Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 listopada 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił M. W. prawa do emerytury pomostowej. Decyzja została wydana na podstawie ustawy dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że wnioskodawca legitymuje się stażem sumarycznym w wymiarze 41 lat 11 miesięcy i 3 dni, przy czym nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach wynoszącego co najmniej 15 lat. Zakład Ubezpieczeń Społecznych podniósł ponadto, że: przed dniem 1 stycznia 1999 r. M. W. nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i 33 ustawy emerytalnej, po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych, a także nie udowodnił rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaznaczył, że do stażu pracy w warunkach szczególnych nie zaliczono wnioskodawcy okresu od 9 listopada 1981 r. do 4 lutego 2007 r. , ponieważ praca na stanowisku ordynatora nie została wymieniona w zarządzeniu Ministra Zdrowia i (...) z dnia 12 lipca 1983 r. oraz okresu od 5 lutego 2007 r. do 30 września 2012 r. , ponieważ wnioskodawca był zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy.

/decyzja k.22 – 22 odwrót plik II akt ZUS/

Odwołanie od powyższej decyzji złożył pełnomocnik M. W., wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie M. W. emerytury pomostowej od dnia 18 lipca 2018 r. W treści odwołania wskazano, że wnioskodawca legitymuje się wymaganym stażem pracy w warunkach szczególnych. Pełnomocnik wnioskodawcy podkreślił, że w spornym okresie wykonywał on obowiązki lekarza w pełnym wymiarze czasu pracy i zajmował następujące stanowiska pracy: od 9 listopada 1982 r. młodszego asystenta, od 1 maja 1985 r. asystenta, od 1 maja 1988 r. starszego asystenta oraz od 1 sierpnia 2002 r. ordynatora. Co również istotne, wnioskodawca pracował także na dyżurach, a po objęciu stanowiska ordynatora uczestniczył w większej ilości operacji niż przed objęciem tego stanowiska. Pełnomocnik M. W. wskazał ,że wnioskodawca rozwiązał stosunek pracy z SP ZOZ w A..

/odwołanie k.3 – 5 , stanowisko pełnomocnika wnioskodawcy min.00:00:48 – 00:04:10 rozprawy z dnia 28 marca 2019 r., płyta CD k.61/

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

/odpowiedź na odwołanie k.46 – 46 odwrót/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny

Wnioskodawca M. W. urodził się (...)

/okoliczność bezsporna/

W dniu 16 lipca 2018 r. M. W. złożył wniosek o emeryturę pomostową, po którego rozpatrzeniu wydano zaskarżoną decyzję.

/wniosek k.1 – 4 , decyzja k.22 – 22 odwrót plik II akt ZUS/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaliczył wnioskodawcy do ogólnego stażu pracy 41 lat 11 miesięcy i 3 dni. Zakład Ubezpieczeń Społecznych do stażu pracy w warunkach szczególnych nie zaliczył wnioskodawcy żadnego okresu.

/decyzja k.22 – 22 odwrót plik II akt ZUS/

W okresie od 9 listopada 1981 r. do 4 lutego 2007 r. M. W. zatrudniony był w pełnym wymiarze czasu pracy w IV Szpitalu Miejskim im. dr H. Jordana w Ł.. W w/w okresie wnioskodawca zajmował następujące stanowiska pracy:

- lekarza stażysty – od 9 listopada 1981 r. ( w systemie zmianowym)

- młodszego asystenta – od 9 listopada 1982 r. ( oddział położniczo – ginekologiczny)

- asystenta – od 1 maja 1985 r. ( oddział położniczo – ginekologiczny)

- starszego asystenta – od dnia 1 maja 1988 r.

- ordynatora – od dnia 1 stycznia 2000 r. ( oddział ginekologiczny)

/świadectwo pracy k. 10 , dokumentacja pracownicza wnioskodawcy/

W okresie od 5 lutego 2007 r. do 30 września 2012 r. M. W. zatrudniony był w IV Szpitalu Miejskim im. dr H. Jordana w Ł.. W w/w okresie wnioskodawca zajmował stanowisko zastępcy kierownika oddziału w następującym wymiarze czasu pracy:

- od 5 lutego 2007 r. do 31 grudnia 2007 r. – 0,2 etatu

- od 1 stycznia 2008 r. do 31 lipca 2010 r. – 0,5 etatu

- od 1 sierpnia 2010 r. do 30 września 2012 r. – 0,25 etatu

/świadectwo pracy k. 15, dokumentacja pracownicza wnioskodawcy/

W okresie zatrudnienia w Szpitalu Miejskim im. dr H. Jordana w Ł. wnioskodawca pracował na oddziale ginekologiczno – położniczym, sprawując opiekę nad pacjentami tego oddziału. Oddział podzielony był na: oddział ciąży powikłanej, położnictwo, ginekologię operacyjną i ginekologię septyczną. Na ginekologii septycznej odbywało się leczenie zachowawcze, nie operacyjne. Co kilka miesięcy lekarze zmieniali te jednostki wewnętrzne. Do powierzonych wnioskodawcy zadań należało także przeprowadzanie zabiegów operacyjnych ( m.in. cesarskich cięć) w zespołach składających się z operatora, asystenta, anestezjologa, pielęgniarki anestezjologicznej oraz instrumentariuszki. Wnioskodawca przeprowadzał zabiegi zarówno planowane jak i nagłe, także podczas dyżurów (w ciągu dnia wykonywał co najmniej 4 zabiegi). Pomimo objęcia funkcji ordynatora, ilość wykonywanych przez wnioskodawcę zabiegów nie uległa zmianie.

/zeznania świadkó w: W. P. min.00:03:54 – 00:20:03 , P. W. min.00:20:03 – 00:37:24 rozprawy z dnia 20 maja 2019 r. , płyta CD k.71 oraz zeznania wnioskodawcy min.00:38:08 – 00:49:04 rozprawy z dnia 20 maja 2019 r. w związku z jego informacyjnymi wyjaśnieniami min.00:07:25 – 00:21:25 rozprawy z dnia 28 marca 2019 r. , płyta CD k.61/

W okresie od 2 listopada 2015 r. do 17 lipca 2018 r. M. W. zatrudniony był w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w A.. W w/w okresie wnioskodawca zajmował stanowisko starszego asystenta w następującym wymiarze czasu pracy:

- od 2 listopada 2015 r. do 30 czerwca 2018 r. – 0,6 etatu

- od 1 lipca 2018 r. do 17 lipca 2018 r. – 0,7 etatu

/świadectwo pracy k. 12/

W okresie od 1 września 2018 r. do 31 października 2018 r. M. W. zatrudniony był w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) JORDAN S. J.. W w/w okresie wnioskodawca zajmował stanowisko lekarza.

/świadectwo pracy k.13 – 14/

M. W. nie pozostaje w stosunku pracy.

/świadectwo pracy k.13 – 14/

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, zeznań świadków oraz zeznań wnioskodawcy. Wprawdzie ze zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego wynika ,że rozpatrywanych okresach wnioskodawca wykonywał prace zaliczane do prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze , to jednak nie sposób przyjąć by wykonywał je w pełnym wymiarze czasu pracy.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (tekst jednolity Dz. U. z 2018, poz. 1924) prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2)ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3)osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4)ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art.5-9 i art.11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5)przed dniem 1 stycznia 1999 roku wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6)po dniu 31 grudnia 2008 roku wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art.3 ust.1 i 3;

7)nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Prace w szczególnych warunkach to w myśl art.3 ust.1 ustawy o emeryturach pomostowych prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Z kolei prace o szczególnym charakterze to w myśl art.3 ust.3 ustawy o emeryturach pomostowych prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się. Wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

W ust.7 art.3 ustawy o emeryturach pomostowych wskazano jednocześnie, że za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się również osoby wykonujące przed dniem wejścia w życie ustawy (a więc przed 1 stycznia 2009 r.) prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy lub art.32 i art.33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W rozpoznawanej sprawie organ rentowy, decyzją z dnia 15 listopada 2018 r. odmówił M. W. prawa do emerytury pomostowej z uwagi na fakt ,iż nie spełnił on wszystkich warunków określonych w art.4 ww. ustawy o emeryturach pomostowych – tj. nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach wynoszącego co najmniej 15 lat ; przed dniem 1 stycznia 1999 r. nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i 33 ustawy emerytalnej; po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych, a także nie udowodnił rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie wprawdzie wykazało, że wnioskodawca spełnił przesłankę rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą (co miało miejsce w dniu 31 października 2018 r.) , to jednak po 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 , w pełnym wymiarze czasu pracy. Stosownie bowiem do dyspozycji art. 3 ust.5 za pracowników wykonujących prace o szczególnym charakterze uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy , prace o których mowa w ust. 3. Wskazać należy ,że w art. 3 ust. 5 ustawy z 2008 r. o emeryturach pomostowych chodzi o wymiar czasu pracy faktycznie wykonywanej, wymagającej szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej niezagrażającej bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób. Dlatego dla uznania, że praca jest wykonywana w szczególnym charakterze niezbędne jest jej rzeczywiste wykonywanie w pełnym wymiarze czasu pracy, to jest codziennie i przez całą przewidzianą dla pracownika dniówkę roboczą.

Za taką wykładnią użytego w art. 3 ust. 5 pojęcia "w pełnym wymiarze czasu pracy" przemawia w szczególności to, że ustawodawca związał go ze sformułowaniem "pracowników wykonujących", co jednoznacznie wskazuje, że pełny wymiar czasu pracy związany jest z rzeczywistym wykonywaniem prac, o którym mowa w ust. 3, w takim właśnie wymiarze czasu pracy. Skoro zatem po 31 grudnia 2008 r. wnioskodawca nie wykonywał powierzonych mu prac w pełnym wymiarze czasu pracy, to nie spełnia on jednego z warunków do przyznania emerytury pomostowej, wskazanego w art.4 punkt 6 ww. ustawy.

W tym miejscu podnieść należy, że restrykcyjne przesłanki nabycia prawa do emerytury pomostowej wynikające z art.4 (którego jednym z warunków jest wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub pracy w szczególnym charakterze w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art.32 i 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie tylko przed dniem 1 stycznia 1999 roku ale także po 31 grudnia 2008 roku) łagodzi art.49 ww. ustawy o emeryturach pomostowych. Zgodnie z treścią tego przepisu ustawodawca dla nabycia prawa do emerytury pomostowej zwalnia ubezpieczonych z konieczności wykonywania prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze po dniu 31 grudnia 2008 roku, pod warunkiem osiągnięcia przez ubezpieczonego do dnia 1 stycznia 2009 roku stażu pracy odbytego w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w takim rozmiarze, jaki jest wymagany przez ustawę o emeryturach pomostowych. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 marca 2013 roku (II UK 164/11, Lex) wskazał, iż w przypadku, gdy osoba ubiegająca się o to świadczenie nie kontynuuje pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze i legitymuje się w związku z tym jedynie stażem pracy „szczególnej” według poprzednio obowiązujących przepisów, może nabyć prawo do „nowego” świadczenia jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy (okres prac) można kwalifikować jako prace w warunkach szczególnych w rozumieniu dziś obowiązujących przepisów (art.3 ust.1 ustawy) lub o szczególnym charakterze (art.3 ust.3 ustawy). Innymi słowy brak podstaw prawnych do przyznania emerytury pomostowej ubezpieczonemu, którego dotychczasowy okres pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, dziś nie może być tak kwalifikowany. Sąd Najwyższy wyjaśnił, iż dokonując interpretacji art.49 ustawy o emeryturach pomostowych, należy przyjąć, że nie spełnia przesłanki określonej w art.49 punkt 3 ustawy ubezpieczony, którego dotychczasowy okres pracy nie jest okresem pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych. Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 września 2013 roku (I UK 164/12, Lex) w którego tezie wskazano, ze określenie „okres prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art.3 ust.1 i 3, zawarte w art.49 punkt 3 ustawy o emeryturach pomostowych, oznacza okres prac wskazanych w art.3 ust.1 i 3 bez wliczania okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art.32 i 33 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych”.

W okolicznościach faktycznych rozpoznawanej sprawy, prace wykonywane przez ubezpieczonego w okresie przed 1 stycznia 2009 roku nie były ani pracami w szczególnych warunkach ani w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. W ocenie Sądu jakkolwiek nie ulega wątpliwości ,że prace wykonywane w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych w warunkach ostrego dyżuru (poz.24 załącznika nr 2 ustawy o emeryturach pomostowych) są pracami zaliczanymi do prac o szczególnym charakterze, to jednak nie sposób przyjąć , aby tego rodzaju prace były jego jedynymi obowiązkami pracowniczymi, jakie wówczas wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy (wnioskodawca oprócz zabiegów nagłych przeprowadzał również zabiegi planowane, a także sprawował opiekę nad pacjentami oddziału ginekologiczno - położniczego), a jedynie wówczas prace te mogłoby zostać zaliczone do prac o szczególnym charakterze w myśl ustawy o emeryturach pomostowych.

Reasumując, ubezpieczony nie spełnia przesłanek do uzyskania prawa do emerytury pomostowej wymienionych w art.4 ani w art.49 ww. ustawy emeryturach pomostowych i Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§1 k.p.c. oddalił odwołanie.

S.B.

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. wnioskodawcy