Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie, I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Józef Wąsik

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 28 lutego 2023 r. w Krakowie

sprawy z powództwa M. P.

przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K.

o ustalenie nieważności, ewentualnie o uchylenie uchwały

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 22 kwietnia 2021 r., sygn. akt I C 1620/19

1.  oddala apelację:

2.  zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 270 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych) tytułem kosztów postepowania apelacyjnego.

Sygn. akt I A Ca 877/21

UZASADNIENIE

Powód M. P. wniósł o ustalenie nieważności ewentualnie o uchylenie uchwały Walnego Zgromadzenia strony pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. nr (...) z dnia 14 czerwca 2019 r. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że zaskarżona uchwała dotyczy wyboru D. S. (1) na członka Rady Nadzorczej Spółdzielni. W ocenie powoda powyższa uchwała została podjęta z naruszeniem przepisów powszechnie obowiązującego prawa i zapisów statutu Spółdzielni. Podjęcie uchwały w przedmiocie wyboru D. S. (1) na członka Rady Nadzorczej Spółdzielni nie zostało przewidziane w porządku obrad Walnego Zgromadzenia, przedstawionemu członkom Spółdzielni przed jego odbyciem. Nadto D. S. (1) pełnił uprzednio funkcję członka Rady Nadzorczej Spółdzielni, lecz uchwała w przedmiocie wyboru D. S. (1) na członka Rady Nadzorczej Spółdzielni została uchylona na mocy wyroku sądu. Zdaniem powoda w tej sytuacji złożenie przez D. S. (1) na Walnym Zgromadzeniu Spółdzielni oświadczenia o rezygnacji z członkostwa w Radzie Nadzorczej, a następnie zgłoszenie swojej kandydatury na stanowisko członka Rady Nadzorczej stanowiło naruszenie zasad współżycia społecznego oraz obejście przepisów powszechnie obowiązującego prawa i zapisów statutu Spółdzielni.

W odpowiedzi na pozew Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w K. wniosła o oddalenie powództwa w całości. Wskazała, że podjęcie uchwały w przedmiocie uzupełniających wyborów do Rady Nadzorczej Spółdzielni zostało przewidziane w porządku obrad Walnego Zgromadzenia zwołanego na dzień 14 czerwca 2019 r. Pozwana podkreśliła również, że uchwała w przedmiocie wyboru D. S. (1) na członka Rady Nadzorczej Spółdzielni została podjęta z poszanowaniem przepisów powszechnie obowiązującego prawa i zapisów statutu Spółdzielni. Zaznaczyła przy tym, że na dzień podjęcia uchwały nie istniały już powody do wykluczenia możliwości kandydowania D. S. (1) na członka Rady Nadzorczej Spółdzielni w postaci zalegania przez niego z opłatami na rzecz Spółdzielni, które były przyczyną uchylenia przez sąd poprzedniej uchwały o wyborze D. S. (1) na członka Rady Nadzorczej Spółdzielni.

Wyrokiem z 22 kwietnia 2021r Sąd Okręgowy w Krakowie:

I. oddalił powództwo główne i ewentualne;

II. zasądził od powoda M. P. na rzecz strony pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. kwotę 360 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

III. nakazał ściągnąć od powoda M. P. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie kwotę 82,31 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo prze Skarb Państwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Zgodnie z zapisami statutu Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K.:

- O czasie, miejscu i porządku obrad Walnego Zgromadzenia zawiadamia się na piśmie wszystkich członków, związek rewizyjny, w którym Spółdzielnia jest zrzeszona oraz Krajową Radę Spółdzielczą, co najmniej na 21 dni przed terminem posiedzenia Walnego Zgromadzenia. Zawiadomienie doręcza się wszystkim członkom Spółdzielni za pokwitowaniem odbioru lub przez komisyjne, protokolarne umieszczenie zawiadomień w indywidualnych pocztowych skrzynkach odbiorczych członków lub listem poleconym. Ponadto zawiadomienie powinno zostać umieszczone na drzwiach wejściowych klatek schodowych, tablicach ogłoszeń i na stronie internetowej Spółdzielni (§ 26 ust. 1).

- Zawiadomienie powinno zawierać czas, miejsce, porządek obrad oraz informację o miejscu wyłożenia wszystkich sprawozdań i projektów uchwał, które będą przedmiotem obrad oraz informacje o prawie członka do zapoznania się z tymi dokumentami (§ 26 ust. 2).

- Zarząd, Rada Nadzorcza, Rady Mieszkańców Nieruchomości i Członkowie mają prawo zgłaszania projektów uchwał i żądanie zamieszczenia oznaczonych spraw w porządku obrad Walnego Zgromadzenia. Projekty uchwał, w tym uchwał przygotowanych w wyniku tych żądań, powinny być na co najmniej 14 dni przed terminem Walnego Zgromadzenia wykładane w siedzibie Spółdzielni i publikowane na stronie internetowej Spółdzielni (§ 25 ust. 5).

- Członkowie mają prawo zgłaszać projekty uchwał i żądania, o których mowa w § 25 ust. 5 w terminie do 15 dni przed dniem posiedzenia Walnego Zgromadzenia (§ 25 ust. 6).

- Zarząd jest zobowiązany do przygotowania pod względem formalnym i przedłożenia pod głosowanie na Walnym Zgromadzeniu zgłoszonych projektów uchwał i poprawek (§ 25 ust. 8).

- Walne Zgromadzenie może podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad podanych do wiadomości członków (§ 27 ust. 1).

- Członków Rady Nadzorczej wybiera Walne Zgromadzenie w głosowaniu tajnym spośród członków Spółdzielni. W skład Rady Nadzorczej nie mogą wchodzić osoby zalegające z opłatami wobec Spółdzielni, pracownicy Spółdzielni oraz osoby będące zleceniobiorcami lub wykonawcami w stosunku do Spółdzielni, jak również członkowie władz innej spółdzielni mieszkaniowej (§ 35 ust. 1).

- Nie można być członkiem Rady Nadzorczej dłużej niż przez dwie kolejne kadencje Rady Nadzorczej (§ 35 ust. 5).

- Ponownie do Rady Nadzorczej można kandydować po przerwie jednej kadencji. Kadencje rozpoczętą traktuje się jako pełną (§ 35 ust. 6).

- Mandat członka rady Nadzorczej wygasa z upływem kadencji, na którą został wybrany (§ 36 ust. 1).

- Utrata mandatu przed upływem kadencji następuje w przypadkach:

a/ odwołania większością 2/3 głosów członków biorących udział w głosowaniu na Walnym Zgromadzeniu;

b/ zrzeczenia się mandatu;

c/ ustania członkostwa w Spółdzielni (§ 36 ust. 2).

- Na miejsce członka Rady Nadzorczej, który utracił mandat, Walne Zgromadzenie dokonuje wyboru innego członka Rady Nadzorczej do końca kadencji (§ 36 ust. 3).

- Jeżeli utrata mandatu nastąpiła w okresie pomiędzy Walnymi Zgromadzeniami, skład Rady Nadzorczej uzupełnia kandydat z największą liczbą głosów, który nie wszedł do rady podczas ostatnich wyborów (§ 36 ust. 4).

- Nie można być jednocześnie członkiem Rady Nadzorczej i Zarządu (§ 46 ust. 1).

- W razie bezskuteczności przez okres co najmniej trzech miesięcy postępowania konkursowego dotyczącego wyboru członka Zarządu, Rada Nadzorcza może wyznaczyć spośród swoich członków osobę do czasowego pełnienia funkcji danego członka Zarządu. w takim przypadku członkostwo w Radzie Nadzorczej oddelegowanego członka Rady ulega zawieszeniu na czas pełnienia obowiązków członka Zarządu (§ 46 ust. 2).

Wyrokiem z dnia 4 marca 2019 r. wydanym w sprawie prowadzonej pod sygn. akt (...) Sąd Okręgowy w K.uchylił uchwałę Walnego Zgromadzenia Członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. z dnia 23 czerwca 2018 r. nr (...) w części dotyczącej wyboru członków Rady Nadzorczej w osobach: L. M. i D. S. (1). Sąd uchylił uchwałę w części dotyczącej wyboru D. S. (1) na członka Rady Nadzorczej, ponieważ w momencie podjęcia uchwały D. S. (1) posiadał zaległości w opłatach na rzecz Spółdzielni (nie zgłosił niezwłocznie faktu urodzenia dwojga dzieci), podczas gdy według statutu Spółdzielni w skład Rady Nadzorczej nie mogą wchodzić osoby zalegające z opłatami na rzecz Spółdzielni.

D. S. (1) spłacił zaległości w opłatach na rzecz Spółdzielni w dniu 20 września 2018 r. i w dniu 14 czerwca 2019 r. nie miał już żadnych zaległości względem Spółdzielni.

Uchwałą nr (...)z dnia 29 sierpnia 2018 r. Rada Nadzorcza Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. wyznaczyła D. S. (1) do czasowego pełnienia funkcji Członka Zarządu Spółdzielni – Prezesa Zarządu Spółdzielni z uwagi na odwołanie dwóch dotychczasowych Członków Zarządu Spółdzielni i związaną z tym konieczność zapewnienia Spółdzielni prawidłowego działania. Wyznaczenie miało ustać z dniem poprzedzającym dzień objęcia stanowiska Członka Zarządu – Prezesa Zarządu przez osobę docelowo wyłonioną do pełnienia tej funkcji w drodze konkursu przeprowadzonego przez Radę Nadzorczą.

Uchwałą nr(...) z dnia 8 maja 2019 r. Rada Nadzorcza Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. w następstwie wyboru w konkursie powołała A. P. na stanowiska Członka Zarządu – Prezesa Zarządu z dniem 1 czerwca 2019 r.

W dniu 7 maja 2019 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w K. sporządziła zawiadomienie o zwołaniu walnego Zgromadzenia Członków Spółdzielni na dzień 14 czerwca 2019 r. o godz. 16:30 w Centrum (...) Uniwersytetu (...)przy al. (...) w K.. W zawiadomieniu podano porządek obrad, który nie zawierał dyskusji i podjęcia uchwały w sprawie wyboru członka Rady Nadzorczej oraz informację, że materiały dotyczące Walnego Zgromadzenia umieszczone będą na stronie internetowej Spółdzielni oraz będą dostępne w siedzibie Spółdzielni od dnia 23 maja 2019 r.

Zawiadomienie zostało umieszczone na drzwiach wejściowych klatek schodowych, tablicach ogłoszeń i na stronie internetowej Spółdzielni oraz doręczone członkom Spółdzielni w dniu 20 maja 2019 r. przez komisyjne, protokolarne umieszczenie w indywidualnych pocztowych skrzynkach odbiorczych członków. Procedura doręczenia korespondencji odbyła się zgodnie z Regulaminem doręczania korespondencji w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K..

Porządek obrad był uzupełniany trzykrotnie – w dniu 23 maja 2019 r., w dniu 30 maja 2019 r. oraz w dniu 10 czerwca 2019 r. Członkowie Spółdzielni byli każdorazowo zawiadamiani o zmianie porządku obrad poprzez wywieszenie zaktualizowanego planu obrad na drzwiach wejściowych klatek schodowych, tablicach ogłoszeń i umieszczenie na stronie internetowej Spółdzielni

Zmiana z dnia 30 maja 2019 r. dotyczyła wprowadzenia do porządku obrad m.in.:

- wyboru komisji wyborczej (pkt 4);

- odwołania członka Rady Nadzorczej w przypadku nieuzyskania absolutorium (pkt 51);

- wyborów uzupełniających do Rady Nadzorczej w przypadku zaistnienia w trakcie Walnego Zgromadzenia konieczności uzupełnienia jej składu; podjęcie uchwały w przedmiocie stwierdzenia wyników wyborów (pkt 101).

Umieszczenie powyższych punktów w porządku obrad nastąpiło na skutek żądania członków Spółdzielni złożonego w dniu 27 maja 2019 r., do którego załączono projekty uchwał.

Na Walnym Zgromadzeniu Spółdzielni w dniu 14 czerwca 2019 r. obecnych było 124 członków Spółdzielni oraz 26 pełnomocników członków Spółdzielni. Na Zgromadzeniu stawił się Prezes Zarządu A. P., Zastępca Prezesa ds. Ekonomicznych B. K. oraz Zastępca Prezesa ds. Technicznych i Eksploatacyjnych T. R.. W trakcie Walnego Zgromadzenia podjęto uchwałę o udzieleniu absolutorium członkowi Rady Nadzorczej D. S. (1) za okres od dnia 24 czerwca 2018 r. do dnia 29 sierpnia 2018 r. Później w toku Walnego Zgromadzenia D. S. (1) złożył oświadczenie o rezygnacji z funkcji członka Rady Nadzorczej wyjaśniając, że powodem rezygnacji jest wyrok sądowy (nieprawomocny), zgodnie z którym został on bezprawnie wybrany na członka Rady Nadzorczej z uwagi na jego zadłużenie względem Spółdzielni istniejące w momencie jego wyboru. Oświadczył przy tym, że wpłacił do Spółdzielni zaległości w opłatach i zadeklarował chęć ponownego kandydowania do Rady Nadzorczej.

Po złożeniu przez D. S. (1) oświadczenia o rezygnacji przeprowadzono wybory nowego członka Rady Nadzorczej. Na jedynego kandydata na członka Rady Nadzorczej zgłoszony został D. S. (1). Większością 102 głosów „za” przy 30 głosach „przeciw” podjęto uchwałę nr(...) o wyborze D. S. (1) na członka Rady Nadzorczej.

D. S. (1) zdecydował się na złożenie rezygnacji z pełnienia funkcji członka Rady Nadzorczej oraz ponowne kandydowanie na tę pozycję w celu usunięcia wątpliwości co do legalności sprawowania przez niego mandatu członka Rady Nadzorczej, które powstały na gruncie wyroku Sądu Okręgowego w K.z dnia 4 marca 2019 r., sygn. akt(...)(wówczas nieprawomocnego).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych do akt sprawy przez strony, wymienionych wyżej jako dowody, których autentyczność i wiarygodność nie budziła wątpliwości Sądu, a także zeznań świadka D. S. (1) i powoda M. P., których treść korespondowała z treścią dokumentów znajdujących się w aktach sprawy. W oparciu o art. 235 5 § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd pominął dowody z: pisma członków Spółdzielni do Zarządu i Rady Nadzorczej z marca 2019 r., pisma powoda do Rady Nadzorczej z dnia 24 kwietnia 2019 r. oraz pisma Spółdzielni do powoda z dnia 9 kwietnia 2019 r. jako mające wykazać fakty nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy, dotyczące dewastacji elewacji budynków zarządzanych przez Spółdzielnię.

Sąd przeprowadził następujące rozważania prawne:

Powód zgłosił w niniejszym postępowaniu dwa roszczenia: roszczenie główne o stwierdzenie nieważności uchwały Walnego Zgromadzenia pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. nr (...) z dnia 14 czerwca 2019 r. w przedmiocie wyboru D. S. (1) na członka Rady Nadzorczej Spółdzielni oraz roszczenie ewentualne o uchylenie w/w uchwały.

Powództwo o stwierdzenie nieważności uchwały walnego zgromadzenia spółdzielni mieszkaniowej należy zakwalifikować jako powództwo o ustalenie z art. 189 k.p.c. Zgodnie z powołanym wyżej przepisem powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Nadto w art. 42 § 9 ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze wprost przewidziano możliwość wydania przez Sąd orzeczenia ustalającego nieważność uchwały spółdzielni. Interes prawny powoda w stwierdzeniu nieważności uchwały Walnego Zgromadzenia pozwanej Spółdzielni wynika z tego, że jest on jej członkiem. Wybór określonej osoby na członka organu Spółdzielni ma bezpośredni wpływ na jej funkcjonowanie, a tym samym na prawa i obowiązki powoda związane z jego członkostwem w Spółdzielni. Nieważność uchwały spółdzielni może wynikać z jej sprzeczności z prawem (art. 42 § 2 Prawa spółdzielczego wprost stanowi, że uchwała sprzeczna z prawem jest nieważna), podjęcia uchwały w celu obejścia prawa (art. 58 § 1 k.c.) lub sprzeczności uchwały z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 k.c.).

Zaś powództwo o uchylenie uchwały jest zaś adekwatnym środkiem ochrony praw członka spółdzielni w sytuacji, gdy uchwała jest sprzeczna z postanowieniami statutu bądź dobrymi obyczajami lub godząca w interesy spółdzielni albo ma na celu pokrzywdzenie jej członka (art. 42 § 3 i 4 Prawa spółdzielczego). Powództwo o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia powinno być wniesione w ciągu sześciu tygodni od dnia odbycia walnego zgromadzenia, jeżeli zaś powództwo wnosi członek nieobecny na walnym zgromadzeniu na skutek jego wadliwego zwołania - w ciągu sześciu tygodni od dnia powzięcia wiadomości przez tego członka o uchwale, nie później jednak niż przed upływem roku od dnia odbycia walnego zgromadzenia (art. 42 § 6 Prawa spółdzielczego).

W przedmiotowej sprawie było między stronami bezsporne, że powód dochował terminu na wniesienie powództwa o uchylenie uchwały, określonego w art. 42 § 6 Prawa spółdzielczego. Powód dopatrywał się podstaw do stwierdzenia nieważności uchwały zarówno w jej sprzeczności z przepisami prawa i zasadami współżycia społecznego jak i w podjęciu jej w celu obejścia prawa. Jako przepis powszechnie obowiązującego prawa, z którym uchwała miała być sprzeczna, powód powołał art. 41 § 1 Prawa spółdzielczego, zgodnie z którym walne zgromadzenie może podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad podanych do wiadomości członków w terminach i w sposób określonych w statucie. Podobna regulacja zawarta została w art. 83 ust. 7 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, przy czym w powołanym wyżej przepisie wskazano, że walne zgromadzenie może podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad podanym do wiadomości członków w terminach i w sposób określony nie w statucie, a w ustawie. Zgodnie z art. 83 ust. 6 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych o czasie, miejscu i porządku obrad walnego zgromadzenia lub jego części zawiadamia się wszystkich członków na piśmie co najmniej 21 dni przed terminem posiedzenia walnego zgromadzenia lub jego pierwszej części; zawiadomienie powinno zawierać czas, miejsce, porządek obrad oraz informację o miejscu wyłożenia wszystkich sprawozdań i projektów uchwał, które będą przedmiotem obrad oraz informację o prawie członka do zapoznania się z tymi dokumentami. Jak wskazuje art. 83 ust. 10-13 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, istnieje możliwość uzupełnienia porządku obrad po dokonaniu zawiadomienia o walnym zgromadzeniu:

10. Projekty uchwał i żądania zamieszczenia oznaczonych spraw w porządku obrad walnego zgromadzenia lub jego wszystkich części mają prawo zgłaszać: zarząd, rada nadzorcza i członkowie. Projekty uchwał, w tym uchwał przygotowanych w wyniku tych żądań, powinny być wykładane na co najmniej 14 dni przed terminem walnego zgromadzenia lub jego pierwszej części.

11. Członkowie mają prawo zgłaszać projekty uchwał i żądania, o których mowa w ust. 10, w terminie do 15 dni przed dniem posiedzenia walnego zgromadzenia lub jego pierwszej części. Projekt uchwały zgłaszanej przez członków spółdzielni musi być poparty przez co najmniej 10 członków.

12. Członek ma prawo zgłaszania poprawek do projektów uchwał nie później niż na 3 dni przed posiedzeniem walnego zgromadzenia lub jego pierwszej części.

13. Zarząd jest zobowiązany do przygotowania pod względem formalnym i przedłożenia pod głosowanie na walnym zgromadzeniu projektów uchwał i poprawek zgłoszonych przez członków spółdzielni.

Z zestawienia przepisów art. 41 § 1 Prawa spółdzielczego oraz art. 83 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wynika, że w przypadku spółdzielni mieszkaniowych termin i sposób podania do wiadomości porządku obrad walnego zgromadzenia, a tym samym informacji o uchwałach, które mogą zostać poddane pod głosowanie na walnym zgromadzeniu i ich projektów, został poddany regulacji ustawowej, od której zapisy statutu Spółdzielni nie mogą odbiegać. Zapisy statutu pozwanej Spółdzielni zostały sformułowane w sposób zgodny z zapisami art. 83 ust. 6-7 oraz 10-13 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych - poszczególne przepisy ustawy zostały przeniesione do zapisów § 26 ust. 1 i 2 , § 25 ust. 5, 6 i 8 oraz § 27 ust. 1 statutu i jednocześnie w nich doprecyzowane.

W ocenie powoda uchwała Walnego Zgromadzenia pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. nr (...) z dnia 14 czerwca 2019 r. w przedmiocie wyboru D. S. (1) na członka Rady Nadzorczej Spółdzielni jest sprzeczna z prawem, ponieważ członkowie Spółdzielni nie zostali zawiadomieni o tym, że podjęcie tej uchwały znajduje się w porządku obrad w sposób zgodny z przepisami powszechnie obowiązującego prawa oraz statutu Spółdzielni. Należy jednak zauważyć, że podjęcie uchwały w przedmiocie wyborów uzupełniających do Rady Nadzorczej w przypadku zaistnienia w trakcie Walnego Zgromadzenia konieczności uzupełnienia jej składu oraz podjęcie uchwały w przedmiocie stwierdzenia wyników wyborów zostało wprost przewidziane w pkt 101 porządku obrad. Powyższy punkt został dodany do porządku obrad na skutek wniosku członków Spółdzielni złożonego w dniu 27 maja 2019 r., czyli na 18 dni przed terminem Walnego Zgromadzenia. Do wniosku zostały załączone projekty uchwał, w tym m.in. projekt uchwały w sprawie uzupełniającego wyboru członków Rady Nadzorczej. Procedura uzupełniania porządku obrad o sprawy i uchwały zgłoszone przez członków Spółdzielni została przewidziana w art. 83 ust. 10-11 i 13 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz w § 25 ust. 5-6 i 8 statutu Spółdzielni. Członkowie Spółdzielni zostali powiadomieni o w/w zmianie porządku obrad poprzez zawiadomienie o zmianie porządku obrad z dnia 30 maja 2019 r. (15 dni przed Walnym Zgromadzeniem), które zostało wywieszone na drzwiach wejściowych klatek schodowych, tablicach ogłoszeń i umieszczenie na stronie internetowej Spółdzielni. Ogłoszenie zawierało informację o tym, że materiały dotyczące walnego zgromadzenia (a więc również projekty uchwał) są dostępne do wglądu na stronie internetowej Spółdzielni oraz w jej siedzibie. Zachowane zostały więc zasady udostępniania projektów uchwał zgłoszonych przez członków Spółdzielni, określone w art. 83 ust. 10 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz § 25 ust. 5 statutu.

Wniosek członków Spółdzielni z dnia 27 maja 2019 r. oprócz podjęcia uchwały w przedmiocie wyborów uzupełniających do Rady Nadzorczej zawierał również żądanie umieszczenia w programie Walnego Zgromadzenia punktu dotyczącego odwołania członka Rady Nadzorczej w przypadku nieuzyskania absolutorium, co implikuje, że intencją składających wniosek członków Spółdzielni było wprowadzenie do porządku obrad podjęcia uchwały w przedmiocie wyborów uzupełniających do Rady Nadzorczej na wypadek braku uzyskania absolutorium przez jej członków.

Zaproponowana treść uchwały odnośnie możliwości uzupełnienia rady nadzorczej w żaden sposób nie odnosiła się wyłącznie do tego, że wybór członka Rady Nadzorczej pozostaje w związku z nieuzyskaniem absolutorium. W ocenie Sądu sposób sformułowania samej treści uchwały oraz punktu 101 porządku obrad, który dopuszczał jej podjęcie, umożliwiał podjęcie uchwały w przedmiocie wyborów uzupełniających do Rady Nadzorczej w przypadku powstania takiej konieczności z przyczyny innej niż odwołanie członka Rady Nadzorczej w przypadku nie uzyskania przez niego absolutorium.

Sąd podkreślił również, że konieczność przeprowadzenia uzupełniających wyborów do Rady Nadzorczej w przypadku utraty mandatu członka przed upływem kadencji, do którego doszło podczas Walnego Zgromadzenia i to niezależnie od przyczyny utraty mandatu (odwołanie, zrzeczenie się mandatu, utrata członkostwa w Spółdzielni), wynika jednoznacznie z zapisów § 36 ust. 2-3 statutu. Jako że D. S. (1) złożył rezygnację z pełnienia funkcji członka zarządu podczas Walnego Zgromadzenia w dniu 14 czerwca 2019 r., na którym byli obecni członkowie Zarządu Spółdzielni, uprawnieni do jej reprezentacji i tym samym do przyjęcia tego oświadczenia, to do wygaśnięcia jego mandatu doszło w trakcie Walnego Zgromadzenia, a nie pomiędzy Walnymi Zgromadzeniami. Właściwą droga uzupełnienia składu Rady Nadzorczej było więc przeprowadzenie uzupełniających wyborów (§ 36 ust. 3 statutu), a nie uzupełnienie składu Rady Nadzorczej przez kandydata z największą liczbą głosów, który nie wszedł do rady podczas ostatnich wyborów (§ 36 ust. 4 statutu).

Złożenie przez D. S. (1) oświadczenia o rezygnacji ze sprawowania funkcji członka Rady Nadzorczej nie musiało być objęte porządkiem obrad. Nie stanowi ono bowiem sprawy, która powinna zostać poddana pod dyskusję członków Spółdzielni na Walnym Zgromadzeniu, lecz jednostronną czynność prawną, której podjęcie zależy wyłącznie od decyzji samego uprawnionego. D. S. (1) nie musiał więc w żaden sposób uprzednio ogłaszać członkom Spółdzielni swojego zamiaru złożenia oświadczenia o rezygnacji ze sprawowania funkcji członka Rady Nadzorczej. Dokonując analizy zapisów statutu Sąd zauważył również, że żaden z nich nie wyklucza ponownego kandydowania do Rady Nadzorczej osoby, która złożyła rezygnację z pełnienia funkcji członka Rady Nadzorczej.

Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe okoliczności trudno jest zdaniem Sądu uznać, aby podjęcie uchwały w przedmiocie wyboru D. S. (1) na członka Rady Nadzorczej pozostawało poza porządkiem obrad, o którym członkowie Spółdzielni zostali poinformowani w terminach i w sposób przewidziany w przepisach ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz w zapisach statutu Spółdzielni. Trudno jest również uznać, aby istniały przyczyny wykluczające możliwość wyboru D. S. (1) na członka Rady Nadzorczej. Nie ma więc podstaw do twierdzenia, że uchwała jest sprzeczna z prawem lub statutem Spółdzielni bądź została podjęta w celu obejścia prawa.

W ocenie Sądu również zarzut naruszenia przez uchwałę zasad współżycia społecznego nie znajduje uzasadnienia. Członkowie Spółdzielni zostali należycie i z odpowiednim wyprzedzeniem poinformowani o możliwości podjęcia na Walnym Zgromadzeniu uchwały w sprawie uzupełniających wyborów do Rady Nadzorczej. Decyzja D. S. (1) o rezygnacji z funkcji członka Rady Nadzorczej nie wynikała z pobudek zasługujących na negatywną ocenę, lecz jedynie z chęci ostatecznego wyjaśnienia wątpliwości związanych z legalnością powołania go do Rady Nadzorczej. W dniu, w którym odbywało się Walne Zgromadzenie, istniał już nieprawomocny wyrok Sądu Okręgowego w K.uchylający uchwałę o powołaniu D. S. (1) do Rady Nadzorczej. Jednocześnie w tym dniu nie istniała już przeszkoda, która w ocenie Sądu wykluczała możliwość powołania D. S. (1) do Rady Nadzorczej w postaci zalegania przez niego z opłatami na rzecz Spółdzielni. Jest więc zrozumiałe, dlaczego D. S. (1) chciał niejako wyjaśnić sytuację, składając oświadczenie o rezygnacji z członkostwa w Radzie Nadzorczej uzyskanego na podstawie uchwały, której legalność została zakwestionowana, a następnie kandydując ponownie do Rady Nadzorczej w warunkach, w których nie zachodziły już żadne podstawy wyłączające możliwość sprawowania przez niego tej funkcji. Działanie takie nie zasługuje na krytyczna ocenę, zmierzało bowiem do potwierdzenia, bądź zaprzeczenia poparcia, jakie udzielono D. S. (1) podczas pierwszego wyboru do Rady Nadzorczej. Gdyby ocena jego osoby jako kandydata do tego organu spółdzielni uległa zmianie, nic nie stało na przeszkodzie, aby zagłosować przeciwko tej kandydaturze. W ocenie Sądu taki tryb procedowania nie tylko nie był sprzeczny z prawem, ale i nie naruszał interesów ani członków Spółdzielni, ani jej samej. Członkowie Spółdzielni dali zaś wyraz swojemu zaufaniu do D. S. (1) ponownie wybierając go na członka Rady Nadzorczej. Okoliczność, że przed terminem Walnego Zgromadzenia D. S. (1) pełnił tymczasowo obowiązki Prezesa Zarządu Spółdzielni nie ma znaczenia na gruncie niniejszej sprawy, ponieważ do ustania tego stanu doszło jeszcze przed odbyciem Walnego Zgromadzenia i głosowaniem nad zaskarżoną uchwałą.

Jako że wszystkie zarzuty stawiane przez powoda zaskarżonej uchwale, które miały prowadzić do stwierdzenia jej nieważności, bądź do jej uchylenia, okazały się bezzasadne, Sąd oddalił powództwo zarówno co do roszczenia głównego, jak i co do roszczenia ewentualnego.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c.

Apelację od tego wyroku – w całości - wniósł powód, zarzucając naruszenie prawa materialnego z powodu niewłaściwego zastosowania i wykładni § 36 punkt 3 Statutu pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. w konsekwencji naruszenie art. 5 k.c. i art. 58 § 1 i § 2 k.c. i w następstwie, konsekwencji powyższych uchybień Sąd I instancji zlekceważył, obraził również art. 41 i 83 ustawy o Spółdzielniach mieszkaniowych oraz zapisy Statutu.

W uzasadnieniu podkreślił, że chodzi o to, że Sąd I instancji całkowicie zlekceważył linię orzeczniczą w kwestii nieważności niezgłaszanych wcześniej uchwał na 14 dni przed Walnym Zgromadzeniem Spółdzielni Mieszkaniowych i nie uwzględnił zarzutów powoda co do naruszenia prawa i jego obejścia, naruszania zasad współżycia społecznego w złej woli i w złej wierze (ustawianie - Programu Zebrania pod rezygnację i powtórne wybory pana D. S. (1) w dniu 14 czerwca 2021 r.). W apelacji po raz pierwszy podniósł, że przedmiotową uchwałą wybrano tą samą a nie „inną” osobę do Rady Nadzorczej, czego jego zdaniem wymaga § 36 punkt 3 statutu Spółdzielni.

Strona pozwana wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny po rozpoznaniu apelacji, zważył, co następuje:

Brak podstaw prawnych do uwzględnienia apelacji.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że Sąd Apelacyjny rozpoznał apelację na posiedzeniu niejawnym zgodnie z art. 374 k.p.c. Żadna ze stron postępowania nie wniosła bowiem o rozpoznanie apelacji na rozprawie. Powód złożył w apelacji wniosek o rozpoznanie sprawy na posiedzeniu jawnym lub niejawnym (zaocznym), zatem nie złożył stanowczego wniosku o rozpoznanie sprawy na rozprawie, mimo, iż był świadomy takiej możliwości. Nawet po uzyskaniu wiadomości, że Sąd Apelacyjny wyznaczył posiedzenie niejawne do rozpoznania apelacji, powód nie złożył wniosku o wyłączenie rozprawy, lecz zajął merytoryczne stanowisko w sprawie obejmujące całość jego zarzutów do przedmiotowej uchwały. Wniósł też o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego psychologa celem stwierdzenia, czy D. S. (1) przejawia skłonności psychopaty czy może socjopaty, a to w kontekście zarzutu naruszenia zasad współżycia społecznego.

Sąd Apelacyjny uznał, że wydanie wyroku nie wymagało uzupełnienia postępowania dowodowego, zaś dla rozpoznania sprawy niezbędne było dokonanie weryfikacji ustaleń faktycznych w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, zweryfikowanie zasadności podniesionych w apelacji zarzutów i prawidłowe zastosowanie przepisów prawa materialnego. W rezultacie, przeprowadzenie rozprawy apelacyjnej nie było konieczne.

Co do zasady Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, które Sąd Apelacyjny przyjął za swoje.

W ich uzupełnieniu Sąd Apelacyjny doprecyzowuje, że wyrok Sądu Okręgowego z 4 marca 2019r, sygn. akt (...) w przedmiocie uchylenia uchwały nr (...)z 23 czerwca 2018r wyborze D. S. (1) na członka Rady Nadzorczej uprawomocnił się z dniem 5 lutego 2021r, tj. z chwila wydania wyroku przez Sąd Apelacyjny w K.oddalający apelację Spółdzielni. Przyczyną uchylenia uchwały było zaleganie przez D. S. (1) z opłatą eksploatacyjną w dniu wyboru wynikłą z braku zawiadomienia Spółdzielni o urodzeniu dzieci w 2015 i 2016r. Po zorientowaniu się o niewypełnieniu obowiązku D. S. (1)w sierpniu 2018r wniósł o wyliczenie zaległości i uregulował ją 20 września 2018r.

Dowód: wyrok Sadu Apelacyjnego w K.z 5.02.2021r-(...) wydany w sprawie (...) Sadu Okręgowego w K., zeznania świadka D. S. (1)- protokół elektroniczny z rozprawy 3.12.2020r- )- 00:01:30- 00:52:22) zbieżne z ustaleniami w sprawie (...).

W ocenie Sadu Apelacyjnego Sąd Okręgowy trafnie zastosował przepisy prawa procesowego i materialnego.

Sąd Apelacyjny nie podzielił zapatrywania powoda odnośnie wadliwego trybu podjęcia kwestionowanej uchwały. Należy zgodzić się ze stanowiskiem Sądu Okręgowego, że Walne Zgromadzenie było władne do podejmowania uchwały w kwestii uzupełnienia składu Rady Nadzorczej, gdyż taka możliwość przewidywał porządek obrad.

W ustaleń Sądu wynika, że porządek obrad został uzupełniony zgodnie z postanowieniami statutu Spółdzielni, który w tym zakresie odpowiada regulacji ustawowej. Wszak statut pozwanej spółdzielni uprawniał zarząd do zgłoszenia projektu nowej uchwały w przedmiocie porządku obrad na 14 dni przed wyznaczonym terminem Walnego Zgromadzenia i zawiadomienia o tym członków właśnie w taki sposób, w jaki zostało to zrealizowane. Statut w istocie powtarzał regulację ustawową

Brak podstaw prawnych do uchylenia zaskarżonej uchwały nie można było uchylić na podstawie art. 42 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawa spółdzielczego. Nie była ona bowiem sprzeczna z postanowieniami statutu, dobrymi obyczajami, nie godziła w interesy spółdzielni ani nie miała na celu pokrzywdzenia powoda. W ocenie Sądu, również tryb uzupełnienia porządku obrad Walnego Zgromadzenia, na którym podjęto skarżoną uchwałę nie był sprzeczny z przepisami ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz postanowieniami statutu. Statutowa regulacja przewidująca prawo zgłaszania przez Zarząd Spółdzielni projektów uchwał i żądania zamieszczenia oznaczonych uchwał w porządku obrad Walnego Zgromadzenia, na co najmniej 14 dni przed wyznaczonym terminem, jest zgodna również z art. 83 ust. 10 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych.

Nie budzi też wątpliwości, że w świetle statutu Spółdzielni nie ma wymogu umieszczania w porządku obrad imion i nazwisk kandydatów do Rady Nadzorczej, czy to wybieranych na nowa kadencję i w ramach uzupełnienia Rady w toku kadencji, skoro mogą kandydatury mogą być zgłoszone dopiero na Zgromadzeniu.

W apelacji powód kładzie nacisk sprzeczność uchwały z zasadami współżycia społecznego, upatrując tego naruszenia w tym, że D. S. (1) zrzekł się członkostwa w Radzie Nadzorczej na Walnym Zgromadzeniu w dniu 23 czerwca 2018r, a następnie kandydował i został wybrany na następną kadencję w Radzie, a to w obliczy wydanego nieprawomocnie wyroku Sądu Okręgowego w K.uchylającego uchwałę o jego pierwszym wyborze z powodu zalegania z opłatami. Powód dopatruje się w zachowaniu D. S. (1) manipulacji, czy wręcz oszustwa, ale pogląd ten nie jest przekonujący. Jak wynika z ustaleń Sądu I Instancji, D. S. (1)wyjaśnił na Zgromadzeniu motyw swojej decyzji jakim było usunięcie wątpliwości związanych z oceną legalności zajmowanego stanowiska w związku z wydanym wyrokiem w sprawie o sygn. akt (...). Zostały ujawnione przyczyny wydanego wyroku i fakt ich usunięcia w postaci uregulowania opłat.

Sąd Apelacyjny nie dostrzega w tym zachowaniu D. S. (1) naruszenia zasad współżycia społecznego. Zachowanie to należy ocenić jako lojalne wobec członków i władz Spółdzielni. Wprawdzie nie prawomocny wyrok nie wywoływał jeszcze skutków prawnych, nie mniej jego uprawomocnienie wywoływało prawotwórczy skutek uchylenia zaskarżonej uchwały ze skutkiem ex tunc, czyli od samego początku. Mogło to spowodować powiększenie negatywnych skutków dla Spółdzielni i wątpliwości prawnych dla oceny skutków prawnych czynności prawnych podejmowanych z udziałem tego członka ( aż do daty uprawomocnienia wyroku).

Nie ma też podstaw do stwierdzenia naruszenia § 36 ust. statutu Spółdzielni, przez uzupełnienie Rady Nadzorczej tą samą osobą, które zrzekła się wcześniej mandatu w Radzie, który dosłownie brzmi: „Na miejsce członka Rady Nadzorczej, który utracił mandat, Walne Zgromadzenie dokonuje wyboru innego członka Rady Nadzorczej do końca kadencji”. Sam powód wywiódł skutki prawne ze sfomułowania „innego członka” dopiero w apelacji co nasuwa zastrzeżenie do skuteczności takiego zarzutu zgłoszonego po upływie 6-tygodniowego terminu prekluzyjnego. Przyjęcie dopuszczalności podnoszenia nowych zarzutów do uchwały - również w apelacji- prowadziłoby do obejścia art. 42 § 3 i 4 Prawa Spółdzielczego. W piśmie z 2 czerwca 2020r powód powołał się na przepis § 36 statutu ale tylko dla uzasadnienia zarzutu podjęcia uchwały poza porządkiem obrad, dobitnie podkreślając (i pogrubiając czcionkę ust. 1 i 2 tego postanowienia – k.111 verte). Co więcej, powód na ostatniej rozprawie 3 grudnia 2020r (po przesłuchaniu w charakterze strony) argumentował, że D. S. (1)mógłby kandydować do Rady Nadzorczej, gdyby nie dostał na tym Zgromadzeniu votum zaufania (k.140). Zrzeczenie się mandatu uznał natomiast za manipulację. Tymczasem § 36 statutu obejmuje także inne przypadki utraty mandatu.

Niezależnie od powyższego stanowiska, zarzut naruszenia § 36 ust. 3 statutu należy uznać za bezzasadny. Postanowienia statutu należy bowiem wykładać zgodnie z wolą spółdzielców. Statut każdej spółdzielni jest rodzajem umowy zawartej przez jej członków. W umowach należy natomiast raczej badać jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu (art. 65 k.c. – por. Sąd Apelacyjny w Katowicach - wyrok z dnia 30 listopada 2016r., sygn. akt I ACa 617/16.). Celem spółdzielców uchwalających statut nie było z pewnością wprowadzenie procedury sprzecznej z bezwzględnie obowiązującymi przepisami ustawy przez ograniczenie biernego prawa wyborczego. Dlatego przez sformułowanie „innego członka Rady” należy rozumieć „nowego członka Rady”, którym może być również poprzedni członek, który zrzekł się mandatu (np. z powodu czasowej niemożliwości jego sprawowania czy innej usprawiedliwionej) lub odwołanemu, gdy , przyczyny odwołania ustaną. Sam powód jako zdeklarowany demokrata powołuje się na art. 32 ust. 2 Konstytucji RP, zgodnie z którym nikt nie powinien być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym. Statut nie może być sprzeczny z ustawą, a zwłaszcza z Konstytucją.

Biorąc pod uwagę przedstawione argumenty Sąd Apelacyjny oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na mocy art. 98 § 1 k.p.c. zgodnie z zasadą wyniku sporu, przyjmując jedną, minimalną stawkę wynagrodzenia adwokackiego.