Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 marca 2019 r.

Sąd Okręgowy___________________ w Gliwicach Wydział IX

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Mariola Łącka
Protokolant:	Joanna Metera

po rozpoznaniu w dniu 27 marca 2019 r. w Rybniku

sprawy z odwołania (...) Spółka z o. o w B. i B. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

przy udziale zainteresowanych: (...) Spółka z o. o w B.

i B. J.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania (...) Spółka z o. o w B. i B. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 13 kwietnia 2018r Znak (...) - (...)/1

z dnia 13 kwietnia 2018r Znak (...) - (...)/2

1.  zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, iż stwierdza, że B. J. jako pracownik u płatnika składek (...) Spółka z o. o. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, tj. emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od (...)

2.  zasądza od organu rentowego na rzecz odwołującej się B. J. kwotę 180,00 zł (sto osiemdziesiąt złotych 00/100) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia

Sygn. akt IX U 1166/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13.04.2018r Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. stwierdził, że B. J. jako pracownik u płatnika składek (...) Sp. z o. o. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, tj. emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 1.01.2016r.

W uzasadnieniu decyzji podniesiono, że zebrane w sprawie dowody wskazują, że umowa o pracę B. J. z (...) Sp. z o. o. została zawarta z naruszeniem zasad współżycia społecznego polegającym na świadomym osiąganiu nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych z zamiarem nadużycia świadczeń przysługujących z tego ubezpieczenia w postaci prawa do wysokich świadczeń z ubezpieczenia w razie choroby i macierzyństwa. Dodatkowo organ rentowy wskazał, że jeżeli nawet B. J. wykonywała jakiekolwiek czynności, to mogły to być usługi w ramach dotychczas spisanej umowy cywilno-prawnej zlecenia a nie umowy o pracę.

B. J. odwołała się od tej decyzji i wniosła o jej zmianę i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

Zarzuciła, że twierdzenie organu rentowego, że odwołująca nie wykonywała pracy zgodnie z zawartą umową są dowolne, na dowód czego zawnioskowała przesłuchanie wielu świadków, dowodu z listy obecności oraz listy plac pracodawcy.

Ponadto podniosła, że okoliczność, że zawarcie umowy w okresie ciąży nie jest naganne i nie może być uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Odwołująca wskazała również, że wykonywane przez nią czynności w ramach umowy o pracę wykonywała osobiście pod kierownictwem prezesa w miejscu i czasie przez niego wskazanym, podczas gdy w ramach umowy zlecenia pozostawała jedynie prokurentem. Jej wynagrodzenie za pracę nie odbiegało od wynagrodzenia, które osiągała wykonując zlecenie i odpowiadało zakresowi jej obowiązków i długoletniemu doświadczeniu zawodowemu w branży.

Odwołanie od decyzji złożył także płatnik składek (...) Sp. z o. o. w B. wnosząc o jej zmianę.

Podniósł, że B. J. zatrudniono w ramach stosunku pracy na stanowisko menadżera do spraw rozwoju z uwagi na jej wiedzę i doświadczenie w branży. Umowa była faktycznie wykonywana a prezes spółki o jej ciąży dowiedział się w marcu 2016r.

Ponadto wskazał, że zakres czynności wykonywanych przez B. J. w ramach umowy zlecenia jako prokurenta były inne niż od tych wykonywanych w ramach stosunku pracy jako menadżer rozwoju bo prokurent jest jedynie pełnomocnikiem zarządu spółki, tj. zastępuje zarząd przy wyznaczonych czynnościach zaś menadżer rozwoju nadzoruje i stymuluje rozwój spółki na nowych obszarach gospodarczych bądź geograficznych.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołania wniósł o ich oddalenie podtrzymując stanowisko zajęte w zaskarżonej decyzji i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd połączył sprawy z obu odwołań do wspólnego rozpoznania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

B. J. jeszcze będąc studentką w 2008r podjęła pracę w (...) Sp. z o. o., która prowadziła salony gier automatycznych. Najpierw pracowała jako przedstawiciel handlowy przy wyszukiwaniu lokali, potem jako agent do spraw sprzedaży.

Następnie awansowała i w okresie od 1.10.2010r do 3006.2013r była zatrudniona w (...) Spółka z o. o. w B. na stanowisku specjalisty ds. analizy wyniku – prokurent spółki.

W okresie od 1.07.2013r do 31.12.2015r odwołująca się była zatrudniona w ramach stosunku pracy w (...) Sp. z o. o. w B. na stanowisku menagera ds. rozwoju (załączone akta osobowe).

Jednocześnie od 1.09.2015r B. J. na podstawie umowy zlecenia wykonywała dla (...) Sp. z o. o. w B. usługi reprezentacji jako pełnomocnik zarządu za wynagrodzeniem 14.200 zł (k. 27-28 akt ZUSu).

Jeszcze w trakcie zatrudnienia w (...) Sp. z o. o. odwołująca się została wydelegowana do wzięcia udziału w obradach Izby Gospodarczej (...) i Operatorów (...) Rozrywkowych i także po zmianie miejsca zatrudnienia brała udział w obradach tej I. i stała się też jej doradcą. Przy tej okazji poznała wielu adwokatów i radców prawnych, którzy zajmowali się problemem gier hazardowych. Jako reprezentant tej I. była oddelegowana na spotkania w Komisji Europejskiej w B. dotyczące nienotyfikowania przepisów technicznych ustawy o grach hazardowych a także uczestniczyła w pracach podkomisji sejmowych, które zajmowały się nowelizacją ustawy o grach hazardowych. Uczestniczyła też w posiedzeniach Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego celem zapoznania się z linią orzeczniczą tych organów w zakresie interpretacji ustawy o grach hazardowych (zeznania odwoł. k.64 akt sprawy i k. 17-25 akt sprawy).

Prezesowi Zarządu (...) Sp. z o. o. w B. z uwagi na dużą konkurencję w branży zależało aby odwołująca pracowała jedynie na potrzeby spółki gdyż orientowała się ona w kwestiach prawnych a działalność spółka prowadziła wykorzystując lukę prawną w ustawie o grach hazardowych (zeznania A. U. k.66 akt sprawy).

W związku z tą propozycją odwołująca w drodze porozumienia stron rozwiązała stosunek pracy w (...) Sp. z o. o. i w dniu 4.01.2016r zawarła z (...) Sp. z o. o. umowę o pracę na czas nieokreślony na stanowisku menager ds. rozwoju w pełnym wymiarze czasu za wynagrodzeniem 17.600 zł poczynając od 1.01.2016r w systemie równoważnym a jako miejsce wykonywania pracy wskazano B. ul.(...) (akta osobowe).

W dacie zawarcia umowy posiadała ważne do 05.02.2019r zaświadczenie lekarskie o zdolności do pracy w charakterze menedżera rozwoju.

Odwołująca się w ramach powierzonych jej czynności sprawdzała całą korespondencję spółki, prowadziła kalendarz wyjazdów prezesa do sądów, przygotowywała pisma do urzędów celnych, konsultowała umowy najmu lokali, w których spółka instalowała automaty do gier, utrzymywała stały kontakt i konsultowała się z kancelariami prawnymi gdyż przeciwko spółce i jej prezesowi toczyło się wiele spraw karnych, władze celne zajmowały automaty do gier i spółka występowała do sądu ze sprzeciwami i uchylenie zajęć (zezn. stron k. 64-67 i świadków B. S., E. S., K.W., A. W., K. K. k. 102-105 akt sprawy, załączona korespondencja elektroniczna).

Odwołująca się leczyła się z powodu niepłodności i podejmując pracę w J. C. nie wiedziała, że jest w ciąży.

W dniu (...) stwierdzono u niej 10 tydzień ciąży.

Kolejną ciążę stwierdzono u niej (...)(karty ciąży i karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 29-37 akt rent.).

Odwołująca się świadczyła pracę w (...) Sp. z o. o. do końca marca 2016r a następnie do czasu urodzenia syna przebywała na zwolnieniu lekarskim (załączona lista obecności, akta ZUSu).

Pierwszego syna B. J. urodziła(...)i następnie korzystała z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego i kiedy korzystała z urlopu wypoczynkowego okazało się, że jest w ciąży z drugim synem, który urodził się (...)

Zasiłki chorobowe za grudzień 2017r i macierzyński w związku z urodzeniem pierwszego dziecka wypłacił jej pracodawca rozliczając to ze składkami płacowymi do ZUSu (k. 65a akt sprawy).

Wynagrodzenie B. J. za pracę w ramach stosunku pracy od 1.01.2016r nie odbiegało w sposób istotny od wynagrodzenia otrzymywanego przez inne osoby zajmujące stanowisko menedżera (zezn św. K. W. k. 104 akt spr.) czy też w innych firmach z branży hazardowej (zezn. św. K. K. k.105 akt spr.).

(...) Sp. z o. o. w B. miała w 2015r przychód w wysokości 18.661.147 zł zaś zysk wynosił 8.242.703 zł.

W 2016r wyniki finansowe spółki były jeszcze lepsze bo przychody wynosiły 57.766.359,44 zł a zysk netto 12.334.632,57 zł (załączone bilanse).

Z uwagi na wejście w życie nowych przepisów o grach hazardowych (...) Sp. z o. o. tylko do grudnia 2016r prowadziła salony gier na urządzeniach elektronicznych. Obecnie zajmuje się wynajmem samochodów, która posiadała w ramach umów leasingowych i jej dochody znacznie spadły (zezn. A. U. k.66 akt spr.).

Sąd uznał zeznania stron i świadków za wiarygodne. Są one konsekwentne i nawzajem się potwierdzają. Znajdują one także częściowe potwierdzenie w zgromadzonej dokumentacji.

Zdaniem Sądu zebrane w sprawie dowody pozwalały na ustalenie stanu faktycznego i nie było potrzeby przesłuchania dalszych świadków zawnioskowanych przez B. J..

W oparciu o powyższe, Sąd zważył, co następuje.

Odwołania zasługują na uwzględnienie.

Zebrane w sprawie dowody wskazują, że B. J. faktycznie wykonywała pracę w (...) Sp. z o. o. w B. jako menedżer do spraw rozwoju. A. U. (2) funkcję prezesa zarządu pełnił w niepełnym wymiarze czasu pracy i przy tym często wyjeżdżał na sprawy prowadzone w różnych sądach w Polsce. Odwołująca w siedzibie spółki wykonywała powierzoną jej pracę. Z uwagi na specyfikę branży hazardowej i narastające ograniczenie prawne w zakresie działalności możliwość rozwoju spółki zależała od wykładni obowiązujących przepisów przez sądy i nowelizacji ustawy o grach hazardowych. Zważywszy, że B. J. zajmowała się tymi kwestiami u poprzednich pracodawców, była członkiem i ekspertem Izby Gospodarczej (...) i Operatorów (...) Rozrywkowych, więc miała w tym zakresie wiedzę i doświadczenie.

(...) Sp. z o. o. od chwili jej powstania w połowie 2015r bardzo prężnie się rozwijała, wykonywanie przez odwołującą się jedynie na podstawie umowy zlecenia funkcji prokurenta w zakresie reprezentacji zarządu w ocenie A. U. było niewystarczające i dlatego zatrudnił B. J. w ramach stosunku pracy po to by wyłącznie pracowała dla tej spółki.

Pracę wykonywała pod jego kierownictwem bo wszystko z nim ustalała, w czasie i w miejscu wskazanym w umowie o pracę. Wynagrodzenie, które otrzymywała było wysokie ale spółka miała takie duże przychody i zysk, że było ją na takie wynagrodzenie stać.

Dlatego też zdaniem Sądu z materiału dowodowego zebranego w sprawie wynika, że B. J. wykonywała umowę o pracę w (...) Sp. z o. o. w ramach stosunku pracy w rozumieniu art. 22 kp.

Okoliczność, że odwołująca się w dniu zawarcia umowy była w ciąży, nie ma znaczenia dla oceny charakteru umowy przy jej faktycznym wykonywaniu. Ciąża jest zwykłym stanem fizjologicznym i nie stanowi przeszkody w podjęciu pracy i zawarciu umowy a pracodawcy nie wolno pytać pracownika czy jest w ciąży czy odmówić zatrudnienia z tego powodu.

Bez znaczenia jest zatem, kiedy prezes zarządu (...) Sp. z o. o. dowiedział się o ciąży odwołującej się. Wiarygodne są twierdzenia odwołującej się, że z powodu leczenia niepłodności, nie spodziewała się, że jest w ciąży i dopiero w lutym 2016r stwierdzono u niej ciążę.

Zebrane w sprawie dowody, zdaniem Sądu, nie wskazują, że zawarta przez odwołujących się umowa o pracę jest sprzeczna z ustawą i miała na celu obejście ustawy w rozumieniu art. 58§1 kc. B. J. rozstała się z poprzednim pracodawcą, z którym łączył ją stosunek pracy, by na prośbę A. U. podjąć pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Sp. z o. o.

Stanowisko menagera do spraw rozwoju zostało utworzone ze względu na szybki rozwój spółki a ustalone wynagrodzenie nie odbiegało od wysokości innych menedżerów zatrudnionych w branży hazardowej i adekwatne było do zysków spółki w 2015r i 2016r.

Zauważyć przy tym należy, że na jej miejsce, kiedy zaczęła chorować, nie przyjęto innej osoby bo znalezienie osoby z tak bogatym doświadczeniem w branży hazardowej nie było łatwe a ponadto w maju i czerwcu 2016r zapadły w Sądzie Najwyższym orzeczenia wskazujące na inną interpretację art. 4 ustawy o grach hazardowych, spółka przestała otwierać nowe lokale i przygotowywała się do zmiany rodzaju działalności bo przygotowane zmiany przepisów ustawy tzw. hazardowej wprowadzały monopol w zakresie gier automatycznych dla podmiotu wskazanego przez Państwo.

W utrwalonym orzecznictwie Sądu Najwyższego i Sądów Apelacyjnych przyjmuje się, że zawarcie umowy o pracę wyłącznie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie powoduje samo w sobie nieważności takiej czynności prawnej jako mającej na celu obejście ustawy czy też pozorności, o ile na jej podstawie praca w reżimie określonym w art. 22§1 kp faktycznie była wykonywana.

Zebrane w sprawie dowody jednoznacznie wskazują, że B. J. wykonywała w ramach stosunku pracy znacznie szerszy zakres zadań niż jako prokurent – pełnomocnik zarządu.

W ramach podporządkowania pracowniczego, Prezes Zarządu określił dla niej zakres zadań oczekując osobistego świadczenia pracy i rezygnacji z zatrudnienia w innej firmie. Świadczyła ona pracę w siedzibie firmy poza wypadkami wyjazdów służbowych związanych z problemami prawnymi firmy. Sprawdzała pod względem prawnym zawierane umowy najmu, szkoliła kierowników salonów gier, prowadziła kalendarz spraw sądowych prowadzonych przeciwko Spółce lub jej Prezesowi.

Kontaktowała się w tych sprawach z kancelariami prawnymi osobiście lub elektronicznie ale decyzje w tych kwestiach podejmował Prezes.

Odwołująca się nie jest ani krewną Prezesa ani nie pozostawała z nim w żadnym związku emocjonalnym.

Zatrudnienie jej w ramach stosunku pracy w (...) Sp. z o. o. było spowodowane interesem spółki bo jej dynamiczny rozwój i duża ilość spraw sądowych, następujące zmiany prawne i niejednolite orzecznictwo sądów, wymagało zatrudnienia osoby obeznanej w tych kwestiach, która by je wszystkie koordynowała.

Dlatego też zdaniem Sądu skoro B. J. w okresie od 1.01.2016r w ramach stosunku pracy z (...) Sp. z o. o. w B. świadczyła na rzecz tej spółki za wynagrodzeniem pracę, to w myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13.10.1998r o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 poz. 1778) podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 1.01.2016r jako pracownik.

Dlatego też Sąd, na mocy art. . (...) § 2 kpc zmienił zaskarżone decyzje orzekając jak w pkt 1 wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc oraz przepisu §9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r w sprawie opłat za czynności adwokackie w brzmieniu nadanym rozporządzeniem z dnia 20.09.2017r (Dz. U. z 2017 poz. 1797) uwzględniając, że zawodowy pełnomocnik (...) Sp. z o. o. nie złożył wniosku o zasądzenie kosztów procesu.

Sędzia