Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

III Ca 690/14 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2014-10-24

Sygn. akt III Ca 690/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 18 lutego 2014 r. Sąd Rejonowy w Zgierzu zasądził od J. K. na rzecz Miasta Ł. kwotę 48.071,66 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 23 stycznia 2012 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 4.804 złote tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił, że J. K. był najemcą lokalu mieszkalnego oznaczonego numerem (...) położonego w budynku usytuowanym na ulicy (...) w Ł.. W dniu 22 stycznia 2003 r. J. K. nabył w formie aktu notarialnego rep. A nr 125/03 od Miasta Ł. wskazany lokal mieszkalny o pow. 51,73 metrów kwadratowych jako odrębną własność wraz z udziałem w częściach wspólnych budynku za kwotę 57.000 zł pomniejszoną o 80 % bonifikaty, a następnie o kolejne 20 % z tytułu jednorazowej wpłaty. Ostatecznie pozwany uiścił cenę w kwocie 9.120 zł. W dniu 8 kwietnia 2003 r. J. K. sprzedał aktem notarialnym rep. A nr 984/03 opisany wyżej lokal mieszkalny L. i I. T. za cenę 70.000 zł. Część ceny sprzedaży w kwocie 35.000 zł została zapłacona przed podpisaniem aktu, zaś pozostała kwotą 35.000 zł miała być uiszczona do 31 sierpnia 2003 r.

Kupujący nie byli osobami bliskimi dla pozwanego.

W dniu 28 maja 2003 r. A. i J. małżonkowie K. sprzedali małżonkom J. K. i A. S. w formie aktu notarialnego rep. A nr (...) niezabudowaną nieruchomość położoną w miejscowości S. na ulicy (...), dla której prowadzona jest księga wieczysta KW (...) za kwotę 170.000 zł. Przedmiotowa umowa została poprzedzona warunkową umową sprzedaży z dnia 7 maja 2003 r. Kwota 22.000 zł została zapłacona przed podpisaniem warunkowej umowy sprzedaży. Ustalono, iż reszta ceny w kwocie 148.000 zł zostanie zapłacona w następujący sposób: 18.000 zł została zapłacona przed podpisaniem aktu, 30.000 zł miało zostać opłacone do 30 września 2003 r., reszta ceny w kwocie 100.000 zł miała zostać zapłacona w ratach: 10.000 zł do 31 grudnia 2004 r., 10.000 zł do 31 grudnia 2005 r., pozostałe 80.000 zł w czterech rocznych ratach po 20.000 zł płatnych do 31 grudnia każdego roku poczynając od 2006 r. L. i I. T. nie dotrzymali terminu zapłaty drugiej raty wyznaczonego na 31 sierpnia 2003r., którą zapłacili J. K. około 3 miesiące po terminie. Środki z pierwszej raty przeznaczone zostały na koszt aktu notarialnego nabycia nieruchomości w S. i zapłatę gotówką. Druga rata również została przekazana na opłacenie ceny nieruchomości w S.. Środki ze sprzedaży zostały przeznaczone przede wszystkim na cenę działki. Pozostałe środki pochodziły od pozwanego i jego byłej żony.

Pozwany w tamtym okresie prowadził działalność gospodarczą. W 2003 r. jedynym niestandardowym zakupem do firmy pozwanego był piec za około 8.000 zł. Pozwany w 2003 r. osiągnął dochód z prowadzonej działalności w kwocie ok. 40.000 zł. Przychody z prowadzonej działalności gospodarczej były wystarczające dla pokrycia kosztów jej prowadzenia.

A. T., żona pozwanego w tym czasie, miała mieszkanie własnościowe w kamienicy po remoncie, w którym zamieszkiwała z pozwanym na przełomie lat 2002/2003.

W dniu 23 listopada 2011 r. powód wezwał J. K. do zwrotu kwoty 48.071,66 zł stanowiącej zwaloryzowaną bonifikatę udzieloną przy sprzedaży pozwanemu lokalu mieszkalnego położonego przy ulicy (...) w terminie 60 dni od daty doręczenia wezwanie.

Kwota 47.880 zł z dnia 1 lutego 2003 r. przeliczona w oparciu o publikowane przez GUS wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych na dzień 31 marca 2003 r. odpowiada kwocie 48.071,66 zł.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy wskazał, że roszczenie powoda swe źródło czerpie wprost w przepisie art. 68 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami w brzmieniu obowiązującym w dniu zbycia lokalu mieszkalnego, tj. 8 kwietnia 2003 r. (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 t.j. – dalej u.g.n.).

Podstawę rozstrzygnięcia co do powstania obowiązku pozwanego zwrócenia kwoty równej uzyskanej bonifikacie stanowi stan prawny z chwili zbycia przez niego lokalu nabytego od Miasta. Jeżeli bowiem powstanie obowiązku zwrotu kwoty równej uzyskanej bonifikacie po jej waloryzacji jest sankcją naruszenia ustawowych ograniczeń w dysponowaniu i rozporządzaniu nabytą nieruchomością, to o tym, czy dane zdarzenie stanowi takie naruszenie i pociąga za sobą powstanie tego obowiązku powinny rozstrzygać, zgodnie z zasadą tempus regit actum, przepisy obowiązujące w chwili zaistnienia tego zdarzenia.

W czasie, kiedy pozwany sprzedał nabyty od Miasta lokal, podobnie jak w chwili jego nabycia przez pozwanego od Miasta, obowiązek zwrotu kwoty równej udzielonej nabywcy bonifikacie po jej waloryzacji był uzależniony od zbycia nabytej nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od dnia jej nabycia, osobie nie będącej osobą bliską. Bezspornym jest, że w sprawie takie zdarzenie nastąpiło w dniu 8 kwietnia 2003 roku. W konsekwencji,
z chwilą jego nastąpienia powstało roszczenie Miasta Ł. wobec pozwanego o zwrot kwoty równej uzyskanej przez niego bonifikacie po jej waloryzacji. Na byt powstałego już roszczenia o zwrot kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji nie mogło mieć wpływu wejście w życie dnia 22 października 2007 r. art. 68 ust. 2a pkt 5 u.g.n., wyłączającego zastosowanie art. 68 ust. 2 u.g.n. w przypadku sprzedaży lokalu mieszkalnego przed upływem określonego terminu, gdy środki uzyskane z jego sprzedaży przeznaczone zostaną w ciągu 12 miesięcy na nabycie innego lokalu mieszkalnego albo nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystanej na cele mieszkaniowe. Jeżeli roszczenie o zwrot kwoty równej udzielonej nabywcy bonifikacie już powstało na podstawie wcześniej obowiązującego stanu prawnego, ponowne badanie przesłanek tego roszczenia przy uwzględnieniu także tej negatywnej przesłanki, którą wprowadził art. 68 ust. 2a pkt 5 u.g.n., oznaczałaby wsteczne stosowanie tego przepisu. Przełamanie zasady nieretroakcji (art. 3 k.c.) jest wprawdzie
w wyjątkowych sytuacjach dopuszczalne, ale ustawa, którą dodano art. 68 ust. 2a pkt 5 u.g.n., nie daje żadnych podstaw do przypisania temu przepisowi mocy wstecznej. Tak więc w tym stanie prawnym, ustawowe prawo Miasta do żądania zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie stanowiło cześć łączącego strony umowy sprzedaży nieruchomości stosunku prawnego.

W niniejszej sprawie przepis art. 68 ust. 2 u.g.n. w brzmieniu na dzień zbycia nieruchomości stanowił, że właściwy organ może żądać zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji, jeżeli nabywca nieruchomości przed upływem 10 lat, licząc od dnia jej nabycia, zbył lub wykorzystał nieruchomość na inne cele niż wymienione w ust. 1 pkt 1-3 lub przed upływem 5 lat na inne cele niż wymienione w ust. 1 pkt 7. Nie dotyczy to zbycia na rzecz osoby bliskiej. Przepis art. 68 ust. 1 pkt 7 stanowił, iż właściwy organ może udzielić za zgodą, odpowiednio wojewody albo rady lub sejmiku, bonifikaty od ceny ustalonej zgodnie z art. 67 ust. 3, jeżeli nieruchomość jest sprzedawana jako lokal mieszkalny.

Omawiany przepis był kilkukrotnie nowelizowany, jednakże dopiero nowelizacja z 22 października 2007 r. rozszerzyła katalog sytuacji wyłączających obowiązek określony art. 68 ust. 2 u.g.n. przewidując, iż jest on wyłączony także w razie sprzedaży lokalu mieszkalnego, jeżeli środki uzyskane z jego sprzedaży przeznaczone zostaną w ciągu
12 miesięcy na nabycie innego lokalu mieszkalnego albo nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystanej na cele mieszkaniowe.

W niniejszej sprawie pozwany nabył nieruchomość 22 stycznia 2003 r. i zbył nieruchomość w ciągu zaledwie 3 miesięcy od daty jej nabycia. Skoro w niniejszej sprawie zastosowanie znajduje przepis art. 68 ust. 2 u.g.n. w brzmieniu na dzień zbycia nieruchomości oznacza to, że każde zbycie nieruchomości przed upływem terminu określonego ustawą oznacza wypełnienie przesłanki domagania się przez właściwy organ zwrotu udzielonej bonifikaty bez względu na to, na co zostaną przeznaczone środki uzyskane ze sprzedaży.

W ocenie Sądu Rejonowego niedopuszczalna jest odmienna wykładnia art. 68. ust. 2 u.g.n w brzmieniu obowiązującym w dacie sprzedaży przez pozwanego lokalu nr (...) przy ul. (...), choć literalne brzmienie tegoż przepisu mogłoby ją sugerować.

Ust. 2 cytowanego przepisu stanowił w tejże dacie, iż nabywca ma obowiązek zwrotu bonifikaty, jeżeli zbył lub wykorzystał nieruchomość przed upływem 5 lat na cele inne niż wymienione w ust. 1 pkt 7, a więc jako lokal mieszkalny. Dopuszczalne byłoby zatem uznanie, iż zbycie w celu nabycia innego lokalu mieszkalnego zwalniało nabywcę od obowiązku zaworu bonifikaty. Gdyby bowiem ustawodawca chciał, aby każde zbycie lokalu przed upływem 5 lat na rzecz osób nie będących osobami bliskimi nabywcy, prowadziło do obowiązku zwrotu bonifikaty, powinien użyć zwrotu: jeżeli nabywca zbył nieruchomość lub wykorzystał ją na cele inne niż wymienione w ust. 1 pkt 7. Sformułowanie przepisu pozwalałoby zatem co do zasady na przyjęcie, iż zarówno zbycie, jak i przeznaczenie na cel określone w ust. 1 pkt 7 zwalania od obowiązku zwrotu bonifikaty. Dokonując jednak wykładni należy odnieść się do kolejnych nowelizacji tegoż przepisu.

Omawiana redakcja tegoż artykułu uległa zasadniczej zmianie już w dniu 2 września 2004 roku, po przyjęciu kolejnej ustawy nowelizującej. Wówczas ust. 2 uzyskał następujące brzmienie: Jeżeli nabywca nieruchomości zbył nieruchomość lub wykorzystał ją na inne cele niż cele uzasadniające udzielenie bonifikaty, przed upływem 10 lat, licząc od dnia jej nabycia, a w przypadku nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny przed upływem 5 lat, jest zobowiązany do zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji. Zwrot następuje na żądanie właściwego organu. Jednocześnie jednak poszerzono katalog sytuacji wyłączających obowiązek zwrotu bonifikaty m.in. o zbycie pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego oraz pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego i Skarbem Państwa.

Dopiero ustawa z dnia 22 października 2007 roku poszerzyła katalog wyłączeń obowiązku zwrotu bonifikaty także na sytuacje zamiany lokalu mieszkalnego na inny lokal mieszkalny albo nieruchomość przeznaczoną lub wykorzystywaną na cele mieszkaniowe oraz sprzedaży lokalu mieszkalnego, jeśli środki uzyskane z jego sprzedaży przeznaczone zostaną w ciągu 12 miesięcy na nabycie innego lokalu mieszkalnego albo nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystanej na cele mieszkaniowe.

Tym samym uznać należy, że przyjęcie wykładni, iż już w przedmiotowej dacie przepis art. 68 ust. 2 ugn przewidywał zwolnienie się z obowiązku zwrotu bonifikaty w przypadku przeznaczenia środków ze sprzedaży lokalu na nabycie innego lokalu mieszkalnego stałoby w jawnej sprzeczności z działaniami ustawodawcy. Trudno bowiem przyjąć koncepcję, iż ustawodawca początkowo przewiduje taki wyjątek, następnie go usuwa, aby w kolejnej nowelizacji przyjąć go ponownie, w rozszerzonej wersji.

Wobec powyższego, należy stwierdzić, iż okoliczność, że pozwany przeznaczył środki uzyskane ze sprzedaży lokalu na nabycie nieruchomości, nie zwalnia go z obowiązku zwrotu kwoty udzielonej bonifikaty. Należało zatem zasądzić na rzecz powoda kwotę udzielonej bonifikaty zwaloryzowaną, zgodnie z art. 5 u.g.n., z zastosowaniem wskaźników zmian cen nieruchomości ogłaszanych przez Prezesa GUS, w drodze obwieszczeń, w Monitorze Polskim.

Nawet jednak przyjęcie wykładni, iż art. 68 ust. 2 u.g.n. w dacie sprzedaży przez pozwanego przedmiotowego lokalu przewidywał zwolnienie się z obowiązku zwrotu bonifikaty w przypadku przeznaczenia środków ze sprzedaży lokalu na nabycie innego lokalu mieszkalnego nie wpływałoby na treść rozstrzygnięcia, bowiem pozwany uzyskane środki przeznaczył na nabycie innej nieruchomości, nie zaś lokalu mieszkalnego, zaś przepis art. 68 ust. 2 w zakresie wyłączającym obowiązek zwrotu bonifikaty jest wyjątkiem i nie podlega wykładni rozszerzającej.

Za bezzasadny uznał Sąd Rejonowy podniesiony przez stronę pozwaną zarzut przedawnienia roszczenia.

Sąd Rejonowy wskazał wreszcie, że nie podziela linii orzeczniczej odmawiającej zasądzania zwrotu kosztów bonifikaty z powołaniem na zasady współżycia społecznego, uznając, iż uprawnieni z tytułu udzielenia bonifikaty przy kupnie lokalu, jeśli nie dotrzymują warunku nie sprzedawania lokalu w określonym przez ustawę czasie i sprzedają go z zyskiem, sami pozostając w niezgodzie z zasadami współżycia społecznego, nie mogą skutecznie zwalczać prawa do dochodzenia zwrotu udzielonej im bonifikaty zarzucając naruszenie art. 5 k.c.. Należy bowiem pamiętać, iż stosowanie art. 5 k.c. może mieć miejsce jedynie w sytuacjach wyjątkowych, gdy uwzględnienie powództwa prowadziłoby do sytuacji nieakceptowanej ze względów aksjologicznych i teleologicznych. Nie może być ono wymierzone przeciwko treści prawa postrzeganego jako niesprawiedliwe, lecz musi być następstwem wykonania przez stronę prawa podmiotowego, godzącego w fundamentalne wartości, których urzeczywistnieniu ma służyć prawo. Wykonywanie przez Gminę jej prawa podmiotowego wynikającego z treści art. 68 ust. 2 u.g.n. nie godzi w wartość, której ma służyć, a więc w umożliwienie nabywania przez dotychczasowych najemców zajmowanych nieruchomości ze znaczną bonifikatą, a zatem na niekomercyjnych warunkach w celu uzyskania stabilnego zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych. Działanie Gminy i przewidziana w ustawie o gospodarce nieruchomościami możliwość udzielenia stosownej bonifikaty stanowiły realizację wynikającej z art. 75 ust. 1 Konstytucji RP polityki władz publicznych, sprzyjającej zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych obywateli i popierającej ich działania zmierzające do uzyskania własnego mieszkania. Regulacja określająca czasokres, w jakim nabywca nie mógł zbyć lokalu nie narażając się na żądanie zwrotu udzielonej bonifikaty uzasadniona jest koniecznością ochrony Gminy oraz jej obywateli przed działaniami prowadzącymi do nadużyć prawa do udzielenia (bardzo znaczącej pod względem wysokości) bonifikaty w celach czysto spekulacyjnych. W realiach niniejszej sprawy działanie pozwanego miało taki charakter. Nabycie przez niego mieszkania z udzieloną bonifikatą nastąpiło zaledwie na niespełna 3 miesiące przed jego sprzedażą, i 4 miesiące przed nabyciem przez niego i żonę nieruchomości w modnej okolicy Ł.. Zbieżność czasowa pomiędzy tymi czynnościami pozwala na przyjęcie, iż nabycie przez niego lokalu do Gminy miało na celu uzyskanie środków na zakup nowej nieruchomości w dacie, gdy przepisy u.g.n. nie przewidywały wyłączenia obowiązku zwrotu bonifikaty w przypadku przeznaczenia środków uzyskanych ze sprzedaży lokalu na zakup innej nieruchomości lub lokalu mieszkalnego. Tym samym za chybiony uznać należy argument pozwanego, iż sprzedawał przedmiotowe mieszkanie wiedząc, że jeżeli środki z jego sprzedaży przeznaczy na nabycie innej nieruchomości, nie będzie musiał zwracać bonifikaty. W obowiązującym w tej dacie stanie prawnym nie było takiej regulacji, a wprowadzona została ona dopiero nowelizacją z dnia 22 października 2007 roku, a zatem w ponad cztery lata po sprzedaży przez pozwanego mieszkania przy ul. (...) nr 40.

Nabycie zatem przez pozwanego przedmiotowego lokalu z bonifikatą nie miało na celu stabilnego zaspokojenia jego potrzeb mieszkaniowych, a jedynie uzyskanie środków na znaczne polepszenie swych warunków mieszkaniowych. Pozwany nie był jednocześnie w sytuacji życiowej czy finansowej zmuszającej go do tego rodzaju działań. Mieszkanie przy ul. (...) miało powierzchnie ponad 50 metrów i 3 pokoje. Własnościowe mieszkanie miała także jego ówczesna żona, świadek A. T.. Ich potrzeby mieszkaniowe były zatem w pełni zaspokojone.

Powyższe okoliczności przemawiają także za skorzystaniem przez Gminę z jej prawa do żądania zwrotu bonifikaty. Sąd dostrzega, iż dopiero ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. zmieniająca u.g.n., która weszła w życie z dniem 22 września 2004 r., wprowadziła obowiązek żądania zwrotu tej bonifikaty. Oznacza to, że w przypadku zbycia lokalu przed tą datą, uwzględniając cel ustawy, gmina mogła odstąpić od żądania zwrotu udzielonej bonifikaty. W ocenie Sądu Rejonowego okoliczności niniejszej sprawy za takim odstąpieniem nie przemawiają.

W konsekwencji Sąd Rejonowy uznał, iż powództwo zasługuje na uwzględnienie w całości.

O obowiązku zapłaty odsetek Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i § 2 k.c. Powód wezwał bowiem pozwanego do zapłaty, wyznaczając mu termin 60 dni od dnia doręczenia pisma, co nastąpiło 23 listopada 2011 r. W dniu 23 stycznia 2012 r. pozwany opóźniał się już zatem ze spełnieniem świadczenia, co stanowi przesłankę domagania się odsetek.

Apelację od powyższego wyroku złożył pozwany, zaskarżając go w całości i zarzucając mu naruszenie prawa materialnego a to przepisu art. 68 ust. 2 i 2a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w postaci przyjęcia, że zastosowanie mają przepisy obowiązujące dnia 8 kwietnia 2003 roku, podczas, gdy przepis ten był wielokrotnie nowelizowany, nie były przewidziane przez ustawodawcę przepisy przejściowe, a powód dochodzi zapłaty od pozwanego dopiero w roku 2012.

Mając na uwadze powyższe zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i podlegała oddaleniu.

Uznając ustalenia faktyczne poczynione w postępowaniu pierwszoinstancyjnym za prawidłowe, Sąd Okręgowy podziela je i przyjmuje za własne.

Apelacja wywiedziona w niniejszej sprawie ogranicza się do jednego zarzutu. Mianowicie skarżący twierdzi, że ocena dochodzonego przez powoda roszczenia winna nastąpić w świetle brzmienia przepisu art. 68 ustawy o gospodarce nieruchomościami obowiązującego w dacie wystąpienia przez powoda z przedmiotowym powództwem, a nie jak uczynił to Sąd Rejonowy w świetle brzmienia tegoż przepisu obowiązującego w dniu zbycia przez pozwanego przedmiotowego lokalu mieszkalnego.

Zarzut ten musi być uznany za całkowicie chybiony i nie znajdujący oparcia w przepisach prawa.

Zgodzić należy się z autorem apelacji, że na przestrzeni swojego obowiązywania przepis art. 68 ustawy o gospodarce nieruchomościami był kilkakrotnie nowelizowany. Sytuacja ta wymaga odniesienia się w niniejszych rozważaniach do problemu retrospektywności prawa, czyli stosowanie nowych norm prawnych do stosunków prawnych powstałych przed wejściem w życie tych nowych norm, a istniejących nadal po ich wejściu w życie. Do oceny retrospektywności nowych norm prawnych nie ma zastosowania art. 3KC (tak też wyr. SN z 4.9.2008 r., IV CSK 196/08, P.. 2010, Nr 7-8, poz. 286; odmiennie uchw. SN(7) z 26.5.1988 r., III CZP 87/87, OSN 1989, Nr 2, poz. 19). Rozstrzygnięcia pomiędzy dalszym stosowaniem do istniejącego stosunku prawnego norm dawnych a stosowaniem do niego norm nowych powinien dokonać prawodawca w przepisach końcowych nowego aktu prawnego. W razie braku takiego rozstrzygnięcia stosuje się pewne zasady wypracowane w doktrynie. Podstawowe znaczenie ma tu zasada tempus regit actum, nakazująca oceniać zdarzenia prawne na podstawie ustaw stosowalnych w chwili ich nastąpienia, a więc wiążąca czasowy zakres działania normy z jej czasowym zakresem obowiązywania i wejścia w życie. Według reguł prawa międzyczasowego co do stosowania prawa materialnego, a o takie prawo w sprawie chodzi, do czynności prawnych i innych zdarzeń stosuje się prawo obowiązujące w chwili dokonania czynności lub powstania zdarzeń prowadzących do określonych stosunków prawnych. Jest to inna sytuacja niż w wypadku zmiany prawa procesowego. Zmiana bowiem prawa procesowego prowadzi do tzw. bezpośredniego działania prawa, co oznacza, że zmienione prawo procesowe stosuje się wprost do aktualnie podejmowanych czynności procesowych (porównaj – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 1998 roku, I CKN 504/97, opublikowany w zbiorze orzecznictwa programu L.).

Odnosząc powyższe uwagi do realiów niniejszej sprawy należy wskazać, że roszczenie powoda o zwrot wartości udzielonej pozwanemu, przy zakupie lokalu bonifikaty, powstało w dacie zbycia lokalu przez pozwanego. W konsekwencji prawidłowo Sąd Rejonowy przyjął, że zasadność powyższego roszczenia musi być oceniana według przepisów prawa materialnego w brzmieniu obowiązującym w tej dacie (a więc 8 kwietnia 2003 roku).

W świetle zaś brzmienia tych przepisów nie może budzić wątpliwości, że podnoszona w apelacji przez skarżącego okoliczność, iż pieniądze uzyskane ze sprzedaży lokalu przeznaczył na nabycie nieruchomości położonej w S., pozostaje bez znaczenia dla obowiązku zwrotu równowartości udzielonej pozwanemu przez powoda bonifikaty. Przepisy obowiązujące w dniu 8 kwietnia 2003 roku nie przewidywały bowiem aby nabycie za środki uzyskane ze sprzedaży lokalu zakupionego z bonifikatą, nieruchomości nawet w celu budowy na niej domu mieszkalnego, było okolicznością zwalniającą z obowiązku zwrotu równowartości udzielonej bonifikaty.

Wywód prawny poczyniony w tym zakresie przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia należy uznać za prawidłowy i kompletny. Poglądy w nim wyrażone Sąd Okręgowy w pełni akceptuje i przyjmuje za własne. Nie zachodzi więc potrzeba ich ponownego przytaczania.

Nadto, choć apelacja nie zawiera zarzutów odnoszących się do tej kwestii, trzeba również wspomnieć, że Sąd Rejonowy rozważał również zastosowanie na korzyść pozwanego normy art. 5 k.c. Słusznie doszedł jednak do wniosku, że powoływanie się przez pozwanego na zasady współżycia społecznego nie mogło odnieść zamierzonego skutku. Kwestią zastosowania art. 5 k.c. w sprawach o zwrot bonifikaty z art. 68 ust. 2 u.g.n. zajmował się Sąd Najwyższy we wcześniej cytowanym wyroku z dnia 25 sierpnia 2011r. Trafnie wskazał w nim, że istotą prawa cywilnego jest strzeżenie praw podmiotowych, a zatem wszelkie rozstrzygnięcia prowadzące do redukcji bądź unicestwienia tych praw mają charakter wyjątkowy. Odmowa udzielenia ochrony prawnej na podstawie art. 5 k.c., z uwagi na jego wyjątkowy, w powyższym ujęciu, charakter musi być uzasadniona istnieniem okoliczności rażących i nieakceptowanych w świetle powszechnie uznawanych w społeczeństwie wartości. Uprawnieni z tytułu udzielenia przy kupnie lokalu bonifikaty, jeśli nie dotrzymają warunku niesprzedawania lokalu w określonym przez ustawę czasie i sprzedają go z zyskiem, sami pozostając w niezgodzie z zasadami współżycia społecznego, nie mogą skutecznie zwalczać prawa do dochodzenia zwrotu udzielonej im bonifikaty zarzucając naruszenie art. 5 k.c.. Podzielając w całości wyżej przytoczone poglądy należy wskazać, że w niniejszej sprawie po stronie powoda nie wystąpiły żadne nadzwyczajne okoliczności, które pozwoliłyby uznać żądanie zwrotu zwaloryzowanej bonifikaty za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Pozwany zbył wykupiony lokal mając pełną świadomość, jakie są tego konsekwencje prawne.

Mając powyższe na uwadze apelacja podlegała oddaleniu z mocy art. 385 k.p.c..

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. obciążając nimi, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, pozwanego jako stronę przegrywającą.

Zasądzona z tego tytułu kwota 1.200 złotych stanowi wynagrodzenie pełnomocnika powoda w postępowaniu apelacyjnym ustalone na podstawie przepisów § 6 pkt 5 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu /t. j. Dz. U. z 2013 roku, poz.490/,

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Sabina Szwed
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Data wytworzenia informacji: