Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 27 kwietnia 2017 roku

Sąd Apelacyjny w Krakowie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSA Hanna Nowicka de Poraj

Sędziowie: SSA Jerzy Bess (spr.)

SSA Paweł Czepiel

po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2017 roku w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa R. P. i D. P. (1)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w J.

o naprawienie szkody

na skutek zażalenia strony pozwanej na postanowienie Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 23 stycznia 2017 roku, sygn. akt I C 1508/16

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSA Paweł Czepiel SSA Hanna Nowicka de Poraj SSA Jerzy Bess

Sygn. akt I ACz 603/17

UZASADNIENIE

Powodowie domagają się w niniejszym postępowaniu naprawienia szkody poprzez przywrócenie stanu poprzedniego w budynku położonym w miejscowości Ż.. Na uzasadnienie żądania podali, iż w związku z działalnością Zakładu (...) w L., będącego zakładem strony pozwanej, w powyższej nieruchomości w listopadzie 2015 r. ujawnił się szereg szkód, szczegółowo opisanych w treści uzasadnienia pozwu. Z kolei w lipcu 2016 r. podczas burzy doszło do zalania budynku z uwagi na wcześniej powstałe szkody (uszkodzenie dachu). Powodowie podali nadto, że strona pozwana w dniu 26 kwietnia 2016 r. w oparciu o nadesłaną przez powodów dokumentację projektową budynku oświadczyła, iż powstałe uszkodzenia nie są skutkiem jej działalności i jednocześnie odmówiła naprawienia szkody.

Powodowie wnieśli o udzielenie zabezpieczenia w niniejszej sprawie poprzez nakazanie stronie pozwanej wykonania prac polegających na zabezpieczeniu dachu budynku przed przeciekaniem. Na uzasadnienie wniosku wskazali, iż powstałe uszkodzenia konstrukcji dachu oraz pokrycia dachu grożą dalszymi skutkami w postaci zalania pomieszczeń znajdujących się w budynku, zagrożeniem dla życia i zdrowia jak również powiększeniem dotychczasowej szkody. Nadto podali, iż strona pozwana nie kwestionuje powstania szkody, a jedynie związek przyczynowy z jej działalnością.

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w Krakowie nakazał stronie pozwanej (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w J. wykonanie prac polegających na zabezpieczeniu przed przeciekaniem dachu budynku przy ul. (...), należącego do powodów R. P. i D. P. (2), znajdującego się na nieruchomości położonej w miejscowości Ż., składającej się z działek o nr (...), objętej księgą wieczystą nr (...).

W uzasadnieniu przedmiotowego postanowienia Sąd Okręgowy wskazał, że zabezpieczenie roszczenia w przypadku szkód spowodowanych ruchem zakładu górniczego uregulowane jest przepisem szczególnym art. 152 ust. 1 Prawa geologicznego i górniczego, zgodnie z którym w celu natychmiastowego zapobieżenia szkodzie spowodowanej ruchem zakładu górniczego lub jej dalszym skutkom sąd może nakazać podjęcie koniecznych czynności, a jeżeli obowiązek ten obciąża poszkodowanego, sąd może nakazać, aby podmiot, do którego jest kierowane roszczenie, niezwłocznie wypłacił odpowiednią kwotę pieniężną.

W ocenie Sądu Okręgowego strona powodowa uprawdopodobniła swoje roszczenie, gdyż okoliczności podniesione w pozwie oraz przedłożone dokumenty (odpis zwykły księgi wieczystej, wniosek o naprawienie szkody z dnia 17 listopada 2015 r. wraz z dowodem doręczenia stronie pozwanej) uprawdopodobniają roszczenie powodów, gdyż wskazują, iż powodowie są właścicielami nieruchomości na której położony jest budynek, uległ on uszkodzeniom, a znajduje się on w strefie oddziaływania zakładu górniczego strony pozwanej. Jakkolwiek strona pozwana zaprzecza, by uszkodzenia w przedmiotowym budynku były skutkiem działalności Zakładu (...) w L., to – zdaniem Sądu I instancji - nie przekreśla to prawdopodobieństwa, że związek przyczynowy jednak zachodzi. W związku z tym w ocenie Sądu Okręgowego z twierdzeń powodów i przedłożonej dokumentacji wynika, że roszczenie powodów jest uprawdopodobnione.

Sąd Okręgowy ocenił również, że powodom przysługuje interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia, gdyż brak udzielenia zabezpieczenia może uniemożliwić lub poważnie utrudnić osiągniecie celu postępowania. Sąd wskazał, że brak zabezpieczenia konstrukcji dachowej będzie powodował powstanie dalszych negatywnych skutków uszkodzeń, gdyż pokrycie dachowe jest kluczowym elementem każdego budynku, a w przypadku niezabezpieczenia dachu budynek będzie ulegał szybkiemu niszczeniu, a zatem w sytuacji ewentualnego pomyślnego dla powodów wyniku postępowania, ochrona udzielona w wyroku może okazać się iluzoryczna z uwagi na możliwość powstania nieodwracalnych zniszczeń. Sąd Okręgowy zaznaczył jednocześnie, że sposób dokonywanego zabezpieczenia nie obciąża strony pozwanej ponad potrzebę, gdyż zostanie ona zobligowana jedynie do niezbędnych czynności zabezpieczających na nieruchomości powodów, a zatem zabezpieczenie nie będzie uciążliwe, trudne do wykonania, jak również nie spowoduje nadmiernych kosztów.

Przedmiotowe postanowienie zaskarżyła w całości zażaleniem strona pozwana, wnosząc o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez oddalenie wniosku o zabezpieczenie w całości oraz o zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Zaskarżonemu postanowieniu zarzuciła naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść postanowienia w postaci przepisów art. 730 ¹ § 1 i 2 k.p.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, a w konsekwencji udzielenie zabezpieczenia roszczenia.

W uzasadnieniu zażalenia strona pozwana podała, że nie sposób przyjąć, iż brak zabezpieczenia utrudni w przyszłości powodom osiągniecie celu postępowania, przedmiotem trwającego postępowania jest bowiem ustalenie związku przyczynowego pomiędzy powstałą na nieruchomości powodów szkodą a działalnością eksploatacyjną pozwanego, zakresu powstałych szkód oraz sposobu i kosztu ich naprawy. Podkreśliła, że konstrukcja dachu została zaprojektowana i wykonana w sposób nieprawidłowy, czego skutkiem jest jego ugięcie. Nadto strona pozwana podkreśliła, że Sąd Okręgowy nie wskazał sposobu prac zabezpieczających dach przed przeciekaniem, oraz że jedynym tego sposobem jest rozebranie dachu i ponowne jego złożenie na nowej konstrukcji. Zdaniem pozwanej konieczność wejścia na ugięty dach może powodować nie dające się przewidzieć skutki, włącznie z jego zawaleniem i narażeniem osób wykonujących prace bądź znajdujących się w budynku na utratę życia lub zdrowia. Strona pozwana wskazała również, że w razie przegrania procesu zostanie zobowiązana do naprawy wszelkich zaistniałych w budynku szkód, w tym tych związanych z zalaniem, interes powodów nie jest więc zagrożony.

W odpowiedzi na zażalenie powodowie wnieśli o jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym wg norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Jak zasadnie wskazał Sąd Okręgowy, roszczenie o naprawienie szkody związanej z ruchem zakładu górniczego może zostać zabezpieczone na podstawie regulacji szczególnej, jaką jest art. 152 ust. 1 ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, zgodnie z którym w celu natychmiastowego zapobieżenia szkodzie lub jej dalszym skutkom sąd może nakazać podjęcie koniecznych czynności. Jeżeli obowiązek ten obciąża poszkodowanego, sąd może nakazać, aby podmiot, do którego jest kierowane roszczenie, niezwłocznie wypłacił odpowiednią kwotę pieniężną.

Strona pozwana kwestionuje interes prawny powodów w udzieleniu zabezpieczenia w sposób wskazany w zaskarżonym postanowieniu. Wskazać wobec tego trzeba, że przytoczony wyżej przepis – co wynika z jego literalnego brzmienia – modyfikuje podstawy udzielenia zabezpieczenia przewidziane w przepisach części drugiej Kodeksu postępowania cywilnego. Ustawodawca, określając cele postępowania zabezpieczającego w sprawie prowadzonej na gruncie Prawa geologicznego i górniczego, położył akcent na kwestie prewencyjne – zabezpieczenie ma bowiem służyć również dalszym skutkom powstałej już szkody. Zamiarem ustawodawcy nie jest więc jedynie ochrona wykonania przyszłego orzeczenia w sprawie, lecz także zapobiegnięcie powstaniu szkody, a wówczas, gdy ona już powstanie – zapobiegnięcie jej dalszym skutkom (por. M. Tryburek, Zabezpieczenie roszczeń w: B. Rakoczy [red.] Wybrane problemy prawa geologicznego i górniczego, Wolters Kluwer 2016). W tym kontekście traci na znaczeniu argument strony pozwanej dotyczący wskazywanego przez nią brak interesu powodów w zabezpieczeniu dachu przed przeciekaniem, skoro po uzyskaniu korzystnego dla siebie orzeczenia i tak zostaną naprawione wszelkie szkody na nieruchomości powodów. Skoro bowiem powodowie uprawdopodobnili, że nieszczelności dachu (których istnienia pozwana nie kwestionuje) powodują powstawanie dalszych szkód w ich budynku, to przyjąć należy ich interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia poprzez uszczelnienie dachu, na co pozwala treść art. 152 ust. 1 Prawa geologicznego i górniczego. Zgodzić się zaś trzeba z Sądem I instancji co do tego, że powodowie uprawdopodobnili istnienie roszczenia, gdyż w zasadzie jest bezsporne, że doszło do powstania szkód ich budynku mieszkalnego, a znajduje się on na terenie oddziaływania zakładu górniczego pozwanej spółki.

Nie można się nadto zgodzić z argumentem strony pozwanej na temat nieprecyzyjności zaskarżonego postanowienia. Sąd Okręgowy nakazał pozwanej spółce wykonanie prac polegających na zabezpieczeniu przed przeciekaniem dachu budynku powodów. Treścią jej obowiązku jest więc wykonanie prac do tego prowadzących, z zastosowaniem wszelkich wymaganych odpowiednimi przepisami środków bezpieczeństwa, zgodnie ze sztuką budowlaną oraz przepisami ustawy – Prawo budowlane i innymi normami regulującymi proces budowlany. Zakres prac jest również limitowany treścią żądania powodów zawartego w pozwie, którzy wnoszą o przywrócenie na ich nieruchomości do stanu poprzedniego. W ocenie zaś Sądu Apelacyjnego, uszczelnienie dachu budynku mieszkalnego powodów, wbrew twierdzeniom pozwanej, nie powinno dla niej powodować nadmiernych trudności ani kosztów.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny oddalił zażalenie, na zasadzie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. O kosztach postępowania zażaleniowego orzeknie Sąd Okręgowy w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie, stosownie do treści art. 745 § 1 k.p.c.

SSA Paweł Czepiel SSA Hanna Nowicka de Poraj SSA Jerzy Bess