Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją numer (...) z dnia 19 sierpnia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził , że C. P. w okresie od 1 grudnia 2007 r. do 31 grudnia 2007 r,. jako osoba wykonująca umowę zlecenia u płatnika składek M. M. Centrum (...), podlega obowiązkowo ubezpieczeniom : emerytalnemu , rentowym i wypadkowemu oraz , że , z wymienionego tytułu, miesięczne podstawy wymiaru składek wynoszą:

1)  na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne za grudzień 2007 r. – 268,40 zł.

2)  na ubezpieczenie zdrowotne za grudzień 2007 r. – 232,81 zł.

W uzasadnieniu organ rentowy podkreślił, że z analizy dokumentów, zewidencjonowanych w Kompleksowym Systemie Informatycznym ZUS wynika ,że płatnik składek (...) ( obecnie Centrum (...)), w okresie od 1 grudnia 2007 r. do 31 grudnia 2007 r., zgłosił C. P. do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu wykonywania umowy zlecenia na rzecz ww. płatnika i z tego tytułu rozliczył za ww. ubezpieczonego składkę na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne za grudzień 2007 r. We wskazanym okresie C. P. nie posiadał jednak innego tytułu do ubezpieczeń społecznych i tym samym płatnik składek powinien zgłosić C. P. w ww. okresie również do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i opłacić należną składkę w stosownej wysokości.

/decyzja k.9-11 akt ZUS/

W dniu 15 lutego 2016 r. M. M., działając za pośrednictwem profesjonalnego pełnomocnika, złożyła odwołanie od ww. decyzji, wnosząc o jej uchylenie i stwierdzenie , że C. P. nie podlega ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu , rentowym i wypadkowemu w okresie objętym przedmiotową decyzją. Jednocześnie, wobec wniesienia odwołania po upływie terminu , wniósł o uznanie ,że przekroczenie terminu do złożenia odwołania nie jest nadmierne oraz ,że nastąpiło z przyczyn niezależnych od M. M. i tym samym możliwe jest jego merytoryczne rozpoznanie. W treści odwołania wskazano ,że C. P. nigdy nie zawierał z M. M. Centrum (...), umów zlecenia oraz , że w dniu 31 grudnia 2007 r., M. M. wniosła aportem całość prowadzonego przedsiębiorstwa do Centrum (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i tym samym w rozumieniu art.55 ¹ kodeksu cywilnego spółka ta nabyła przedsiębiorstwo obejmując całość jej dokumentacji księgowej ZUS oraz przejmując wszystkich pracowników i współpracowników , a także stając się odpowiedzialną za wszystkie zobowiązania, wynikające z dotychczasowej działalności.

/odwołanie - k. 2- 4/

W odpowiedzi na odwołanie , która wpłynęła do Sądu w dniu 2 marca 2016 r., pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego odrzucenie jako wniesionego po terminie.

/ odpowiedź na odwołanie – k.7-8 odwrót/

Na rozprawie w dniu 8 sierpnia 2016 r. pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

/oświadczenie pełnomocnika organu rentowego min.00:00:55 – 00:01:12 protokołu rozprawy z dnia 8 sierpnia 2016 r. , płyta CD k.35/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Płatnik składek (...) ( obecnie Centrum (...) M. M.) zgłosił C. P. do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu wykonywania umowy zlecenia na rzecz ww. płatnika w okresie od 1 grudnia 2007 r. do 31 grudnia 2007 r. i z tego tytułu rozliczył za ww. ubezpieczonego składkę na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne za grudzień 2007 r.

/ustalenia w aktach ZUS/

Z tytułu wykonywania umowy zlecenia na rzecz ww. płatnika w okresie od 1 grudnia 2007 r. do 31 grudnia 2007 r. C. P. nie został zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i tym samym nie odprowadzono za niego stosownych składek.

/ustalenia w aktach ZUS/

W okresie od 1 grudnia 2007 r. do 31 grudnia 2007 r. C. P. nie posiadał innego tytułu do ubezpieczeń.

/ustalenia w aktach ZUS/

W grudniu 2007 r. C. P. nie świadczył pracy na rzecz Centrum (...) i nie zawierał z tą firmą umów o pracę . W 2007 r. C. P. wykonywał jedynie prace dorywcze i mógł zawrzeć umowę zlecenia z bliżej nieokreślonym płatnikiem.

/ zeznania C. P. min.00:01:19 – 00:06:27 protokołu rozprawy z dnia 6 października 2016 r. , płyta CD k.60/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach organu rentowego i załączonych do akt sprawy ,a także w oparciu o zeznania C. P.. W ocenie Sądu odwołujący się płatnik nie przedstawił dowodów, mogących skutecznie podważyć ustalenia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie objętym zaskarżoną decyzją. Wprawdzie w trakcie procesu C. P. wskazywał ,że w grudniu 2007 r. nie świadczył pracy na rzecz płatnika składek (...) to jednak zważywszy na upływ czasu , a także krótkoterminowość zawartej umowy zlecenia mógł w chwili obecnej nie posiadać stosownej wiedzy w tym zakresie. Podnieść także należy ,iż Sąd nie musi prowadzić postępowania dowodowego z własnej inicjatywny dowodowej , w sytuacji , gdy odwołujący jest reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika i Sąd nie może zastępować aktywności zawodowej profesjonalnego pełnomocnika i prowadzić postępowanie , w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron lub w celu wykrycia środków dowodowych, pozwalających na ich udowodnienie , ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.) /por. wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 1996r., sygn. akt I CKU 45/96, opubl. OSNC z 1997r., z.6-7, poz.76; wyrok Sądu Najwyższego z 7 października 1998 r., sygn. II UKN 244/98, opubl. OSNAPiUS 1999, nr 20, poz. 662/.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie płatnika Centrum (...) M. M. jest nieuzasadnione.

Na wstępie zauważyć należy, że decyzja o objęciu określonym tytułem ubezpieczenia społecznego, jak również decyzja ustalająca podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne, ma charakter decyzji deklaratoryjnej, albowiem stwierdza jedynie zaistnienie stanu prawnego zgodnego z przepisami prawa ubezpieczeń społecznych. Na kształt decyzji dotyczącej ubezpieczenia, wpływa tym samym, jedynie fakt istnienia bądź nieistnienia tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, a w drugim przypadku – istnienie takiej sytuacji faktycznej, która odpowiada konkretnemu przepisowi regulującemu podstawę wymiaru składki.

Zgodnie z treścią art.6 ust.1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2016 roku, poz.963 z późn. zm.) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają z zastrzeżeniem art.8 i 9 osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są: pracownikami (art.6 ust.1 punkt 1), osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej „zleceniobiorcami”, oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4 (art.6 ust.1 punkt 4).

Stosownie do treści art.4 pkt 2a ww. ustawy płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne jest pracodawca – w stosunku do pracowników i osób odbywających służbę zastępczą oraz jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi. W świetle powyższego przepisu składki na ubezpieczenie społeczne za zleceniobiorcę (osobę świadczącą usługi, art.6 ust.1 punkt 4 ww. ustawy) zleceniodawca.

Zgodnie z treścią art.18 ust.1 i 3 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe zleceniobiorców stanowi przychód, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o świadczenie usług, jeżeli w umowie o świadczenie usług określono odpłatność za jej wykonanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (art.20 ust.1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Podstawą wymiaru składek jest przychód faktycznie otrzymany lub pozostawiony do dyspozycji.

Natomiast zgodnie z treścią art.81 ust.1, 5, 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jednolity Dz.U. z 2015 roku, poz.581) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób zatrudnionych na podstawie umowy o świadczenie usług, stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe tych osób, bez stosowania ograniczeń o których mowa w art.19 ust.1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W myśl art.4 punkt 9 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych „przychód” stanowią przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Zatem podstawę wymiaru składek stanowić będzie przede wszystkim wynagrodzenie osiągane przez pracownika (zleceniobiorcę). W wyroku z dnia 4 lutego 2013 roku (I UK 484/12, Legalis nr 669010) Sąd Najwyższy wyjaśnił, iż podstawę wymiaru składek o której mowa w art.9 ust.1a ww. ustawy stanowi wynagrodzenie za pracę wynikające z treści stosunku pracy. W uzasadnieniu wyroku Sąd Najwyższy wskazał, iż „wykładnia systemowa, funkcjonalna i celowościowa art.9 ust.1a ww. ustawy prowadzi do wniosku, że pojęcie „podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe użyte w art.9 ust.1 a ww. ustawy należy rozumieć jako wynagrodzenie za pracę wynikające z treści stosunku pracy, a nie jako przychód zdefiniowany w art.4 punkt 9 tej ustawy.”

W przypadku, gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, o którym mowa w art.66 ust.1 ww. ustawy o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie (art.82 ust.1 ww. ustawy o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych). Zgodnie z treścią a rt.85 ust.4. ww. ustawy o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych za osobę wykonującą pracę na podstawie umowy zlecenia (…) składkę jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza zamawiający, z zastrzeżeniem art.86 ust. 1 pkt 13a.

Należy też wskazać, iż jeżeli jedna osoba wykonuje kilka rodzajów działalności, z którymi wiąże się obowiązek ubezpieczenia społecznego mamy do czynienia ze zbiegiem tytułów do ubezpieczenia uregulowanym w art.9 ww. ustawy. W takich sytuacjach ustawodawca z reguły wskazuje, który z tytułów ma pierwszeństwo, czyli z którego z tych tytułów podlega się ubezpieczeniu z wyłączeniem obowiązku pozostałych tytułów. Zbieg obowiązku ubezpieczenia dotyczy tylko obowiązku ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. Oba te ryzyka mają bowiem charakter ogólny, niezależny od konkretnego tytułu do ubezpieczenia. Ubezpieczonemu wystarczy zatem posiadanie jednego tytułu do ubezpieczenia, aby dane ryzyko było chronione. Ustawodawca w art.9 ww. ustawy podzielił tytuły do ubezpieczenia na dwie grupy: na te które bezwzględnie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia i nie mogą być z niego zwolnione (np. stosunek pracy) i pozostałe tytuły, które mogą być zwolnione z tego obowiązku. Jeżeli zbiegają się ze sobą tytuły „bezwzględne” obowiązek ubezpieczenia dotyczy każdego z nich, natomiast jeżeli zbieg dotyczy tytułu „bezwzględnego” z tytułem „ogólnym” obowiązkiem ubezpieczenia jest tylko tytuł „bezwzględny”. Wyjątek od tej reguły wynika z art.9 ust.1a ww. ustawy zgodnie z treścią którego ubezpieczeni wymienieni w ust.1 (m.in. pracownicy), których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od określonej w art.18 ust.4 pkt 5a, podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust.1b i art. 16 ust. 10a. Zatem reguła ta nie ma zastosowania do zbiegu stosunku pracy z wykonywaniem umowy zlecenia w przypadku tych ubezpieczonych, których podstawa wymiaru składki z tytułu np. umowy o pracę jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę (ustalonego na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. nr 200, poz.1679). Osoby te podlegają obowiązkowi ubezpieczenia z posiadanych tytułów ogólnych (np. z umowy zlecenia) ex lege. Dochodzi więc do rozszerzenia obowiązku ubezpieczenia.

Przeprowadzone postępowanie wykazało , że w okresie od 1 grudnia 2007 r. do 31 grudnia 2007 r. C. P. świadczył umowę zlecenia na rzecz płatnika składek (...) ( obecnie Centrum (...) M. M.) i w związku z tym faktem został zgłoszony przez płatnika składek jedynie do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego (z tego tytułu płatnik składek rozliczył za ww. ubezpieczonego składkę na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne za grudzień 2007 r.) bez jednoczesnego zgłoszenia go do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.

Niemiej jednak, w związku z powyżej zacytowanymi przepisami , o tym czy, w związku z określonym tytułem do ubezpieczeń, zaangażowanej zawodowo , osoby, płatnik zobligowany jest do odprowadzania stosownych składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, decydujące znaczenie ma kwestia czy osoba ta posiada tytuły do ubezpieczeń u innych płatników oraz czy w związku z tymi tytułami uzyskuje wynagrodzenie w kwocie minimalnej.

Wskazać należy ,że w rozpatrywanej sprawie odwołujący nie wykazał , by C. P. posiadał w spornym okresie inny tytuł do ubezpieczeń i w związku z tym faktem płatnik składek zobligowany był do odprowadzania za niego, oprócz składek na ubezpieczenie zdrowotne , także składki na ubezpieczenie społeczne w pełnej wysokości.

Dodać także należy, że zgodnie z art.17 ust.1 wskazanej ustawy, to na płatnikach składek ciąży obowiązek obliczenia, rozliczenia oraz przekazania należnych składek za ubezpieczonych. Obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym powstaje z mocy samego prawa (ex lege) w razie ziszczenia się ustawowych przesłanek tego obowiązku. Powstaje on niezależnie od winy płatnika składek, czy też jego przekonania o innym stanie rzeczy, nawet przekonania usprawiedliwionego.

Ponadto należy wskazać, że przewidziany w art.36 ust.2 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia ubezpieczonego do ubezpieczeń społecznych istnieje niezależnie od prawdziwości oświadczenia zleceniobiorcy co do posiadania ubezpieczenia z innych tytułów. Obowiązek ten ma charakter bezwzględny, co oznacza , że strony stosunku ubezpieczenia nie mogą go modyfikować wedle własnego uznania i potrzeb. W związku z powyższym to na (...) ( obecnie Centrum (...) M. M.) jako płatniku ciążył szczególny obowiązek zbadania czy C. P. osiągał minimalne wynagrodzenie.

Wobec powyższego Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴§1 k.p.c. oddalił odwołanie.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawczyni.

S.B.