Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 13 stycznia 2017 r., skierowanym przeciwko (...) S.A. w W., powód P. S. wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz następujących kwot:

1)  80.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 13 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za cierpienia fizyczne i psychiczne oraz uszczerbek na zdrowiu, doznane w wypadku;

2)  1.245 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 13 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za rzeczy zniszczone w wypadku;

3)  14.826 zł z ustawowymi odsetkami od 13 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby (w tym: 1.440 zł z tytułu zwrotu poniesionych kosztów leczenia, 12.386 zł z tytułu zwrotu kosztów opieki i kwoty 1.000 zł z tytułu zwrotu kosztów dojazdów do placówek medycznych);

4)  ustalenie, że pozwany ponosi odpowiedzialność za dalsze, mogące powstać w przyszłości skutki wypadku.

Powód podał, że wysunięte roszczenia pozostają w związku z wypadkiem komunikacyjnym, w którym uczestniczył w dniu 17 lipca 2015 r. jako osoba poszkodowana, którego sprawca posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w pozwanym zakładzie ubezpieczeń.

Oprócz tego powód wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

(pozew k. 3-8)

Pozwany nie uznał powództwa i wniósł o jego oddalenie. Podniósł, że żądana kwota zadośćuczynienia jest rażąco wygórowana w stosunku do zakresu i charakteru doznanego przez powoda uszczerbku na zdrowiu, zaś wypłacone powodowi w toku postępowania likwidacyjnego zadośćuczynienie w pełni rekompensuje doznaną przez niego krzywdę. Podniósł, że uraz biodra oraz inne zgłaszane przez powoda dolegliwości - oprócz urazu obojczyka - nie pozostają w związku z wypadkiem z dnia 17 lipca 2015 r. Zwrócił uwagę, że między wypadkiem a badaniem TK kręgosłupa upłynęło 6 miesięcy, co pozwala na stwierdzenie, że do urazu biodra nie doszło w wyniku wypadku. Zakwestionował żądanie zapłaty odszkodowania za zniszczoną odzież wskazując na zawyżenie jej realnej na datę wypadku wartości. Nie uznał żądania o zapłatę skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby, w tym kosztów leczenia, dojazdów i opieki, podnosząc, że nie mają one związku z wypadkiem, a powód nie udowodnił nadto ani faktycznej wysokości, ani też konieczności i celowości dochodzonych kosztów.

Nadto pozwany wniósł o zasądzenie od powoda zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

(odpowiedź na pozew k. 68-72)

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 17 lipca 2015 r. P. S. był uczestnikiem wypadku komunikacyjnego.

Sprawcą wypadku był G. B., który nieumyślnie naruszył przepisy ruchu drogowego, wjeżdżając motorowerem bezpośrednio przed jadącego prawidłowo rowerem powoda.

W wyniku zdarzenia powód spadł z roweru i upadł, uderzając o twarde podłoże.

(okoliczności bezsporne; opinia biegłego z zakresu medycyny sądowej dr n. med. P. B. k. 176-181; opinia biegłego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego prof. dr hab. inż. A. S. k. 118-129)

W stosunku do sprawcy wypadku w dniu 16 listopada 2015 r. zapadł wyrok karny skazujący.

(wyrok k. 16-17)

Pojazd, którym kierował sprawca wypadku objęty był obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej w (...) S.A. w W.

(okoliczności bezsporne)

Na miejsce wypadku wezwano karetkę pogotowia, która przewiozła P. S. do szpitala w M., gdzie rozpoznano zwichnięcie stawu barkowo - obojczykowego prawego i wieloodłamowe złamanie końca barkowego obojczyka prawego, stłuczenie stawu biodrowego, stłuczenie palca wskazującego lewej ręki oraz powierzchowne urazy obejmujące kończyny dolne i górne. W opisie wykonanego zdjęcia RTG nie odnotowano ewidentnych zmian urazowych w obrębie miednicy i stawów biodrowych. Po założeniu unieruchomienia gipsowego, wypisano powoda w tym samym dniu do domu z zaleceniem konsultacji ortopedycznej, bez konieczności pilnego leczenia ortopedycznego.

(dokumentacja SOR k.187v.-195v.; karta czynności ratunkowych k. 188; karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 18; wynik badania RTG k. 196 ; opinia biegłego z zakresu medycyny sądowej dr n. med. P. B. k. 176-181)

Opisane wyżej urazy mogły powstać w wyniku upadku z roweru. Do urazu barku doszło najprawdopodobniej w wyniku uderzenia o podłoże, natomiast obrażenia lewego biodra i palca ręki powstały prawdopodobnie w chwili spadania z roweru.

(opinia biegłego z zakresu medycyny sądowej dr n. med. P. B. k. 176-181)

Powód kontynuował leczenie w szpitalu w K. w Oddziale Chirurgii Ortopedyczno - Urazowej, gdzie przebywał od 21 do 24 lipca 2015 r. W trakcie pobytu w szpitalu wykonano otwartą repozycję i zespolenie drutami oraz założono gips, który powód nosił przez 6 tygodni.

Dalsze leczenie powoda odbywało się w ramach poradni specjalistycznej w warunkach ambulatoryjnych.

Podczas kolejnej hospitalizacji powoda w (...) szpitalu w dniach 18 - 19 listopada 2015 r., usunięto druty zespalające. Po zabiegach pozostała blizna pooperacyjna o długości ok. 10 cm. Odnotowano ograniczenie ruchomości prawego barku i funkcji kończyny górnej prawej. Skierowano powoda do dalszej kontroli poszpitalnej.

(karty informacyjne leczenia szpitalnego k.19,25 ,202,203; skierowanie do poradni ortopedycznej k. 199; dokumentacja medyczna k.21-24,26,199v.,203-210)

Po wypadku powód odczuwał ból biodra przy chodzeniu. Wykonana w dniu
4 grudnia 2015 r. tomografia komputerowa kręgosłupa lędźwiowo - krzyżowego wykazała przebyte wygojone złamanie tylnej krawędzi panewki lewego stawu biodrowego.

(wynik badania k. 27)

Ortopeda zlecił powodowi rehabilitację, którą powód przebył w (...) w Ł. i (...) w Ł.. W zakresie rehabilitacji biodra zastosowano solux nieb., PM, LS. Podczas rehabilitacji powód zgłaszał bóle prawego kolana. W lutym 2016 r. stwierdzono początkowe zmiany zwyrodnieniowe kolana.

(dokumentacja medyczna k. 217-222, 223-224)

Czynności medyczne podejmowane w toku leczenia powypadkowego powoda były całkowicie uzasadnione i nie pogorszyły stanu jego zdrowia.

(opinia pisemna biegłego sądowego w zakresie ortopedii i rehabilitacji dr n. med.. E. B. k. 268-273)

Złamanie tylnej panewki stawu biodrowego lewego jest następstwem wypadku z dnia 17 lipca 2015 r.

Na zdjęci RTG stawów biodrowych powoda wykonanym w dniu wypadku widoczna jest świeża szczelina złamania w obrębie lewej panewki stawowej. Jest to ta sama szczelina, która jest widoczna na zdjęciu RTG z 4 grudnia 2015 r. Krawędzie szczeliny na zdjęciu RTG z dnia 17 lipca 2015 r. nie wykazują jakichkolwiek cech gojenia, co świadczy o jej świeżości. Natomiast krawędzie szczeliny na zdjęciu RTG z 4 grudnia 2015 r. mają zastarzałe sklerotyczne wysycenie adekwatne do upływu czasu od 17 lipca 2015 r.

(opinia pisemna biegłego sądowego w zakresie ortopedii i rehabilitacji dr n. med.. E. B. k. 268-273; opinia pisemna biegłego sądowego w dziedzinie radiologii lek. med. P. B. k. 301-302)

Przed wypadkiem powód nie leczył się w związku z dolegliwościami biodra lewego, dlatego z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, że wykazane w badaniu TK z dnia 4 grudnia 2015 r. przebyte wygojone złamanie tylnej krawędzi panewki lewego stawu biodrowego było skutkiem wypadku z dnia 17 lipca 2015 r.

(opinia biegłego z zakresu medycyny sądowej dr n. med. P. B. k. 176-181)

Przed wypadkiem powód leczył się w związku z dolegliwościami prawego kolana. Dolegliwości te są efektem zmian zwyrodnieniowych i nie mają związku z wypadkiem.

(opinia biegłego z zakresu medycyny sądowej dr n. med. P. B. k. 176-181; opinia pisemna biegłego sądowego w zakresie ortopedii i rehabilitacji dr n. med.. E. B. k. 268-273)

Po wypadku powód zażywał leki przeciwbólowe i nlpz - Dexac i Ratundil - w pierwszym miesiącu po wypadku 2 razy dziennie, a przez kolejnych 5 miesięcy - 1 raz dziennie. Średni miesięczny koszt leczenia wynosił ok. 30 zł.

( opinia pisemna biegłego sądowego w zakresie ortopedii i rehabilitacji dr n. med.. E. B. k. 268-273; karty informacyjne leczenia szpitalnego k.19, 25)

Z domu do placówek medycznych powód dojeżdżał samochodem marki F. (...), należącym do jego żony. W okresie od 17 lipca 2015 r. do 3 lutego 2016 r. powód pokonał w tym celu 1.168 km.

(specyfikacja k. 31v.)

W wypadku zniszczeniu uległy rzeczy osobiste powoda.

(okoliczność bezsporna)

Urazy, których powód doznał w wypadku skutkowały dla niego dużymi utrudnieniami w czynnościach życia codziennego pod postacią niemożności poruszania się lub poruszania się z bólem z uwagi na dolegliwości lewego biodra oraz wyłączenia z życia codziennego kończyny górnej prawej, a tym samym znaczące ograniczenie samoobsługi od dźwigania po wykonywanie czynności precyzyjnych. Z tego względu powód wymagał pomocy osób trzecich w następującym zakresie: przez pierwsze 2 miesiące po wypadku (tj. okres obejmujący 6-tygodniowe unieruchomienie w opatrunku gipsowym) - przez 6 godzin dziennie w związku z konieczności utrzymania higieny osobistej, spożywania posiłków, itp.; przez dalsze 3 miesiące - po 2 godziny dziennie (zakupy, cięższe prace domowe); w dalszym okresie i obecnie powód nie wymaga pomocy.

(okoliczność bezsporna; opinia pisemna biegłego sądowego w zakresie ortopedii i rehabilitacji dr n. med.. E. B. k. 268-273)

P. S. jest nauczycielem wychowania fizycznego i muzyki. Przed wypadkiem powód był w pełni sprawnym fizycznie człowiekiem. Doznane urazy uniemożliwiły mu prawidłowe wykonywanie czynności zawodowych i utrudniły wykonywanie pracy zarobkowej.

(okoliczność bezsporna; opinia pisemna biegłego sądowego w zakresie ortopedii i rehabilitacji dr n. med.. E. B. k. 268-273)

Po wypadku powód przebywał na zwolnieniu lekarskim w okresach: 1-28 września 2015 r. - 28 dni, 18-25 listopada 2015 r. - 8 dni.

Przed wypadkiem powód w okresie od maja 2002 r. do kwietnia 2015 r. wykorzystał 48 dni zwolnienia lekarskiego.

(zaświadczenie k. 101)

Doznane przez powoda w wypadku z dnia 17 lipca 2015 r. złamanie obojczyka wygoiło się ze zniekształceniem i z częściowym ograniczeniem ruchomości barku prawego. Złamane panewki lewego stawu biodrowego wygoiło się z częściowym ograniczeniem ruchomości stawu biodrowego lewego. Uraz palca lewej ręki wygoił się bez następstw.

W następstwie wypadku powód doznał łącznie 20% trwałego uszczerbku na zdrowiu ocenianego na podstawie Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18 grudnia 2002 r., Dz.U. Nr 234 (w tym: 10% - według punktu 100 i 10 % według punktu 97a rozporządzenia).

Zakres cierpień fizycznych związanych z obrażeniami doznanymi wskutek wypadku należy oszacować jako znacznego stopnia - w pierwszych trzech tygodniach po zdarzeniu, umiarkowany - przez okres dalszych 6 tygodni i niewielkiego stopnia - w dalszym okresie.

Obecnie powód skarży się n ból obojczyka i barku prawego oraz biodra lewego z ograniczeniem ich ruchomości, które nasilają się przy zmianie pogody. W czasie pracy, ze względu na ból lewego biodra, powód nie może biegać, długotrwale chodzić, a bóle barku i obojczyka nasilają się podczas unoszenia prawej ręki, dźwigania, pływania, ćwiczeń obciążających jak podciąganie, przewroty, itp. Powód jest praworęczny.

Zgłaszane przez powoda cierpienia wynikają wyłącznie z obrażeń doznanych w wypadku z 17 lipca 2015 r.

Rokowania co do stanu zdrowia powoda są pomyślne. Poszkodowany odzyskał w dużym stopniu sprawność barku i kończyny górnej prawej, porusza się samodzielnie. Odległym następstwem urazów doznanych w wypadku mogą być w przyszłości postępujące zmiany zwyrodnieniowe barku prawego i stawu biodrowego lewego, które będą wymagały wielokierunkowego leczenia.

W przypadku powoda wskazana jest systematyczna rehabilitacja w celu złagodzenia dolegliwości bólowych oraz utrzymania funkcjonalnego zakresu ruchomości barku i biodra, aby złagodzić postępowanie zmian zwyrodnieniowych. Rehabilitacja może być prowadzona w ramach prewencji rentowej (...) w oddziałach rehabilitacji stacjonarnej i leczenia uzdrowiskowego bądź turnusów rehabilitacyjnych odpłatnie. Średni koszt pobytu tygodniowego wynosi 700 - 2.000 zł w zależności od rodzaju obiektu, możliwości dofinansowania z PFRON.

Obecny stan zdrowia powoda w zakresie przebytego złamania wieloodłamowego prawego obojczyka leczonego operacyjnie i złamania tylnej krawędzi panewki stawu biodrowego lewego leczonego zachowawczo jest wyłącznie wynikiem wypadku z 17 lipca 2015 r.

(opinia pisemna biegłego sądowego w zakresie ortopedii i rehabilitacji dr n. med.. E. B. k. 268-273)

W chwili obecnej P. S. nie ujawnia żadnych nieprawidłowości funkcjonowania psychologicznego. Jego stan emocjonalny i nastrój jest wyrównany. Nie ujawnia symptomów zaburzeń nerwicowych. Poszkodowany odczuwa jeszcze konsekwencje fizyczne urazu oraz żal w związku z wypadkiem. Ma świadomość obciążenia emocjonalnego, którego doświadczył, jego struktura osobowościowa pozwala mu sprawnie radzić sobie ze stresem. W związku z wypadkiem powód nie rozwinął zaburzeń psychopatologicznych, nie doszło u niego do ostrej reakcji na stres ani nie wystąpił zespół stresu pourazowego, nie rozwinęła się depresja ani zaburzenia tego typu. Z tych względów nie ma podstaw do orzeczenia u powoda uszczerbku na zdrowiu psychicznym.

Pod względem psychologicznym powód doznał subiektywnych cierpień emocjonalnych spowodowanych niesprawnością fizyczną i jej wielowymiarowymi konsekwencjami w różnych sferach: osobistej, społecznej i zawodowej. Doświadczył lęku, niesprawności, mniejszej wartości, niepewności o swoją przyszłość, zagrożenia, żalu, smutku. Doświadczył utrudnień w zakresie życia społecznego i zawodowego, nie mógł okresowo realizować się w swoich rolach, został pozbawiony aktywności, które były dla niego bardzo ważne. Należy zatem uznać, że cierpienia psychiczne powoda miały szeroki zakres.

Pod względem psychologicznym rokowania co do stanu zdrowia powoda są pomyślne.

Pod względem psychologicznym powód nie wymaga pomocy ani wsparcia innych osób. Radzi sobie samodzielnie.

Przed wypadkiem powód nie leczył się psychiatrycznie ani psychologicznie i obecnie nie ma takiej konieczności.

(opinia pisemna biegłego sądowego w dziedzinie psychologii M. M. k. 253)

Powód zgłosił swoje roszczenia pozwanemu zakładowi ubezpieczeń, który przyznał mu świadczenie pieniężne w wysokości 5.385 zł (w tym: 5.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę, 335 zł tytułem zwrotu kosztów za zniszczone rzeczy i 50 zł tytułem ryczałtu na koszty dojazdów do lekarza).

(pismo z dnia 3.06.2015 r. k. 30)

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie wskazanych dowodów, w tym opinii biegłych oraz dokumentów złożonych przez strony. W zakresie stanu zdrowia fizycznego oraz psychicznego powoda i jego związku przyczynowego z wypadkiem z dnia 17 lipca 2015 r. Sąd oparł się przede wszystkim na przeprowadzonych w sprawie dowodach z opinii biegłych (psychologa, ortopedy-rehabilitanta, radiologa, z zakresu medycyny sądowej i specjalisty w zakresie rekonstrukcji wypadków drogowych), którzy potwierdzili zgodnie, że opisywane powyżej negatywne doznania emocjonalne oraz obrażenia ciała powoda,
w szczególności kwestionowane przez pozwanego złamanie panewki stawu biodrowego lewego, powstały w okolicznościach wypadku z 17 lipca 2015 r.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest usprawiedliwione, jednakże zasługuje na uwzględnienie w jedynie w części.

Stan faktyczny nie był przedmiotem sporu w zakresie sprawstwa wypadku. Bezspornym było, że sprawcą przedmiotowego wypadku był G. B., kierujący motorowerem, objętym umową obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. Powyższe ustalenia wynikały też jednoznacznie z wyroku karnego skazującego i wiązały w tym zakresie Sąd rozstrzygający w postępowaniu cywilnym, zgodnie z art. 11 k.p.c.

Pozwany uznał swoją odpowiedzialność w sprawie co do zasady, w toku postępowania likwidacyjnego wypłacił powodowi świadczenia w odpowiedniej - w jego ocenie - wysokości. Kwestionował związek przyczynowy pomiędzy złamaniem panewki stawu biodrowego lewego powoda a wypadkiem, podnosząc, że uraz został uwidoczniony w zdjęciu RTG po upływie kilku miesięcy od wypadku, co poddaje w wątpliwość, że powstał w dniu 17 lipca 2015 r. Podnosił, że wysokość roszczenia o zadośćuczynienie jest wygórowana, żądanie zapłaty za zniszczoną odzież nieudowodnione ponad 350 zł, natomiast żądanie zapłaty skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby, kosztów leczenia, dojazdów i opieki - nieuzasadnione co do zasady jako nie mające związku ze zdarzeniem szkodowym, a nadto nieudowodnione co do wysokości.

Zasada odpowiedzialności pozwanego zakładu ubezpieczeń wynikająca z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawartej ze sprawcą wypadku oraz przepisów art. 822 w zw. z art. 436 i 435 k.c. również nie była kwestionowana w toku procesu.

Zatem istota rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie sprowadza się do prawidłowego określenia wysokości należnego powodowi zadośćuczynienia, odszkodowania i skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby.

Zgodnie z zasadami obowiązującymi w procedurze cywilnej ciężar gromadzenia materiału procesowego spoczywa na stronach ( art. 232 k.p.c. , art. 3 k.p.c. , art. 6 k.c. ). Art. 6 k.c. określa reguły dowodzenia, to jest przedmiot dowodu oraz osobę, na której spoczywa ciężar udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Przy czym Sąd nie ma obowiązku dążenia do wszechstronnego zbadania wszystkich okoliczności sprawy. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach ( art. 3 k.p.c. ), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie ( art. 227 k.p.c. ) spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne. W myśl zatem ogólnych zasad to na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia okoliczności uzasadniających jego roszczenie.

W rozpoznawanej sprawie powód udowodnił, że wskazywane przez niego obrażenia ciała w postaci zarówno złamania barku prawego jak i złamania panewki stawu biodrowego lewego były wynikiem wypadku z dnia 17 lipca 2015 r. Wykazał także, że na skutek zdarzenia szkodowego wystąpiły u niego cierpienia fizyczne i psychiczne, oraz że po wypadku poniósł koszty związane z zakupem leków, opieką i dojazdami do placówek medycznych. Zarzuty pozwanego kwestionującego te okoliczności okazały się bezpodstawne w świetle jednomyślnych wniosków opiniujących w sprawie biegłych.

Zakres odpowiedzialności pozwanego, a co za tym idzie wysokość należnego powodowi zadośćuczynienia określa art. 445 § 1 k.c., który stanowi, iż w wypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Przez krzywdę rozumie się przy tym doznane cierpienia fizyczne i psychiczne. Zadośćuczynienie ma ją zaś zrekompensować, ma przy tym charakter kompensacyjny. Jego przyznanie jest zależne od uznania Sądu, a wysokość winna uwzględniać wszelkie okoliczności wpływające na rozmiar krzywdy.

Zadośćuczynienie jest przede wszystkim środkiem rekompensaty krzywdy. Należność z tego tytułu winna być w takim znaczeniu ,,odpowiednia’’, aby poszkodowany mógł za jej pomocą zatrzeć lub co najmniej złagodzić odczucie krzywdy i odzyskać równowagę psychiczną (por. uchwałę SN z dnia 8 grudnia 1973 r., III CZP 37/73, OSNC 1974/9/145).

Zadośćuczynienie winno mieć charakter całościowy i obejmować wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości (a więc prognozy na przyszłość). Przy ocenie ,,odpowiedniej sumy’’ należy brać pod uwagę wszystkie okoliczności danego wypadku, mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy (por. wyrok SN z dnia 3 lutego 2000 r., I CKN 969/98, publ. Lex).

Mierzenie krzywdy wyłącznie stopniem uszczerbku na zdrowiu stanowi niedopuszczalne uproszczenie nieznajdujące oparcia w treści art. 445 § 1 k.c. (por. wyrok SN z dnia 28 czerwca 2005 r., I CK 7/05, publ. Lex).

Powód w wypadku z dnia 17 lipca 2015 r. doznał łącznie 20% trwałego uszczerbku na zdrowiu, a zakres jego cierpień fizycznych podlegał stopniowaniu - od znacznego - w pierwszych trzech tygodniach po zdarzeniu przez umiarkowany - przez okres dalszych 6 tygodni do niewielkiego stopnia - w dalszym okresie. Powód wciąż uskarża się na ból obojczyka, barku i biodra z ograniczeniem ruchomości tych narządów. Dolegliwości bólowe doświadczane przez powoda po wypadku ograniczają jego możliwości zawodowe jako nauczyciela wychowania fizycznego. Pod względem psychologicznym powód doznał subiektywnych cierpień emocjonalnych o szerokim zakresie, spowodowanych niesprawnością fizyczną i jej wielowymiarowymi konsekwencjami we wszystkich aspektach życia - osobistym, społecznym i zawodowym. Powód doświadczył uczucia żalu i smutku, bał się o swoją przyszłość, nie mógł czasowo realizować swojej aktywności społecznej i zawodowej.

Rozważając powyższe okoliczności Sąd uznał, że odpowiednim zadośćuczynieniem dla powoda będzie kwota 85.000 zł. Ustalenie zadośćuczynienia w tej wysokości uwzględnia jego kompensacyjny charakter, przedstawiając ekonomicznie odczuwalną wartość i nie jest nadmierne w stosunku do aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa. Mając na uwadze fakt, iż tytułem zadośćuczynienia w toku postępowania likwidacyjnego, strona pozwana wypłaciła powodowi kwotę 5.000 zł, Sąd zasądził na rzecz powoda z tego tytułu uzupełniająco kwotę 80.000 zł.

O odsetkach od zasądzonego zadośćuczynienia Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c., zasądzając je od dnia następnego po doręczeniu pozwu pozwanemu, w braku przedstawienia przez powoda dokumentów potwierdzających doręczenie pozwanemu wezwania do zapłaty konkretnych kwot z tytułu dochodzonych roszczeń przez wszczęciem niniejszej sprawy.

Doznana przez powoda szkoda na osobie uprawnia go, w oparciu o art. 444 § 1 k.c., do żądania odszkodowania, w ramach którego powód żądał zasądzenia kwoty 1.245 zł tytułem zwrotu wartości rzeczy zniszczonych w wypadku. Żądanie to podlegało oddaleniu. Powód w toku postępowania nie udowodnił w żaden sposób, aby wartość ta przekraczała kwotę 350 zł, wypłaconą mu przez pozwanego w postępowaniu likwidacyjnym.

Obowiązek wykazania zarówno tego jakie rzeczy uległy zniszczeniu w wypadku, jak i ich wartości, zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu leżał po stronie powoda.

Na częściowe uwzględnienie zasługiwało natomiast żądanie zasądzenia w oparciu o art. 444 § 1 k.c. odszkodowania, nazwanego nieprawidłowo w pozwie żądaniem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby z tytułu poniesionych kosztów leczenia, dojazdów, opieki osób trzecich.

Powód wymagał zażywania leków przeciwbólowych i niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Uzasadniony koszt zakupu tych leków to 180 zł (30 zł razy 6 miesięcy). Wysokość koniecznej po wypadku farmakoterapii Sąd ustalił na podstawie opinii biegłego w dziedzinie ortopedii i rehabilitacji medycznej.

Mając na uwadze zasady doświadczenia życiowego, za zasadne należy uznać, iż powód poniósł koszty związane z dojazdami do placówek medycznych w związku z leczeniem i rehabilitacją. Powód w toku procesu przedłożył dokument w postaci specyfikacji dojazdów do placówek medycznych, z którego wynika, iż w związku z tym przejechał 1.168 km. Sąd uznał powyższy dokument za w pełni rzetelny, wiarygodny, obrazujący zakres kosztów poniesionych w związku z dojazdami. Dojazdy te były wykonywane należącym do żony powoda pojazdem maki F. (...). Powód nie podał, jak była pojemność silnika tego samochodu, ale na podstawie powszechnie dostępnych danych wiadomo, że najniższa pojemność silnika dla samochodu tej marki wynosiła w całym okresie jego produkcji 1.242 cm ^{( 3)} (...). Wobec powyższego przyjmując stawkę 0,8358 zł / km (zgodnie z §2 pkt.1 lit.b Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy z dnia 25 marca 2002 r. (Dz.U. Nr 27, poz. 271), należny powodowi zwrot kosztów z tytułu dojazdów do lekarza, pomniejszony o wypłacone z tego tytułu przez ubezpieczyciela odszkodowanie w wysokości 50 zł, wynosi 988 zł (1.242 km * 0,8358 zł - 50 zł).

Po wypadku powód wymagał pomocy ze strony innych osób w wykonywaniu czynności związanych z codziennym funkcjonowaniem, w tym samoobsługowych. Pomagała mu w tym żona.

Ustalając wysokość kosztów opieki osób trzecich, sąd wziął pod uwagę to że pomoc była świadczona przez osoby bliskie. Zdaniem Sądu wysokość stawki godzinowej za opiekę świadczoną przez niewykwalifikowane osoby bliskie należy odnieść do stawek netto minimalnego wynagrodzenia dla osoby pracującej na umowę zlecenia. Na rynku usług świadczonych przez niewykwalifikowane osoby, zwykle obowiązują stawki odpowiadające stawkom neto minimalnego wynagrodzenia, zaś zawierane umowy mają charakter umowy zlecania. Zwykle dotyczy to usług w zakresie opieki nad dziećmi, osobami starszymi, sprzątania. Pamiętać należy, iż osoby bliskie nie wykonują pracy w sposób zarejestrowany, co oznacza iż nie ponoszą kosztów z tytułu ubezpieczenia społecznego, składek zdrowotnych i podatku dochodowego. Zastosowanie zatem w tej sytuacji stawek wynikających z tabel profesjonalnych podmiotów świadczących usługi opiekuńcze byłoby nieuzasadnionym przysporzeniem na rzecz powoda, ponieważ obok wartości usługi opiekuńczej zawierałoby koszty pracy z tym związane, które nie zostały faktycznie poniesione. Dlatego Sąd oparł się o stawki wynikające z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 września 2014 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2015 r. (Dz.U. 2014 poz. 1220) i przyjął, że średnia stawka za godzinę pracy opiekuna wynosiła 10 zł.

Zakres opieki, jakiego wymagał powód po wypadku Sąd ustalił w oparciu o opinię biegłego z zakresu ortopedii i rehabilitacji, który oszacował, że powód wymagał pomocy osób trzecich w następującym zakresie: przez pierwsze 2 miesiące po wypadku - przez 6 godzin dziennie i przez dalsze 3 miesiące - po 2 godziny dziennie. A zatem należny powodowi zwrot kosztów opieki wynosi 5.400 zł (60 dni x 6 h * 10 zł = 3.600 zł + 90 dni x 2 h * 10 zł = 1.800 zł).

W tym stanie rzeczy żądanie zasądzenia odszkodowania podlegało uwzględnieniu do kwoty 6.568 zł (5.400 zł + 180 zł + 988 zł).

O odsetkach od zasądzonego świadczenia orzeczono na podstawie tożsamej jak przy zadośćuczynieniu.

W pozostałej części powództwo w zakresie w/w żądania należało oddalić jako nieudowodnione.

W zakresie ustalenia odpowiedzialności na przyszłość, zgodnie z orzecznictwem, interes prawny w ustaleniu odpowiedzialności za ewentualną szkodę na przyszłość, na podstawie art. 189 k.p.c., zachodzi wtedy gdy istnieje obiektywna niepewność stanu faktycznego (por. wyrok SN z dnia 14 marca 2012 r., II CSK 252/11).

Z uwagi na treść art. 442 ¹§ 3 k.c. taka niepewność nie istnieje, wobec czego Sąd oddalił powództwo w tym zakresie.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zdanie 1 k.p.c. Powód wygrał proces w 90%.Poniósł koszty w wysokości 7.217 zł (opłata1.000 zł, wynagrodzenie biegłych 800 zł, wynagrodzenie pełnomocnika 5.417 zł), zaś pozwany w wysokości 6.991,66 zł. (wynagrodzenie biegłych 1.574,66 zł, wynagrodzenie pełnomocnika 5.417 zł), Tym samym na rzec powoda zasądzeniu podlegała kwota 5.796,13 zł. Wynagrodzenie pełnomocnika powoda zostało ustalone w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 z późn.zm.), zaś o kosztach wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego, sąd orzekł na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 z późn. zm.)

W toku procesu powstały nieuiszczone koszty sądowe, obejmujące koszty wynagrodzenia biegłych i opłatę sądową, które nie zostały pokryte w związku ze zwolnieniem powoda w części od kosztów sądowych. Obowiązkiem ich poniesienia, stosownie do dyspozycji art. 113 ust. 1 i 2 pkt 1 u.k.s.c., należało obciążyć strony, proporcjonalnie do tego w jakiej części każda z nich wygrała i odpowiednio – przegrała proces, co odpowiada kwocie 4.333 złotych obciążającej stronę pozwaną i w zakresie kwoty 481,28 złotych powoda.