Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 11 czerwca 2015 roku w sprawie z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. (poprzednio (...) S.A.
w G.) przeciwko T. K. o zapłatę Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi oddalił powództwo jako nieudowodnione.

Apelację od powyższego orzeczenia wywiodła strona powodowa, skarżąc je w całości i zarzucając Sądowi Rejonowemu naruszenie przepisów prawa procesowego, tj.: przepisu art. 232 k.p.c. poprzez przyjęcie, że strona postępowania nie dołączyła dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzi skutki prawne.

W kontekście tak sformułowanego zarzutu skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jej rzecz od pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu.

Stosownie do treści art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., uzasadnienie Sądu drugiej instancji w postępowaniu uproszczonym powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa, jeżeli nie przeprowadzano postępowania dowodowego. Sytuacja opisana w cytowanym przepisie miała miejsce w rozpoznawanej sprawie, bowiem Sąd Okręgowy, po dokonaniu analizy stanu faktycznego sprawy, przyjmuje za własne ustalenia Sądu I instancji stanowiące podstawę faktyczną rozstrzygnięcia przyjętego w zaskarżonym wyroku.

Czyniąc zadość dyrektywie wynikającej z treści art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy wskazuje, że prawną podstawę rozstrzygnięcia stanowi przepis art. 385 k.p.c., zgodnie z którym apelacja podlega oddaleniu, jeśli jest bezzasadna.

W postępowaniu cywilnym sąd generalnie orzeka na podstawie zgromadzonego w wyniku inicjatywy stron procesowych materiału dowodowego. Obowiązuje zasada kontradyktoryjności, co oznacza, iż odstąpiono od odpowiedzialności sądu za rezultat postępowania dowodowego, którego dysponentem są strony i one ponoszą odpowiedzialność za jego wynik. Ciężar dowodu spoczywa zatem na stronach postępowania cywilnego. Obowiązkiem stron jest wskazanie dowodów (tj. ich zaprezentowanie sądowi) dla stwierdzenia faktów
z których wywodzą skutki prawne. W sytuacjach szczególnych sąd posiada uprawnienie w zakresie dopuszczenia dowodu niewskazanego przez strony (wyłącznie na twierdzone przez strony istotne i sporne okoliczności faktyczne), gdyby według jego (obiektywnej i weryfikowalnej w toku instancji) oceny zebrany w toku sprawy materiał dowodowy nie wystarczał do jej rozstrzygnięcia. W doktrynie
i praktyce podkreśla się jednak, że sąd powinien korzystać z przewidzianego w
art. 232 k.p.c. zdanie drugie uprawnienia powściągliwie i z umiarem, w szczególnych sytuacjach procesowych o wyjątkowym charakterze, pamiętając, że taka inicjatywa należy przede wszystkim do samych stron i że cały rozpoznawany spór jest ich sprawą, a nie sądu (por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 5 listopada 1997 r. III CKN 244/97 OSNC 1998/3 poz. 52, wyroku Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 27 maja 1998 r. I CKN 701/97 LexPolonica nr 345520, uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 19 maja 2000 r. III CZP 4/2000 OSNC 2000/11 poz. 195).

Zgodnie z wyrażoną w art. 6 k.c. zasadą ciężaru dowodowego w procesie cywilnym ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Procesowe ujęcie tej zasady zawiera art. 232 k.p.c. zd. 1 wskazujący, iż strony obowiązane są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Przepis art. 6 k.c. wyraża dwie ogólne reguły: pierwszą - generalnie wymagającą udowodnienia powołanego przez stronę faktu, powodującego powstanie określonych skutków prawnych, oraz drugą regułę, która sytuuje ciężar dowodu danego faktu po stronie osoby, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Pierwsza "zasada obowiązku udowodnienia powoływanego faktu" jest w istocie nieunikniona ze względów racjonalnych, ponieważ odmienna regulacja powodowałaby powstanie niedopuszczalnej łatwości wywodzenia skutków prawnych z prostego powołania się na fakt bez potrzeby jego udowodnienia. Natomiast druga stanowi "ogólną zasadę rozkładu ciężaru dowodu", od której wyjątki wskazywać mogą niektóre przepisy szczególne. Ta druga, wskazana w art. 6 k.c. "ogólna zasada rozkładu ciężaru dowodu", jest regułą w znaczeniu materialnym, wskazującą, kto poniesie skutki nieudowodnienia faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, natomiast przepis art. 232 k.p.c. wskazuje, kto ponosi ciężar dowodu w znaczeniu formalnym (kto powinien przedstawiać dowody).

Niczym nieusprawiedliwiona bezczynność strony w zakresie inicjatyw dowodowych przynieść może natomiast ujemny dla niej skutek związany ze stanem nieudowodnienia powoływanych faktów (por. wyrok z dnia 7 marca 2012 r. II PK 155/11 LEX nr 1271587).

Odnosząc się do zawartego w apelacji zarzutu naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisu art. 232 k.p.c. należy wskazać, że Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił, że strona powodowa nie podołała obciążającemu ją z mocy art. 232 k.p.c.
w zw. z art. 6 k.c., obowiązkowi udowodnienia zarówno faktu zawarcia z pozwaną umowy pożyczki, tj. istnienia po jej stronie dochodzonej pozwem wierzytelności
(a tym samym swojej legitymacji procesowej czynnej), jak i jej wymagalności oraz wysokości. W niniejszej sprawie to skarżący twierdził, że dochodzona pozwem wierzytelność mu przysługuje we wskazanej wysokości. Pozwana, wnosząc sprzeciw, powyższe twierdzenie w całości zakwestionowała.

W ocenie Sądu Okręgowego wyrok wydany przez Sąd Rejonowy
w przedmiotowej sprawie jest trafny i zgodny z obowiązującymi przepisami zaś apelacja całkowicie bezzasadna tym bardziej, że skarżąca sama zrezygnowała
z udziału w rozprawie wyznaczonej przez Sąd Rejonowy na dzień 11 czerwca 2015 r., podczas której miałaby możliwość poparcia zgłoszonych w pozwie twierdzeń stosownymi dowodami.

Uwzględniając powyższe oraz brak ujawnienia okoliczności, które podlegają uwzględnieniu w postępowaniu odwoławczym z urzędu Sąd Odwoławczy, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację.