Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I C 84/14 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Krakowie z 2014-12-03

Sygn. akt I C 84/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Kraków dnia 3 grudnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie, Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Wojciech Żukowski (del.)

Protokolant: starzy protokolant Marzena Stępkowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 listopada 2014 r. w K.

sprawy z powództwa P. B.

przeciwko S. M. (1)

o zapłatę

I.  powództwo oddala,

II.  zasądza od powoda P. B. na rzecz pozwanej S. M. (1) kwotę 7217 (słownie: siedem tysięcy dwieście siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

UZASADNIENIE

Powód P. B. wniósł w dniu 24.07.2013 r. pozew przeciwko S. M. (1) o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kwoty 228 900,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 24 lipca 2010 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanej kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że w dniu 21.11.2008 r. w formie aktu notarialnego udzielił ojcu pozwanej – M. M. pełnomocnictwa m.in. do zakupu na jego rzecz dowolnych nieruchomości, udziałów w nieruchomościach, praw użytkowania wieczystego celem nabycia przez ojca pozwanej na współwłasność nieruchomości gruntowej w R.. (...) M. M. przedłożył powodowi dokumenty z których wynikało, że w dniu 22.11.2008 r. zawarł on w imieniu własnym i w imieniu P. B. z Bankiem (...) S.A. w W., Oddział K. umowę sprzedaży wierzytelności hipotecznej nr (...)- (...). M. M. przedstawił powodowi także akt notarialny z dnia 24.11.2008 r. Repertorium (...) na mocy którego zawarł z w/w bankiem umowę przenoszącą własność nieruchomości gruntowej położonej w R. (księga wieczysta nr (...)) stanowiącą działkę nr (...) obręb nr(...) o pow. (...) m (( 2)). Jego mocą P. B. i M. M. mieli nabyć prawo własności w/w nieruchomości w częściach równych po ½, zaś w umowie zapisano, że całość ceny nabycia wynosząca 451 400 zł został zapłacona.

Powód przed podpisaniem umowy przenoszącej własność przelewał na rachunki bankowe pozwanej S. M. (1) pieniądze na zakup nieruchomości w łącznej kwocie 228 900 zł w 5 ratach.

Następnie powód wskazał, że kilka miesięcy przed złożeniem pozwu badając księgi wieczyste nieruchomości dowiedział się, że umowa z dnia 24.11.2008 r. nigdy nie została zawarta, zaś jak właściciele nieruchomości zostały wpisane zupełnie mu obce osoby. Zdaniem powoda pozwana i M. M. oraz P. W. współpracowali ze sobą celem oszukania powoda.

P. B. zwrócił się do notariusza A. M. z pytaniem o autentyczność aktu notarialnego z dnia 24.11.2008 r., a ten zaprzeczył żeby akt ten został sporządzany w jego kancelarii notarialnej przy ul. (...). Powód złożył zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 286 k.k. i w sprawie tej toczy się postępowanie prowadzone przez Prokuraturę Rejonową K. pod sygn. akt 2 Ds. 616/13/Sp.

Powód podkreślił, że pozwana nigdy nie zwróciła mu przelanych pieniędzy, mimo iż faktycznie do zawarcia umowy nie doszło. Odnośnie odsetek powód podał, iż dochodzi ich za okres 3 lat wstecz z uwagi na to, że w pozostałym zakresie uległy one przedawnieniu.

Pozwana S. M. (1) w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania według norm prawem przewidzianych.

Pozwana w uzasadnieniu podniosła, iż przed Sądem Okręgowym w Krakowie, Wydział III Karny do sygn. akt III K 318/13 toczy się postępowanie przeciwko jej ojcu - M. M., oskarżonemu m.in. o to, że w okolicznościach badanej sprawy doprowadził powoda do niekorzystnego rozporządzenia pieniędzmi w łącznej kwocie 244 900 zł. Powód miał zawsze wskazywać ojca pozwanej jako osobę zobowiązaną do zwrotu dochodzonej pozwem kwoty.

Pozwana podniosła również zarzut braku legitymacji procesowej czynnej powoda P. B., z uwagi na przynależność dochodzonych pieniędzy do majątku osobistego żony powoda – A. B. (przed zawarciem związku małżeńskiego A. W.). Pieniądze te żona powoda uzyskała na podstawie udzielonego jej wspólnie z matką A. K. kredytu z dnia (...) listopada 2008 r. przez (...) S.A. w W. Oddział w K., co miało miejsce jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego z powodem. Ponadto strona pozwana wskazała, że powód w trakcie zeznań w charakterze świadka w postępowaniu przygotowawczym prowadzony przez Prokuraturę Rejonową Kraków-Podgórze w Krakowie 2 Ds. 616/13/S miał zeznać, że przelewy pochodziły z kredytu zawartego przez jego żonę. Pieniądze, których zapłaty dochodzi zatem powód nigdy nie stanowiły jego własności.

Pozwana zaprzeczyła aby brała udział w przeprowadzanych operacjach bankowych zarówno na rachunkach A. W. - po mężu B. jak też na swoim własnym rachunku na który wpływały środki żony powoda. Wskazała, że z A. W. i powodem nie łączyła jej żadna umowa dająca podstawę do dokonania przelewu środków przez A. W. na rachunek bankowy S. M. (1). Pozwanej nie przedstawiono żadnych zarzutów, ani nie było po jej stronie żadnych deliktów, nie została ona również wzbogacona na podstawie podjętych przez powoda działań.

Pozwana podniosła, że w toku prowadzonego postępowania przygotowawczego zeznała, iż nie korzystała z należącego do niej rachunku bankowego, na którym znajdowały się zdeponowane środki A. W., nie miała również świadomości iż środki te się na nim znajdują, jak też wiedzy o operacjach dokonywanych przez M. M. na należącym do niej rachunku.

Pozwana zarzuciła, że powód nigdy nie zwracał się do niej i zwrot dochodzonej pozwem kwoty, nigdy też nie przedstawił jej przedsądowego wezwania do zapłaty. Ojciec pozwanej miał również zwrócić A. W. kwotę 43 050 00 zł.

Bezsporne pomiędzy stronami były następujące okoliczności:

Powód M. M. w dniu 14 listopada 2009 r. zawarł związek małżeński z A. W., która po mężu przyjęła nazwisko B.. Między małżonkami postał ustrój małżeński wspólności ustawowej, nie zawierali oni żadnych umów o rozdzielności majątkowej, bądź też o rozszerzeniu wspólności na wierzytelność dochodzoną roszczeniem.

Pozwana S. M. (1) jest córką M. M..

Ponadto Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 04 listopada 2008 r. pomiędzy (...) w K., a A. W. i jej matką A. K. została zawarta umowa kredytu mieszkaniowego hipotecznego nr (...). Kredy został udzielony w wysokości 484 000 zł na dofinansowanie zakupu i remont na rynku wtórnym nieruchomości gruntowej położonej w T. gm. Tokarnia obejmującej działkę nr (...) o pow. (...) obręb (...) T. zabudowanej budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym nr (...) objętej księgą wieczystą KW Nr (...) prowadzona przez Sad Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych z siedzibą w M. oraz częściowe refinansowanie w/w zakupu.

Pierwsza transza kredytu została wypłacona A. W. w dniu 25 listopada 2008 r. w wysokości 128 000 zł, kolejna w dniu 07 stycznia 2009 r. – 50 000 zł, zaś w dniu 30 stycznia 2009 r. transza wyniosła 55 000 zł

dowód: umowa kredytu z dnia 04.11.2008 r. – k. 87-100, historia rachunku A. W. - k. 101-111

P. B. w drugiej połowie 2008 r. umówił się z ojcem pozwanej S. M. (2) M., że powód udzieli M. M. pełnomocnictwa do zakupu nieruchomości. M. M. miał dokonać zakupu nieruchomości w R. za kwotę ok. 240 000 zł, a prawo własności powód i ojciec pozwanej mieli nabyć w równych częściach po (...)jak również w takich częściach mieli zapłacić cenę zakupu nieruchomości. Pieniądze na zakup swojej części nieruchomości P. B. miał przekazać M. M. po sporządzeniu aktu notarialnego przenoszącego własność na powoda. Pozwana S. M. (1) nie brała udziału ani w negocjacjach umowy, czy kwestii związanych z zapłatą ceny.

dowód: zeznania świadka E. W. - zapis protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 16.07.2014 r.– k. 151v, przesłuchanie powoda P. B. – zapis protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 20.11.2014 r. - 175v, zeznania świadka A. B. – zapis protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 16.07.2014, k. 152

W dniu 21 listopada 2008 r. w Kancelarii Notarialnej w K. przy ul. (...) notariusz S. W. sporządziła akt notarialny Repertorium (...) mocy którego P. B. ustanowił pełnomocnikiem M. M. i upoważnił go do zakupu na jego rzecz dowolnych nieruchomości, udziałów w nieruchomościach, praw wieczystego użytkowania lub spółdzielczych własnościowych praw do lokali, za cenę i na warunkach według uznania pełnomocnika, a w związku tym M. M. upoważniony był do dokonywania zapłaty ceny, objęcia w posiadanie przedmiotu umowy, do podpisywania stosownych aktów notarialnych, w tym również zawierania, zmiany i rozwiązywania umów przedwstępnych, warunkowych umów sprzedaży oraz umów przeniesienia własności, do składnia stosownych oświadczeń, w tym również oświadczeń o poddaniu się egzekucji na podstawie art. 777 k.p.c., składania wszelkich wyjaśnień i zapewnień, podpisywania wszelkich dokumentów oraz dokonania wszelkich innych czynności jakie w związku z nimi mogły okazać się konieczne.

Ponadto powód upoważnił M. M. do występowania w jego imieniu przed wszelkimi urzędami, instytucjami, osobami prawnymi i osobami fizycznymi, organami administracji rządowej i samorządowej, w tym także do występowania przed sądem wieczystoksięgowym jako pełnomocnik do doręczeń, składania wniosków wieczystoksięgowych oraz dokonywania przelewów, występowania przed właściwym Urzędem Skarbowym do składania wszelkich wniosków oświadczeń i zapewnień, deklaracji podatkowych, do odwoływania się od niekorzystnych decyzji i orzeczeń, do odbioru wszelkiej korespondencji tak zwykłej jak i poleconej oraz do dokonywania wszelkich innych czynności, jakie w związku z realizacją tego pełnomocnictwa okażą się konieczne i niezbędne.

dowód: pełnomocnictwo - akt notarialny Repertorium (...), k. 9-10

W dniu 22 listopada 2008 r. została zawarta przedwstępna umowa sprzedaży wierzytelności (...)- (...) pomiędzy (...) Bank (...) Spółką Akcyjną jako sprzedającym, a M. M. działającym w imieniu własnym oraz jako pełnomocnik P. B. jako kupującymi.

Na jej mocy Bank sprzedał kupującym wierzytelność hipoteczną dotyczącą działki niezabudowanej nr (...) obręb (...) R. przysługującą bankowi wobec dłużnika K. D. w wysokości 509 397,84 zł wraz z odsetkami i kosztami postępowania, wynikającą z tytułu wykonawczego obejmującego akt notarialny sporządzony dnia 24 lipca 2008 r. przed notariuszem J. B. w Kancelarii Notarialnej w K. przy ul. (...), repertorium (...) zaopatrzonego w klauzulę wykonalności, wraz z wszelkimi prawami związanymi z wierzytelnością hipoteczną obecnymi i przyszłymi. Zgodnie z §3 umowy cena sprzedaży wierzytelności została ustalona na kwotę 451 400 zł, a do jej zapłaty kupujący zobowiązali w dniu sporządzenia aktu notarialnego przenoszącego własność na kupujących, przelewem na wskazany rachunek bankowy sprzedawcy. Wierzytelność miała przejść na własność kupujących pod warunkiem zapłaty ceny z chwilą nabycia wierzytelności przez sprzedającego.

dowód: umowa przedwstępna sprzedaży wierzytelności z dnia 22.11.2008 r. – k. 13-14

M. M. przedstawił powodowi akt notarialny Repertorium (...), który miał być sporządzony przed notariuszem A. M. w jego Kancelarii Notarialnej w K. przy (...) Podgórskim nr (...) w dniu 24 listopada 2008 r. W czynności mieli brać udział M. M. oraz E. J. pełniąca funkcję Naczelnika Wydziału działająca w imieniu i na rzecz Banku (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. Oddział K. i R. R. pełniąca funkcję Administratora produktów II stopnia, również działająca w imieniu i na rzecz w/w banku. Stawiający mieli oświadczyć, że na podstawie przedwstępnej umowy sprzedaży z dnia 22.11.2008 r. E. J. i R. R. działające w imieniu i na rzecz Banku sprzedali w imieniu Banku (...) S.A. Oddział K. M. M. działającemu w imieniu własnym oraz w imieniu P. B. własność hipoteczną oraz wszelkie prawa do działki (...) obręb (...) o pow.(...) m2 stanowiącą nieruchomość opisaną w § 1 tego aktu za cenę 451 400 zł. Na mocy umowy przeniesiona miała zostać na rzecz M. M. działającego w imieniu własnym jak i w imieniu P. B. własność hipoteczna oraz wszelkie prawa do działki (...) obręb (...) o pow. (...) m2 stanowiącą nieruchomość opisaną w § 1 tego aktu, a stawający wyraził na to zgodę. Stawiający M. M. miał przedłożyć przelew potwierdzony, iż w/w kwotę zapłacił na wskazany w akcie rachunek Banku (...) S.A. z siedzibą w W. Oddział w K. i stanowiła ona całkowitą zapłatę ceny. Nadto M. M. miał oświadczyć, że wierzytelność hipoteczną nabył w wraz z P. B. w równych częściach wynoszących po jednej drugiej. M. M. działając w imieniu własnym i w imieniu P. B. miał również wnieść, aby na podstawie tej umowy Sąd Rejonowy w Stanowej W., wydział Ksiąg wieczystych dokonał wpisu w księdze wieczystej w dziale II współwłasności na rzecz M. M. działającego w imieniu własnym i powoda. Powód był pewien, że umowa ta jest autentyczna i na jej mocy stał się współwłaścicielem nieruchomości w R..

dowód: odpis dokumentu przedstawiającego umowę przeniesienia własności repertorium akt notarialny A Nr (...) – k. 11-12v, przesłuchanie powoda P. B. – zapis protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 20.11.2014 r. k. 175v, zeznania świadka A. B. – zapis protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 16.07.2014, k. 152

W 2008 r. P. B. i A. W. pozostawali w nieformalnym związku. Planowali wspólne zakupy. P. B. korzystał za zgodą A. W. ze środków finansowych znajdujących się na rachunku bankowym A. W., a A. W. ze środków na rachunku powoda. Wspólnie planowali i wydawali. A. W. wiedziała o udzieleniu pełnomocnictwa przez powoda M. M. i wspólnie z M. M. planowała zakup działki.

Dowód: przesłuchanie powoda P. B. – zapis protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 20.11.2014 r. k. 175v, zeznania świadka A. B. – zapis protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 16.07.2014, k. 152

A. B., za wiedzą P. B., udostępniła M. M. kody do swojego rachunku bankowego. M. M. wziął od A. W. kody dostępu do rachunku bankowego i wypłacił łączną kwotę 228 900 zł z rachunku należącego do żony powoda na rachunek pozwanej S. M. (1) w następujących kwotach: w dniu 25.11.2008 r. – kwota 14 000 zł; w dniu 27.11.2008 r. – kwota 3 000 zł; w dniu 28.11.2008 r. – kwota 2 000 zł; w dniu 04.12.2008 r. – kwota 10 000 zł; w dniu 09.12.2008 r. – kwota 2 000 zł; w dniu 11.12.2008 r. – kwota 12 000 zł; w dniu 15.12.2008 r. - kwota 7 000 zł; w dniu 23.12.2008 r. - kwota 17 000 zł; w dniu 08.01.2009 r. – kwota 25 000 zł; w dniu 13.01.2009 r. - kwota 21 000 zł; w dniu 28.01.2009 r. - kwota 5 900 zł; w dniu 30.01.2009 r. kwota 25 000 zł; w dniu 03.02.2009 r. - kwota 23 000 zł; w dniu 12.02.2009 r. kwota 25 000 zł; w dniu 12.02.2009 r. - kwota 25 000 zł; w dniu 20.02.2009 r. kwota 12 000 zł. Pieniądze te pochodziły w części z kredytu hipotecznego z dnia 04.11.2008 r.

dowód: wyciągi z rachunku bankowego A. B. – k. 17, 18, 20, 22, przesłuchanie powoda P. B. – zapis protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 20.11.2014 r. k. 175v, zeznania świadka M. M. – zapis protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 20.11.2014 r. k. 175v , przesłuchanie pozwanej S. M. (1) – zapis protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 20.11.2014 k. 175

Powód początkowo kontaktował się z M. M., jednak po ok. 2-3 latach kontakt z M. M. urwał się. P. B. udał się wtedy do Sądu Rejonowego w Stanowej W. Wydziału Ksiąg Wieczystych, celem sprawdzenia spraw związanych z własnością kupionej działki. Dowiedział się wówczas, że nie został wpisany w księdze nieruchomości jako współwłaściciel, a właścicielami nieruchomości są obce mu osoby.

Powód powziął wątpliwości co do autentyczności aktu notarialnego umowy przeniesienia własności i za pośrednictwem swojego pełnomocnika zwrócił się do notariusza A. M. z zapytaniem o autentyczność aktu notarialnego z dnia 24 listopada 2008 r.

W odpowiedzi na powyższe w piśmie z dnia 11 kwietnia 2013 r. A. M. potwierdził, że nie sporządził aktu notarialnego Repertorium (...) z powyższej daty. Powiadomił również o złożeniu zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w tej sprawie.

Również przedstawicielki Banku (...) S.A. w W. E. J. i R. R. w rzeczywistości nie brały udziały w czynności związanej ze sporządzaniem aktu notarialnego z dnia 24.11.2008 r. Umowa ta została sfałszowana.

dowód: pismo A. M. z dnia 11.04.2013 r. – k. 15, zeznania świadka A. M. zapis protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 16.07.2014 r. k. 151v, zeznania świadka E. J. - zapis protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 20.11.2014 r.– k. 174, zeznania świadka R. R. – k. 174v

Pismem z dnia 13 maja 2013 r. pełnomocnik powoda została powiadomiona o tym, że na mocy postanowienia z dnia 9 maja 2013 r. Prokuratora Rejonowego K. w K. zostało wszczęte śledztwo pod sygn. akt 2 Ds. 616/13/Sp(c) w sprawie zaistniałego w okresie od 2008 r. do 2009 r. w K., w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, poprzez wprowadzenie w błąd co do zamiaru wywiązania się z zobowiązania doprowadzenia P. B. i innych do niekorzystnego rozporządzenia pieniędzmi w łącznej kwocie co najmniej 244 900,00 zł tj. o czyn z art. 270 § 1 k.k.

dowód: zawiadomienie o wszczęciu śledztwa z dnia 13.05.2013 r. – k. 16

M. M. z rachunku bankowego pozwanej S. M. (1) wpłacił na rachunek bankowy A. B. następujące kwoty: w dniu 01 marca 2009 r. – kwota 2 000 zł, w dniu 02 kwietnia 2009 r. – kwota 14 700 zł oraz w dniu 06 sierpnia 2009 r. kwota 6 900 zł. M. M. w dniu 24 marca 2010 r. osobiście dokonał również wpłaty w kasie banku kwoty 19 450 zł na rachunek bankowy A. W..

dowód: wyciągi z rachunku bankowego A. B. – k. 103, 105, 106, wydruk potwierdzenia wykonanej operacji wpłaty – k. 118, zeznania świadka M. M. – zapis protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 20.11.2014 r. k. 175v

W latach 2008-2009 S. M. (1) nie korzystała z posiadanego rachunku bankowego. M. M. bez wiedzy i zgody swojej córki pozwanej S. M. (1) wszedł w posiadanie dostępu do jej konta bankowego. Dokumenty zawierające potrzebne dane znajdowały się w domu, z którego S. M. (1) wyprowadziła się i pozostawiła je domu. Pozwana posiadała także inne rachunki bankowe i to z nich na bieżąco korzystała. S. M. (1) nie jest i nie była w posiadaniu środków pieniężnych przelanych przez M. M. z rachunku A. W.. S. M. (1) środków tych nie wypłacała i obecnie na jej rachunku się nie znajdują. Środki ten M. M. w części zwrócił A. W. w formie wpłat albo spłaty kredytu a pozostałą część wypłacił.

Dowód: - przesłuchanie pozwanej, k. 175, zeznania świadka M. M. – zapis protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 20.11.2014 r. k. 175v

Poza okolicznościami, które nie zostały przez strony zakwestionowane (art. 229 k.p.c.) lub też taką ocenę uzasadniał przebieg całego postępowania (art. 230 k.p.c.), istotne dla sprawy fakty Sąd ustalił w oparciu o przedstawione powyżej dokumenty prywatne, których autentyczność nie budziła wątpliwości, podobnie jak treść, rozpatrywana w kontekście całokształtu ujawnionych w sprawie okoliczności.

Sąd oparł również ustalony w sprawie stan faktyczny na zeznaniach świadków: E. W., A. M., A. B., E. J. i R. R.. Sąd uznał je za wiarygodne i zasługujące na uwzględnienie, gdyż były one logiczne, w istotnych fragmentach stanowcze i spójne – świadkowie opisali zaobserwowaną przez siebie rzeczywistość zgodnie z posiadaną wiedzą. W ocenie Sądu nie ujawniły się żadne okoliczności pozwalające na zakwestionowanie ich wiarygodności. Zeznaniom A. B. nie dał sąd wiary jedynie w zakresie okoliczności, że świadek darowała powodowi kwotę przelaną przez M. M. na rachunek pozwanej (rozprawa w dniu 16 lipca 2014 r. czas rozprawy 00:38:33 i nast.). Świadek nie potrafiła w sposób zdecydowany wskazać jak rozumiała czynności dotyczące tych środków, z jednej strony twierdząc, że „chyba darowała”, ale „w sumie to jakby razem dysponowaliśmy wszystkimi, więc to jakby darowizna”. Taka wypowiedź świadka nie pozwala na ustalenie, jaki właściwie był stan świadomości świadka co do tego, czy środki znajdujące się na rachunku bankowym przekazała powodowi, a zatem nie pozwala na ustalenie aby pomiędzy powodem a świadkiem została zawarta umowa darowizny.

Zeznania świadków P. W. i R. W. nie miały istotnej wartości dowodowej, albowiem świadkowie ci nie posiadali żadnej wiedzy na temat istotnych w niniejszej sprawie okoliczności faktycznych.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka M. M. tylko w tej części w której świadek zeznał o wykonywaniu przelewów z konta A. B. (ówcześnie W.) na rachunek pozwanej, bez wiedzy i zgody córki, gdyż zeznania te pokrywały się w tej kwestii z zeznaniami pozwanej którym Sąd dał wiarę. Nadto dał sąd wiarę co do okoliczności, że środki te w całości zostały pobrane z rachunku pozwanej oraz że pozwana nie wiedziała o operacjach wykonywanych na jej rachunku przez M. M., albowiem zeznania te znajdują potwierdzenie w zeznaniach pozwanej i nie popadają w sprzeczność z pozostałym materiałem dowodowym.

W zakresie w jakim zeznania powoda stały w sprzeczności do zeznań świadka M. M., w uznaniu Sądu bardziej wiarygodne były zeznania P. B.. M. M. twierdził, iż powód nie udzielił mu pełnomocnictwa do zakupu nieruchomości, zaś w poczet materiału dowodowego został załączony akt notarialny z dnia 21 listopada 2008 r. na mocy którego P. B. ustanowił pełnomocnikiem M. M. i upoważnił go do zakupu na jego rzecz m.in. dowolnych nieruchomości, udziałów w nieruchomościach, praw wieczystego użytkowania lub spółdzielczych własnościowych praw do lokali, za cenę i na warunkach według uznania pełnomocnika. Ponadto świadek zeznał, iż na konto S. M. (1) przelał z konta ówczesnej partnerki powoda kwotę ok. 100 000 zł, podczas gdy z wyciągów z rachunków bankowych jak i zeznań A. B. i powoda wynika, iż było to 228 900 zł. Ponadto niezgodne z uznanymi za wiarygodne były zeznania świadka M. M. dotyczące tego na jaki cel były przeznaczone wypłacone z konta A. W. pieniądze. Świadek podał, że miały być one zapłatą za okazjonalny zakup nieruchomości bądź wpłacone do funduszu powierniczego i nie było między stronami doprecyzowane, kto miałby dokonać ewentualnego zakupu nieruchomości. Zarówno powód jak i świadkowie A. B. i E. W. wprost podawali, iż od początku powód umówił się z ojcem pozwanej na udzielenie mu pełnomocnictwa do zawarcia umowy kupna nieruchomości w R..

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 405 k.c. kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.

Z ustalonego stanu faktycznego wynika, że w okresie od 25 listopada 2008 r. do 20 lutego 2009 r. z rachunku bankowego A. B. (wówczas A. W.) została przelana na rachunek bankowy pozwanej łącznie kwota 228 900 zł. Przeprowadzone postępowanie dowodowe prowadzi do oceny, że kwota ta stanowiła własność A. W., a nie powoda. Wprawdzie przelew tych kwot w zamiarze powoda miała nastąpić w celu nabycia dla powoda nieruchomości przez M. M. gdyż powód aktem notarialnym z dnia 21.11.2008 r. udzielił M. M. pełnomocnictwa do zawierania m.in. zakupu dowolnej nieruchomości. Środki przelane na konto pozwanej pochodziły jednak z rachunku bankowego A. W. (a nie powoda) i znalazły się na nim na podstawie umowy kredytu hipotecznego jaki został udzielony w dniu 04.11.2008 r. przez (...) S.A. Oddział w K. A. W. i jej matce. Pieniądze te A. W. nabyła na majątek osobisty, jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego z powodem, co miało miejsce w dniu 24.11.2009 r. a zatem już po dokonaniu w/w przelewów na rachunek bankowy pozwanej. Ponadto dochodzona pozwem kwota nie była przelewana w transzach z konta samego P. B., jak twierdził początkowo powód, lecz z rachunku bankowego samej A. W. i to przez M. M., a nie P. B.. Z ustalonego stanu faktycznego nie wynika w sposób nie budzący wątpliwości aby została pomiędzy powodem a A. W. zawarta jakakolwiek umowa, na podstawie której środki miałyby wejść do majątku powoda jeszcze przed przelaniem ich na rachunek bankowy pozwanej, w szczególności umowa darowizny lub umowa pożyczki. Fakt, że powód i A. W. pozostając w faktycznym związku wspólnie planowali wydatki i wzajemnie dysponowali środkami na posiadanych przez nich odrębnie rachunkach bankowych nie może stanowić dostatecznej podstawy do oceny prawnej, ze A. W. darowała przelane środki powodowi a to w kontekście okoliczności, że zgodę M. M. na dokonanie przelewu dokonała A. W. i czynności związanych z ich przelaniem dokonał M. M., aczkolwiek za wiedzą powoda, lecz sam powód czynności związanych z wykonywaniem przelewów nie wykonywał. Nie można zatem uznać, że przelanie tych pieniędzy na rachunek bankowy pozwanej skutkowało powstaniem ubytku w majątku powoda. Podstawy dla ustalenia, że środki na rachunku A. W. należały do powoda nie stanowi istniejący pomiędzy nimi w okresie dokonywania przelewu faktyczny nieformalny związek. Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 788, ze zm.) w przypadku zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Skoro w okresie dokonywania przelewów powód i A. W. pozostawali w związku nieformalnym, to wówczas stosunki majątkowe oparte są na istnieniu dwóch odrębnych majątków konkubentów i nie było możliwości stosowania do nich przepisów k.r.o. dotyczących ustrojów małżeńskich. Z uwagi na fakt, że przepisy nie regulują kwestii majątkowych związanych z pozostawaniem w związku nieformalnym, należy stwierdzić, że sam fakt pozostawania w takim związku nie rodzi sam z siebie dalszych skutków prawno-majątkowych. Rzeczy nabyte w czasie trwania nieformalnego związku nie stają się automatycznie przedmiotami objętymi współwłasnością. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 12 czerwca 2014 r., sygn. akt I ACa 601/13, LEX nr 1489046). Nadto pomiędzy powodem a A. W. (obecnie małżonką powoda) nie została zawarta żadna umowa rozszerzająca wspólność majątkową na wierzytelność dochodzoną w niniejszym postępowaniu.

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że pieniądze, które w łącznej kwocie 228 900 zł dochodzonej w niniejszej sprawie przez P. B., stanowiły zatem własność jego ówczesnej partnerki, a obecnie żony A. W. (po mężu B.). Oceniając roszczenie dochodzone w niniejszej sprawie pod kątem przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu należy zauważyć, że powód wskutek dokonania przelewów z rachunku bankowego A. W. nie doznał żadnego zubożenia. Brak jest zatem po stronie powoda legitymacji czynnej i podstawy do wywodzenia roszczenia w stosunku do strony pozwanej.

Dodatkowo zauważyć należy, że pozwana w chwili obecnej nie jest wzbogacona. Z ustalonego stanu faktycznego wynika bowiem, że wpłaty na jej rachunek zostały dokonane bez jej wiedzy, kwot przelanych z rachunku pozwanej nigdy nie wypłaciła i w chwili obecnej ich nie posiada. Nie można zatem w stosunku do pozwanej kierować skutecznie roszczenia o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia, skoro pozwana wzbogacona nie jest już wzbogacona gdyż korzyść, która wpłynęła na jej rachunek nie jest w jej posiadaniu, a zatem jest przez nią utracona w rozumieniu art. 409 k.c. Powód nie wykazał, ani nawet nie twierdził aby zachodziły okoliczności, które mogłyby przemawiać za oceną, że pozwana powinna była liczyć się z obowiązkiem zwrotu tych kwot. W związku z tym również i z tych przyczyn powództwo podlegało oddaleniu.

Brak jest również podstaw do uwzględnienia powództwa w oparciu o powołany przez powoda stan faktyczny na innej podstawie prawnej. Powód nie twierdził, aby pomiędzy nim a pozwaną została zawarta jakakolwiek umowa, której niewykonanie mogłoby stanowić podstawę do kierowania żądań odszkodowawczych w stosunku do pozwanej na podstawie art. 471 k.c. Okoliczność, że porozumienie tego rodzaju mogło być zawarte pomiędzy powodem a ojcem pozwanej – M. M. – nie skutkuje powstaniem żadnych zobowiązań umownych pozwanej w stosunku do powoda. Nadto z ustalonego stanu faktycznego nie wynika aby pozwana dopuściła się w stosunku do powoda jakiegokolwiek czynu niedozwolonego, który skutkowałby powstaniem po stronie pozwanej obowiązku odszkodowawczego w stosunku do powoda. Okoliczność, że czynu takiego dopuścić się mógł M. M. nie skutkuje żadną odpowiedzialnością pozwanej w stosunku do powoda skoro nie zostało wykazane aby pozwana ponosiła odpowiedzialność za czyny popełnione przez M. M., względnie aby M. M. do wyrządzenia szkody powodowi nakłaniała, była mu pomocna albo świadomie skorzystała z wyrządzonej powodowi szkody (art. 422 k.c.).

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwo, o czym orzeczono w pkt I wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono w pkt II sentencji na zasadzie art. 98 § 1 k.p.c. zasądzając od przegrywającego proces powoda na rzecz wygrywającej proces pozwanej zwrot kosztów obejmujących wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej i opłatę skarbową od pełnomocnictwa.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Ewa Stękowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Krakowie
Osoba, która wytworzyła informację:  Wojciech Żukowski ()
Data wytworzenia informacji: