Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powód J. S. wniósł o zasądzenie od pozwanego Powiatu (...) w R. kwoty 154.203 zl z ustawowymi odsetkami od dnia 24 lipca 2013 r tytułem odszkodowania stanowiącego różnicę pomiędzy kwotą odszkodowania jaką powód otrzymał od Skarbu Państwa w zamian za wywłaszczenie 5,5 ha gruntu a kwotą jaką musiał zapłacić w przetargu za zakup gruntu o tej samej powierzchni w innym miejscu. W uzasadnieniu pozwu podniósł , że Skarb Państwa wyrządził szkodę w jego gospodarstwie , bowiem na skutek budowy zbiornika przeciwpowodziowego R. wywłaszczono jego grunt o powierzchni 5,5 ha za odszkodowaniem mimo , ze wielokrotnie domagał się gruntów zamiennych których mu nie przyznano. Powód jest rolnikiem a jego źródłem utrzymania jest gospodarstwo rolne. W celu prowadzenia opłacalnej gospodarki rolnej musi utrzymać odpowiedni areał ziemi. Wywłaszczenie gruntów powoda pod zbiornik spowodowało konieczność zakupu ziemi o tej samej powierzchni , tak aby utrzymać opłacalność gospodarstwa. Powód otrzymał odszkodowanie w wysokości 40.000 zł za 1 ha . W celu uzupełnienia brakujących hektarów powód zakupił w drodze licytacji od Agencji Nieruchomości Rolnych grunt gdzie cena 1 ha wynosiła 75.000 zł. Zdaniem powoda Skarb Państwa powinien udostępnić powodowi grunt za tę samą cenę za którą grunt wcześniej wywłaszczył. Skarb Państwa nie zabezpieczył gruntów zamiennych . Na rozprawie pełnomocnik powoda sprecyzował ,że powód swoje roszczenie wywodzi z art. 405 kc bowiem Skarb Państwa bezpodstawnie wzbogacił się kosztem powoda. W pozwie powód wskazał ponadto , że odszkodowanie jakiego się domaga po zakupieniu brakujących hektarów wynika również z utraty warsztatu pracy , straty w produkcji zwierzęcej poprzez zmniejszenie hodowli, brak możliwości rozwoju tj utrudnienie w korzystaniu z funduszy europejskich, utrudnienie w powiększeniu gospodarstwa , przewlekły proces wywłaszczeniowy , straty w programie rolno – środowiskowym. Ponadto roszczenie stanowi zadośćuczynienie za wyrzucenie z ziemi na której rodzina powoda gospodarowała od 1750 r.

Pozwany Powiat (...) w odpowiedzi na pozew wniósł o odrzucenie pozwu na zasadzie art. 199 § 1 pkt 1 kpc z powodu niedopuszczalności drogi sądowej , a w razie nieuwzględnienia tego wniosku o oddalenie powództwa i zasądzenie zwrotu kosztów procesu. Uzasadniając żądanie oddalenia powództwa pozwany podniósł brak legitymacji procesowej biernej Powiatu (...) , gdyż powód wywodzi swoje roszczenia z działalności Starosty który jako organ wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej wydał w I instancji decyzję wywłaszczeniową w stosunku do nieruchomości powoda . Grunty zostały wywłaszczone na Skarb Państwa a nie na rzecz Powiatu (...) . Powiat (...) nie może ponosić odpowiedzialności odszkodowawczej skoro powód twierdzi , że to Skarb Państwa wzbogacił się kosztem powoda .

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Decyzją Starosty (...) z dnia 29 06 2007 r wywłaszczono na rzecz Skarbu Państwa działki stanowiące własność powoda i przyznano powodowi odszkodowanie w wysokości 204.300 zł. Na skutek odwołania Wojewoda (...) w K. decyzją z dnia 12 października 2007 r uchylił decyzję Starosty (...) . W wyniku ponownie przeprowadzonego postępowania Starosta (...) wydal dwie odrębne decyzje o wywłaszczeniu nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa. Decyzją z dnia 13 01 2009r wywłaszczono dz 113,116,88 i 89 w zamian za co J. S. przyznano odszkodowanie 118.584 zł a decyzją z dnia 15 05 2009 r wywłaszczono na Skarb Państwa dz nr 91/1 w zamian za co przyznano J. S. odszkodowanie w wysokości 104.055 zl. Decyzje są ostateczne .

Dowód: decyzje Starosty (...) z dnia 13 01 2009 r , z dnia 15 05 2009 , decyzje Wojewody (...) z dnia 31 07 2009 r , z dnia 17 06 2009 r , wyrok WSA z dnia 25 06 2010 r , 22 09 2010 r , postanowienia NSA z dnia 30 05 2012 r .

Faktem bezspornym pomiędzy stronami było , że nie stwierdzono ani w trybie administracyjnym ani sądowo administracyjnym niezgodności z prawem decyzji wywłaszczeniowych.

Sąd zważył :

Postanowieniem z dnia 17 września 2015 r odmówiono odrzucenia pozwu . Powództwo o zasądzenie odszkodowania jest niezasadne z uwagi na brak legitymacji procesowej biernej. Powód zarówno w pozwie jak i na rozprawie , będąc reprezentowanym przez fachowego pełnomocnika , twierdził , że swoje roszczenie o zasądzenie odszkodowania kieruje do Powiatu (...) .Powód oparł swoje powództwo na twierdzeniu że Skarb Państwa bezpodstawnie wzbogacił się jego kosztem bowiem Starosta (...) wywłaszczył nieruchomości za niższym odszkodowaniem niż cena zapłaty za grunt jaką powód uiścił Agencji Nieruchomości Rolnych nabywając grunt o tej samej powierzchni co nieruchomości wywłaszczone. Powód poniósł więc stratę a Skarb Państwa zyskał . Bezspornym pomiędzy stronami było , że decyzje o wywłaszczeniu wydawał Starosta (...) działający w imieniu Skarbu Państwa po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego wywłaszczając nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa. Starosta (...) wydając decyzje wykonywał zadania z zakresu administracji rządowej . Tymczasem powód kierując swoje roszczenia przeciwko Skarbowi Państwa jako stronę pozwaną wskazał Powiat (...) . Powiat wbrew twierdzeniom powoda nie reprezentuje Skarbu Państwa gdyż jest kolejnym, obok gminy, szczeblem samorządu terytorialnego w Polsce, powstałym na podstawie ustawy o samorządzie powiatu. Strukturę organizacyjną i kompetencje Powiatu określa Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym . Zgodnie z ustawą (Rozdział 1. Przepisy ogólne), mieszkańcy powiatu tworzą z mocy prawa lokalną wspólnotę samorządową (art. 1). Zgodnie z art. 2 Powiat posiada osobowość prawną oraz wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. O ustroju Powiatu stanowi jego statut. Powód nie wykazał podstaw odpowiedzialności Powiatu (...) który jako organ samorządu terytorialnego w procesie wywłaszczeniowym nieruchomości powoda w ogóle nie brał udziału. (...) nie zostały wywłaszczone na jego rzecz . Powód nabył nieruchomości od Agencji Nieruchomości Rolnych a nie od Powiatu (...). Powód został zobowiązany do zapoznania się z treścią odpowiedzi na pozew gdzie pozwany podniósł zarzut legitymacji biernej. Powód reprezentowany w procesie przez fachowego pełnomocnika podtrzymał żądanie pozwu przeciwko Powiatowi (...) twierdząc w piśmie z dnia 16 09 2015 r że odszkodowanie powinien zapłacić solidarnie cały zarząd Powiatu (...) na czele ze Starostą. Również na rozprawie pełnomocnik powoda precyzując ostatecznie żądanie podtrzyma , zarzut bezpodstawnego wzbogacenia Skarbu Państwa kosztem powoda podtrzymując jednocześnie żądanie wobec pozwanego Powiatu (...) a nie wobec Skarbu Państwa . W tej sytuacji Sąd nie wchodząc w rozważania na temat merytorycznych zarzutów powoda powództwo oddalił wobec braku legitymacji biernej Powiatu (...) . Legitymacja procesowa stanowi przesłankę materialnoprawną, , a brak legitymacji procesowej – czynnej bądź biernej – prowadzi do oddalenia powództwa.

Sędzia :