (...) z dnia 10 stycznia 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że P. S. (1) podlega jako zleceniobiorca u płatnika składek M. K. (1) prowadzącej firmę pod nazwą (...), obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. ubezpieczeniu emerytalnemu, ubezpieczeniom rentowym i ubezpieczeniu wypadkowemu w okresie od 17 października 2012 roku do 31 maja 2013 roku oraz, że z w/w tytułu miesięczne podstawy wymiaru składek wynoszą:

1.  Na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne tj. emerytalne, rentowe i wypadkowe:

- za (...) – 0,00 zł

- za (...) – 400,00 zł

- za (...) – 700,00 zł

- za (...) – 1000,00 zł

- za (...) – 1200,00 zł

- za (...) – 1300,00 zł

- za (...) -1400,00 zł

- za (...) – 1500,00 zł

- za (...) – 1310,50 zł

2. na ubezpieczenie zdrowotne:

- za (...) – 0,00 zł

- za (...) – 354,96 zł

- za (...) – 621,18 zł

- za (...) – 887,40 zł

- za (...) – 1064,88 zł

- za (...) – 1153,62 zł

- za (...) -1242,36 zł

- za (...) – 1331,10 zł

- za (...) – 1162,93 zł

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że z posiadanych dokumentów wynika, że P. S. (1), od 17.10.2012 roku do 31.05.2013 roku wykonywała umowę zlecenia na rzecz płatnika składek, M. K. (1). P. S. została zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego, a ponieważ nie posiadała innego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych powinna zostać zgłoszona również do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Podstawy wymiaru składek ustalono na podstawie złożonych przez zleceniodawcę raportów imiennych (...)

/decyzja – k. 12-13 akt ZUS/

Odwołanie od w/w decyzji złożyła płatnik składek, M. K. (1). W uzasadnieniu wskazała, że w spornym okresie, zgodnie z oświadczeniem P. S. (1) prowadziła pod firmą (...), działalność gospodarczą, z tytułu której podlegała ubezpieczeniom obowiązkowym i była zobowiązana do opłacania składek na ubezpieczenia.

W konsekwencji skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i odstąpienie od obciążania należnościami, określonymi w zaskarżonej decyzji.

/odwołanie – k. 3-4/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o ich oddalenie, przytaczając argumentację jak w uzasadnieniu skarżonych decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 5/

Na rozprawie pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

Ubezpieczona, P. S. (1) nie zajęła żadnego stanowiska w sprawie.

Na ostatniej rozprawie M. K. poparła odwołanie oraz wniosła o rozłożenie należności na raty, jeżeli wyrok byłby dla niej niekorzystny.

/protokół - k 105/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny

P. S. (1) zarejestrowała działalność gospodarczą i jako datę rozpoczęcia tej działalności wskazała 8 marca 2010 roku. Przedmiotem działalności była produkcja pozostałej odzieży wierzchniej. Dokonała zgłoszenia siebie do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego oraz do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od dnia 8 marca 2010 roku, jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą na zasadach preferencyjnych. Jako płatnik składek przekazała miesięczne dokumenty rozliczeniowe za okres od marca 2010 do grudnia 2010 roku. Od stycznia 2011 roku nie przekazywała już dokumentów rozliczeniowych do ZUS z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej i nie dokonywała wpłat.

P. S. prowadziła faktycznie działalność przez kilka miesięcy i przestała ją wykonywać, gdyż nie udało się jej rozkręcić firmy. Do faktycznego wyrejestrowania działalności doszło znacznie później, bowiem 4.12.2014 roku. Nie pamięta, dlaczego złożyła płatniczce oświadczenie, że prowadzi działalność i podlega z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym.

Dowód: informacja z (...) k 30, informacja z ZUS k 24-25, przesłuchanie P. S. k 35

M. K. (1) prowadziła działalność gospodarczą pod nazwą KARA. Zawierała umowy zlecenia z wieloma osobami, min. z P. S. (1), która była pracownikiem call center. Umowa została zawarta w dniu 17.10.2012 roku na czas nieokreślony. Strony nie ustaliły wysokości wynagrodzenia, które miało być ustalane każdorazowo, stosownie do natężenia usługi wykonanej w danym miesiącu. P. S. (1) złożyła także na piśmie oświadczenie, że jest ubezpieczona z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Umowy przygotowywał prawnik, zaś sprawami rozliczania składek zajmowała się księgowa. M. K. wyłącznie podpisywała umowy.

Dowód: umowa i oświadczenie k 40 i 41, przesłuchanie płatniczki k 95

P. S. (1) w okresie od 1 września 2012 do 30 września 2013 roku nigdzie się nie uczyła. Była słuchaczką Kolegium Nauczycielskiego w Z. od 1 października 2013 do 18 czerwca 2016 roku oraz studentką Akademii (...) w Ł. od 1.10.2015 do 21.09.2016 roku.

Dowód: pisma: k 48, k 65, k 70, k 74, przesłuchanie P. S. k 95

Sąd Okręgowy zważył, co następuje

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz poczynionych na jego podstawie ustaleń odwołanie podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2017 r. poz. 1778) osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

Stosownie do art. 12 ust. 1 i ust. 3 powołanej ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2009 r, zleceniobiorcy podlegający ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegali również obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu, w przypadku gdy praca wykonywana była w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności zleceniodawcy. Natomiast w myśl w/w art. 12 ust. 1 powołanej ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2010 r. zleceniobiorcy podlegający ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu.

Z mocy art. 13 pkt 2 wspomnianej ustawy zleceniobiorcy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

Zgodnie z art. 9 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, która jednocześnie wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia tej działalności, jeżeli z tytułu wykonywania umowy zlecenia podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.

Na podstawie zaś art. 66 ust. 1 pkt. 1e ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z dnia 27 sierpnia 2004 roku (tekst jednolity Dz. U. z 2017 roku, poz. 1938) osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego.

Zgodnie zaś z art. 81 ust. 1, ust. 5 i ust. 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1938 ze zm.), do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne zleceniobiorców stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób, bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, finansowanych przez ubezpieczonych nie będących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych.

W świetle art. 82 ust. 1 cytowanej ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w przypadku gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, o którym mowa w art. 66 ust. 1, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie. Oznacza to, że w przypadku jednoczesnego wykonywania umowy zlecenia i zatrudnienia na podstawie umowy o pracę składka na ubezpieczenie zdrowotne należna jest z obu tytułów.

Stosownie do art. 36 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych. Obowiązkiem płatnika składek – z mocy art. 46 ust. 1 i art. 47 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – jest obliczanie, rozliczanie i opłacanie należnych składek za każdy miesiąc kalendarzowy oraz przesyłanie w wyznaczonym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłacanie składek za dany miesiąc.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 i 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 (to jest przychód w rozumieniu przepisów
o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia), jeżeli w umowie określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.

Natomiast art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi, iż podstawę wymiaru składek ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, z zastrzeżeniem ust. 2.

Analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd uznał, iż stan sprawy uzasadnia przyjęcie, że w spornym okresie (w którym płatniczkę i ubezpieczoną łączyła umowa zlecenia) tj. 17.10.2012 r. do 31.05.2013 roku, M. K. (1) powinna zgłosić P. S. (1) do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i rozliczyć z tego tytułu składki. Nie ulega bowiem wątpliwości, że w w/w okresach P. S. (1) nie posiadała innego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Sąd przychylił się do wszystkich wniosków dowodowych płatniczki i ustalił, że w spornym okresie P. S. (1) nie świadczyła żadnej pracy, nie prowadziła faktycznie działalności gospodarczej pomimo, że miała takową zarejestrowaną, jak też nigdzie się nie uczyła.

W ocenie Sądu Okręgowego przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych, w tym ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, mają charakter przepisów bezwzględnie obowiązujących, co oznacza, iż w sytuacjach w nich określonych muszą być one stosowane przez organ rentowy i okoliczność złożenia przez ubezpieczonego u płatnika składek oświadczenia niezgodnego ze stanem faktycznym w przedmiocie posiadania innego tytułu do ubezpieczenia, pozostaje bez znaczenia dla ustalenia istnienia obowiązku ubezpieczenia społecznego. Ustalenie bowiem obowiązku ubezpieczenia społecznego nie jest w żadnej mierze od takich oświadczeń zależne.

Bez znaczenia przy tym pozostaje okoliczność, że P. S. (1) podała płatnikowi nieprawdziwą informację, co do podlegania w spornych okresach ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu. Oczywiście M. K. (1) ma prawo czuć się oszukana przez zleceniobiorcę, jednak charakter przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych nie pozostawia wątpliwości, że w efekcie płatnik jest zobowiązany do zapłaty nieuiszczonych składek na ubezpieczenie społeczne.

Natomiast podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, zgodnie z art. 18 ust. 1 i 3 ustawy, stanowi osiągnięty na podstawie badanej umowy przychód w wysokości zadeklarowanej przez płatniczkę.

Z tych względów, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., Sąd Okręgowy orzekł jak w pkt 1 wyroku.

W przedmiocie kosztów Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. i zasądził w pkt 2 wyroku od M. K. (1) na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. kwotę 180 zł z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego - stosownie do treści§ 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1804).

Na ostatniej rozprawie M. K. wniosła o rozłożenie należności na raty w sytuacji, gdyby Sąd nie uznał jej odwołania za uzasadnione. Dlatego, w punkcie 3 wyroku Sąd przekazał powyższy wniosek do rozpoznania organowi rentowemu.