Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

S. „C.” w B. wniosła pozew przeciwko T. C. o zapłatę kwoty 50.424,81 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 17 listopada 2015r. oraz zwrotem kosztów postępowania.

Uzasadniając swoje stanowisko powódka wskazała, że dochodzona pozwem kwota wynika z wystawionego przez pozwanego weksla in blanco, stanowiącego zabezpieczenie zawartej między stronami umowy pożyczki, której brak terminowej spłaty, (pomimo wzywania przez stronę powodową) skutkował wypełnieniem weksla na kwotę 50.619,81 zł.

Strona pozwana dokonała w dniu 10 listopada 2015r. częściowej spłaty zadłużenia, w kwocie 195,00 zł, która została zaliczona na poczet spłaty należnego zadłużenia.

W oparciu o złożony pozew Sąd Rejonowy w Bytomiu wydał 29 grudnia 2015r. nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, którym uwzględnił żądanie pozwu w całości oraz zasądził koszty postępowania. Od wydanego nakazu strona pozwana wniosła zarzuty zaskarżając wydany nakaz w całości.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwany wskazał, że dokonuje spłat zadłużenia względem powódki, co nie zostało uwzględnione w treści pozwu ani też w objętej roszczeniem kwocie powództwa, wysokość comiesięcznych wpłat dokonywanych przez pozwanego wynosi 200,00 zł. ze względu na jego niskie dochody. Na potwierdzenie przedłożono potwierdzenia przelewów bankowych dokonywanych na rzecz powódki.

Postanowieniem z dnia 4 marca 2016r Referendarz Sądowy zwolnił pozwanego od kosztów sądowych w przedmiocie opłaty od zarzutów.

W odpowiedzi strona powodowa wniosła o utrzymanie wydanego nakazu w całości, podkreślając że roszczenie oparte na deklaracji wekslowej stanowi podstawę do tego, aby rozpoznawać roszczenie w ramach stosunku wynikającego z weksla, a nie biorąc pod uwagę stosunek materialno prawny, którego wykonanie zostało zabezpieczone wystawieniem weksla in blanco przez pozwanego. Dodatkowo podniesiono, że weksel podpisany przez pozwanego został wystawiony na wyższą kwotę aniżeli objęta powództwem.

Pismem procesowym z dnia 25 kwietnia 2016r pozwany podtrzymał swoje stanowisko zarzucając brak uwzględnienia przez stronę powodową dokonanych przez pozwanego spłat należności.

W odpowiedzi pismem z dnia 16 czerwca 2016r strona powodowa cofnęła powództwo o kwotę 390,00 zł zrzekając się w tym zakresie roszczenia oraz wnosząc
o utrzymanie w mocy wydanego nakazu co do kwoty 50.043,81 zł

Sąd ustalił:

W dniu 6 lutego 2014 roku strony zawarły umowę pożyczki, na mocy której powódka S. (...) w B. udzieliła pozwanemu T. C. pożyczkę na kwotę 51.100,00 zł. Zabezpieczeniem pożyczki był zgodnie z pkt 24b umowy, weksel in blanco.

(umowa pożyczki k.41-45)

Wobec braku terminowej spłaty pożyczki pożyczkodawca wypełnił weksel na kwotę 50.619,81 zł i ustalił termin płatności na dzień 16 listopada 2015 roku, a następnie zawiadomił o tym pozwanego, wzywając do wykupu weksla. Pozwany nie zapłacił kwoty wynikającej z weksla.

(weksel k. 6, wezwanie k 7)

W dniu 10 listopada 2015 pozwany zawnioskował do powódki
o zawarcie ugody (k.51), ze względu na dokonanie częściowej spłaty zadłużenia, strona powodowa dokonała modyfikacji roszczenia ograniczając powództwo o kwotę 390,00 zł
i zrzekając się roszczenia w tym zakresie oraz wniosła o utrzymanie w mocy wydanego nakazu co do kwoty 50.043,81 zł.

Pismem z dnia 25 listopada 2015 (k.50) pozwany ponownie wniósł o zawarcie ugody, jednakże strona powodowa odmówiła (k.48-49).

Pozwany dokonywał na rzecz powódki wpłat w wysokości 200,00 zł w dniach
20 stycznia 2016r (k.16), 7 grudnia 2015r (k.57), 10 listopada 2015r (k.58), 15 października 2015r (k.17), 10 listopada 2015r (k.18), oraz wpłaty w kwocie 500,00 zł w dniu
14 lipca 2015r. (k.19)

Sąd zważył:

Powództwo wobec pozwanego po dokonaniu jego modyfikacji okazało się zasadne
w całości.

Strona pozwana potwierdzając zawarcie umowy pożyczki z dnia 6 lutego 2014r, której zabezpieczeniem był weksel in blanco, zarzuciła powódce brak uwzględnienia dokonanych na jej rzecz wpłat tytułem spłaty powstałego zadłużenia.

Z utrwalonego stanowiska judykatury i doktryny wynika, iż źródłem zobowiązania wekslowego jest umowa dochodząca do skutku przez wydanie weksla lub jego zwrócenie posiadaczowi. W przypadku weksli in blanco, tj. dokumentów, które w chwili wręczenia nie zawierają wszystkich elementów weksla własnego, co miało miejsce w niniejszym postępowaniu (art. 101 i 102 Prawa wekslowego), umowa wyżej opisana ma na celu powstanie zobowiązania wekslowego w przyszłości. Zobowiązanie to powstaje dopiero po uzupełnieniu dokumentu przez uprawnioną osobę o elementy niezbędne, wymagane przez Prawo wekslowe, skutkujące uznaniem danego dokumentu za weksel własny. Czynności prawne, z których wynikają zobowiązania wekslowe, same nie określają celu gospodarczego lub społecznego takiego rodzaju przysporzenia. Określa go dopiero wyraźna lub dorozumiana umowa leżąca u podstaw zaciągnięcia zobowiązania wekslowego, wskazująca tzw. stosunek podstawowy (kauzalny) dla tego zobowiązania (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie
z dnia 12.01.2006 r., I ACa 534/05 Lex nr 279965).

Czynności prawne będące źródłem zobowiązań wekslowych są traktowane
w ustawodawstwie polskim jako tzw. abstrakcyjne czynności prawne, tzn. takie, których ważność nie zależy od istnienia prawidłowości stosunku podstawowego. Jednakże specyfiką roszczenia wekslowego, które wynika z uzupełnienia wręczonego remitentowi blankietu wekslowego jest jego ściślejsza więź z zobowiązaniem wynikającym ze stosunku podstawowego.

Weksel przedłożony w niniejszej sprawie posiadał wszystkie cechy, od których zależy jego ważność, wobec czego w dalszej kolejności należy rozważyć zarzut pozwanego
w przedmiocie nieprawidłowego wypełnienia weksla, co wymaga zbadania deklaracji wekslowej i stosunku podstawowego.

Porozumienie wekslowe jest umową zawieraną pomiędzy odbiorcą weksla a wystawcą weksla, do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego. Ponieważ porozumienie jest umową, musi określać wzajemne prawa i obowiązki stron umowy. Prawo wekslowe nie określa, jaka powinna być jego treść. Ma więc zastosowanie ogólna zasada wyrażona w art. 353 ¹ k.c., zgodnie z którą strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

W niniejszej sprawie deklaracja wekslowa zawarta została w umowie pożyczki. Przechodząc do oceny zawartego porozumienia ze strony formalnej, należy stwierdzić, że
w porozumieniu winno się określić kwotę, na którą weksel może być wypełniony. Kwota ta może być oznaczona przez wskazanie danej sumy lub przez jej opisanie. Strony pozostawały zgodne w przedmiocie faktu, że w porozumieniu zawartym przez wystawcę i powoda nie wskazano konkretnej kwoty, została ona opisana jako suma odpowiadająca zadłużeniu wystawcy. Taki sposób określenia kwoty Sąd uznał za dopuszczalny.

Odpowiedzialność pozwanego wynikała z dokumentu wekslowego, który z momentem wypełnienia stał się sam źródłem roszczenia objętego pozwem, dlatego też stanowisko strony pozwanej w przedmiocie niezgodności kwoty objętej roszczeniem a faktyczną sumą dokonanych wpłat, nie może zyskać na uznanie. Jednakże ze względu na stanowisko strony pozwanej oraz niekwestionowanie faktu dokonania wpłat, uprawniona do modyfikacji powództwa strona powodowa cofnęła częściowo pozew, dlatego też Sąd, na mocy art.
496 k.p.c., orzekł jak w pkt 1 sentencji.

Równocześnie należy wskazać, że zgodnie z przytoczoną podstawą prawną oraz ustalonym w sprawie stanem faktycznym Sąd uznał stanowisko strony powodowej, po dokonanej modyfikacji za w pełni uzasadnione, dlatego też orzeczono jak w pkt 2 sentencji wyroku.

Skuteczne cofnięcie powództwa w oparciu o art. 203 k.p.c. o kwotę 390,00 zł, skutkowało umorzeniem postępowania co do tej kwoty, i w konsekwencji Sąd orzekł jak w pkt 3 sentencji.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w pkt 4 i 5 sentencji, na mocy art. 98 k.p.c. uwzględniając prawomocne postanowienie Referendarza Sądowego o zwolnieniu pozwanego z kosztów uiszczenia opłaty od zażalenia.

Z/

1.  Odnotować fakt sporządzenia uzasadnienia w kontrolce uzasadnień,

2.  A. (...),

B., (...)