Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 22 sierpnia 2016 roku Stowarzyszenie (...) w W. wystąpiło przeciwko Uniwersytetowi (...) o:

1.  zobowiązanie pozwanego do udzielenia pisemnych informacji, na temat imprez zorganizowanych w latach 2009 - 2015 w ramach (...), w trakcie których eksploatowane były utwory muzyczne, słowne, słowno-muzyczne i choreograficzne, obejmujących:

a)  datę imprezy, nazwę występujących w trakcie poszczególnych imprez zespołów muzycznych, imiona i nazwiska artystów wykonawców,

b)  wysokość honorariów wypłaconych artystom wykonawcom (zespołom muzycznym) z tytułu udziału w poszczególnych imprezach,

c)  wykaz, sporządzony oddzielnie dla każdej imprezy wymienionej w punkcie 1, rozpowszechnionych w trakcie imprez utworów muzycznych, słownych, słowno –muzycznych i choreograficznych, ze wskazaniem sposobu rozpowszechniania (publiczne wykonanie, publiczne odtworzenie) i podaniem tytułu utworu (a w przypadku utworu zagranicznego także tytułu oryginalnego), imion i nazwisk autorów słów i kompozytorów każdego rozpowszechnionego utworu oraz imienia i nazwiska autorów opracowania;

1.  zobowiązanie pozwanego do udzielenia pisemnych informacji obejmujących wysokość honorariów wypłaconych artystom wykonawcom (zespołom muzycznym) z tytułu udziału w poszczególnych imprezach podczas (...) w 2016 r.;

2.  zobowiązanie pozwanego do udostępnienia powodowi dokumentacji związanej z organizacją imprez, o których mowa w pkt. 1 i 2, w szczególności zaś uwierzytelnionych kopii umów z artystami wykonawcami, zespołami muzycznymi lub agencjami artystycznymi oraz uwierzytelnionych kopii faktur i rachunków, wystawianych przez te podmioty na rzecz pozwanego;

3.  zobowiązanie pozwanego do doręczenia informacji i dokumentacji do siedziby Dyrekcji Okręgowej Stowarzyszenia (...) w Ł., w terminie 1 miesiąca od uprawomocnienia się wyroku.

W uzasadnieniu strona powodowa wskazała, iż żądane informacje są konieczne dla określenia wynagrodzeń twórców, których prawami powód zarządza, w których utwory były wykonywane podczas (...) organizowanych przez (...) w latach 2009 – 2016. Mimo, iż powód zwracał się do pozwanego o udzielenie wskazanych informacji, uzyskał je tylko w formie szczątkowej (pozew k. 2 – 11).

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa podnosząc, że spełnił już świadczenie, albowiem przekazał informacje dotyczące zespołów muzycznych występujących podczas (...) w latach 2009 – 2015 (odpowiedź na pozew, k. 106 – 110).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W latach 2009 – 2016 (...) organizował imprezy studenckie Juwenalia, podczas których miały miejsce koncerty zaproszonych zespołów muzycznych i inne imprezy towarzyszące koncertom (wydruki stron internetowych z programem (...), k. 26 – 29, 33 – 34, 38, 52, 58; protokoły pozwanego, k. 59 – 62).

Juwenalia są imprezą otwartą, dostępna dla wszystkich. Nie jest to impreza biletowana i (...) nie osiąga z niej bezpośrednich zysków (zeznania świadków: A. F., k. 162, 00:16:41 i J. G., k. 163, 00:27:27).

Pismami z 18 maja i 23 lipca 2015 roku (...) poinformował (...), że nie uzyskał zezwolenia na uprawnionych twórców na wykorzystywanie ich utworów muzycznych i słowno – muzycznych podczas (...) w latach 2009 – 2015. W związku z powyższym zażądał informacji o odbywających się w ramach (...) w poszczególnych latach imprezach, występujących podczas tych imprez wykonawcach, wysokości ich honorariów oraz wykazu wszystkich utworów rozpowszechnionych podczas poszczególnych imprez (pisma, k. 65 – 69).

Pismem z dnia 7 sierpnia 2015 roku (...) przekazał nazwy zespołów, które koncertowały podczas (...) w latach 2009 – 2015, przy czym nie były to wszystkie zespoły w porównaniu z programem (...) w tych latach. Pozwany wskazał też, że nie posiada informacji o tytułach wykonywanych utworów i danych ich autorów (pismo, k. 71).

(...) nie dysponuje danymi dotyczącymi konkretnych utworów wykonywanych przez wykonawców podczas koncertów w ramach (...). Po otrzymaniu takiego żądania od (...), (...) nie zwracał się do wykonawców o wskazanie listy utworów wykonywanych przez nich podczas koncertów (zeznania świadków: A. F., k. 162, 00:16:41 i J. G., k. 163, 00:27:27).

Co do niektórych wykonawców (...) dysponuje fakturami i rachunkami za koncerty (okoliczność bezsporna: protokół rozprawy, k. 231, 00:20:32).

W toku sprawy (...) udostępnił stronie powodowej 42 umowy dotyczące koncertów organizowanych w latach 2009 – 2015 w ramach (...), jednakże z wyłączeniem danych dotyczących wysokości wynagrodzeń poszczególnych wykonawców za koncerty (okoliczność bezsporna: protokół rozprawy, k. 230, 00:01:16, umowy, k. 176 – 229).

W dniu 13 kwietnia 2017 roku (...) udostępnił stronie powodowej umowy dotyczące koncertów organizowanych w roku 2016 w ramach (...), jednakże również z wyłączeniem danych dotyczących wysokości wynagrodzeń poszczególnych wykonawców za koncerty (okoliczność bezsporna: umowy, k. 234 – 248).

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie wskazanych wyżej dowodów. Nie było on sporny miedzy stronami.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo w znacznej części jest zasadne.

Zgodnie z przepisem art. 105 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 2017/880 tekst. jedn.) w zakresie swojej działalności organizacja zbiorowego zarządzania może się domagać udzielenia informacji oraz udostępnienia dokumentów niezbędnych do określenia wysokości dochodzonych przez nią wynagrodzeń i opłat.

Powodowe Stowarzyszenie (...) w W. jest organizacją zajmującą się ochroną praw autorskich, w szczególności wykonywaniem zbiorowego zarządzania prawami autorskimi (odpis KRS, k. 17). Przepis art. 105 ust. 1 cytowanej ustawy wprowadza domniemanie, że organizacja zbiorowego zarządzania jest uprawniona do zarządzania i ochrony w odniesieniu do pól eksploatacji objętych zbiorowym zarządzaniem oraz że ma legitymację procesową w tym zakresie. Przesądza to o możliwości dochodzenia przez powoda roszczenia informacyjnego w zakresie wskazanym w art. 105 ust. 2 ustawy.

W dalszej kolejności wskazać trzeba, jakie informacje i dokumenty niezbędne są do określenia wysokości dochodzonych przez organizację zbiorowego zarządzania wynagrodzeń i opłat. Otóż przepis art. 110 ustawy stanowi, że wysokość wynagrodzeń dochodzonych w zakresie zbiorowego zarządzania przez organizacje zbiorowego zarządzania powinna uwzględniać wysokość wpływów osiąganych z korzystania z utworów i przedmiotów praw pokrewnych, a także charakter i zakres korzystania z tych utworów i przedmiotów praw pokrewnych. Wynagrodzenia te ustalone są przede wszystkim w oparciu o tabele wynagrodzeń za korzystanie z utworów lub przedmiotów praw pokrewnych zatwierdzone przez Komisję Prawa Autorskiego i opublikowane w Biuletynie Informacji Publicznej (art. 110 ¹ ust. 2 pkt. 1, art. 110 ¹³ ust. 5, 6 i 7 ustawy). Dla strony powodowej zatwierdzono i opublikowano w Biuletynie Informacji Publicznej tabele stawek wynagrodzeń autorskich za odtwarzanie utworów i przedmiotów praw pokrewnych (k. 78 – 94), za publiczne wykonania utworów podczas występów estradowych (k. 95 – 97) oraz za odtwarzanie utworów i przedmiotów praw pokrewnych w kategorii taniec (k. 98 – 100). Tabele te przewidują w szczególności, że w przypadku imprez niebiletowanych, to jest jeżeli nie pobiera się opłat za wstęp, wynagrodzenie autorskie stanowi 10 % wynagrodzeń wszystkich wykonawców (k. 96), stawki ryczałtowe za odtwarzanie z nośników dźwięku lub za pomocą urządzeń do odbioru programów radiowych podczas imprez tanecznych, uzależnione są od liczby miejsc w lokalu i wielkości miejscowości, w której odbywa się impreza (k. 98 – 100), a także, że stawki ryczałtowe za odtwarzanie z nośników dźwięku lub za pomocą urządzeń do odbioru programów radiowych podczas imprez rekreacyjno – sportowych i festynów, uzależnione są od liczby uczestników (k. 91 – 93).

To pozwala na określenie, jakie informacje oraz dokumenty niezbędne są do określenia wysokości wynagrodzeń i opłat, które mogą być dochodzone przez powoda od pozwanego w związku z organizacją (...) w latach 2009 – 2016. Niewątpliwie do danych takich należą informacje o konkretnych imprezach organizowanych w ramach (...) i wykonawcach występujących w trakcie tych imprez. To pozwoli na określenie artystów, którym należne jest wynagrodzenie (uzależnione od sposobu publikacji ich utworów – koncerty, imprezy plenerowe lub taneczne). Również istotne jest uzyskanie informacji o wysokości honorariów wypłaconych wykonawcom, skoro bowiem Juwenalia są imprezą niebiletowaną, to wynagrodzenia autorskie wylicza się jako określony ułamek wynagrodzeń wszystkich wykonawców. Z kolei dane o konkretnych utworach i ich kompozytorach mają znaczenie w przypadku wykonania utworów zapożyczonych. Wszystkie wskazane tu informacje są zatem niezbędne do określenia wysokości wynagrodzeń i opłat, a nie zostały udzielone przez (...) stronie powodowej – brak było przede wszystkim informacji o konkretnych imprezach organizowanych podczas (...) i pełnej listy wykonawców.

Jeżeli zaś chodzi o dokumenty niezbędne są do określenia wysokości wynagrodzeń i opłat, to konieczne są one do zweryfikowania informacji wskazanych wyżej: istotne są tu przede wszystkim pełne umowy z wykonawcami lub agencjami artystycznymi oraz rachunki i faktury za wykonane koncerty, ale także i inne posiadane przez pozwanego dokumenty związane z organizacja imprez w ramach (...).

Niezbędne są w tym momencie trzy dodatkowe uwagi.

Po pierwsze, przepis art. 105 ust. 2 ustawy o prawie autorskim szeroko zakreśla krąg informacji, których żądać może organizacja zbiorowego zarządzania: mają to być wszystkie informacje niezbędne do określenia wysokości dochodzonych wynagrodzeń i opłat. Jeżeli informacje takie obejmują, tak jak w rozpoznawanej sprawie, również dane co do wysokości honorariów wypłaconych poszczególnym wykonawcom, to nie ma podstaw do odmawiania tych informacji powodowi z powołaniem się na tajemnicę handlową. Komentowany przepis nie czyni w tym zakresie żadnego wyjątku, zatem informacje dotyczące wysokości wynagrodzeń również objęte są roszczeniem informacyjnym.

Po drugie, roszczenie informacyjne, mimo związku z ewentualnym późniejszym roszczeniem o zapłatę, ma jednak charakter samodzielny. Dotyczy ono pozyskania informacji i dokumentów niezbędnych do dochodzenia wynagrodzeń i opłat, bez względu na zasadność przyszłego roszczenia o zapłatę. Poza kognicją sądu w postępowaniu, w którym dochodzone jest roszczenie informacyjne, pozostaje ocena zasadności przyszłego roszczenia o zapłatę, w szczególności okoliczności, czy za rozpowszechnianie określonych utworów należne jest organizacji zbiorowego zarządzania wynagrodzenie, czy też rozpowszechnianie to jest wolne od wynagrodzenia, chociażby z uwagi na przepisy o dozwolonym użytku. Ocena taka wykracza poza przesłanki roszczenia informacyjnego, w którym żąda się danych niezbędnych do dochodzenia, a nie skutecznego dochodzenia wynagrodzenia. Wystarczające jest zatem ustalenie, że konkretne informacje lub dokumenty są niezbędne do dochodzenia wynagrodzenia, a zbędne i niedopuszczalne – ustalanie innych przesłanek przyszłego roszczenia o zapłatę. W tej sytuacji powoływanie się przez pozwanego na dozwolony użytek utworów podczas (...) pozostaje indyferentne w rozpoznawanej sprawie.

Po trzecie wreszcie, istotne jest, aby wyrok sądu w zakresie roszczenia informacyjnego nadawał się do wykonania, to jest, by ujęte w nim zobowiązania były możliwe do wykonania dla zobowiązanego. Dlatego wyraźnie w wyroku wskazano, że (...) ma udzielić Stowarzyszeniu (...) informacji w zakresie posiadanych wiadomości o konkretnych utworach rozpowszechnianych w trakcie (...) (pkt. 1 c) oraz przekazać posiadane dokumenty związane z organizacją imprez w ramach (...) (pkt. 3). Sąd ustalił bowiem, że pozwany nie dysponuje aktualnie wiedzą na temat konkretnych utworów wykonywanych podczas (...), ani nie jest w posiadaniu rachunków i faktur do wszystkich umów. Niewątpliwie (...) ma możliwość zwrócić się do wykonawców o wskazanie, jakie konkretnie utwory wykonywane były podczas koncertów i innych imprez, jednakże nie dysponuje jakimikolwiek środkami przymuszenia tych podmiotów do udzielenia takich informacji. Dlatego też sąd wyznaczył pozwanemu termin dwóch miesięcy od uprawomocnienia się wyroku na udzielenie powodowi żądanych informacji; w ocenie sądu jest to czas wystarczający do podjęcie działań celem uzyskania tych danych. Z drugiej jednak strony, sąd wyraźnie wskazał, iż zobowiązanie dotyczy tylko i wyłącznie informacji przez pozwanego posiadanych (w chwili, gdy wyrok ma być wykonany, to jest dwa miesiące po jego uprawomocnieniu się), albowiem zobowiązanie do udzielenia informacji, których zobowiązany nie ma i nie ma możliwości ich uzyskania jest nie do pogodzenia z możliwością wykonania wyroku. Trzeba podkreślić, że bez względu na to, czy pozwany powinien, czy nie powinien dysponować żądanymi informacjami, to fakt, że nimi nie dysponuje – i o ile nie będzie mógł ich uzyskać po wyczerpaniu wyłącznie dobrowolnych metod zasięgnięcia tych danych od swoich kontrahentów – nie pozwala na zobowiązanie go do udzielenia tych informacji powodowi, albowiem oznaczałoby to włożenie na pozwanego zobowiązania niewykonalnego i obwarowanie go przymusem państwowym.

Mając powyższe na uwadze, sąd uwzględnił powództwo w zakresie podanym w pozwie i oddalił je w pozostałej części. W szczególności dotyczy to zobowiązania do udzielenia informacji, którymi pozwany nie będzie dysponował w chwili wykonania wyroku, a także szczegółowych danych dotyczących rozpowszechnianych utworów (tytuł oryginalnego utworu, dane autorów słów i autorów opracowania), uznając w tym ostatnim zakresie, że tak szczegółowe dane nie są niezbędne do dochodzenia przez powoda wynagrodzenia, bowiem są to informacje, które sam powód może ustalić na podstawie danych dostarczonych przez pozwanego (tytułu utworu i dane kompozytora).

Mając na względzie, że powództwo zostało oddalone w znikomej części sąd obciążył pozwanego obowiązkiem zwrotu na rzecz powoda całości kosztów procesu, na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. Na koszty te złożyły się wynagrodzenie pełnomocnika wraz z opłatą od pełnomocnictwa – 1.080 zł (§ 8 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie w wersji obowiązującej w chwili wytoczenia powództwa) i 17 zł oraz uiszczona opłata od pozwu w wysokości 100 zł.

Z/ Odpis wyroku wraz z odpisem uzasadnienia doręczyć pełnomocnikowi strony powodowej.