Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 stycznia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Natalia Lipińska

Protokolant: st. sekr. sądowy Magdalena Cieśla

po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2015 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania J. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 23 września 2014 roku nr (...)

w sprawie J. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się J. P. prawo do emerytury od dnia 09 września 2014 r.

Sygn. akt IV U 1512/14

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie

z dnia 14 stycznia 2015 r.

Decyzją z dnia 23 września 2014 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), odmówił J. P. przyznania prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie spełnia wymogów określonych w art. 184 powołanej ustawy, od wystąpienia których uzależnione jest nabycie prawa do emerytury, ponieważ nie udokumentował 15- letniego stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,
a jedynie 7 lat, 9 miesięcy i 4 dni takiej pracy. Do stażu tego organ rentowy nie doliczył wnioskodawcy okresu nauki zawodu od 28 sierpnia 1970 r. do 31 sierpnia 1972 r. w Pracowni (...) L. W. w T., jak również okresów zatrudnienia w tej Pracowni od 1 września 1972 r. do 30 czerwca 1973 r. i od 18 listopada 1975 r. do 16 czerwca 1986 r., ponieważ przedłożone przez wnioskodawcę świadectwo wykonywania pracy
w szczególnych warunkach z dnia 16 września 2013 r. nie spełnia wymogów formalnych, gdyż nie zawiera pieczątki imiennej pracodawcy i firmowej zakładu pracy, a ponadto wystawione zostało po zlikwidowaniu Pracowni.

Decyzję tę zaskarżył J. P., domagając się jej zmiany i przyznania mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołujący podniósł, że na dzień 1 stycznia 1999 r. legitymuje się co najmniej 15- letnim stażem pracy w szczególnych warunkach, ponieważ od 1 września 1972 r. do 30 czerwca 1973 r. i od 18 listopada 1975 r. do 16 czerwca 1986 r. pracował
w takim charakterze w Pracowni (...) L. W. w T. na stanowisku obuwnika- cholewkarza.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji podał, że okres praktycznej nauki zawodu nie jest okresem wykonywania pracy w szczególnych warunkach zgodnie
z § 2 ust. 1 rozporządzeni Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.)- powołując się na wyrok Sądu Apelacyjnego
w G. z dnia 28 stycznia 2014 r. (III AUa 825/13). Podniósł też, że nie można jednoznacznie stwierdzić, iż zatrudnienie wnioskodawcy, najpierw na stanowisku pracownika niekwalifikowanego, a po złożeniu egzaminu czeladniczego z dniem 30 kwietnia 1973 r., na stanowisku pracownika kwalifikowanego obuwnika- cholewkarza, było zatrudnieniem
w szczególnych warunkach.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący J. P., urodzony (...), w dniu (...) osiągnął 60 lat życia. Na dzień 1 stycznia 1999 r. ubezpieczony udokumentował 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz staż pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 7 lat, 9 miesięcy i 4 dni z tytułu zatrudnienia
w Zakładach (...) w T. od 15 września 1986 r. do 27 sierpnia 1994 r. na stanowisku aparatowego.

We wniosku z dnia 9 września 2014 r. ubezpieczony wniósł o przyznanie mu prawa do emerytury.

Zaskarżoną decyzją z dnia 23 września 2014 r. ZUS Oddział w T. odmówił J. P. przyznania prawa do tego świadczenia, ponieważ wnioskodawca nie udokumentował 15- letniego stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze.

Odwołujący nie przystąpił do OFE.

Sąd ustalił ponadto następujący stan faktyczny sprawy:

Od 28 sierpnia 1970 r. do 28 sierpnia 1972 r. odwołujący J. P. odbywał praktyczną naukę rzemiosła w zawodzie „cholewkarstwo” u mistrza szkolącego L. W. prowadzącego Pracownię(...) w T.. Umowa o naukę rzemiosła została zarejestrowana w Cechu (...) w T. pod numerem (...) oraz w Izbie Rzemieślniczej w K. pod numerem (...). W tym czasie odwołujący pracował w zakładzie od 7:00 do 13:00, po czym udawał się na zajęcia teoretyczne, które odbywały się od 14:00 do 19:00. Przez trzy dni w tygodniu chodził do szkoły, a przez dwa dni pracował w zakładzie przez całą dniówkę. W dni, kiedy odbywały się zajęcia szkolne, nie miał obowiązku chodzenia na praktyki do Pracowni. W ramach nauki zawodu, po dwóch latach zajęć praktycznych i edukacji w szkole, przez okres roku adepci odbywali staż. Po odbyciu stażu przystępowali się do egzaminu czeladniczego.

dowód:

-

umowa o naukę rzemiosła z dnia 28.08.1970 r.- k. 8 cz. II akt ZUS,

-

zaświadczenie pracodawcy z dnia 01.09.1972 r.- k. 9 cz. II akt ZUS,

-

zaświadczenie Cechu (...) w T. z dnia 27.08.2013 r.-
k. 16 cz. I akt ZUS,

-

zaświadczenie pracodawcy z dnia 30.06.1973 r.- k. 19 cz. I akt ZUS,

-

zeznania świadka L. W.- 00:10:32-00:16:22,

-

zeznania świadka F. S.- 00:40:50,

-

zeznania odwołującego J. P.- 00:52:57,

Od 1 września 1972 r. do 30 czerwca 1973 r. i od 18 listopada 1975 r. do 16 czerwca 1986 r. odwołujący pracował w Pracowni (...) L. W. w T.. Od 1 września 1972 r. do 30 kwietnia 1973 r. był pracownikiem niekwalifikowanym, a po złożeniu egzaminu czeladniczego w dniu 30 kwietnia 1973 r. i uzyskaniu tytułu czeladnika
w rzemiośle cholewkarstwa, tj. od 1 maja 1973 r. do 30 czerwca 1973 r. i od 18 listopada 1975 r. do 16 czerwca 1986 r.- pracownikiem kwalifikowanym. W tym czasie odwołujący pracował jako czeladnik w zawodzie cholewkarza.

dowód:

-

zaświadczenia pracodawcy z dnia: 30.06.1973 r., 25.08.1986 r. i 16.09.2013 r.- k. 18-20 cz. I akt ZUS,

-

świadectwo czeladnicze z dnia 30.04.1973 r.- k. 10 cz. II akt ZUS,

L. W. prowadził Pracownię (...) w T. od 1956 r. przy
ul. (...). Zajmował się produkcją cholewek do obuwia na każdą porę roku. Na co dzień wytwarzał wierzchnią część obuwia- tzw. cholewkę, ze skór naturalnych. Były to skóry cielęce, bukatowe, świńskie, skóry węża i jaszczurek. Wytworzone w P. cholewki L. W. dostarczał zakładom szewskim w T., T., D., B., czy w S.. Zakłady szewskie wykonywały spody obuwia. Pracownia L. W. mieściła się w pomieszczeniu o powierzchni 18 m ^{(( 2))},
w którym pracował mistrz z czeladnikami i uczniowie zawodu. L. W. wykształcił 5 czeladników, w tym odwołującego. Mistrz zajmował się przygotowywaniem wykrojów ze skór, a czeladnicy i uczniowie cieniowali skóry nożem, kleili poszczególne elementy skóry
i wykonywali czynności wykańczające. Prace te realizowali ręcznie. W ramach czynności wykańczających do szycia używali maszyny. Odwołujący wykroje przygotowane przez mistrza musiał najpierw ścieniować nożem. Następnie, smarował powierzchnię skóry klejem butaprenem lub kauczukiem i sklejał (łączył w całość) poszczególne elementy, w tym dwie warstwy skóry- zewnętrzną i wewnętrzną. Zajmował się również tzw. tasiemkowaniem. Tasiemkowanie polegało na tym, że po wyszarfowaniu skóry nożem (ścięciu skóry na krawędziach), brzegi skóry smarowało się klejem i układało na nich tasiemkę namoczoną uprzednio w kleju, po czym zawijało się skórę wokół tasiemki, tak by wzmocnić brzegi cholewki. Przed sklejeniem, kanty skóry odwołujący lakierował na wierzchni kolor. Po sklejeniu poszczególnych elementów skóry, odwołujący zajmował się wykańczaniem cholewek. Wykańczając wyrób, szył, tj. obszywał i przeszywał elementy skóry, robił otwory
i obcinał kanty oraz niepotrzebne części. Prace te wykonywał ręcznie. Wszystkie te czynności odwołujący realizował stale i w pełnym wymiarze godzin, pracując na co dzień od 7:00 do 16:00, a nawet do 17:00. W 1983 r. albo w 1984 r. w zakładzie zaczęto wykorzystywać do produkcji cholewek sztuczne tworzywa. Produkcją cholewek z tworzyw sztucznych zajmowano się sezonowo przez okres 3 miesięcy. Przez pozostałą część roku w Pracowni wytwarzano cholewki ze skór naturalnych. Po zakończeniu nauki w szkole, przed zdaniem egzaminu czeladniczego, odwołujący wykonywał te same czynności jako pracownik niekwalifikowany.

dowód:

-

zeznania świadka L. W.- 00:16:22-00:37:04,

-

zeznania świadka F. S.- 00:43:49-00:46:46,

-

zeznania odwołującego J. P.- 00:49:04-01:00:28,

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów oraz zeznania świadków i odwołującego.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości, zaś ich treść i forma nie były kwestionowane przez strony postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich, jakie należałoby uwzględnić z urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadków L. W. i F. S. oraz słuchanego w charakterze strony J. P., którzy złożyli depozycje odnośnie rodzaju czynności wykonywanych przez odwołującego w okresie zatrudnienia w Pracowni (...) L. W. w T.. Zeznania te zasługiwały na walor pełnej wiarygodności, gdyż wzajemnie ze sobą korespondowały, były wewnętrznie spójne, a przy tym przekonujące w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego. Z zeznań tych wyraźnie wynika, że w okresie zatrudnienia w Pracowni (...) L. W.
w T., po zdaniu egzaminu czeladniczego, wnioskodawca w pełnym wymiarze czasu pracy zajmował się klejeniem i powlekaniem tkanin obuwniczych oraz pracami związanymi
z klejeniem i wykańczaniem wyrobów przemysłu skórzanego.

Pozostałe okoliczności sprawy Sąd uznał za bezsporne, gdyż nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony, zaś dokumenty przedstawione na ich stwierdzenie nie budziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności.

Sąd rozważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2013 poz. 1440 ze zm.), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli: 1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat- dla kobiet i 65 lat- dla mężczyzn oraz 2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

Wymagany w art. 184 ust. 1 pkt 2 okres składkowy i nieskładkowy przewiduje
art. 27 powołanej ustawy, w świetle którego wynosi on co najmniej 20 lat dla kobiet
i 25 lat dla mężczyzn.

Przepis art. 32 ustawy statuuje natomiast, iż ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 1. Zgodnie z dyspozycją tego przepisu- za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz
o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Stosownie do treści art. 32 ust. 4 ustawy, wiek emerytalny, o którym mowa
w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Mowa tu o rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Jak wynika z § 1 wskazanego rozporządzenia, stosuje się je do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia.

W myśl § 2 ust. 1, okresami uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (ust. 2).

Zgodnie zaś z § 4 ust. 1, prawo do emerytury nabywa pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A rozporządzenia, jeżeli osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz legitymuje się wymaganym okresem zatrudnienia, w tym co najmniej okresem 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący osiągnął wiek 60 lat, posiadał na dzień 1 stycznia 1999 r. wymagany 25- letni okres ubezpieczenia i nie przystąpił do OFE.

Rozstrzygnąć natomiast należało, czy wnioskodawca legitymuje się co najmniej
15- letnim stażem pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, co uprawniałoby go tzw. wcześniejszej emerytury.

Przed organem rentowy odwołujący wykazał na dzień 1 stycznia 1999 r. staż pracy
w szczególnych warunkach w wymiarze 7 lat, 9 miesięcy i 4 dni. Do udowodnienia
15- letniego okresu pracy w takim charakterze zabrakło mu zatem 7 lat, 2 miesięcy i 26 dni.

Do stażu pracy w szczególnych warunkach organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy okresu nauki zawodu od 28 sierpnia 1970 r. do 31 sierpnia 1972 r. w Pracowni (...) L. W. w T., jak również okresów zatrudnienia w tej P. od 1 września 1972 r. do 30 czerwca 1973 r. i od 18 listopada 1975 r. do 16 czerwca 1986 r. Jak podał ZUS, przedłożone przez ubezpieczonego świadectwo wykonywania pracy
w szczególnych warunkach z dnia 16 września 2013 r. nie spełnia bowiem wymogów formalnych, gdyż nie zawiera pieczątki imiennej pracodawcy i firmowej zakładu pracy,
a ponadto wystawione zostało po zlikwidowaniu Pracowni.

Świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach oraz zwykłe świadectwa pracy nie są dokumentami urzędowymi w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., gdyż podmiot wydający takie świadectwo nie jest organem państwowym ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej. Tylko dokumenty wystawione przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast omawiane świadectwa traktuje się w postępowaniu sądowym jako dokumenty prywatne w rozumieniu art. 245 k.p.c., które stanowią dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej w nim podstawy prawnej. Sąd może więc prowadzić postępowanie dowodowe zmierzające do ustalenia, czy świadczona przez stronę praca była wykonywana w warunkach wymaganych przepisami rozporządzenia
i czy ubezpieczony zajmował któreś ze stanowisk pracy wymienionych w załącznikach
nr 1 lub 2 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (por. wyrok SA we Wrocławiu z dnia 14 lutego 2012 r., III AUa 1717/11, LEX
nr 1129731; wyrok SA w Katowicach z dnia 4 listopada 2008 r., III AUa 3113/08, LEX
nr 552003; wyrok SA w Białymstoku z dnia 24 września 2008 r., III AUa 795/08, OSAB 2008/4/60-68).

W niniejszej sprawie Sąd postępowanie takie przeprowadził.

Ze zgromadzonych w sprawie dokumentów wynika, że w okresie od 28 sierpnia
1970 r. do 28 sierpnia 1972 r. odwołujący odbywał praktyczną naukę rzemiosła w zawodzie „cholewkarstwo” u mistrza szkolącego L. W. prowadzącego Pracownię (...) w T.. Jak wskazano w zaświadczeniu Cechu (...)
w T. z dnia 27 sierpnia 2013 r., umowa o naukę rzemiosła wnioskodawcy została zarejestrowana w Cechu (...) w T. pod numerem (...).
W zaświadczeniu pracodawcy z dnia 1 września 1972 r. podano zaś, że umowa powyższa została ponadto zarejestrowana w Izbie Rzemieślniczej w K. pod numerem (...).

Rację ma organ rentowy twierdząc, że okres praktycznej nauki zawodu nie jest okresem wykonywania pracy w szczególnych warunkach zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Pogląd taki jest utrwalony w orzecznictwie. Prezentuje go konsekwentnie Sąd Najwyższy i sądy apelacyjne, również Sąd Apelacyjny w Gdańsku (wyrok z dnia 28 stycznia 2014 r., III AUa 825/13, LEX nr 1428032).

W orzecznictwie tym podkreśla się, że okres nauki zawodu odbywanej przed dniem
1 stycznia 1975 r. w ramach umowy zawartej na podstawie przepisów ustawy z dnia 2 lipca 1958 r. o nauce zawodu, przyuczaniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy (Dz. U. Nr 45, poz. 226) był
w rozumieniu prawa ubezpieczeń społecznych okresem zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Nie jest to jednak wystarczające do uznania takiego okresu za okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach w myśl § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) (por. wyrok
SN z dnia 22 sierpnia 2012 r., I UK 130/12, LEX nr 1265553; postanowienia SN z dnia:
9 stycznia 2012 r., I UK 262/11, LEX nr 1215775 i z dnia 19 stycznia 2012 r., I UK 298/11, LEX nr 1215466).

Identyczne stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia
12 września 2012 r., III AUa 414/12 (LEX nr 1217718), podnosząc, że młodociany odbywający naukę zawodu w ramach umowy zawartej z zakładem pracy na podstawie przepisów ustawy z 1958 r. o nauce zawodu, przyuczeniu do określonej pracy i warunkach zatrudnienia młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy posiadał status pracownika w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym oraz ubezpieczeniu społecznym, jednakże okres nauki zawodu połączonej z obowiązkiem dokształcania się
w zasadniczej szkole zawodowej nie stanowił okresu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej na zasadach określonych w § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 stycznia 2012 r., II UK 96/11
(LEX nr 1215433), przed dniem 1 stycznia 1975 r. młodociani zatrudniani byli na podstawie umowy określonej w przepisach ustawy z 1958 r. o nauce zawodu, przyuczaniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy i byli ubezpieczonymi z tytułu pozostawania w stosunku pracy. Nie jest to wystarczające do uznania takich okresów pracy za okresy wykonywania pracy
w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Z założenia bowiem uczeń przyuczany do wykonywania prac określonych w art. 32 ust. 2 ustawy z dnia
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz
o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia, nie mógł ich wykonywać i faktycznie nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, lecz najwyżej w wymiarze czasu pracy przewidzianym dla pracowników młodocianych.

Okresu praktycznej nauki zawodu, odbywanej przez ubezpieczonego od 28 sierpnia 1970 r. do 28 sierpnia 1972 r., Sąd nie mógł zatem doliczyć mu do wykazanego przed organem rentowym stażu pracy w szczególnych warunkach.

Analiza zgromadzonych w aktach sprawy dokumentów prowadzi do wniosku, że od
1 września 1972 r. do 30 czerwca 1973 r. i od 18 listopada 1975 r. do 16 czerwca 1986 r. odwołujący pracował w Pracowni (...) L. W. w T., z tym, że od 1 września 1972 r. do 30 kwietnia 1973 r. był pracownikiem niekwalifikowanym, a po złożeniu egzaminu czeladniczego, co miało miejsce w dniu 30 kwietnia 1973 r. i uzyskaniu tytułu czeladnika w rzemiośle cholewkarstwa, tj. od 1 maja 1973 r. do 30 czerwca 1973 r. i od 18 listopada 1975 r. do 16 czerwca 1986 r.- pracownikiem kwalifikowanym. Jako pracownik kwalifikowany wykonywał zawód cholewkarza (zaświadczenia pracodawcy z dnia:
30 czerwca 1973 r., 25 sierpnia 1986 r. i 16 września 2013 r.; świadectwo czeladnicze z dnia 30 kwietnia 1973 r.).

Jaki charakter miała jego praca od 1 maja 1973 r. jako wykwalifikowanego pracownika z tytułem czeladnika Sąd ustalił w oparciu o spójne, logiczne i wzajemnie korespondujące ze sobą zeznania świadków i odwołującego.

Z zeznań tych wynika, że na co dzień odwołujący świadczył pracę w prowadzonej przez L. W. Pracowni (...) w T., w której zajmowano się produkcją cholewek do obuwia na każdą porę roku. Cholewki te wytwarzano ze skór naturalnych (cielęcych, bukatowych, świńskich, węża i jaszczurek) i dopiero od 1983 r. albo 1984 r. sezonowo przez okres trzech miesięcy zajmowano się produkcją cholewek z tworzyw sztucznych. W ciągu dnia wnioskodawca cieniował nożem przygotowane uprzednio przez mistrza wykroje ze skór, po czym smarował powierzchnię skóry klejem (butaprenem) lub kauczukiem i sklejał (łączył w całość) poszczególne elementy, w tym dwie warstwy skóry- zewnętrzną i wewnętrzną. Brzegi skóry tasiemkował, to znaczy po ścięciu skóry na krawędziach, brzegi skóry smarował klejem i układał na nich tasiemkę namoczoną uprzednio w kleju. Następnie, skórę wokół tasiemki zawijał, po to, żeby wzmocnić brzegi cholewki. Przed sklejeniem kanty skóry lakierował na wierzchni kolor. W ramach dobowego wymiaru godzin zajmował się również pracami związanymi z wykańczaniem cholewek. W ramach tych prac szył, tj. obszywał i przeszywał elementy skóry, robił otwory oraz obcinał kanty skór i inne niepotrzebne części. Prace te wykonywał ręcznie. Słuchani w sprawie świadkowie
i sam odwołujący potwierdzili, że wszystkie te czynności ubezpieczony realizował stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W takim charakterze, wykwalifikowanego czeladnika, odwołujący pracował od 1 maja 1973 r. do 30 czerwca 1973 r. i od 18 listopada 1975 r. do 16 czerwca 1986 r. (tj. przez okres 10 lat, 8 miesięcy i 19 dni).

Od 28 sierpnia 1970 r. do 28 sierpnia 1972 r. odbywał praktyczną naukę zawodu, zaś od 1 września 1972 r. do 30 czerwca 1973 r. staż i był pracownikiem niekwalifikowanym.

Pracę odwołującego w charakterze kwalifikowanego pracownika należało zakwalifikować według Działu VII, zatytułowanego: „W przemyśle lekkim”,
poz. 12- klejenie i powlekanie tkanin obuwniczych oraz 14- prace związane z klejeniem
i wykańczaniem wyrobów przemysłu skórzanego.

Dokonując takiej kwalifikacji pracy wnioskodawcy w spornym okresie, Sąd miał na uwadze, że dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie)
i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 r. (por. wyroki SN: z dnia 19 maja 2011 r., III UK 174/10, LEX
nr 901652; z dnia 8 czerwca 2011 r., I UK 393/10, LEX nr 950426; z dnia 1 czerwca 2010 r., II UK 21/10, LEX nr 619638; z dnia 24 marca 2009 r., I PK 194/08, LEX nr 528152; z dnia 22 stycznia 2008 r., I UK 210/07, OSNP 2009/5-6/75, z dnia 6 grudnia 2007 r., III UK 66/07, LEX nr 483283; z dnia 19 września 2007 r., III UK 38/07, OSNP 2008/21-22/329 i z dnia
14 września 2007 r., III UK 27/07, OSNP 2008/21-22/325).

Po wyłączeniu z okresu 10 lat, 8 miesięcy i 19 dni okresu, kiedy w Pracowni (...) wytwarzano cholewki z tworzyw sztucznych (a miało to miejsce od 1983 r. lub 1984 r. i trwało sezonowo przez okres trzech miesięcy, gdyż przez pozostałą część roku produkowano w zakładach chlewki skórzane), tj. okres jednego roku (4 lata: 1983-1986
po 3 miesiące), pozostały okres- 9 lat, 8 miesięcy i 19 dni jest wystarczający do wykazania przez wnioskodawcę co najmniej 15- letniego stażu pracy w szczególnych warunkach.

Uwzględniając powyższe, na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do emerytury od 9 września 2014 r., tj. od daty wniosku.